inpunita iis priora fore, fi Metapontum ei cum pracfidio Punico prodidiffent. 13. Fabius, vera, quae adferrent, efle ratus, diem, qua acceffurus effet Metapontum, conftituit: literafque ad principes dedit, quae ad Hannibalem delatac 14. funt. Enimvero lactus fucceflu fraudis, fi ne Fabius quidem dolo invictus 15. fuiffet, haud procul Metaponto infidias ponit. Fabio aufpicanti prius, quam egrederetur ab Tarento, aves femel atque iterum non addixerunt. hoftia quoque caefa confulenti Deos arufpex, cavendum a fraude hoftili & ab infidiis, 16. praedixit. Metapontini, poftquam ad conftitutam non venerat diem, remifli, ut cunctantem hortarentur, repente comprehenfi, metu gravioris quaeftionis, Vide ad VII, XL, 13. xxvIII, xxxIII, 8. & N. Heinf. ad Naf. vi. Met. 53. Similiter inftiti & inftitui. Vide ad xxvIII, XLVI, 11. etiam reftiti & reftitui. Vide ad xxxIII, VII, 12. Ceterum, quae Grono. vius hoc loco ad Sall. Jug. XLIX. notavit, non per omnia placent Txapíry Cortio. Licet enim Ciacconii patrocinium adverfus Gronovium recufet, Gruterum tamen & Rivium contra ejus cenfuram defendere conatur, ac teftatur, fe pro certiffimo habere, eos, conftitit apud Salluft. emendantes, id accepifle pro conftituit, id eft, curavit, ut omnes defifterent ab eundo, ut omnes ftarent; unde confequens eft, eos ex Cortii fententia putafse, agmen ibi cafu quarto poni. Verum, quo fenfu Gruterus rò conftitit acceperit, ex ipfius verbis colligi nequit. Simpliciter enim dicit, fibi placere conftitit: codices tamen fuos & edd. omnes legere confiituit. Immo ex hoc ejus filentio gravis fufpicio nafcitur, ipfum id fenfu ordinario accepiffe. Si enim exiftimaffet, intelligendum efse sensu, ut Cortius inquit, multo maxime ignoto, vel uno verbo id indicatum oportuiffet: praefertim quum, id ita a Salluftio ufurpatum fuiffe, notare neglexerint omnes, qui ante eum huic fcriptori emendando operam inpenderunt. Contra, qui ad Rivii verba adtendit, facile videbit, eum nullo colore a Gronovii cenfura liberari poffe. Primo enim verba agmen conftitit Germanice reddit ift ftil gestanden. Deinde firmandae huic locutioni laudat loca Curtii III, VIII, 24. & Livii xx1, XLVI. ubi verbum confiftere ufitatiffimo enfu pro fubfiftere adhibetur. Poftea totidem verbis teftatur, AGMEN effe cafus nominativi. Idem Clariff. Cortius ad dict. loc. Salluft. dubitare videtur, an recte reprehendatur Daufquej. quod tueatur lectionem Silii xv, 636. trepidique coactas Confiftunt acies: pro qua Modius Conftituunt legendum monuerat. Poftea Modii emendationem probavit Nic. Heinfius, eorumque fententiae & ego tandem, quum olim poëtam hunc ederem, calculum adjeci: cujus ne nunc quidem poenitet. Cum ipfis enim fentiunt, eorumque lectionem defendunt integerrimae membranae Colonienfes, aliique Mfti, ut & ed. Parm. quibus alios typis defcriptos praeferendos non arbitror. Accedit, Silium ubique imitari Livium; quem conftituere eo fenfu faepe dixiffe, modo vidimus, alibi vero fimiliter confiftere ufurpare, non memini. Paul PARS IV. dete lo ante vertisse agmen, pro convertisse, edd. vett. Quinque millia ferme ab urbe] Plutarch. [Fab. pag. 187.] TεGσapánovra sadíois. SIGONIUS. S. 12. Inde duos Metapontinos cum literis principum &c.] Plutarch. [Fab. pag. 185.] ovvleis éлisodas apà τῶν ἐν Μεταποντίῳ δυνατῶν, ἔπεμψε πρὸς τὸν ΦάBiov. SIGONIUS. duo Metapontinos Flor. Vide ad XXXV, XXI, 5. Inpunita iis priora fore] Suftulimus dativum iis. RHENANUS. Libri omnes impunita iis priora fore. Statim Pal. tert. cum praefidio Punico tradidiffent. GEBHARDUS. Omnes Gall. Pall. Voff, impunita iis priora fore: vel his. J. FR. GRONOVIUS. Pronomen iis, vel his, etiam fupereft in omnibus meis & Oxonn. Hearnii. Mox proderent Lov. 2. prodere autem faepe librarii cum tradere commutarunt. Vide ad III, LIV, 12. VIII, XXVI, 6. xxix, xiv, 9. §. 13. Fabius vera, quae adferrent, effe ratus] Pall. fec. ac tert. Fabius, quae afferrentur, vera effe ratus. GEBHARDUS. Mox acceffurus erat Flor. quod fibi non difplicere, indicavit Salvinius. Deinde literafque ad principes mifit, pro dedit, Lov. 1. 2. 3. 5. Harl. Ber. Hav. & edd. principes. §. 14. Si ne Fabius quidem dolo invictus fuiffet] Scripfimus effet. RHENANUS. Put. Men. Voff. fi ne Fabius quidem dolo invictus fuiffet. J. FR. GRONOVIUS. fuiffet etiam omnes mei cum Oxonn. Hearnii. Infuper fi non Fabius quidem Flor. Voff. Lov. 1. 2. Hafn. & Hav. fi non Fabius dolo Lov. 3. a manu 1. fi ne Fabius dolo a manu 2. Vocula fi non adparet in Gaertn. fed eam eliferunt vocis praecedentis literae ultimae is. Vide ad xx1, XLII, 1. & virum doctum in Mifcell. Obf. tom. I. pag. 427. §. 15. Aves femel atque iterum non addixerunt] Supra I, XXXVI. Negare Attus Navius, neque mutari, neque novum conftitui, nifi aves addixiffent, poffe. cap. LV. Quum omnium facellorum exaugurationem admitterent aves, in Termini fane non addixere. Senec. d. Brev. vit. xiv. Quod Remo aufpicante illo loco aves non addixiffent. Eodem fenfu aves dicuntur etiam admittere. Vide ad iv, XVIII, 8. Adde Loenf. 1. Mifc. Epiphill. xvIII. Mox cavendum fraude hoftili, omifla praepofitione, Flor. Voff. Lov. 3. 5. Gaertn. & Hav. §. 16. Ad conftitutam non venerat diem] ad conftitatum diem Flor. Voff. Lov. 1. 2. 3. 5. Gaertn. & Hay. H detegunt infidias. XVII. Aeftatis ejus principio, qua haec agebantur, P. Scipio in Hifpania quum hic-1. mem totam reconciliandis barbarorum animis, partim donis, partim remiflione obfidum captivorumque, abfumfiffet; Edefco ad eum, clarus inter duces Hifpanos, ve- 2. nit. Erant conjux liberique ejus apud Romanos. fed praeter eam cauffam etiam velut fortuita inclinatio animorum, quae Hifpaniam omnem averterat ad Romanum a Punico imperio, traxit cum. Éadem cauffa Indibili Mandonioque fuit, haud dubie ;. Hav. quomodo praeftitutus dies fupra eft 111, xxII. Verum frequentius Livius in his genus fequius adhibuit. Ita ftata dies infra cap. xx111. ftatuta dies XLIII, X. praeftituta dies x, xx. & XLV, X11. certa dies. Vide ad IV, XXXVI, 3. finita dies XLV, XII. dicta dies III, LXVI. V, XI. XXIX. XXXII. XXIX, I. XLIII, VII. XLV, XII. edicta dies XXIII, XXXI. XXVII, XXXVII. XXXIII, XIV. XLI, X. indicta dies X, XXVII. XXVII, XXX. XXXVI, VI. ubi etiam vide. praedicta dies 11, LXII. prodita dies vi, xx. edita dies XL, XXXIX. Vide etiam Doctiff. Oudendorp. ad Front. I, II, 6. Hortarentur, repente] remiffi, ut cunctantem bortarentur, ac repente comprehenfi Put. Reg. Men. Voff. J. FR. GRONOVIUS. Confentiunt Lov. 2. 3. 4. 5. Ber. Gaertn. Hav. apud Hearnium Oxonn. atque edd. Rom. Aler. princeps, Rom. anni 1472. & Parm. §. 1. P. Scipio in Hifpania] Hinc etiam Polybius perfequitur res geftas P. Scipionis in Hifpania lib. x, [xxx1.] Κατὰ δὲ τὴν Ἰβηρίαν ὁ Πόπλιος ὁ τῶν Ρωμαίων ςρατηγὸς, ποιούμενος τὴν παραχειμασίαν ἐν Tapanu. SIGONIUS. Paullo ante qua haec gerebantur, pro agebantur, Lov. 4. & Rec. Vide ad XXII, XXVII, I. Partim emiffione obfidum] Noviffimarum editionum lapfus eft. Aliae & MSS. remiffione, quod revocandum duxi. xx11, xx11. Obfides in civitate remitte. JAC. GRONOVIUS. remiffione etiam omnes mei, & Oxonn. Hearnii. emiffione demum dedit ultima Gruteri ed. Edefco ad eum, clarus inter duces Hifpanos, venit] Polyb. [ ibid.] Edeco. λαβὼν συναγωνισὴν Ἐδεκῶνα Tov duvágyv. SIGONIUS. Voces ad eum deerant in Ber. a manu 1. Hearnii D. & ed. Rom. anni 1472. Edeftus eft in Hafn. Aedefco in Flor. §. 2. Hifpaniam omnem averterant ad Romanum Punico imperio] Vox omnem omittitur in Hearnii D. Quum autem mox fequatur omnis Hifpaniae, & omni manu, id illis, qui toties eamdem vocem a Livio repeti nolunt, fine dubio placebit, haud mihi. Vide ad I, III, 9. Tum ad Romanum a Poenis imperium Ber. a manu 2. prioris lectionis veftigiis deletis. ad Romanum a Poenorum imperio Lov. 3. Vox imperio exfulat a Gaertn. §. 3. Eadem cauffa Indibili Mandonioque fuit ] Polyb. [x, xxx11.] Ανδιβάλης δὲ καὶ Μανδόνιος, μέγιςοι μὲν ὄντες δυνάςαι τῶν τότε κατ ̓ Ἰβηρίαν, &c. SIGONIUS. Mox cum omni populorum manu Volf. Lov. 1. 2. 3. 4. Ber. Hav. & edd. principes. omnis. §. 4. Hoftium res tantis augefcere incrementis] Legendum juxta veterem fcripturam tacitis augefcere incrementis. RHENANUS. Pall. tres tantis. Vet. ed. cum hoftium res augefcere tantis incrementis cerneret. GEBHARDUS. hoftium res tacitis augefcere Curionis eft. Priores omnes tantis. Et fic Men. Voff. Gud. Mureti. J. FR. GRONOVIUS. Non Curionis, fed Rhenani effe, adpofita hujus emendatio docet. Et certe ante Curionem ita jam edidere Froben. anno 1535. Bafil. anno 1539. Vafcof. & Gryph. Sed recte Gronov. tantis revocavit, quod fervant omnes mei, & Oxonn. Hearnii. Neque aliter legere optimum Put. ex Clariff. Sallierio intellexi, tantus & tacitus etiam alibi in Mftis commutari, videbimus ad XL, IX, 5. augefcere tantis incrementis Ber. & edd. vett. Qua coepiffent, fluerent] Legendum juxta veterem fcripturam qua coepiffent, ruerent, quemadmodum repofuimus. Demiror & Venetos & Colonienfes non dignatos infpicere ed. Romanam, in qua id vocabulum recte habet. RHENANUS. Quidquid irafcatur Rhenanus Venetis & Colonienfibus, Put. & omnes Gall. & Voff. membranae : qua coepiffent, fluerent. Et defendit hoc pro fuo ipfe Livius lib. vII, [xxxII.] Campanos quidem haud dubie magis nimio luxu fluentibus rebus mollitiaque fua, quam vi hoftium, victos esse. Defendit Livium Virgil. [11. Aen. 169.] Ex illo fluere & retro fublapfa referri Unde capienda vera vis dicti Plautini Capt. act. 111. fc. 1, 36. eft illic mihi una fpes coenatica: Si ea decolabit, redibo huc ad fenem, ad coenam afperam. Ita fcribendum, non decollabit ; quod quum ineptiffimum fit, tamen omnes receperunt: alterum, etfi non nemini in mentem venerit, refpuerunt. Decollare eft de collo deponere, apud Caelium citante Nonio: hinc petunt Turnebus, Scaliger, Cafaubonus, praeclara nomina; eft deinde cervices praecidere, quod an Plauti aevo fic ufurpatum fit, vehementer addubito: hinc Andreas Schottus ad Aur. Vict. [epit. Imp. xix.] Et quae tamen elegantia eft, fpem inftar crumenae de collo deponi, ipei cervices praecidi? Quid durius utrovis? Ego vero tenco, fi ea decolabit, hoc eft, defluxerit, dilabetur. Decolare, ut percolare, eft per colum tranfmittere: natura fua TonTixò, ideo intelligit rè fe: & decolare fe, vel decolare, intelle&to fe, eft de colo defluere, tranfmitti, deliquere, delinquere, deficere. Quo magis enim liquidum tranfmittitur & decidit, omnis Hifpaniae principibus, cum omni popularium manu, relicto Hafdrubale, fecedendi in inminentes caftris ejus tumulos, unde per continentia juga tu4. tus receptus ad Romanos effet. Hafdrubal, quum hoftium res tantis augefcere incrementis cerneret, fuas inminui, ac fore, ut, nifi audendo aliquid move5.ret, qua coepiffent, fluerent, dimicare quam primum ftatuit. Scipio avidior etiam certaminis erat, quum a fpe, quam fucceffus rerum augebat, tum quod prius, quam jungerentur hoftium exercitus, cum uno dimicare duce exercitu eo magis deficit in colo, ibique fe confumit. Sic Cafina act. 11. fc. iv, 27. etiam fpecula in fortitu eft mihi. Si fors autem decolaffit. Quod interpretatur iple infra eodem actu fc. vi, 46. utinam tua quidem ifta in fortiendo fors delicuerit. Hac differentia, quod hic propria, illic tranflata phrafis, eaque non tam ipfas fortes, quam effectum earum adverfarum & fperantem deftituentium, explicet. Varro lib. 1. de re Ruft. 11. Duo inprimis fpectaffe videntur Italici homines colendo, poffentne fructus pro impenfa ac labore redire, & utrum faluber locus effet, an non. quorum fi alterutrum decolat, & nihilominus vult colere, mente eft captus. id eft, deficit, deliquio eft, non conftat. Neque abfterrent me ab hac fententia verba Diomedis lib. 1, [361.] Hoc verbum apud veteres decipio fignificat, ut apud Plautum, una eft, decollavit. Item Lucilius XII. Quibus fructibus me decollavi victus? Quae fignificatio apud Feneftellam aliter invenitur in libro Epitomarum fecundo: quemadmodum Caefar a piratis captus fit, utque eos ipfe poftea ceperit & decollaverit. Veteres autem fecuri caefos dicebant. Nam, quod ipfe apud Plautum & Lucilium legit decollare, errat, ut caeteri. Lucilii vero verba firmant, quod dixi, natura fua id verbum tranfitivum effe. Quibus frulibus victus me decolavi, id eft, me ipfe fraudavi, quos imprudens mihi fubtraxi, ut liquidum colo vel incerniculo fe fubtrahit. Recte autem Diomedes, veteres ignoraffe decollo, quod habet Feneftella. Hunc enim & M. Senecam primos habemus, qui fic utantur: & exiftimo verbum cum re inventum, nempe triumviralibus bellis etfi enim in Caefaris rebus ufurpet, tamen Caefaris aevo, ut aït Lucan. lib. vIII, [673.] - nondum artis erat caput enfe rotare. Illud autem alterum loquendi genus non aliunde deducendum, quam quod fluere dicantur, quae fublabuntur, non conftant, & fluxa, quae facile dilabuntur, quae ftatum & firmitudinem non habent. Plautus iifdem Captiv. [11, 11, 79.] Cave, fidem Auxam geras. Nofter lib. xxvIII, [vi.] Fide praefectorum principumque, quae fluxa & vana apud Oreum fuerat. Salluft. [Catil. 1.] Divitiarum & formae gloria fluxa & fragilis eft. Lucret. [11, 67.] minui rem quamque videmus, Et quafi longinquo fluere omnia cernimus aevo. Ovidius [xv. Met. 177.] nihil eft toto, quod perflet, in orbe, Cuncta fluunt. Nofter lib. xLI, [xv.] Rediit confufo vultu, & que, expofuit Patribus confcriptis, bovis fefcenaris, quem immolaviffet, jecur defluxiffe. Quod verbum ftatim ita explicatur: vidiffe caeteram integram extorum partem, jecur omne inenarrabiliter abfumptum. Diftabuiffe in coquendo dicit Feftus in Moftrum. Potuiffet cum Plauto dicere decolaffe, vel delicuiffe. Idem Trinummo [11, 1, 17.] illico res foras labitur, liquitur. Potuiffet dicere decolat. Senec. de Brev. vitae [1.] Ubi vita per luxum & negligentiam defluit. Idem ep. xx11. Non enim apud nos pars ejus ulla fubfedit: tranfmiffa eft, & effluxit. J. FR.GRONOVIUS. Cum Rhenano faciunt Lov. 2. in margine, Lov. 5. Rec. & Hearnii D. Alteram lectionem a Gronovio reductam tuentur reliqui mei, cum Hearnii L. 1. & N. Eo fenfu fupra fluere Livio Gronovius reftituit vII, XXIII. Quum fluere jam laffitudine vires fentirent. Vide Celeb. Burm. ad Val. Flacc. III, 98. ubi vocem fluerent hoc loco probavit. Ita fluxa fides etiam XL, L. Veramque pacem, non fluxa, ut ante, fide Celtiberos feciffe. Tacit. II. Hift. XLVIII. Fluxa, ut eft barbaris, fide, pactus Aniceti exitium perfugas tradidit. Vide, quae notavi ad Silii vIII, 322. fluxae res apud Sall. Jug. civ. Ignari humanarum rerum, quae fluxae & mobiles femper in advorfa mutant. ubi vide Cort. Silius vII, 17. Summe ducum, qui regna iterum labentia Trojae Qui Carmentis opes, & regna Euandria fervas. Solent autem fluere & ruere in Mftis confundi. Vide, quae notavi ad Silii x11, 619. Adde Celeberr. Burm. ad Virg. 11. Aen. 169. Ceterum, quae Gronov. de verbo decolare ad hunc locum notavit, pluribus refellere conatus eft Urfin. in Obferv. Philol. cap. ix. nondum tamen perfuafit, ut a fententia Gronovii difcedam. §. 5. Scipio avidior etiam certaminis erat, quum ea fpe] Legendum cum a fpe, quam fucceffus rerum augebat, hoc eft, propter fpem. Porro mire elegans eft a particula in hoc fignificatu. RHENANUS. Vet. ed. Scipio avidus etiam certaminis erat cum ea fpe. Pal. 1. avidior certaminis erat cum ea Spe. Reliqui quoque ea fpe. GEBHARDUS. Scipio avidus etiam Volf. Lov. 1. 2. 3. Gaertn. Hav. & prifcae edd. Scipio etiam avidus Ber. Deinde cum ea fpe Flor. Lov. 1. 2. 3. 5. Harl. Ber. & Hav. tum ea fpe Voff. Lov. 4. Rec. Gaertn. Hearnii L. 1. D. & quaedam ex vett. edd. Vide ad vi, xxIII, 3. Verum hic recte Rhenanus a fpe. Vide ad xxvi, 1, 3. H 2 §. 6. que, quam fumul cum univerfis, malebat. Ceterum, etiam, fi cum pluribus6. pariter dimicandum foret, arte quadam copias auxerat. nam quum videret, nullum effe navium ufum, quia vacua omnis Hifpaniae ora claffibus Punicis erat, fubductis navibus Tarracone, navales focios terreftribus copiis addidit. &7. armorum adfatim erat captorum Karthagine, & quae poft captam eam fecerat, tanto opificum numero inclufo. Cum iis copiis Scipio, veris principio ab Tar-s. racone egreffus, (jam enim & Laclius redierat ab Roma, fine quo nihil majoris rei motum volebat) ducere ad hoftem pergit. Per omnia pacata eunti, ut cu-9 jufque populi fines tranfiret, profequentibus excipientibufque fociis, Indibilis & Mandonius cum fuis copiis obcurrerunt. Indibilis pro utroque locutus, ro. haudquaquam ut barbarus ftolide incauteque, fed potius cum verecunda gravitate: propiorque excufanti tranfitionem ut neceffariam, quam glorianti cam §. 6. Subductis navibus Tarracone, navales focios terreftribus copiis addidit] Polyb. [x, xxxII.] σuvαύξησε ταῖς ναυτικαῖς δυνάμεσι τας πεζικάς δυνά Mais. SIGONIUS. Tarraconem Voff. Lov. 1. 2. 3. 4. Ber. Gaertn. Hav. & edd. quas vidi, ufque ad Gronov. qui anno 1665. substituit Tarracone, reliquis codd. recte eam lectionem probantibus. Infra XXIX, I. Veteres naves reficit, &c. novas Panormi fubducit. XXXI, XXII. Claffe, quae Corcyrae fubdueta erat. XXXVII, XII. Naves, quae fubductae Canis erant. XLII, XXVII. Ex veteribus quinqueremibus in navalibus Romae fubductis. Paullo ante voces Punicis erat exfulant a Flor. Cant. Voff. Lov. 1.& Hav. fola vox erat a Lov. 2. §. 7. Et quae poft captam eam fecerat, tanto opificum numero inclufo] fecerat turba opificum, duabus ultimis dictionibus neglectis, Hafn. & Hav. fecerat tanta oppificum, iifdem omiffis, Cant. Voff. & Lov. 1. neque aliter Flor. nifi quod fervet tanto. Paullo ante ctiam voces captorum Karthagine exfulant a Flor. Cant. Voff. Lov. 1. & Hav. §. 8. Cum iis copiis Scipio] Quid opus fuit hic addere copiis, cum praecedat copias auxerat, & mox terreftribus copiis? Hujufmodi dictiones a profefforibus inter enarrandum adduntur, cum verba auctoris exponunt. Et deinde a parum attentis recipiuntur in contextum. RHENANUS. Cum his, vel iis copiis Scipio &c. habent Pall. tres, & vet. ed. GEBHARDUS. Omnes Gall. Pall. Voff. Cum iis copiis Scipio, veris principio. quae minuit rurfum Rhenanus. J. FR. GRONOVIUS. Cum iis, vel Cum his copiis etiam omnes mei, & Oxonn. Hearnii. dè Fam enim & Laelius redierat ab Roma] Spirenfe exemplar hujufmodi lectionem videtur continere: ab Tarracone egreffus ( Laelius redierat ab Roma, fine quo nihil majoris rei motum volebat) tametfi lacunula erat poft vocabulum egreffus. RHENANUS. Polybius [x, xxxιν.] Πόπλιος δὲ προσδεξάς μενος Γάϊον Λαίλιον, καὶ διακούσας τῶν παραγγελ λομένων ὑπὸ τῆς συγκλήτου, προῆγε τας δυνάμεις ἀναλαβὼν ἐκ τῆς παραχειμασίας. SIGONIUS. Particulae jam enim in omnibus omnino meis exftant. Mox Š. feq. voces Indibilis & Mandonius cum fuis sepiis obcurrerunt defunt in Flor. Cant. Voff. Lov. velut. 1. & Hav. culpa librariorum, quibus errandi cauffa fuit To Indibilis repetitio. Vide ad IX, XI, II, §. 10. Haudquaquam ut barbarus ftolide incauteque] Pall. 1. & 3. haudquaquam barbarus ftolide incauteve. GEBHARDUS. Vocula ut deeft etiam. in Flor. Cant. Voss. Lov. 1. 2. 4. 5. Harl. Gaertn.. & Hav. Tum incauteve Flor. Voff. Lov. 1.2.4.5. & Hav. Quam glorianti eam velut primam occafionem raptam] Mendofus locus eft. In manuscripto legitur: qua glorianti ea velut primam occafionem rapta. Sufpicor fic fcripfiffe Livium: quam glorianti ea, ut fub primam occafionem rapta. Nifi quis malit legere velut ad primam. RHENANUS. Put. & omnes Gall. Voffianufque: ea velut primam occafionem ratam. Pall. amplius eam velut primam occafionem raptam. Hoc verum eft: & eadem elegantia, qua fuperius lib. xxIII, [xxvIII.] Si Hannibali Hafdrubal dux atque Hifpanienfis exercitus effet junctus, illum Romani finem imperii fore. ut ibi reftituimus. J. FR. GRONOVIUS. Lectio, quae Gronovio difplicuit, & nunc vulgo circumfertur, ex Rhenani conjectura nata erat, ut ex praemiffa ejus adnotatione conftat. glorianti eam velut ad primam occa. fionem raptam legit Hearnii D. glorianti ea velut prima occafione rapta Lov. 2. glorianti ea velut primam occafionem raptam Flor. Cant. Lov. 1. & Hav. glorianti eam velut occafionem raptam Hearnii L. 1. glorianti eam velut primam occafionem raptam Lov. 3. 4. 5. Harl. Ber. Rec. & codd. ante Froben. qui anno 1535. Rhenani conjecturam recepit. Priorem itaque lectionem revocavi. Gloriari cum quarto cafu conftruit etiam Cic. de Sen. x. Equidem poffe vellem idem gloriari, quod Cyrus. §. 11. Seire enim fe, transfugae nomen &c.] Quafi fumpfiffet ab Thucydide, apud quem lib. 111. [pag. 151.] Mitylenaeorum legatus: Tà pèvxulesas Tois Ἕλλησι νόμιμον, ὦ ἄνδρες Λακεδαιμόνιοι και ξύμ μαχοι, ἴσμεν· τοὺς γὰρ ἀφιςαμένους ἐν τοῖς πολέ μοις καὶ ξυμμαχίαν τὴν πρὶν ἀπολείποντας δι δεξά μένοι, καθ ̓ ὅσον μὲν ὠφελοῦνται ἐν ἡδονῇ ἔχουσι νομίζοντες δὲ εἶναι προδότας τῶν προτοῦ φίλων, χείρους ἡγοῦνται· καὶ οὐκ ἄδικος αὕτη ἡ ἀξίωσίς ἐσ &c. J. FR. GRONOVIUS, Pronomen se non adpa 11.velut primam occafionem raptam. Scire enim fe, transfugae nomen exsecrabile veteribus fociis, novis fufpectum esse. neque eum fe reprehendere morem hominum, 12. fi tamen anceps odium cauffa, non nomen, faciat. Merita inde fua in duces Karthaginienfes commemoravit, avaritiam contra corum, fuperbiamque, & 13. omnis generis injurias in fe atque populares. Itaque corpus dumtaxat fuum ad id tempus apud eos fuiffe: animum jam pridem ibi esse, ubi jus ac fas crederent coli. ad Deos quoque confugere fupplices, qui nequeant hominum vim atque inju14.rias pati. Se id Scipionem orare, ut tranfitio fibi nec fraudi apud eum, nec honori fit. quales ex hac die experiundo cognorit, perinde operae eorum pretium fa15.ceret. Ita prorfus refpondet facturum Romanus: nec pro transfugis habiturum, qui non duxerint focietatem ratam, ubi nec divini quidquam, nec humani 16. fanctum effet. Productae deinde in confpectum iis conjuges liberique lacrimantibus adparet in edd. Rom. anni 1472. & Parm. §. 11. Neque enim fe reprehendere nomen hominum, fitam anceps odium cauffa, non nomen, faciat] Sic in ed. Veneta legitur, fed depravate, quam nos cum exemplari manufcripto contulimus, propter auctoritatem officinae Afulanicae. Vetus cod. amorem kominum habet, minus a germana Livii lectione aberrans. Debet autem effe morem, non amorem. Et mox fi tam, non fi tamen. Minime fefellit hoc Jacobum Sobium, admiratorem Livii fingularem, cui Colonienfem editionem caeteris caftigatiorem debemus. RHENANUS. Quidam pro morem emendaverant nomen, fed difplicet: quamquam obfcurus eft fenfus, utro legatur modo. GLAREANUS. neque enim fe reprehendere nomen hominum lectio eft primarum edd. quae etiam fupereft in Voff. Lov. 5. Ber. & Hav. neque eum fe reprehendere nomen hominum in Flor. Cant. Lov. 2. Harl. & Gaern. neque enim fe reprehendere amorem hominum in Lov. 3. neque eum fe reprehendere amorem hominum in Lov. 4. neque enim fe reprehendere morem hominum jam reperi in ed. Mediol. anni 1505. pro quo Froben. anno 1535. dedit neque eum fe reprehendere morem hominum, quod vulgo exftat, & in aliis codd. fuiffe videtur. Et recte. Certe r enim hic locus effe nequit. Saepe autem en, id eft enim, & eй, id eft eum, ob fimilitudinem ductuum in Mftis commutantur. Vide ad vi, VIII, 6. x, xv, 10. cap. XLI, 5. XXXI, XLVII, 3. XXXIV, LXII, 13. & alibi. nomen vero vel ex praecedenti, vel ex fequenti perperam hic repetitum eft. Deinde fi tam anceps Flor. Lov. 1. 2. 3. 4. Ber. Hav. omnefque edd. antt. pro quo eadem Froben. ed. fi tamen anceps fubftituit. Solent voces tam & tamen confundi. Vide ad xXII, LIX, 13, Tò odium omittit Hearnii L. 1. Gronov.in pr. ed. not. fatetur, fe haec verba non intelligere. Conjicit itaque tranfponendum.fi tamen odium cauffa, non nomen anceps, faciat : vel legendum, fi tamen hoc eis odium cauffa, non nomen faciat. Id tamen rectius in repetitis curis fubpreffit, & ad Xxx, xxxIII, 15. docuit, anceps odium, fc. transfugarum, effe, quod contrahunt tam apud illos, ad quos accedunt, quam apud illos, quos deferunt. §. 13. Ubi jus ac fas crederent coli] Ita edidit Jac. Gronov. adftipulantibus Flor. Cant. Voff. Lov. 2. 3. 4. Harl. Ber. Gaertn. Hav.aliifque, cum Hear nii L. 1. & edd. antt. pro quo Afc. anno 1513. fubpofuit crederet. Sed crederent nempe ipfe & populares, ut ex praecedentibus intelligitur. Mox ad eos quoque Flor. Cant. Voff. Lov. quinque, Harl. Ber. Gaertn. Hav. & edd. antt. pro quo Froben. anno 1531. recte emendavit ad Deos. Prima litera elifa erat ab ultima prioris vocis. Vide ad II, XLIV, 6. Ceteroquin hae voces & alibi permifcentur. Vide ad XXIX, XI, 6. §. 14. Quales ex hac die experiundo cognoverit, perinde operae eorum pretium faceret] Scripfimus ex ea die, & operae eorum pretium faciat, pro faceret. RHENANUS. Put. Pet. quales ex hac die experiundo cognorit, perinde operae eorum pretium faceret. Ta hac & faceret etiam omnes alii. Pofterius fuftulit Rhenanus. J. FR. GRONOVIUS. Immo utrumque Rhenanus fuftulit,ut ex adnotatione ejus conftat: quorum faciat fuerat jam in edd. antt. fed Aldus in faceret mutarat. ea die, & faciat fe in D. inveniffe, Hearnius teftatur. hac die & faciat eft in Ber. hat die & faceret reliqui omnes cum Hearnii L. 1. & N. fervant. Contractionem cognorit Livio familiariffimam effe, vidimus ad VI, XVIII, 10. Eam tamen hic in nullo meorum reperi. Infuper proinde Harl. a manu 1. & Lov. 5. Vide ad II, LVII, I. §. 16. Productae deinde in confpectum eis conjuges} Scripfimus ejus, fc. Indibilis, qui pro utroque loquebatur. RHENANUS. Pal. 3. in confpectu. prim. & vet. ed. in confpectum iis. GEBHARDUS. Put. in confpectum is. Reg. Men. Voff. his. Pall. iis. nempe Mandonio & Indibili. J. FR. GRONOVIUS. ejus foli Harl. & Rec. quorum tamen prior his ha. bet in margine: id ipfum vero, vel iis, eft in reliquis meis, hiis in Oxonn. Hearnii. Praeterea in confpectu Lov. 3. & 4. Lacrimantibus prae gaudio redduntur] Vetus exemplar tantum habet lacrimantibus gaudio redduntur, abfque prae. Frequens autem eft apud Livium cafus feptimus. Sic paullo poft [cap. xix.] Quum, effufis gaudio lacrimis, cupere vero diceret. gaudio, hoc eft, ob gaudium. RHENANUS. prae in upo tantum meorum Ber, inveni. |