Immagini della pagina
PDF
ePub

mus.

dem promisit; ceterum dolo, an vere,1 parum comperiSed plerumque regiae voluntates, ut vehementes, sic mobiles, saepe ipsae sibi advorsae.2 Postea, tempore et loco constituto, [in colloquium uti de pace veniretur] Bocchus Sullam modo, modo Jugurthae legatum adpellare, benigne habere,3 idem ambobus polliceri. Illi pariter laeti, ac spei bonae pleni. Sed nocte ea, quae1 proxuma fuit ante diem colloquio decretum, Maurus, adhibitis amicis, ac statim immutata voluntate remotis, dicitur secum ipse multa agitavisse, voltu corporis pariter, atque animo, varius: quae scilicet, tacente ipso, occulta pectoris patefecisse. Tamen postremo Sullam arcessiri jubet, et ex ejus sententia Numidae insidias tendit. Deinde, ubi dies advenit, et ei nunciatum est Jugurtham haud procul abesse, cum paucis amicis et quaestore nostro, quasi obvius honoris caussa, procedit in tumulum, facillumum visu insidiantibus. Eodem Numida cum plerisque necessariis suis, inermus, ut dictum,' accedit; ac statim, signo dato, undique simul ex insidiis invaditur. Ceteri obtruncati: Jugurtha Sullae vinctus traditur, et ab eo ad Mariam deductus.

6

CXIV. PER idem tempus advorsum Gallos ab ducibus nostris, Q. Caepione et M. Manlio, male pugnatum; quo metu Italia omnis contremuerat. Illique et, inde ad nostram memoriam, Romani sic habuere :

2 Ipsae

1 Dolo an vere, whether with treacherous intent or sincerely.sibi advorsae, inconsistent.-3 Benigne habere, treated them with kindness. Nocte ca, quae &c., on the night preceding the day appointed for the interview. Voltu corporis &c., changing alike in the expression of his whole appearance and his purpose of mind, his gestures and expression of countenance changing with his purpose of mind. Tacente ipso, patefecisse, notwithstanding his silence, betrayed. Ut dictum, as had been arranged, according to agreement.-8 Gallos, by Gauls are here meant the Cimbri and Teutones of German origin and the Ambrones and Tigurini, Gallic tribes. The Teutones were defeated by Marius at Aquae Sextiae (now Aix), in the Roman province in Transalpine Gaul, B. c. 102; and the Cimbri by Marius and Catulus at Vercellae, in Cisalpine Gaul, B. C. 101.9 Illique et &c., for both those of that day and the Romans down to our time have held it as a maxim, that every thing else stooped to their valour.

P

alia omnia virtuti suae prona esse; cum Gallis pro salute,' non pro gloria, certare. Sed, postquam bellum in Numidia confectum, et Jugurtham vinctum adduci Romam nunciatum est, Marius consul absens factus, et ei decreta provincia Gallia: isque Kalendis' Januariis magna gloria consul triumphavit. Ea tempestate spes atque opes civitatis in illo sitae.

1 Pro salute, for self-preservation.—2 Kalendis &c., on the 1st day of January, B. c. 105.

[merged small][merged small][ocr errors]
« IndietroContinua »