1 T. LIVII PATAVINI LIBER NONUS. I. Sequitur hunc annum nobilis clade Romana Caudina pax, T. Veturio Calvino, Sp. Poftumio 2 consulibus. Samnites eo anno imperatorem C. Pontium, Herennii filium, habuerunt, patre longe prudentiffimo natum, primum ipsum bellatorem du §. 1. T. Veturio Calvino, Sp. Poftumio consulibus] Adjiciendum utrisque iterum, ut Cicero 3. Of. ficiorum (30.] habet: quanquam apud eundem in Catone majore [12.] omiffus eft numerus, errore, ut puto, librariorum. Fuere autem hi consules antea anno CDXXI. ab urbe condita. GLAR. Licet verum sit, hos consules etiam duodecim annis ante in eodem honore collegas fuiffe; Glareano tamen ad h. loc. et, qui ve. ftigiis ejus insiftit, Pighio in Annal. ad ann. CDXXXII. p. 348. non adsentior, utrique eam ob caussam iterum adjiciendum effe. Itc. rati enim honoris notam saepissime apud Livium omitti, supra vidimus ad 2, 16, 7. Ceterum priori consuli perperam Lucii praenomen tribuitur apud Cic. 3. de Offic. 30. in ed. Graev. utra. que; sed, ut videtur, operarum errore: quamvis similiter etiam exftet in Oxoniensi anni 1695. Tiberius vocatur in multis edd. Gellii 17, 21. quomodo Pighius etiam apud Zonar. 7. Ann. 26. reperiri teftatur, idque erroris arguit. Rectius itaque Titus dicitur in Gellii ed. Aldina. Deinde inter utriusque consulis nomina voculam et interjicit Lovel. 2. de quo v. ad 2, 17, 1. Insuper pofteriori consuli Marci praenomen tribuunt Harlej. (intelligo pofteriorem, in priori enim liber 9. et 10. desunt: quare deinceps nullo addito numero lau. dabo) et Hearnii Oxon. L. 1. Praenomen ejus unica litera S. exprimitur in Fragm. Hav. more antiquo. Eam enim interdum praenomini Spurius indicando olim adhibitam fuiffe, docet Aegyptius ad Senatuscons. de Bacchan. p. 144. Ita et infra 10, 40, 8. Cetcrum praecedentia verba hujus cap. perperam desunt in Voss. 1. et Lovel. 1. §. 2. Samnites eo anno imperatorem C. Pontium, Herennii filium, habuerunt] Prima vox non adpa. ret in Leid. s. Sed eamdem trans. ponens Harlej. praefert Eo anno Samnites, in quo iterum vox quarta imperatorem omiffa eft. Tum habuere Gaertn. Praeterea Sam cemque. Is, ubi legati, qui ad dedendas res mis- 3 si erant, pace infecta redierunt, Ne nibil actum, inquit, bac legatione censeatis, expiatum eft, quidquid ex foedere rupto irarum in nos coeleftium fuit. Satis 4 scio, quibuscumque Diis cordi fuit, subigi nos ad neceffita nitium imperatorem Pontium Herennii filium etiam infra bis Livius vocavit hoc lib. c. 15. At Cic. ejus patrem vocat itidem C. Pontium de Senect. 12. Haec cum C. Pontio Samnite, patre ejus, a quo Caudino proelio Sp. Poftu. mius, T. Veturius consules superati sunt, locutum Archytam Ñear. chus dicebat. Hinc efficiendum vi. detur, patrem, aeque ac filium Imperatorem, dictum fuiffe C. Pontium; at patrem cognomen Herennii habuiffe, filium Thelesisi, id enim ei tribuitur apud Aurel. Vict. de Vir. Inluftr. 30. C. Veturius et Sp. Poftumius consules bellum adversus Samnites gerentes, a Pontio Thelesino duce ho fium in insidias deducti sunt. Et mox, Pontius adcitum patrem Herennium rogavit, quid fieri place ret. Livius vero, C. Pontium He rennii filium memorans, eo gene. re loquendi usus eft, quod supra ei reftituit Sigonius 4, 45, 5. C. Servilium, Prisci filium. ubi plura dicta sunt. Quum itaque in. fra dicit c. 3, 4. Herennium Pon. tium, patrem imperatoris, cognomen nomini gentilitio praeposuis. se censendus eft; quod Romanis, et in primis Livio, frequens eft. Infra 30, 1, 9. Jurisdictionem urbanam Paetus Aelius eft sortitus. ubi plura vide. Eodem modo accipiendus videtur locus Livii infra 39, 13, 9. Viros eam primam suos filios initiasse Minium et Herennium Cerrinios. (* At Herenmius ejus praenomen effe putat Sigon. ad Liv. 22, 34, 3.) Mox salum errore librarii exsulat a Leid. 1. Deinde bellatoremque du cemque legit Lovel. 4. bellatorem ducem Portug. §. 3. Qui ad dedendas res missi erant] Addunt Pall. duo, pr. ac tert. missi erant Romam. Sic enim fine libri anteced. Praeda omnis Romana captivique ut Romam mitterentur; quaeque res per fetiales ex foedere repetitae essent. GEBH. Duo Mfti addunt Romam. J. FR. GRON. Similiter unus meorum Lovel. 3. Horum tamen trium teftimonium reliquorum omnium, vocem illam non agnoscentium, auctoritate levius effe videtur. Male etiam quo ad dedendas Flo rent. Ne nihil actum, inquit, hac lePortug. Id vocabulum aliudve gatione censeatis] inquit exsulat a simile saepe quidem subintelligi solet, ut videbimus infra ad 23, 45, 6. reliquorum tamen id defendentium consensus potius unius hic librarium erraffe oftendit. ne nihil actum censeatis, ut infra 22, 18, 9. Ne nihil actum ludificationem hoftis. 9, 16, 16. Ne censeret, exacta prope aeftate per nihil remissum dicatis, remitto, ne utique dorsum demulceatis. 3, 10, 11. Sic, ne quid aliud actum pu. tit Veith.] Mox irarum in vos tent, victam legem esse. [hac omitPro in nos, Fragm. Hav. V. ad 34, , 2, 2. §. 4. Satis scio, quibuscumque Diis cordi fuit] Thucydidem imitatur 1. 7. in oratione Niciae [c. 77.] Ikava yàp rois te лoλé. μίοις ευτύχηται· καὶ, ἔν τῷ θεών ἐπίφθονοι ἐτρατεύσαμεν, ἀπο tem dedendi res, quae a nobis ex foedere repetitae fuevant, is non fuisse cordi tam superbe ab Romanis foede5 ris expiationem spretam. Quid enim ultra fieri ad placandos Deos mitigandosque bomines potuit, quam quod. nos fecimus? Res boftium in praeda captas, quae belli 6 jure noftrae videbantur, remifimus: auctores belli, quia vivos non potuimus, perfunctos jam fato dedidimus: bona eorum, ne quid ex contagione noxae remaneret pe-, Xpovros non tetrupjuɛSa. etc. J. FR. GRON. quibuscumque Dis Voff.. V. ad 5, 14, 4. Tum fue rit Leid. 2. V. ad 40,14,11. [fuit, et subigi Veith.] Omnia autem haec verba deficiunt in Haverk. Mox subigere nos, pro subiginos, Gaertn. et inferius a Romanis Vol. 1. Lo. vel, 3. et Gaertn. etiam spretam esse, addita ultima voce, Lovel. 2. §. 5. Ad placandos Deos mitigandosque homines potuit, quam quod nos fecimus] ad placandos Deos magnosque homines Leid. 2. Placare Deos, mitigare homines etiam supra habes 8, 33, 7. Preces, quae saepe hoftem mitigavere, quae Deorum iras placant, ad pla. candos Deos mitigandoque homines Haverk, quod variandae orationis cauffa eodem modo dictum videri poffet, quo multa similia, paffim in Livio obvia; de qui. bus v. ad 38, 39, 10. Unum tamen teftem, praesertim autem hunc, non audiendum censeo. Praeterea quam quod nunc fecimus Hearnii Oxon. N. quam quod nos facimus Leid. 2. Mox quaeque belli jure noftrae videbantur, pro quae belli jure, Portug. Sed illud que ex praccedenti pronomine a li brariis repetitum eft. V. supra ad 5, 40, 7. §. 6. Auctores belli, quia vivos non potuimus] Brutulum Papium intelligit, cujus exanime corpus deditum erat. SIG. qui vivos non potuimus Hearnii Oxon. L. 1. V. ad 36, 33, 5. quia vivi non potuimus Gaertn. Perfunctos fato dedidimus] Om. dedimus etiam Voff. duo, Leid. 2. nes libri habent dedimus. GEBH. Lovel. 1. 2. 3. Harlej. Portug. Gaertn. Haverk. Hearnii Oxon. L. 1. B. N. C. et edd. vett. Verum id inertiac librariorum adscribendum, qui syllabam mediam di geminare neglexerunt. V. ad 39, 50, 9. dedidimus enim superest in Leid. 1. Lovel. 4. Klock. et Fragm. Hav. Recte itaque re. ftituerunt Sigonius, Modius, et recentiores. Eodem etiam ducit lectio in optimo Florent. obvia edidimus. quid foederi, quid Diis arbitris foe§. 7. Quid ultra tibi, Romane, deris debeo 1 Quid ultra tibi, Romane, fieri poteft? quid Diis etc. Klock. Nihil muto. Vulgata lectio eft elegantiffima, et genium Livii adprime refert. V. supra ad 1, 59, 4. (* Burm. ad Lucani 5, 482.) Quem tibi tuarum irarum, quem am? Neminem] Mutata diftinctio. meorum suppliciorum judicem feirarum, quem meorum supplicione scribendum: quem tibi tuarum rum judicem feram, neminem neque populum, neque privatum fugio. Nam interrogatio, quae vulgo habetur, hanc vim habet, ut oftendat, vix inveniri quemquam, 7 nes nos, Romam portavimus. Quid ultra tibi, Roma- quem judicem cupere poffit. At contrarium vult mens dicentis, nimirum tam liquidam effe Sam. nitium cauffam, ut quovis judice vincere facile poffint. J. FR. GRON. irarum tuarum Gaertn. Tum noftrorum suppliciorum Lovel. 4. Denique indicem feram Ha. verk. sollemni scribarum lapsu. V. ad 5, 26, 6. De locutione ferre judicem v. viros doctos supra ad 3, 24, 5. et ad c. 56, 4. Neminem neque populum neque privatum fugio] Agnoscit sola Ándreae editio hanc lectionem. Nam Pall, tres et Camp. ed. neminem neque publicum, neque privatum fugio. Quod non probo. GEBH. Similiter etiam apud me Voff. 2. Lovel. 1. in marg. Lovel. 3. 4. Gaertn. Haverk. et Fragm. Hav. apud Latinium Neapol. et apud Hearnium Oxon. N. et B. Ex edi. tis etiam eamdem lectionem a gnoscunt Parm. Tarvis. utraque, et quaedam Venetae. Sed recte eam Gebhard. rejecit. Insuper neminemque Lovel. 1. qui idem etiam cum Vol. 1. neque primatum fugio perperam exhibet. §. 8. Relinquitur inopi, at ego ad Deos vindices intolerandae superbiae confugiam] Particulam at omittunt Pall. duo. Campanus pro illa subftituit jam ego ad Deos. GEBH. Cum Campano facit solus Neapol. Latinii. Sed lectio illa ex interpretis glossa nata esse videtur. relinquitur inopiata ego ad Deos Florent. relinquitur inopia ego ad Deos Leid. 1. et Lovel. 4. in contextu. relinquitur inopi. ac ego ad Deos Haverk. V. ad 3, 61, 4. relinquitur inopi, ego ad Deos Gaertn. et Lovel. 2. 3. atque in margine Lovel. 4. Sed particula at poft praecedens si hic elegans eft, et pro tum Livio saepe poni. tur, praesertim sequente prono. mine ego, tu, vel simili. V. suab Harlej. ad Deos iudices intole pra ad 1, 18, 9. Vox Deos exsulat randae superbiae legunt Portug. Oxon. N. Saepe voces index et Haverk. Fragm. Hav. et Hearnii uldex, sive vindex, in Mftis confunduntur. V. supra ad 2, 27, 11. 8, 32, 9. Cel. Burm. ad Ovid. EPift. 9. Her. 13. et quae notavi ad Silii Ital. 2, 456. Similiter etiam commutantur iudicare et uïdicare, sive vindicare. V. infra ad litudo ductuum, quibus literae 39, 47, 2. Fons erroris eft simi. i et ui in scriptura Longobardica exarari solent. Hinc etiam perius et uis 3, 38, 13. iuribus et miscentur iuris et uiris 2, 44, 5. uiribus 7, 30, 10. iunxi et uinxi 5, 7, 2. adiutam et ad uitam c. 35, 3. ciue, sive civem, et cui è, sive cui eft, 6, 14, 4. jussus et uisus 9, 24, 4. et ejus ge. neris alia paffim, §. 9. Iras suas vertant in eos] iram suam Leid. 2. Sed signanter 9 latae satis sint; quorum saevitiam non mors noxiorum, non deditio exanimatorum corporum, non bona' sequentia domini deditionem exsatient. Placari nequeunt, nifi bauriendum sanguinem laniandaque viscera noftra prae10 buerimus. Juftum eft bellum, Samnites, quibus necessarium; et pia arma, quibus nulla nifi in armis relinqui iras plurali numero dici, quum sermo eft de Diis, observat Cer. da ad Maron. 1. Aen. 11. laudatis etiam his Livii exemplis ex 3,7, 8. Veniam irarum coeleftium finem. que pefti exposcunt. et ex 8, 33, 7. Preces, quae Deorum iras placant. Adde supra hoc cap. Quidquid ex foedere rupto irarum in nos coeleftium fuit. Non bona sequentia domini deditionem exsatient) Quidam exatient in exatiant temere mutarunt, cum haec tria verba sint, exatient, nequeant velut uno tenore de Romanis in conjunctivo dicantur modo. GLAR. Ita et Portug. Harlej. Haverk. et Hearnii Oxon. N. L. 2. B. et C. At, hoc certe loco exsatient praeftare, praecedens sint satis evincit. Praeterea bona sequentia dominum deditionem Voll. 2. et Lovel. 3. An voluerunt li brarii bona sequentia dominum deditione exsatient? Sed vulgatum, quod optimi tuentur, praefero. bona sequentia domini dacionem Gaertn. Paullo ante non additio exanimatorum corporum Vol. 2. et Lovel. 3. non deditio animatorum corporum Portug. Placari nequeant, nisi] Pal. sec. exhibet placarique nequeant. tam. quam male cohaereat oratio. Non item mihi videtur. GEBH. Vide tur indecore hiare oratio, et aut praeponendum a fronte qui, aut finienda periodos in verbo exsatient. Deinde, Placari nequeunt, nisi hauriendum sanguinem, laceranda viscera noftra praebuerimus. Nam et sic per doúvdezov primae editiones. J. FR. GRON. Utraque Gronovii conjectura ha- i bet praesidium in Mftis. Non modo enim Pal. sec. apud Geb. hard. sed et ex meis Harlej. Gaertner. et Haverk. praeferunt pla carique nequeunt; Portug. placari quae nequeunt. Unde conjici pos set, omiffum effe praenomen qui, addendum poft primam vocem, non tamen praeponendum, sed hoc modo placari qui nequeant. Id autem interdum Livio factum effe, infra videbimus ad 28, 12, 13. Altera autem ejus conjectura dam, et deinde legendum effe periodum in voce exsatient finienPlacari nequeunt plane auctoritate fide etiam in contextum recepi. cod. Klock. firmatur, quam ejus Errat autem Doujatius, exiftimans Gronovium banc emendationem primarum edd. fide tueri; quod is de sola tantum particula que, quam poft lanianda delet, adfirmavit. Eam enim ignorant obvia fuit; sed in omnibus scrivett. edd. et demum in Ald. mihi ptis conftanter reftat. Quamvis itaque Livius saepius ἀσυνδέτως locutus sit, hic tamen Mftorum consensum rejicere non audeo. Quod vero emendatio Gronovii laceranda, pro lanianda, exhibeat, potius calami aberrantis vitium censeo, quam quod ita legendum exiftimarit. §. 10. Pia arma, quibus nullä, nisi in armis, relinquitur spes] Turbant veram lectionem Pall. |