missio, processerit voluntate. Et quod omnia et singula supradicta et que in predictis et circa predicta, vigore presentis provisionis, provisa, ordinata et facta fuerint, valeant et teneant et habeant plenum robur. Non obstantibus aliquibus capitulis, statutis, ordinamentis, provisionibus et reformationibus, legibus vel iuribus, vel quibuscumque obstaculis quomodolibet contradicentibus vel repugnantibus in predictis vel aliquo predictorum.

(Questa provvisione nel Consiglio de' Cento e Consiglio generale e speciale del Capitano e Popolo e delle Capitudini delle XII maggiori Arti, il dì 14 maggio 1321, passò con voti 78 e più, nonostante 18 contrari: proposta poi, lo stesso giorno, nel Consiglio speciale del Capitano e Popolo e delle Capitudini delle XII maggiori Arti, separatamente dal Consiglio de' Cento e dal Consiglio generale e speciale del Capitano e Popolo, fu approvata con voti 68, contrari 4; e finalmente nel Consiglio generale dei Trecento e speciale de' Novanta del Potestà e Comune e delle Capitudini c. s., proposta a' di 15, fu approvata con voti 347, nonostante 106 contrari.)

II.

1324, Giugno 9-12.

Domini Priores Artium et Vexillifer iustitie ac offitium Duodecim Bonorum virorum, prius super infrascriptis deliberatione prehabita diligenti, et demum inter ipsos Priores et Vexilliferum et dictum offitium Duodecim Bonorum virorum, secundum formam Statutorum premisso facto et obtento partito et secreto scruptinio ad fabas nigras et albas, eorum offitii auctoritate et vigore, et omni modo et iure quibus melius potuerunt, providerunt, ordinaverunt et stantiaverunt: Quod camerarii Camere dicti Comunis, de ipsius Comunis quacumque pecunia, dent et solvant et dare et solvere possint, teneantur et debeant infrascriptis personis infrascriptas pecunie quantitates, modo, forma et occasione infrascriptis, videlicet:

In primis, etc.

Item, domine Balde uxori quondam Teghiay de Becchenugiis, et dominabus Ghite et Forese filiabus quondam Baldi Chermontesis, et Iohanni filio dicti Teghiay et dicte domine Balde, pro residuo pensionis domus, palatii, curie, logie et domuncule dictarum dominarum et Iohannis, positorum in populo Sancti Michelis Bertelde; in quibus partim stetit dominus Osbertus de Cremona legum doctor, et partim dominus Andreas Ciafferi etiam legum doctor, pro Comuni Florentie, ad legendum Iura, nulla exinde solutione a Comuni Florentie habita vel recepta, in summa librarum septuaginta septem et soldorum decem florenorum parvorum.

Item, etc.

Acta fuerunt Florentie, in dicto Palatio Populi; presentibus testibus, Vanne Donini, Loyno Nardi de Montalcino, et Betto Corso et Lolo Iacobi, preconibus dicti Comunis Florentie, et aliis.

(Questa provvisione nel Consiglio de' Cento ec., il dì 9 di giugno, fu approvata con voti 53, nonostante 39 contrari. Lo stesso giorno, nel Consiglio speciale del Capitano e Popolo e delle Capitudini delle XII Arti maggiori ec., passò con voti 32, contrari 30; e finalmente nel Consiglio generale de' Trecento e speciale de' Novanta ec., proposta a' dì 12, fu approvata con voti 208, nonostante 64 contrari.)

III.

1348, Agosto 29.

In Christi nomine, amen. Anno incarnationis millesimo trecentesimo quadragesimo octavo, indictione prima, die XXVIIII mensis Augusti. Domini Priores Artium et Vexillifer iustitie, Gonfalonerii sotietatum et Duodecim Boni viri, in sufficienti numero congregati in Palatio Populi, in quo ipsi domini Priores Artium et Vexillifer iustitie moram trahunt; considerantes quod decet in civitatibus maxime sollempnibus esse scientiarum Studia, ex quibus mundus illuminatur, gubernatur et regitur; et quod propter dicta scientiarum Studia civitas Florentina recipiet incrementa honorum et rerum commoda uberius; et quod cives dicte civitatis, ac etiam districtuales, et maxime artifices, multipliciter habundabunt, et exinde magna commoda subsequentur; et, quod desiderabilius est, ipsi cives et districtuales et eorum filii et descendentes virtutibus et moribus instruentur, et per tempora ipsa civitas sapientibus et viris prudentissimis habundabit; ideoque providerunt, decreverunt et ordinaverunt Quod in civitate Florentie sit et esse debeat perpetuo Studium generale in Iure civili, canonico, in Medicina, Philosophia et ceteris scientiis; et quod omnia fiant que ad constitutionem et conservationem perpetuam dicti Studii generalis fuerint oportuna seu utilia: facto super hiis omnibus et premisso diligenti et secreto scruptinio et partito ad fabas nigras et albas, secundum formam Statutorum, inter eos, et obtempto per duas partes ipsorum et ultra, pro executione et effectu predictorum, et ut predicta plene atque exuberanter fiant et fieri possint, eligerunt, nominaverunt et deputaverunt dominum Thomasum de Corsinis, Sandrum Symonis de Quarata, Philippum de Magaloctis, Iacopum de Albertis, dominum Nicolam Lapi, dominum Bindum de Altovitis, Iohannem Contis de Medicis, et Nerium Lippi, florentinos cives, bonos et honorabiles, et eos constituerunt pro Comuni Florentie pro effectu, executione et celeri expeditione predictorum. Qui viri et maior pars eorum, etiam aliis absentibus, defuntis, contradicentibus, citatis, requisitis vel non, possint eisque liceat, teneantur et debeant privilegia que habent seu habere consueverunt Studia generalia seu civitates in quibus ipsa Studia vigent seu

vigere consueverunt, impetrari et consequi facere, ac etiam doctores et magistros in dictis Iuribus, Artibus et Scientiis, et quolibet et qualibet earum, eligere, ordinare et conducere et conduci facere, et salaria promictere et promicti facere, et Comune Florentie et eius bona propterea obligare, et ipsa salaria solvi facere; et locum et habitationem pro scolis, doctoribus, magistris et scolaribus ordinare, conducere et conduci facere, et solvi facere de pecunia Comunis Florentie; et omnia et singula predicta et alia quecumque, semel, pluries et quotiens, facere. gerere et administrare, et geri fieri et administrari facere que in predictis et circa seu pro predictorum executione seu effectu voluerint seu putaverint esse utilia. Et quod quicquid per eos vel maiorem partem eorum, ut dictum est, gestum, factum, promissum, ordinatum, deliberatum seu provisum fuerit in predictis et circa predicta vel aliquod predictorum, seu pro effectu, observantia seu executione predictorum vel alicuius eorum, valeat et teneat et executioni mandetur, ac si factum, gestum, promissum, ordinatum seu deliberatum vel provisum esset per Populum et Comune Florentie, seu per solempnia Consilia dicti Populi et Comunis: et omnes ad iustitiam constituti et constituendi, teneantur et debeant ea et quodlibet eorum, et que provisa seu deliberata fuerint per dictos bonos viros vel maiorem partem eorum, ut dictum est, exequi et executioni mandare et mandari facere, et dare et prestare eisdem auxilium, consilium et favorem, et in predictis et circa predicta et quodlibet predictorum; sub pena quingentarum librarum pro quolibet eorum et quotiens, de salario eorum effectualiter retinenda et Comuni Florentie applicanda. Offitium autem dictorum bonorum virorum durare voluerunt et decreverunt hinc ad per duos annos proxime futuros, et per et intra ipsum tempus et terminum. Et si aliquis dictorum bonorum virorum moriretur infra tempus predictum, domini Priores Artium et Vexillifer iustitie possint, loco talis seu talium morientium, alium et alios subrogare quem et quos voluerint. Et quod predicti boni viri vel maior pars eorum, ut dictum est, possint, pro predictis et predictorum et cuiuslibet eorum executione et effectu, eligere et constituere ac etiam deputare, semel, pluries et quotiens, ambaxiatores et sindicos quos et quot voluerint, tam ad curiam Romanam destinandos quam ad alias quascumque partes, loca et personas, de quibus voluerint; et ordinare eisdem, ac etiam providere salaria et de salariis in ea quantitate et quantitatibus et pro eo tempore et temporibus de quibus et prout predicti boni viri vel maior pars eorum, ut dictum est, semel, pluries et quotiens, voluerint. Que salaria camerarii Camere Comunis Florentie presentes et futuri solvere possint, ac etiam teneantur et debeant, de pecunia dicti Comunis, dummodo predictam et predictas constitutionem et ordinationes dictorum salariorum sindicorum et ambaxiatorum et ceteras expensas facere vel providere non possint absque voluntate et consensu offitii dominorum Priorum et Vexilliferi iustitie et offitii Duodecim Bonorum virorum qui pro tempore fuerint. Et quod dominus Executor Ordinamentorum iustitie dicte civitatis Florentie presens et futurus possit, ac etiam teneatur et debeat, predictos bonos viros convocare et congregare et convocari et congregari facere, saltem semel qualibet edomoda, in loco de quo eidem Executori placuerit, in quo predicti boni viri commode esse possint pro executione predictorum; pena centum florenorum auri eidem domino Executori qui fuerit negligens in predictis. Et quod per dominos Priores Artium et Vexilliferum iustitie et Duodecim Bonos viros pro tempore existentes, possit provideri, fieri, ordinari omnia et singula que crediderint fore utilia pro predictis, et ad hoc ut predicta plenum sortiantur effectum, et pro predictorum executione et causa: non obstantibus in predictis vel circa

predicta seu aliquod predictorum, aliquibus legibus, statutis, reformationibus, provisionibus vel ordinamentis Comunis Florentie, factis vel fiendis, derogatoriis vel non derogatoriis, specialibus vel generalibus, que in contrarium facerent quoquo modo, etiam si de hiis vel ipsorum aliquo fieri debuisset mentio spetialis. Quibus omnibus intelligatur esse et sit, auctoritate presentis provisionis, nominatim expresse et spetialiter derogatum.

Acta sunt hec in dicto Palatio Populi Florentini, presentibus testibus, religioso viro Fratre Luca uno ex camerariis Camere Armorum Palatii prelibati, et Iohanne Massai de Raffacanibus cive honorabili florentino.

IV.

1348, Dicembre 18-19.

Domini Priores Artium et Vexillifer iustitie Populi et Comunis Florentie, attendentes et considerantes, quod domini Priores Artium et Vexillifer iustitie, Gonfalonerii sotietatum et Duodecim Boni viri dicti Populi et Comunis preteriti providerunt et ordinaverunt, quod in civitate Florentie sit et esse debeat perpetuo Studium generale in quibuscumque scientiis, et quod ipsi pro ipsius Studii effectu et executione elegerunt et deputaverunt ac constituerunt dominum Thomasum de Corsinis, Sandrum Symonis de Quarata, Philippum de Magaloctis, Iacobum de Albertis, dominum Nicolaum Lapi, dominum . Bindum de Altovitis, Iohannem Contis de Medicis et Nerium Lippi, florentinos cives bonos et honorabiles, qui et maior pars eorum, etiam alio vel aliis absentibus, defunctis, contradicentibus, citatis, requisitis vel non, possent privilegia que habent seu habere consueverunt Studia generalia impetrare et impetrari facere, doctores et magistros in quibuscumque scientiis eligere et ordinare, conducere et conduci facere, salaria promictere et promicti facere, et Comune Florentie et eius bona propterea obligare, et alia omnia et singula ordinare et facere que opportuna seu utilia forent pro ipso Studio habendo, augendo et conservando in dicta civitate Florentie, et cum offitio, balia et auctoritate de quibus et prout scriptum est manu ser Petri notarii Reformationum Consiliorum dicti Populi et Comunis de mense Augusti proxime preteriti; et quod ipsi boni viri seu sex ex eis, in presentia et de consensu et voluntate offitii ipsorum dominorum Priorum et Vexilliferi iustitie et offitii Duodecim Bonorum virorum, ut negotium dicti Studii exequi, et doctores haberi et alia fieri melius possent, que pro ipsius Studii effectu et executione opportuna forent, ordinaverunt et deputaverunt et assignaverunt omnes et singulas pecunie quantitates ac redditum et proventum dicti Comunis Florentie decem denariorum pro qualibet libra exitus Camere Comunis Florentie de summa duodecim denariorum pro libra dicti exitus, qui retinentur et retineri consueverunt per camerarios dicte Camere pro drictura seu nomine dricture dicti exitus;

que pecunie quantitates et qui redditus et proventus deputati erant vel sunt pro reparatione et constructione pontium et murorum, paramentorum, lastricatus et fortilitiarum et aliorum fiendorum pro reparatione fluminis Arni civitatis Florentie; ad solvendum et pro solvendo salaria doctorum dicti Studii, et expensas alias quaslibet per dictos bonos viros vel maiorem partem ipsorum, ut dictum est, ordinatas et factas et ordinandas et fiendas pro quacumque re vel causa, pro effectu et executione dicti Studii, usque in summam et quantitatem videlicet duorum milium et quingentorum florenorum auri de summa totius redditus et proventus predicti; ita tamen quod, ante et prius quam de dicta summa duorum milium et quingentorum florenorum auri dicti redditus et proventus aliquid perveniat ad camerarium ad ipsam pecuniam recipiendam et solvendam, ordinandam et deputandam pro Comuni predicto, vel per ipsum talem camerarium aliquid percipiatur, solvi et dari debeat offitialibus dicti Comunis Florentie super constructione et reparatione pontium dicte civitatis ordinatis et deputatis, et ad eos seu eorum camerarium debeant pervenire, de dicto redditu et proventu et summa dicti redditus et proventus, omnes et singule pecunie quantitates debite et opportune pro solvendo et satisfaciendo quibuscumque personis recipere et habere debentibus a dicto Comuni Florentie, seu a dictis offitialibus pontium, datis, positis et factis usque in diem facte dicte deputationis dicti redditus et proventus: quibus quidem omnibus pecunie quantitatibus, sic debitis occasionibus predictis, ad predictos offitiales pontium seu eorum camerarium perventis de residuo dicti redditus et proventus, decem denariorum pro qualibet libra dicti exitus Camere, percipiantur et percipi possint et debeant per dictum camerarium ad hoc deputandum per dominos Priores Artium et Vexilliferum iustitie et dictum offitium Duodecim Bonorum virorum tam presentium quam qui pro tempore erunt, et ad eum perveniant, sibique solvantur et dentur et pervenire, solvi et dari possint et debeant cum effectu, per camerarios Camere Comunis Florentie presentes et futuros, predicti duomilia et quingenti floreni auri de summa dicti redditus et proventus pro dictis expensis dicti Studii solvendis et faciendis, ut de predictis scriptum est manu ser Dietifeci ser Michelis de Gangalandi notarii predictorum bonorum virorum; ne revocari possit in dubium quod huiusmodi deputatio per ipsos bonos viros, ut predicitur, facta de dicto redditu et proventu non valeat vel teneat, et ut predictis doctorib is electis et conductis et eligendis et conducendis solvi possint terminis ordinatis et ordinandis salaria promissa et conventa ac etiam promictenda et convenienda eisdem, et alie quelibet expense pro ipso Studio habendo et ordinando necessarie et opportune seu utiles fieri possint habilius temporibus opportunis habita prius deliberatione solempni cum offitio Duodecim Bonorum virorum dicti Comunis, et deinde inter eos premisso, facto et obtempto secreto scruptinio et partito ad fabas nigras et albas secundum formam Statutorum, omni iure et modo quibus melius potuerunt, providerunt, ordinaverunt et stantiaverunt: Quod predicta deputatio per dictos bonos viros facta de dicto redditu et proventu decem denariorum pro qualibet libra exitus dicte Camere, ut predicitur, valuerit et tenuerit et valeat et teneat et plenum robur obtineat ac plenum consequatur effectum. Et quod camerarii Camere Comunis Florentie, ad quos dictus redditus et proventus pervenit seu pervenerit, et tam presentes quam futuri, possint, teneantur et debeant, iuxta formam et tenorem dicte deputationis, etiam sine aliqua appodixa dominorum Priorum Artium et Vexilliferi iustitie, vel aliquo alio propterea habendo, dare, solvere et tradere predicto camerario pro dicto Comuni Florentie per dominos Priores Artium et Vexilliferum iustitie et offitium