CAP. I. CAIUS JULIUS CÆSAR

I. 1. Annum agens. Initium bujus libri, quale auctor conscripserat, periisse plerisque videtur, desiderantibus maxime prosapiæ Cæsaris mentionem historiamque pueritiæ, quam, reliquorum Imperatorum vitis præmissam, in hoc uno prætermisisse Suetonium credere vix licet. Accedit ad rationes satis graves librorum varietas, qui vel omittunt initio Cæsaris nomen, vel diverse præponunt, ut adeo repetitum istud post libri inscriptionem librariorum sedulitati tribuendum videatur. Ut ut sit, non temere deperditum hujus vitæ initium pronuntiemus, quum aliud in Cæsare Suetonius facere potuerit, aliud in ceteris Imperatorum vitis. Natus est Cæsar anno ab U. C. 654, C. Mario VI, et L. Valerio Flacco Coss., Idibus Quintil., unde huic mensi Julii nomen postea datum: vide cap. 76. Obiit igitur pater A. U. 670, L. Cornelio Cinna IV, Cn. Papirio Carbone Coss. De ejus morte Plin. Hist. Nat. VII, 54, ed. Franz. - De gente Julia copiosissime ex

2

posuit Glandorp. Onomast. p. 414 seq. de Cæsare Dictatore, p. 425 seq. Conf. BAYLE, Dictionn. histor. et crit., sub voc. César, not. R.

2. Flamen Dialis destinatus. Suo

loco mota hæc verba aliis videntur, aliis ab aliena manu inserta, ob difficultates chronologicas. Nam Velleius, II, 43 : « quum pæne puer a Mario Cinnaque Flamen Dialis creatus, victoria Sullæ, qui omnia ab iis acta fecerat irrita, amisisset id sacerdotium. » Eo autem anno, quem Noster dicere videtur (A. U. 670, vel 671) fato jam cesserant Marius et Cinna ; ille 667, hic 669. Inter plurimos, qui in hac arena desudarunt, de quibus plura vide apud Oudend. optime rem explicuisse videtur Wesseling. Observ. H, 18, qui, Cæsarem jam anno 667 in Merulæ locum Flaminem destinatum, ea tempestate, de qua Sueton., dimissa Cossutia, Corneliam duxisse, existimat, provocans ad morem Nostri, brevitatis studio multa sæpe uno commate complectentis tempore diversa cujus

exemplum, nostro assimile, vide Tiber. 9, fin. ; atque ita etiam interpunxi, ut sensus existeret: Cæsar, jam prius pæne puer Flamen Dialis destinatus, sequentibus Coss. h. e. sequente post patris mortem anno, dimissa Cossutia, etc.- - Cæsarem autem destinatum (h. e. designatum, ut Tacit. Annal. I, 3, destinari Consules) modo, nunquam inauguratum fuisse Flaminem, docent et sequentia, ubi sacerdotio multatus dicitur, et Velleius l. c. Adde Tacit. qui Annal. III, 58, << duobus et septuaginta annis post Cornel. Merulæ cædem neminem suffectum » dicit, ubi Lipsius scrupulum, qui ex nostro loco oriri posset, removit. - Ceterum, Flamines (Dialis, Martialis, Quirinalis) nonnisi e Patribus legebantur. Ritus electionis vide Tarit. Annal. IV, 16. De dignitatis cerimoniis agit Gell. Noct. Att. X, 15.

3. Prætextato; id est, ante sumtam togam virilem, quam quo ætatis anno induere soliti fuerint, controversum est: conf. ad August. 8. Ita Velleius, I, 10: « duos minores natu prætextatos habuit. » Quintil. Inst. I, 8: « de quo genere optime C. Cæsarem prætextatum adhuc accepimus dixisse. »

4. Quater Consulis; id est, qui omnino quater Consul fuit, ut

Vitell. 7, «ter Consulis filium. » Alii interpretantur, quartum Cons. 5. Neque ut repudiaret, etc. Juvat Cæsarem intueri, qui sexdecim annos natus Dictatoris Sullæ satellites et jussa contemnit : juvat pariter Catonem audire qui novennis a magistro ferrum flagitat, ut Romæ tyrannum interficiat. Sic prima solidæ mentis indicia etiam in pueris futuros virorum animos prænunciant et arguunt. Quod Dictatori negavit adolescens Cæsar, M. Piso consularis nullo pudore concessit. Is Anniam, quæ Cinnæ uxor fuerat, dimisit in Sullæ gratiam. Vellei. II, 41. Et ab omni tempore majoris fortunæ feminis publicæ res variis de causis divortium attulerunt. Exemplo sit, quod ipsi vidimus, quum nuperus ille Gallorun dux, Europa molestissimus, imperio cetera egregio daturus heredem, posthabita fide, conjugem dimisit.

6. Quare.... multatus. Non de uno tempore hæc intelligenda. Complectitur auctor Sullæ injurias, quæ ad diversas partes Cæsarem transduxerunt. Sacerdotium sibi destinatum prius amiserat (cf. supra), nunc et uxoris dotem et reliqua, eaque non tam lege Cornelia de proscriptione, ad dotem et hereditates extensa, quam pœna arbitraria, ut statuit Ernest.