magistro equitum adcito, Vides tu, inquit, M. Fabi, ab hoftium equite omissam pugnam? haerent inpediti inpedimentis noftris. Adgredere, quod inter praedandum 15 omni multitudini evenit, diffipatos: raros equis insidentes, raros, quibus ferrum in manu sit, invenies: equosque dum praeda onerant, caede inermes, cruentamque illis praedam redde. Mibi legiones peditumque pugna curae erunt: penes te equeftre sit decus. XXXIX. Equitum acies, qualis quae effe inftructiffima poteft, invecta in diffipatos inpeditos va praeferant, verum etiam quia Livius verba deponentia,utGrammatici vocant, numquam forma activa usurpare solitus fuit. V. quae supra notavi ad 1, 17, 2. et 7, 36, 10. §. 14. Vides tu, inquit,_M. Fa. bi, ab hoftium equite omifam pugnam] Vides, inquit, omiffo pronomine tu, Lovel. 2. et Haverk. Verum id in simili locutione Videsne tu Livius addere solet. Exempla supra v. ad 1, 39, 3. Dein. de Magifter Fabi Vol. 2. et Lovel. 3. Marcelle Fabi Gaertn. Adeo etiam in vulgatiffimis et qualibet pagina obviis errare soliti sunt scribae. Tum ab hoftium equitatu Leid. 2. et Lovel. 1. quod ex in. terpretis expositione in contextum inrepsit, quum forte in margine adnotatum fuiffet, eques hic pro equitatu usurpari; quomodo saepe cam vocem sumi, supra dictum eft ad 2, 20, 12. Paul. jo ante Tunc magiftro equitum Leid. 1. V. ad 2, 12, 15. Haerent inpediti inpedimentis noftris. Adgredere] Itaque inpeditos inpedimentis noftris adgredere HarJej. 2. et apud Hearnium Oxon.L. 2. [Veith.] haerent. Inpeditos in pedimentis noftris adgredere Gaert ner. haerent inpediti inpedimentis noftris. Adgredere vi Hearnii Oxon. C. Infra 10, 36, 13. Objacente sarcinarum cumulo haesere inpediti. 38, 49, 10. Haerentem ad inpedimenta noftra exercitum barbarorum circumvenerunt. S. 15. Quod inter praedandum omni multitudini evenit] quod in. terpretandum Leid. 1. Klock. et Haverk. Mox pro raros priorilo, coratos habent Harlej. 2. et Gaertner. Ita etiam peccabatur supra hoc lib. c.13, 9. Pofteriori vero lo co eadem vox exsulabat ab Harl.2. Equosque dum praeda onerant] et quosque dum praeda onerant Florent. Voff. 1. Leid. 1. et Fragm. Hav. quosque dum praeda onerat Portug. et Haverk, et quosque dum praeda onerat Voff. 2. Lovel. 2. 3. Harlej. 2. et quos dum praeda onerat Gaertn. et quosque dum prae. da onerent Leid. 2. et quosque, dum praeda onerantur, caede inermes Lọ vel. 4. §. 16. Mihi legiones peditumque, pugna curae erunt] peditumque pu gua mihi curae eris Lovel. 4. qua→ si singularis requireretur, quod proximum nomen eo casu pona. tur; quum tamen Livius sacpe verbum ad remotius retulerit, V. infra ad 37, 5, 3, §. 1. Qualis quae effe inftructiss Quàtis 16 2 que hoftes, caede omnia replet. inter sarcinas omiffas repente, objacentes pedibus fugientium confternatorumque equorum, neque pugnae, neque fu3 gae satis potentes, caeduntur. Tum, deleto prope equitatu hoftium, M. Fabius, circumductis paullu4 lum alis, ab tergo pedeftrem aciem adoritur. clamor inde novus accidens et Samnitium terruit animos; et dictator, ubi respectantes hoftium antesignanos, turbataque signa, et fluctuantem aciem sima poteft, invecta] qualis quae effet invecta, ceteris omiffis, sed sine sensu, Lovel. 3. Mox repleta, pro replet, Fragm. Hav. et Lov. 2. §. 2. Inter sarcinas omissas repente objacentes pedibus] Vocem omissas inluftrat Cel. Burm. ad Phaedr.1. Fab. 13, 10. adjacentes autem legunt Harlej. 2. Portug. et Fragm. Hav. solito scribarum lapsu. V. supra ad 2, 65, 4. 10, 36, 13. Objacente sarcinarum cumulo haesere inpediti. In verbis sequentibus caedunt, pro caeduntur, Haverk. V. ad 10, 10, 1. §. 3. Circumductis paullum alis ab tergo pedeftrem aciem adoritur] Pall. tres rectius paullulum. GEBH. Lipsius 2. de Milit. Rom. Dial. 7. scribit, se non negare, alam commune (equitibus Roma. nis et sociorum) nomen effe; sed apud veteres perraro de Romanis dici: et unum adfert locum ex Livii 29, 1, 11. ubi ala de his dicatur. Verum eft, plerumque de equitibus sociorum apud veteres dici. Tamen rursus Liv. 2, 49, 11. Invecta subito ab latere Ro. mana equitum ala. Et hoc loco alas de Romanis accipit ipse Lipsius 4. de Milit. Rom. Dial. b. quos hic designari, liquet ex fine capitis superioris. DUK. paullulum etiam praeferunt non tantum edd. Parm. Ald. eamque secutae aliae usque ad Gruterianas, Gronovianae deinde et recentiffimac reliquae, sed etiam plerique scripti, exceptis tantum Florent. Fragm. Hav. et forte Klock. unde nihil notatur, qui paulum ofientant. Alibi saepe has voces commutarunt librarii. V. infra ad 36, 9, 8. Quum tamen verisimilius videatur, scribas geminationem literarum neglexiffe, quam eas perperam iteraffe; a Gebhardo probatam et a Grono. vio in contextum receptam lectionem servavi. Tota illa vox deficit in Hearnii L. 2. Praeterea aliis pro alis Leid. 1. Lovel. 2. 3. 4. a m. 1. Harlej. 1. Portug. Gaertn. Haverk. et Fragm. Hav. Tum a tergo Gaertn. et editi ante Aldum. Paullo ante exercitu hoftium, pro equitatu, Portug, et Haverk.`hofium vero deficit in Gaertn. S. 4. Clamor inde novus accedens] Imo accidens. Hoc erratum et aliis locis aliquoties obcurrit. GELEN. Recte ita emendat Gelenius: neque aliter eft in Mftis, nisi quod sollemni scribarum peccato accedens sit in Voff. a. Port. Gaertn. et Hearnii Oxon. N. ac B. De hoc errore infra v. ad 21, 10, 12. Praeterea Inde clamor novus Lovel. 2. In verbis sequentibus animos terruit edd. ante Jac, Gro vidit, tum adpellare, tum adhortari milites, tribunos principesque ordinum nominatim ad iterandam secum pugnam vocare. Novato clamore, signa in- 5 feruntur: et, quidquid progrediebantur, magis magisque turbatos hoftes cernebant. Eques ipse jam primis erat in conspectu: et Cornelius, respiciens 6 ad manipulos militum, quod manu, quod voce poterat, monftrabat, vexilla se suorum parmasque cernere equitum. Quod ubi auditum simulque vi- 7 nov. cui ordinem verborum inmutanti favent scripti mei. Respectantes hoftium antesigna nos} res petentes Fragm. Hav. respectans Haverk. Praeterea antesignarios Leid. 2. Lovel. 2. 3. 4. Gaertn. et Fragm. Hav. V. supra ad 4, 47, 2. Mox signa deficit in Gaertn. adoriri autem pro adhor tari eft in Leid. 2. §. 5. Et quocumque progrediebantur, magis magisque turbatos ho. ftes cernebant) Elegantior vetufta lectio et quicquid progrediebantur. GELEN. Dictum, ut Propertio 2. Eleg. 23, 37. et quocumque gradiebantur Portug. Haverk. et Hearnii cod. B. Reliqui cum Gelenio et quidquid progrediebantur; quod eo modo dictum eft, ut supra 7, 32, 6. Quidquid ab urbe longius proferrent arma. ubi v. Gronov. Praeterca magis exsulat ab Fragm. Hav. magisque ab Harlej. 2. [Veith.] Male. Similiter enim Liv. codem loco: Magis magisque in inbelles gentes eos prodire. Terent. Eun. 3, 3, 1. Profecto quanto magis magisque cogito. V. Muret. 6. Var. lect. 14. Bofium ad Cic. 16. ad Att. Ep. 3. et Graev. ad Cic. de Senect. 4. Hoc utinam spatiere loco, quod- Mox primus, pro primis, Vol. 2. cumque vagabis. Cuftoditque hanc lectionem sola Campaní editio. Pall. duo in quocumque progrediebantur.scc.et quacunque progrediebantur. Andreae vero recensio et quocunque ingrediebantur. GEBH. et quocumque progrediebantur Voff. 2. Harlej. 2. Fragm. Hav. et Hearnii Oxon. N. L. 1. ac C. Similiter etiam edidit Aldus et reliqui recentiores usque ad Gelenium, et quocumque ingrediebantur edd. vetuftiffimae usque ad Aldum, in quocumque progrediebantur Lov. 3. et quicumque progrediebantur Gaertn. [Veith.] Leid. 2. Lovel. 2. 3. 4. Harlej. 2. Florent. Port. Gaertn. Haverk. Fragm. Hav. et ed. Mediol. anni 1505. quam Ascensius annis 1513. et 1516. perperam secutus eft. In sequentibus etiam praepositio in non adparet in Gaertn. §. 6. Vexilla se suorum parmasque cernere equitum] ut ex illa se suorum Leid. 1. et Lovel. 4. ut vexilla sui suorumque respicerent equitum Lovel. 2. vexilla se suorum equitum parmasque cernere Leid. 2. vexilla se suorumque parmasque cerneret equitum Harlej. 2. cerneret etiam praefert Lovel. 4. sum eft, adeo repente laboris, per diem pene totum tolerati, vulnerumque obliti sunt, ut haud secus, quam si tum integri e caftris signum pugnae 8 accepiffent, concitaverint se in hoftem. nec ultra Samnis tolerare terrorem equitum, peditumque vim potuit: partim in medio caesi, partim in fu9 gam diffipati sunt. Pedes reftantes ac circumventos cecidit: ab equite fugientium ftrages eft facta; §. 7. Laboris per diem pene totum tolerati] Pall. pr. et tert. laboris, quem per diem pene totum tulerant. GEBH. Ita et Voff. 2. et Lovel. 3. Veith.] laboris, quod per diem pene totum tulerant Fragm. Hav. tulerant, pro tolerati, etiam Lovel. 2. et 4. tulerat Leid. 1. et Harlej. 2. Praeterea diem totum pene idem Lovel. 4. diem pene to tam Haverk. Sed v. infra ad 27, 13, 1. Paullo ante auditum simul visumque eft Leid. 1. Lov. 4. Harlej. 1. Klock. et Fragm. Hav. auditur simul visumque eft Harlej. 2. Concitaverint se in hoftem] Pronomen se male omittitur in Lo vel. 4. Supra 7, 33, 14. Accensi ira concitant se in hoftem. In verbis praecedentibus integri caftris pro e caftris, Haverk. e caftris integri Lovel. 4. bum sunt non exftat in Lovel. 2. et Portug. §. 9. Pedeftres reftantes ac circumventos caedunt: ab equite etc.] Scriptura vetus habet Pedes reftantes ac circumventos cecidit, ab equite etc. GELEN. Vix credo To ac effe Livii, qui scripserat, Pedes reftantes circumventos cecídit. V. quae dicemus ad 10, 35, 9. 9, [2, 7.] Facet inter eos satis patens clausus in medio campus herbidus aquosusque. J. FR. GRONOV. Omnes quidem codd. cecí dit exhibent, nisi quod verbum hoc desit in uno Lovel. 4. Eam autem veram scripturam effe, etiam ex alio errore in Leid. 2. et Harlej. 1. commiffo patet, quorum librarii verba sequentia, ab equite fugientium firages eft facta: inter quos et ipse imperator cecidit, omiserunt: quod factum eft ob similitudinem vocis cecê§. 8. Partim in medio caesi, dit. Si enim caedunt scriptum partim in fugam dissipati sunt] fuiffet, ita non aberraffent. NiPal. sec. partim fuga dissipati. Vetuftiffimae editiones binae in fuga. GEBH. partim fuga dissipati Portug. et Haverk. partem in fuga dissipati Gaertn. et prae. ter edd. Gebhardo memoratas etiam reliquae omnes ante Frobenium, qui demum anno 1535. recte in fugam subftituit. Infra 10, 14, 21. Quia passim in fugam dissipati sunt. Ceterum ver hilominus Pedeftres servant, quasi conspiratione facta, Voff. duo, Leid. duo, Lovel. 1. 2. 3. 4. Harlej. 1. Portug. Gaertn. Klock. Haverk. et Fragm. Hav. Pedesres Florent. Sed recte Pedes Gelenius probavit; quod, nisi excerpta fallunt, fuit in solis Harlej. 2. ct_Gaertn. Ceterum, si libri juberent, cum Gronovio voculam ac ejiciendam cense inter quos et ipse imperator cecidit. Hoc demum 10 人 proelium Samnitium res ita infregit, ut omnibus conciliis fremerent, minime id quidem mirum effe, si inpio bello, et contra foedus suscepto, infeftioribus merito Diis quam hominibus, nihil prospere agerent. expiandum id bellum magna mercede, luendumque effe. Id referre tantum, utrum supplicia noxio paucorum', 11 an omnium innoxio praebeant sanguine: audebantque rem; ita enim Livium loqui solere, aliis exemplis ad locum, quem Gronov. indicavit, probabo. Nunc tamen, quum om. nes scripti eam conftanter tueantur, ei controversiam movere non audeo. §. 10. Hoc demum proelium Sam. nitium res ita infregit, ut omnibus conciliis fremerent] Hoc de mum proelio Vol. 2. et Fragm. Hav. Deinde ut in omnibus con ciliis ita fremerent Portug. Ha verk. et Hearnii Oxon. B. ut omnibus consiliis fremerent Lovel. 3. Sed indicatur communis respublica conjunctorum totius Samnii populorum; quod concilium, non Consilium, adpellandum effe, Gronovius docuit infra ad 44, 2, 5. infremerent eft in Fragm. Hav. firmarent in ed. Rom. anni 1472. Male. Supra 3, 56, 7. Deos tandem esse, et non neglegere humafremunt. 4, 18, 3. Militi bus caftra, urbemque se obpugnaturos frementibus. 6, 6, 18. Erecti gaudio fremunt, nec dictatore umquam opus fore reipublicae, si tales viros in magiftratu habeat. 8, Pedum armis virisque et omni vi expugnandum ac delendum, senatus fremit. 10, 14, 19. Pro se quisque miles, adesse alterum consulem, adesse legiones, gaudio alacres fremunt. na §. 11. Utrum supplicia noxia an omnium innoxio paucorum, praebeant sanguine] Ita ediderunt uterque Gronovius, sed, ut videtur, operarum errore; quem servavit, quum inter errata mentamen etiam religiose Clericus tionem ejus factam effe non in veniffet. Non tantum enim omnes priores editiones et scripti, sed et ipsa ratio, docent, legendum effe noxio paucorum, an omnium innoxio. Noxius enim paucorum sanguis innoxio omnium obponitur. Soli Harlej. duo perperam dederunt supplicio noxio; nium desunt in Haverk. Ceterum at verba noxio paucorum an omprior particula dubitandi utrum exsulat a Portug. et Hearnii Oxon. B. quae quidem omitti potest. V. supra ad 2, 8, 8. et ad 8, 7, 8. Hic Inpio bello et contra foedus sus- tamen consensus aliorum om 13, 1. |