Si Suetonii ætate incertus fuit auctor hujus libri, ut ipse in vita Julii Cæsaris c. 56. dixit: non videtur posse hodie nomen auctoris libro præscribi. In codicibus præscribitur vel Oppi vel Hirtii nomen; e Suetonio haud dubie: qui vero librarii Cæsaris, Celsi, Suetonii nomen præscripserunt, hi non minus errarunt, quam qui eum esse ab Hirtio Pansa scriptum putarunt, de quo errore ad initia libri octavi de bello Gallico admonitum est. Cf. etiam dicta ad epistolam, Balbo scriptam, eidem libro octavo præmissam, e qua verisimile fit, eundem esse illius libri et hujus de bello Alexandrino auctorem. M.

NOTA

Oudendorpius tamen et in editione posteriore an. 1740. edita, secutus morem consuetum, A. Hirtii nomen huic libro præscripsit. Nec, puto, male; quandoquidem vulgo sub ejus

nomine citari solet. Scriptorem nobilem et oris bene Romani Hirtium vocat Brouckhusius ad Propertium III. 20. 24.

A. HIRTII

DE

BELLO ALEXANDRINO

LIBER SINGULARIS.

ARGUMENTUM.

Cap. 1. Casar Alexandriam oppugnare pergit. 2, 3. Alexandrini strenue sese defendunt. 4-6. Regem Ptolemæum Casar in potestate habet: Arsinoë imperium occupat, Achilla interfecto: Ganymedes aqua intercludere Casarianos parat. 7-9. Trepidantibus his Cæsar puteis fossis aquam suppeditat. 10-18. Navali pralio victor Pharo potitur. 1921. In ponte et mole cladem accipit. 22-25. Firmato Casarianorum animo, Alexandrinis petentibus regem dimittit Cæsar : is perfide bellum instaurat: prælio perit Euphranor.

Cap. 26-31. Mithridates Pergamenus auxilia adducit Casari, Pelusio potitur, regios cædit: rex a Casare prælio victus perit in Nilo. 32, 33. Alexandria potitus Casar Ptolemæum minorem et Cleopatram reges constituit: Arsinoën e regno deducit: in Syriam abit.

Cap. 34 41. Interim Dejotarus, Armenia rex, contra Pharnacem auxilium petit a Domitio Calvino, qui male rem gerit :

NOTE

1 Hirtii] Auctor qui sit hujus libri, constat ex præfatione libri ví. de bello Gallico. Tatetur enim Hirtius 'Novissime imperfecta [Cæsaris Delph. et Var. Clas.

scripta] ab rebus gestis Alexandriæ confeci usque ad exitum non quidem civilis dissensionis, cujus finem nullum videmus, sed vitæ Cæsaris.'

Cæsar

23

Pharnaces Pontum occupat, in cives Romanos sævit. 4247. In Illyrico Gabinius suppetias Cornificio afferens improspere pugnat: rem restituit Vatinius, superato Octavio. Cap. 48-64. In Hispania Cassius Longinus, avaritia exosus, orta conjuratione vix evadit: mox seditione facta ad Cordubam, rebus mire turbatis, ne Marcello Lepidoque et Trebonio se committat, aufugit, et in Ibero perit.

Cap. 65-69. Syriam, Ciliciam, Asiam, Cappadociam constituit Cæsar: in hac Bellone templum Lycomedi Bithynio adjudicat; Dejotaro, Gallogræciæ tetrarcha, Pompeium secuto, ignoscit. 69-78. Pharnacem, dolose agentem, celeri victoria superat, Pontum recipit, Mithridatem Pergamenum regem Bosphori et Gallogræcorum tetrarcham constituit: in Italiam subito abit.

BELLO Alexandrino conflato," Cæsar Rhodo2 atque ex Syria Ciliciaque omnem classem arcessit; Creta sagittarios, equites ab rege Nabathæorum Malcho3 evocat; tormenta undique conquiri, et frumentum mitti, auxiliaqued adduci jubet. Interim munitiones quotidie operibus augentur, atque omnes oppidi partes, quæ minus firmæ esse viderentur, testudinibus atque musculis aptantur:4 ex ædificiis autem per foramina in proxima ædificia arietes immittuntur, quantumque aut ruinis dejicitur, aut per vim recipitur loci, in tantum munitiones proferuntur. Nam incendio fere tuta est

a Confecto Lov. e Rh. Edd. pp.-b vulgo ex Cr.- Navat. Pet. Leid. Dorv. d Mss. plerique et Edd. pp. carent 7 que, non male.-e deest V. male.--f Essent t. Carr. B. V. e. videntur Mss. 6.-8 ac Mss. plurimi et Edd. qdd. Al.

Alexandria, quod sine contignatione ac materia sunt ædificia, et structuris atque fornicibus continentur, tectaque sunt rudere auti pavimentis. Cæsar maxime studebat, ut, quam angustissimam partem oppidi palus 7 a meridie interjecta efficiebat, hanc operibus vineisques agendis ab* reliqua parte urbis excluderet: illud spectans, primum, ut cum esset in duas partes urbs' divisa, acies uno consilio atque imperio administraretur; deinde, ut laborantibus succurri atque ex altera oppidi parte auxilium ferri posset; in primis vero, ut aqua pabuloque abundaret: quarum alterius rei copiam exiguam, alterius nullam omnino facultatem habebat: quod" utrumque palus large præbere poterat.

10

2. Neque vero Alexandrinis in gerendis negotiis cunctatio ulla aut mora inferebatur: nam in omnes partes, per quas fines Ægyptii regnumque pertinet, legatos conquisitoresque° 1° delectus habendi causa miserant, magnumque numerum in oppidum telorum atque tormentorum convexerant,' et innumerabilem multitudinem adduxerant. Nec minus in urbe maximæ armorum erant institutæ" officinæ. Servos præterea puberes armaverant, quibus domini locupletiores victum quotidianum stipendiumque præbebant. Hac mul

m

atque. masculisque V.—h deest et L. sec. V. dein ac f. Mss. 5. et Pet. ac L. pr. -quam p. Edd. R. V. M. paulo ante quia Ciacc. qua Lips. Sic Mss. meliores, non a. vulgo sperans.- Urbis L. pr. Lov. Pal.- quorum Lov.-" quodque Mss. et Edd. qdd.—o Inquis. L. sec. V.—P dil. Pet. L. pr. aliique.—a ac Mss. 4. et Edd. qdd.- miserant Gr. Ed.-s mult. admirab. B. ac inn. Dorv. - deest V.-" const. L. sec. loca Reg. B. L. sec. Vasc. M. deest V.

NOTÆ

5 Sine contignatione ac materia] Materia est lignum. Unde materiari, ire lignatum.

6 Rudere] Rudus est materia pavimenti, nempe saxa recens contusa, seu testæ confractæ cum calce. Vitruvius 1. VII. Tunc super stratum duces rudus,' id est, 6 saxa contusa duabus partibus et una calcis temperatæ constitues.'

7 Partem oppidi palus, &c.] Palus est Mareotis aqua dulci constans,

quæ a meridie circumdat Alexandriam: crescit ex multis Nili fossis et a lateribus influentibus, ut ait Strabo 1. vII.

8 Vineisque] De vineis supra. 9 Illud spectans] Alii legunt sperans. Duo manuscripta Thuanæ biblioth. habent exspectans.

10 Conquisitoresque] Conquisitores ante delectum mittebantur, qu deligendos designarent milites.

titudine disposita, munitiones semotarum partium tuebantur; veteranas cohortes vacuas" in celeberrimis urbis locis habebant, ut quacumque regione pugnaretur, integris viribus ad auxilium ferendum opportuni essent. Omnibus viis

atque angiportis triplicem vallum obduxerant: erat autem quadrato exstructus saxo, neque minus quadraginta pedes altitudinis habebat:* quæque partes urbis inferiores erant, has altissimis turribus denorum tabulatorum municrant. Præterea alias ambulatorias totidem tabulatorum confixerant; subjectisque eas rotis, funibus jumentisque objectis, directis plateis in quamcumque erat visum partem movebant.

3. Urbs fertilissima et copiosissima omnium rerum apparatus suggerebat. Ipsi homines, ingeniosissimi atque acutissimi, quæ a nobis fieri viderant, ea solertia efficiebant, ut nostri illorum opera imitati' viderentur ; et sua sponte multa reperiebant, unoques tempore et nostras munitiones infestabant et suash defendebant: atque hæc principes in conciliisi concionibusque agitabant, Populum Romanum 'paulatim in consuetudinem ejus regni occupandi venire:* paucis annis antea Gabinium" cum exercitu' fuisse in Ægypto; Pompeium se ex fuga eodem recepisse; Cæsa

a Otiosas.

W undique tr. Lov. Edd. pp. tr. omnem v. Lov.- erant exstructa et habebant Lov. Dorv. L. sec. male obstr. B. vulgo nec contra Mss. meliores. pedum L. pr. Edd. pp. commun. L. pr.—2 deest Ed. Ald. Gryph. aliisque.—a eis Edd. qdd. b quantumcumque Pal.- usus B. L. sec. Vasc. M. movebat Lov. L. sec. movebatur Dorv.-d c. machinarum Lov.-e ingeniosi Mss. 6. dein acuti Dorv. Sic Urs. Pet. Sc. Lov. Dorv. alii et Edd. Vett.

imitari. mirari. L. pr.- unoquoque Pet.-h suasque Lov. Dorv. Mss. et Edd. qdd. dein contentionibus V.- cogit. V. Sic Pet. Sc. L. pr. B. V. &c. in Pal. Dorv. venire in cons. ej. r. occ, vulgo ven. occ. Ciaccon. delet rò occup.- desunt c. ex. Lov.- eadem Lov.-" Sic Pet. L. pr. sec.

NOTE

11 Paucis annis antea Gabinium, &c.] Ptolemæus rex Ægypti, ab Ægyptiis pulsus regno, petiit a Romanis ut per illos in regnum suum restitueretur. Quod et factum est, Berenice et Ar

chelao, qui rerum ibi potiebantur, devictis, anno ab urbe condita 13CXCIX, septennio scilicet ante hoc Alexandrinum bellum.