Cimbrica victoria celebrem) praeterea ingenii felicitate elatus, ad fum- U. c. 663% mos honores magnis animis contendebat. nam inter primos fui temporis A. C. 89. 23. & 54. Oratores numerabatur, & nativo quodam facetiarum lepore omnes fupeCic. Tufc. rabat. Is ante biennium, Sex. Julio, L. Philippo confulibus, in curuli Quaeft. V. aedilitate quotidianis fere concionibus, de republica accurate habitis, maCic. Bruto,gnam & gratiam vulgo, & auctoritatem quaefiverat. His ille fretus, quum aedilitius effet, omiffa praetura, confulatum ambire coeperat.

19.

c. 89.

Scaur.

Har. Refp.

C. 20.

Diod. E XXXVII.

clog. 1.

nes.

Afcon. in XLIII. Sed tribuni plebis, P. Sulpicius, quamquam familiaris Caefa- Propter Cic. Bruto, ris, & P. Antiftius, extraordinariam petitionem refutabant. lifdem C. eum feditio 63,& de Marius fe aggregaverat. nam, ex difciplina illorum temporum, contentiones in republica vi ferme & armis dirimebantur. Idcirco, divifis vulgi ftudiis, magnae ex hac cauffa feditiones exftiterunt. Jus populi Caefar extollebat, & pro eo fenatum judicaffe, quum T. Quintium Flamininum M. Fulvius M. Curius tribuni plebis fimiliter confulatum, tranfcenfis mediis bonoribus, petere Plut. Fla- non paterentur. Neque poenituiffe aut judicii fui Patres, aut fuffragiorum populum, quum paucis annis opulentiffimum Macedoniae regem,fortis, fi quis umquam, XXXII. 7. & felix imperator, maximo Romani juris incremento fuperaffet. Neque tamen aut aetate parem fibi Quintium, aut cauffa fuifle: fe aedilitate functum olim, illum ex quaeftura petiffe confulatum.

Afcon.

min. c. 2. Liv.

41.

ducit pro fus

XLIV. Quin & nonnullos, priufquam magiftratum ullum curulem gefiffent, Exemple Liv. XXV.confules factos. Ita P. Sulpicium Galbam, quum in Italia Hannibal effet, ita M. veterum adValerium Corvum, quum Gallicis tumultibus arderent omnia, fummis bonoribus cauffa. VII. admotos; bunc quidem admodum adolefcentem: adeo, nibil in candidatis praeter virtutem fpectari, populo Romano femper placuiffe. Idcirco poftea quoque duos Scipiones, alterum magnis quidem rebus, fed fine magiftratu, geftis; alterum non aeXXVIII. dilitium, fed candidatum aedilitatis, ad idem faftigium evectos.

26.

Liv.

38.

Supra, L.

36.

XLV. Magna fe quidem adferre exempla, fed eorum, qui tum demum explicare se illarum virtutem animi potuerint, poftquam campum ipfis gloriae confulare nomen impe- imitatorem riumque aperuiffet. Sibi quoque licere de fuis rebus fperare ampliter: laudique po- profitetur. tius, quam vitio, vertendum, fi maximorum virorum imitator effe cupiat. Elle fibi nobilitatem nulli gentium, quas nominalet, imparem: neque recufare, quin cum quolibet iftorum, fed nondum confule, conferatur. Acres populo Romano effe oculos acutas aures: quomodo domi fe quifque, quomodo militiae gefferit, diligentiam ejus Cic. Tufc. non fallere. Se quaefturam & aedilitatem fic geffiffe, ut fatis magna fperet deQuaeft. V. diffe documenta induftriae, vigilantiae, bumanitatis. nec in bello fegnem aut ingloriam operam navalle imperatoribus, & faepenumero donatum ab his laudatum que virtutis cauffa effe. Hoc fibi non pudendum ad fummos honores iter videri, etiamfi praeturam declinet. quam minime quidem a fe fperni: fed neque praeturae deeffe candidatos idoneos; & in praefentia bunc effe rerum ftatum, ut fe confulem, quam praetorem multis modis utiliorem reipublicae futurum confidat. Fortale Deos immortales hoc fratribus Fuliis fervaviffe decus, ut alterius victoria fagum toga mutaretur, per alterum plane exftingueretur fociale bellum.

XLVI. Suos adverfarios nihil adferre, quo minus jure petat confulatum, jure tres civiobtineat. tantummodo mores atque ufum civitatis ingerere: tamquam fit in eo ge- tatis effe munere perpetuum quidquam, aut effe poffit. Ab isto more faepe receffum, multis tablet. exemplis doceri poffe, fi actum placeret agi. neque cauffam effe, cur non bodie populo Romano liceat, quod umquam licuiffet. Nuper in uno bomine continuatos per quinquennium confulatus fatis oftendiffe, nibil in his rebus tam fixum immotumque. baberi, ut mutari ex cauffa nequeat.

XLVII. Conceffum cuilibet effe, ut de fe quantumvis magnifice fentiat: conceffum & adverfariis, ut, fi velint,fecus opinentur. fed in beneficio populi fummum arbitrium relinquendum eidem populo effe. bunc optime judicaturum, quo loco C. Caefarem effe oporteat.

pa

XLVIII. Contra haec tribuni legum omnibus argumentis validiorem auctori Contrais zatem allegabant. Populi certe haudquaquam ambiguum jus effe, nec illud OTATION trono C. Caefare indigere, aut quoquam alio, tribunis falvis. Sed nullis aliis in cauffis

Leres fer

V. c. 663. caufis aeque manifeftam effe populi fententiam, quam in legibus ferendis, quoties
A.C.89 confenfu jubeantur: tum enim ad maturitatem judicii accedere concordiam volun-
vandas effe. tatis. Quibus igitur vere fit propofitum, auctoritatem populi tueri, iis ante omnia
laborandum, ut legum farta tectaque fit veneratio. Effe autem leges, quae ma-
giftratus ordine capi gerique jubeant, neque liberum cuique finant, protinus ab
infimis ad fummos tranfilire. Has aut fervandas omnibus aut abrogandas in
univerfum effe; aut profecto folvendum legibus, qui contra has magiftratum con-
cupifcat. extra baec nihil effe, quod fieri citra juris & legum omnium abolitionem
Exempla XLIX. Sane pauca exempla adduci posse, in quibus aut ob caufam exceperit
valere contra aliquos populus, aut per imprudentiam adfectumve lapfus conniverit. fed infinito
multis modis effe plura fervatarum legum; &, quoties tale aliquid tentatum fuerit, minime
plura. quieta comitia fuiffe. Numquam igitur defuiffe, praefertim ex collegio tribuni-

ранса поп

queat.

tio, qui immoderata cupientibus refifterent. Quod fi quatuor aut quinque confu-
latus extra ordinem datos fuum in favorem trabere Caefar velit; quanto pluris ae-
ftimandum, quod in centenis aliquot tribuendis populus ne latum quidem unguem
a more & lege recefferit?

L. Non fe contemnere Caefarem, honoribufque omnibus, quos ei capere per le-
ges liceat, dignum arbitrari: fed non exiftimare, tantam in eo virtutis excellen-
tiam confpici, ut propter eum fpernendae leges fint, &, quod negatum fit omni-
Speciem a- bus, uni tribuendum. Satis mature confulem eum futurum, ubi hunc honorem
uimd confilii- babuerit populo, ut contra ejus voluntatem legibus declaratam petitioni injuftae de-
que fui prae-
bent homines finat infiftere. Si femel boc iter aperiatur hominibus, omnes protinus ad fummos
in masira-bonores provolaturos, priufquam populo Romano fpecimen ullum animi fui confilii-
tibus inferio-
ribus. que gerundis inferioribus praebuiffent. Confulibus fummam rerum permitti. id adeo
factum iri temere, fi fummus populi Romani magiftratus non amplius culmen
bonorum & perfpectae virtutis praemium fit, fed gerendae reipublicae tiroci
nium fiat.

705.

C. Caefari LI. Sane Caefari adeffe nobilitatem, facundiam, induftriam. fed multos effe
miltus effe, in urbe futurofque pares: plures etiam, quibus fi non meritum idem, tamen ea-
pares, & i-
dem petita dem cupiditas infit. qui & ipfi tamquam debitum exacturi fint, quod cuiquam
fuerit tributum, a quo fe non exiftiment notabiliter fuperari. Quem vero C.
Caefari conceffurum banc virtutis dignitatifque palmam, quum eam C. Caefar
Valeriis, & Scipionibus, & fexies confuli C. Mario ambiguam facere conten
dat? Numquam defutura certamina, fi cujuflibet cupiditati aperiatur feptus le-
gibus locus. Et bas non aliam ob cauffam latas, quam ut contentiones ampu
tentur: ipfumque populum, licet plane liberrimum fui juris arbitrum, tamen fi
bi legum bos cancellos circumdediffe, ut in magnis negotiis, & quae valde ad
rempublicam pertinent, non quidem ademptam,fed tamen a femetipfo conftrictam
voluntatem effe, neque temere folvendam, quae alligata confulto fit, intelligat.
LII. Diu haec utrimque multis concionibus agitata quum effent, bo-
tentione belli nifque omnibus cauffa C. Caefaris difpliceret, fimul adverfarii ejus vim
sivilis arigo. intentarent, victus aut territus Caefar petitione abftinuit. L. Cornelius

of eacon

Scaur.

Sulla, ut fupra indicavimus, & cum eo Q. Pompejus Q. F. A. N. Ru-
fus defignati funt. Nec tamen ideo exftinétum illud contentionis civilis Afcon. in
incendium eft, quin poftea in bellum apertum erumperet. Quamquam
enim belli civilis faces Marius & Sulla indubitanter fuerunt: tamen ab
illa quoque contentione profecti fomites magis excitarunt, alueruntque
conceptas aliunde flammas, magna P. Sulpicii culpa, qui a bonis initiis Cic. de
& optima cauffa, nimia contentione, & popularis favoris aura, ad fer- Har. Refp.
rum & arma provectus eft.

20.

EPITOME LIBRI LXXVI.

A. Gabinius legatus, rebus adverfus Lucanos profpere geftis, & plurimis oppidis expugnatis, in obfidione caftrorum hoftilium cecidit. Sulpicius legatus Marrucinos cecidit, totamque eam regionem recepit. Cn. Pompejus proconful Veftinos & Pelignos in deditionem accepit. Marfi quoque, a L. Murena, & Caecilio Pinna legatis aliquot proeliis fraEti, pacem petierunt. Afculum a Cn. Pompejo captum eft, caefis & a Mam.

A. C. 89.
A. Gabini-

iditur.

Mam. Aemilio legato Italicis. Silo Pompaedius, dux Marforum, au-
Etor hujus rei, in proelio cecidit. Ariobarzanes Cappadociae, Nicome-
des Bithyniae regno a Mithridate Ponti rege pulfi funt. Praeterea in-
curfiones Thracum in Macedoniam populationefque continet.

fervarunt.

Silo Popedius dux Marforum] Diodoro vocatur Πομπαίδιος, Appiano Πομπάδιος, fed mendofe. Plutarchus in Mario & in Apophth. hujus viri nomen vitiofe continet. DELRIUS. Silo Propelio Boend. Silo Poppelius Voff.Silo Pompedius Leid. quomodo etiam, vel Pompaedius fcribendum cenfet Ger. Voffius ad Vell. Pat. II, XVI. Varie hoc nomen in fcriptis & editis exaratur. Vide Viros doctos ad Vell. 1. laud. ad Flori II, XVIII. Val. Max, 111, 1, 2. ad Obfeq. de Prodig. cap. CXVI. & quos laudarunt. Mox ejus rei Leid. Voff. Berg. Lov. 2. Boend. & ed. Camp.

bujus belli reponendum conjicit Cluver. Ital.
Ant. II, XI, 732. Praeterea praepofitio in
non adparet in Exc. Pithoei. Eadem etiam
exfulat a nonnullis edd.

Praeterea incurfiopes Thracum in Macedoniam
continet] Vet. lib. incurfiones in Macedoniam
populationefque continet. ŠIGONIUS. incurfio-
nem Voff. Tum in Macedonia idem Voff. cum
Berg. Lov. 2. & Boend. Vocem autem
populationefque a Sigonio additam fervant
quatuor memorati codd. & Leid. atque ed.
Camp. Ea recepta, habemus eadem verba,
quae obcurrerunt Epit. LXXIV.

JOHANNIS FREINSHEMII

SUPPLEMENTORUM LIVIANORUM LIBER XLI.
IN LOCUM LIBRI LXXVI. T. LIVII.

18.

U. c. 663. I. IN Lucanis interea clades accepta eft, legato amiffo A. Gabinio; Liv. Epit qui multa iifdem in regionibus, multa in Marfis ftrenue feliciterque Flor. III. 4 Lucanis gefferat, & plurima oppida pugnando ceperat. Sed ille, dum fufis ali- Liv. Epit. quando Lucanis victoriam urget, in oppugnatione caftrorum hoftilium Orof. V.18. interfectus eft. Ex diverfo legatus Cn. Pompeji confulis Ser. Sulpicius Liv. Epit. Marrucinos cecidit, totamque eam civitatem recepit. Veftini quoque Appian. Pelignique, miffis ad confulein oratoribus, in fidem accepti funt. Sub id Civil. 1. L. tempus quum C. Vettius Pelignus a cohortibus fuis ad Cn. Pompejum Macrob. duceretur, fervus ejus, gladio militis, a quo trahebatur, educto, dominum Sat. I. 11. interemit; ftatimque, poftquam hero confuluiffet, tempus effe proloquu- Senec de tus fibi profpiciendi, in fua vifcera retorfit enfem. Marfi paII. Marfi quoque, a L. Murena & Caecilio Pinna legatis aliquot Liv. Epit. cem petunt. proeliis fracti, pacem petierunt. Quis ille Caecilius fuerit, & unde habuerit non alibi lectum cognomentum Pinnae, in tantis ejus aevi tenebris fruftra requifivi. Nec abfurdam conjecturam effe arbitror ftatuentium, non Pinnam iftarum rerum auctorem, fed Pium, Q. Metelli Macedoni- veil. II.15. ci filium, fuiffe; quem inter praecipuos ejus belli duces nominari conftat.

Pompae

Benef. II

23.

III. Quum hic ftatus rerum per Italiam effet, tantis calamitatibus & Diod. Edis um defectione fociorum anxii, quotquot arma retinebant, communi decreto clog 1 exercitum co- Corfinium deferunt; Aeferniam in Samnitibus publici confilii fedem ftagit. tuunt, creatifque praetoribus quinque, quos inter Pompaedius Silo fuit, huic propter fummam opinionem virtutis imperium in omnes tradunt. Atque is, collegarum fedula opera ufus, magnas brevi copias paravit, ut adjunctae veteribus ad millia virorum triginta pervenirent. Praeterea, fervis manumiffis &, prout tempus ferebat, armatis, libertinum exercitum, haud multo pauciores millibus viginti, coëgit. Equites praeterea

FREINSH. SUPPLEM. LIB. LXXVI. LIVII.

195

U.

Liv. Epit. mille funt effecti. Cum his copiis Mam. Aemilio fe oppofuit, qui tum . c. 563. legatus exercitui Sullano pracerat.

Supra, LXXII. I. & 2.

11. 21.

IV. Inter hos apparatus Afculana obfidio ad finem venit. Ab hac urbe primus belli turbo eruperat, &, licet eodem tempore per plerafque. Italiae regiones adverfarum partium exercitus colluctarentur, hic tamen Velleius, plurimum laboris fanguinifque exhauftum eft, unaque die circa hanc urbem quinque & feptuaginta civium Romanorum, amplius fexaginta millia Italicorum, figna contulerunt. Tandem Pompejus Afculum ingreffus,itur. felectis, quos in triumpho ducturus erat, principes omnes praefectofque & centuriones virgis caefos fecuri percuffit: fervos praedamque fub hafta vendidit: libera corpora dimifit innoxia, fed rebus ademptis omnibus urbem ipfam dirutam incenfamque evertit.

Orof.

Flor.

V. Mox, Romam profectus ob res ifto bello fortiter profpereque geftas, de Afculanis reliquifque Picentium, paucis prius diebus quam confulatu Fafti Capit. abiret, ante diem fextum Kalendas Januarias triumphavit. Ductum in triAfcon. in umpho P. Ventidium multi fcriptores haud futilem ob cauffam adnotant, P. Ventidit Pifon. quod hic poft annos ferme quinquaginta idem Capitolium, quod tum tri-notabilis forumphatus vidit, triumphans invectus eft. Adeo inexfpectatis interdum A. Gell. eventibus admonemur, donec vita maneat, nulla fortuna neque confidePlin. VII. re nimium, neque perterreri.

Val. Max. VI. 9.

XV. 4.

43.
Dio, fin. 1.

Diodor.

tuna.

A. C. 88.
L. Corne-

Coff.

cit.

VI. Quum deinde L. Cornelius Sulla, Q. Pompejus Rufus magiftra- U. c. 664. Vell.II.65. tum iniviffent, Mam. Aemilius cum Q. Pompaedio Silone collatis XLIII. fignis dimcavit. Ejus proelii victoria penes Romanos fuit, quorum haud nelio, Q. Liv. Epit. ita multi occubuere: de Italicis ad millia fex funt defiderata. Sub idem Pompejo tempus Q. Metellus Pius, qui C. Cofconio fuccefferat, Venufiam, Apu- Mam. AeVell.II.17. liae nobilem urbem, firmo praefidio inftructam expugnavit. Adhuc ta- milius PomJul. Obfeq.men conatu magis, quam viribus, Italici refiftebant, &, ne defponderent padium vinanimos, modicis interdum fucceffibus recreabantur. Silo Pompaedius Bovianum oppidum receperat. ejus victoriae tam immoderata laetitia fuit, ut, vel in honorem ducis, vel ad referendam Romanis vicem, Pompaedio triumphus decerneretur: ifque Bovianum triumphans invectus eft. quod in omen acceptum, nam, in urbem victam laurea deportata, hoftibus tradidiffe victoriam vifus eft: utique poftquam proximo deinde proeOrof.v.18. lio, cum Ser. Sulpicio apud Teanum congreffus, amiffo exercitu, una Jul. Obfeq. cum Obfidio, alio Italicorum duce, oppreffus eft.

tos ad Mi

Liv. Epit. VII. Pompaedio praecipua tanti incendii face exftincto, five Sulpici- Sucii lega Au&tor de us illum, five, ut alibi relatum eft, Q. Metellus Pius occidit, quum thridatem viris illuftr. neque confilium Italicis, neque copiae tanto bello pares fupereffent; o- mittunt. dii adverfum Romanos tantum fuit, ut in alium pene orbem legatos ad Diod. E- Mithridatem mitterent, quem ftudere rebus novandis acceperant.

clog. 1. XXXVII.

nunt.

VIII. Quum praebita his audientia effet, princeps legationis, Samnites, Fortunam aït, atque Lucani, & qui alii per Italiam populi eodem foedere continentur, ter-Suam expa tium jam annum atrocia bella cum Romano gerunt; cujus equidem neque cauffa tibi ignota effe, neque cafus atque viciffitudines poffunt. Idcirco, licet multos illorum duces exercitufque fuderimus, partim etiam deleverimus, caftris urbibufque maximis atque munitiffimis expugnatis atque captis; tamen & nos, cum validiffimo -potentiffimoque bofte colluctantes, crebris atque vehementibus detrimentis quafari contigit. Plus tamen aliquanto fraude, quam armis, Romani profecerunt: paffim per civitates ferendo fovendoque principum difcordias, quod ipfis per fuae factionis bomines plerumque non fuit difficile, multis adbuc fervitutem & otium laboriofae libertati praeferentibus.

IX. Hoc tamen fuit in aliquorum defectione boni, quod, fecreto quidquid in con- Propofitum filiis aut caftris aegrum fuerat, arctius coiit fortiffimorum populorum fide animif_commendant, que indiffolubilis & invicta focietas. Nullae amplius voces belli mala deplorantium audiuntur: nulla pacis, nifi quae libertatem firmet, ufquam habetur mentio. boc omnes propofito fumus, ut prae dominatione Romana leve nobis videatur, quidBb 2

quid