Immagini della pagina
PDF
ePub

T. LIVII PATAVINI

LIBER OCTA V US.

I. Jam consules erant C. Plautius secundum, L. 1 Aemilius Mamercinus; quum Setini Norbanique Ro

§. 1. Fam consules erant C. Plautius secundum] C. Plautius bis antea consul fuit, anno cccxcvII. et CDVI. [7, 12, 6, et c. 27, 3.] hic igitur . Sed id ita quidam defendunt, quod, qui anno CCCXCVII. consul fuerit, Proculus dicitur: qui vero anno covini. atque hoc anno, Venox. Haec nominum confusio a quibusdam, ut exigua nihilque ad rem pertinens, ridetur: mihi etiam non prorsus agelafto facile ad eum modum erat ridere. Sed interim cum tot loca depravata viderem, non potui non dolere Latinorum auctorum tantam jacturam. Voluiffem abeffe prorsus magiftratuum nomina ab hiftoria Romana, plus enim lucis illi adeffet. Sed quomodo id poffibile? Pone, qui IIII. consul fuit, iterum, Dii boni quantum flagitii admi. seris etiamnum noftra aetate? quid faceres Livii tempore,quando vivebant adhuc familiae, quarum majores in magiftratu fuere? Sed judicet lector. GLAR. Glareanus C. Plautius tertium legit, atque hunc C. Plautium Venocem effe censet, in quo multiplex er. ror eft. Primum quod C. Plautii Proculi consulatuin, quem ille geffit anno cccxcvii, huic C. Plautio tribuit: deinde quod hunc Venocis cognomine afficit; cum

Hypsaeus potius appellandus sit. De Proculo scriptum est in Capitolinis tabulis: de Hypsaeo in nummis argenteis. Hic enim C. Plautius Privernum in hoc consulatu cepit, auctore Livio: itaque est apud And. Lauredanum nummus cum his literis. Ab una parte C. TPSAEVS COS. PRIV. CEPIT. Ab altera parte P. TPSAEVS S. C. Videtur autem P. Hypsaeus is fuiffe, qui nummum cudendum curavit: qui, nobilitandae familiae causa, unum ex suis majoribus clariffimi tituli virum ab altera, ut fiebat, parte nummi inciderit. SIG. Errores Glareani recte refellit Sigonius. Qui enim anno cccxcvii. consulatum gessit,C. Plautius Proculus dictus fuit; qui vero anno CDVIII. et hoc, C. Plautius Hypsaeus, adeoque recte consul secundum dicitur. Cognomen autem Venocis gens Plautia demum adepta est, quum C. Plautius censuram cum Ap. Claudio Caeco gereret. Frontin. de Aquaed. 1. 1. in princ. Collegam habuit C. Plautium, cui ob inquisitas ejus aquae venas Venocis cognomen datum est. In faftis etiam Capitolinis hoc par censorum ita describitur: CENSS. AP. CLAV. DIVS. C. F. AP. N. CAECUS. C. PLAVTIVS. C. F. C. N. QUI.

mam, nuncii defectionis Privernatium, cum queri2 moniis acceptae cladis venerunt. Volscorum item exercitum, duce Antiati populo, consediffe ad Satricum, adlatum eft. utrumque bellum Plautio sorte e3 venit. Prius ad Privernum profectus extemplo acie conflixit. haud magno certamine devicti hoftes: op

IN. HOC. HONORE. VENOX. APPELLATVS EST. V. etiam Pighium in Annal. ad ann. CDXII. p. 307. Ceterum Cor. pro C. est in Lovel. 2. Plutatius, pro Plautius,in Florent. Voff. 1. Leid. utroque, et Lovel. 1. ac 5. Ite. rati autem consulatus notam omittunt Voff. 2. Leid. 1. Lovel. 3. Fragm. Hav. et Hearnii Oxon. C.

L. Aemilius Mamercinus] Conjunctionem et inter duorum consulum nomina interponit Haverk. V. ad 2, 17, 1. Deinde T. Aemilius Leid. 2. Lovel. 4. Haverk. et Hearnii Oxon. N. ac B. Titus Aemilius Florent. Lov.1.5. Klock. et Gaertn. Sed Дɛúкιos etiam vocatur Diod. Sic. 1. 16. p. 553. Et recte ita vocari, patebit ex illis, quae infra dicentur ad c. 20, 3. Praeterea Mamercus codd. scripti et editi usque ad Gronov. qui anno 1665. Mamercinus dedit. V. infra hoc lib. ad c. 12, 4. Ceterum haec et praecedentia omnia verba decrant in Harlej. 1.

Quum Setini Norbanique Romam] cum Ardeates, Consentini, Norbanique Romani Haverk. cum Ardeates, Consentini, Norbanique Romam Portug. et Gaertn. Consentini Norbanique Romam Lovel. 5. cum Sentini Norbanique Romam Fragm. Hav. cum Sedini Norbanique Romam Florent. Sentini et Sedecini se in Oxon. N. inveniffe, Hearne testatur. [cum Setini Nor. banique Veith.] V. ad lib. praec. cap. ult. §. 8. Deinde mox Pri

vernatum, pro Privernatium, Leid. 2. Male. V. supra ad 5, 15, 11. et 7, 16, 3.

Cum querimoniis acceptae cladis venerunt] cunque mimoniis Lovel. 3. Tum ac cede cladis Vol. 2. accepta cladis Leid. 1. Denique vaniunt Leid. 2.

§. 2. Utrumque bellum Plautio sorte evenit] sorte venit Florent. Voff. 1. Leid. 1. Lovel. 1. et editi usque ad Jac. Sobium, qui anno 1525. evenit reposuit. Utrumvis admitti potest, praesertim quum optimi codd. illud sorte venit firment. V. supra ad 7, 6, 8. Paullo ante Volscorum quidem exercitum, pro item exercitum, Klock. Deinde to est exsulat a Lovel. 4.

§. 3. Prius ad Privernum pro. fectus] Vet. lib. Prius Privernum. SIG. Sigonius, nescio quo ex codice, Prius Privernum profectus legere se aït, contradicentibus omnibus noftris qua scriptis, qua cusis, nisi quod secundus a manu interpolatoris Prius autem ad Privernum profectus. GEBH. Sigonius delet praepositionem, quam vindicant omnes noftri, Helm, etiam ac Rott. ad Privernum bellum profectus. Unde suspicor, fuiffe quondam : utrumque bellum Plautio sorte evenit. Prius ad Privernas profectus. Cui superposuit aliquis explicandi gratia zo bellum: quod dein alius cum voce corrupta inseruit contextui. Infra [c. 19,

pidum captum redditumque Privernatibus, praesidio valido inposito: agri partes duae ademtae. In- 4 de victor exercitus Satricum contra Antiates ductus. Ibi magna utrimque caede atrox proelium fuit: et quum tempeftas eos, neutro inclinata spe, dimicantes diremiffet, Romani, nihil eo certamine tam

4. Eodem anno Privernas bellum initum. J. FR. GRON. Praepositionem vindicant etiam omnes noftri, nisi quod Prius autem Privernum sit in Portug. Gaertn. Haverk. et Hearnii Oxon. B. Unde patet in Palat. 2. apud Geb. hard. qui ex interpolatione le gebat Prius autem ad Privernum, duplicem lectionem junctam effe, ut saepe fieri solet. Si codd. consentirent, Gronovii conjectura Prius ad Privernas non displiceret. Ita bellum Fidenas 1, 15,1. Belli Fidenatis contagione irritati Ve

jentium animi. bellum Capenas 5,

24, 2. Corneliis Faliscum bellum, Valerio ac Servilio Capenas sorte evenit. Ita Arpinas municipium emendandum in Valer. Max. 2, 2, 3. exiftimat doctiff. Torren. Quum tamen Privernum in omni. bus omnino scriptis et editis constanter supersit, nihil nunc mutandum puto, et ad Privernum intelligo ad urbem Privernum. Cl. etiam Jac. Perizonius rece. ptam scripturam tuebatur, ad marginem cod. sui adscriptis seqq. locis, ut Livium nominibus urbium praepositionem addere solitum fuiffe probaret. Ita infra hoc lib. c. 12, 6. Ad Pedum exercitum duxit. c. 16, 6. Ad Cales, unde bellum ortum erat, profectus. Q, 12, 9. Ad Luceriam pergit. et Nec ad Luceriam ire, nec manere, satis audebant. c. 13, 9. Profectos inde ud Luceriam inopia vexavit. c. 37, 2. Exercitus ad Sutrium ve39, 1. Ad Longulam pervenit. 10, 35, 1. Quum ad Luceriam

nit. c.

duceret legiones. Similia plura coacervari poffent, nisi res foret notiffima. Idem et alios feciffe, docet Sanctius in Minerva 4, 6. quod eft de Ellipsi Praepos. et Perizon. ad eum locum, Vossius etiam 7. Gramm. 42. Deinde provectus Leid. 1. et Fragm. Hav. ex vitiosa pronunciatione verba praeeuntis nato errore. V. ad 21, 2,4.

Agri duae partes ademptae) ad. eptae Lovel. 1. sollemni scribarum errore. Alia ejusdem pec. 16. 4, 2, 14. c. 24, 3. infra 9, 2, cati exempla supra v. ad 2, 56, 12. (*10, 32, 6.) aliisque locis. In verbis praecedentibus redi. fert Fragm. Hav. V. ad 10, 25, 7. tumque, pro redditumque, praeeodem peccato paffim aditus et additus confundi solent; de quo v. ad 4, 57, 11.

S. 4. Magna utrimque caede atrox proelium fuit] utrique magna caede Lovel.3. utrimque magna caedes Voff. 2. sed ultimae literae vocis caedes adjecta erat nota, qua librarius eam delendam ac perperam scriptam indicatum voluit. magna utrimque caedes Fragm. Hav. a m. 1. Deinde atrox bellum fuit Leid. 2. et Lovel. 1. Sed v. ad 3, 61, 2.

Eos, neutro inclinata spe, di. micantes diremisset, Romani nihil eo certamine tam ambiguo fefsi) eos numen neutro inclinata spe dimi cantes deremiffed Florent. eos neu. tre inclinata spe dimicatas diremica

ambiguo felli, in pofterum diem proelium parant. 5 Volscis, recensentibus quos viros in acie amisiffent, haudquaquam idem animus ad iterandum periculum fuit. nocte pro victis Antium agmine trepido, sauciis ac parte impedimentorum relicta, abierunt. 6 Armorum magna vis tum inter caesa corpora hoftium, tum in caftris inventa eft. Ea Luae matri da

set Lovel. 3. Deinde nihil Romani eo certamine Leid. 2. et Lovel. 1. Romani eo nihil certamine Haverk. Romani nihil ex certamine Lovel.5.

a

§. 5. Quos viros in acie amisis\sent] Vet. lib. quot viros. SIG. Non est vera lectio, quam produxit Sigonius, servatque solus Pal. sec. quot viros in acie ami. siffent. quippe quum non nume. rum amifforum recensitum Volscis velit Livius, sed virtu. tem desideratam. GEBH. quot viros in acie amisiffent etiam Lovel. 5. Haverk. et Hearnii Oxon. L. 1. N. et B. [Veith. ] neque aliter Gaertn. a m. 2. qui antea habuerat quod viros. Sed quos in acie viros amisissent alio ordine Lovel. 4. Mox haud quamquam Lovel. 2. 3. 5. Fragm. Hav. et ed. Parm. Tum ad iterandum id periculum, addita tertia voce, Vol. 2.

Nocte pro victis Antium agmine trepido] Fuldenses membranae nocte profecti Antium agmine trepido etc. MOD. nocte pervinctis Antium Vol. 2. et Lovel. 3. Nocte profecti Antium Lovel. 5. et Portug. in contextu. nocte deve. ctis in agmine trepido Klock. nocte praevecti Antium Haverk. nocte provecti Antium Lovel. 2. Salvinius in ora Livii legendum conjiciebat nocte provectis Antium agmine trepido sauciis. Mihi vulgatum pro victis non displicet. Supra 2, 7, 3. Ita certe inde abie.

re Romani ut victores, Etrusci pro victis. 4, 39, 6. Ut, relictis sauciis et magna parte inpedimentorum, ambo pro victis exercitus se in montes proximos reciperent. 21, 9, 1. Poenus, quia non viciffet, pro victo esset. pro victis eodem modo, ut pro perfuga infra 27, 15, 11. Properfuga jussus Tarentum transire. ubi vide. pro victis Antiumagne trepido Florent. in quo u a manu altera mutatur in o, ut sit Antiomagne trepido; ad vocem autem magne adscripta est gloffa maxime. agmine trepidos Leid. 1. Harlej. 1. Gaertn. et Fragm. Hav. Sed ultima litera voci trepidos adcrevit ex initio vocis sequentis. V. infra ad 28, 25, 2. Mox saucii ac parte impedimentorum relicta Vol. 1. et Leid. 2. Deinde abirent, pro abierunt, Haverk.

§. 6. Armorum magna vis tum inter caesa corpora hoftium, tum in caftris inventa est] Mutili hic sunt Pall. pr. ac tert. Videtur tamen legere primus copia, non vis, quod irrepsit ex gloffa, 31, 4. Frumenti vim ingentem etc. diviserunt. 35,3.Cum coacta magna vis pecorum praedaeque esset. GEBH. 1, 51, 2. Ut in deversorium ejus vim magnam gladiorum inferri clam sineret. 29, 36, 1. Ingentem vim frumenti advexit. et alibi saepe. Magna vis armorum trajectis vocibus, praefert Leid. 2. Deinde cum in. ter caesa hoftium corpora Lovel.

[ocr errors]

re se, consul dixit: finesque hoftium usque ad oram maritimam eft depopulatus. Alteri consuli Aemilio, 7 ingreffo Sabellum agrum, non caftra Samnitium, non legiones usquam obpositae. ferro ignique vaftantem agros legati Samnitium pacem orantes ad

"

eunt, a quo rejecti ad senatum, poteftate facta 8 dicendi, positis ferocibus animis, pacem sibi ab

4. et Haverk. cum inter caesa hostium, omissa voce corpora, Lo. vel. 2. cum inter caesa corpora hostium Exc. Pithoei apud Hearnium. V. supra ad 6, 23, 3. tum inter caesa hoftium corporum Voll. 2. tum inter caesa hoftium corpora Lovel. 1. Harlej. 1. Portug. Gaertn. et Fragm. Hav. tum inter caesa corpora, voce hoftium omiffa, Leid. 2. Quod vero de Palat. 1. et 3. Gebhardus queftus est, eos mutilos effe, id quibus dam meorum etiam accidit. Sex enim priora vocabula Armorum magna vis tum inter caesa, cum duobus ultimis periodi praecedentis relicta abierunt, desunt in Leid. 1. Eadem ut et duo sequentia corpora hoftium non adparent in Lovel. 3. vox hoftium etiam exsulat a Leid. 1. Praeterea tum caftris inventa est sine praepositione in Portug. Haverk. et multae veterum edd. copiatum quae in caftris inventa est post voces omiffas legit Lovel. 3.

Ea Luae matri dare se, consul dixit] Ea luce matris dare se edd. Rom. anni 1472. et Parm. Ea Luae Marti dare se Voff. 1. Leid. 2. Lovel. 1. et Fragm. Hav. Ea Luae mari dare se Florent. a m. 2. Ea Luae Marti se, omilla voce dare, Lovel. 5. Ea Marti dare se Port. Marti dare se Gaertn. et Haverk. Calvae Matri dare se Vol. 2. et Lovel. 3. Ea luco Martis consul se dare dixit Lovel. 2. Verum de

Lua matre infra v. ad 45, 33, 2. Mox fines hoftium Lov. 5. hoftiumque fines Lovel. 2. fineque hoftium Florent. in quo, suprascripta litera m, emendatum est finemque hoftium.

§. 7. Ingreso Sabellum agrum] ingrefos ad bellum agrum Leid. 1. ingreffo ad bellum agrum Vol. 2. Lovel. 3. Gaertn. et Haverk, ingreffo ad Sabellum agrum vett. edd. usque ad Froben. qui anno 1535. praepositionem ad omisit. De Sabellis v. Cluver. 3. Ital. Ant. 9. p. 1061. et 4, 7. p. 1191.

Legati Samnitium pacem orantes adeunt] legati Samnitum Haverk. quomodo praeferunt paullo ante non modo idem cod. sed et Portug. Lovel. 1. et Harlej. 2. V. infra ad 23, 11, 11. legati Samni. tium ad consulem pacem orantes adeunt Fragm. Hav. et Hearnii Oxon. N. Vox orantes deest in Leid. 1. ademit, pro adeunt, praefert Gaertn.

§. 8. Pacem sibi ab Romanis, bellique jus adversus Sidicinos petierunt] Sex priores voces inertia librarii desunt in Haverk. a Romanis habent Voff. 2. Lovel. 3. Portug. et Gaertn. quemadmo. dum contra ab quo rejecti, pro a quo, Portug. et Haverk. Deinde bellique sibi jus adversus Sidicinos Voff. 1. Leid. 2. et Lovel. 1. ac 5. bellumque uis adversus Si

« IndietroContinua »