tuque regis sortes, per te praesentit haruspex, lubrica signauit cum deus exta notis :

te duce Romanos numquam frustrata Sibylla, 15 abdita quae senis fata canit pedibus !

Phoebe, sacras Messalinum sine tangere chartas uatis, et ipse precor quid canat illa doce.

haec dedit Aeneae sortes, postquam ille parentem dicitur et raptos sustinuisse Lares

20

nec fore credebat Romam, cum maestus ab alto
Ilion ardentes respiceretque deos.
(Romulus aeternae nondum formauerat urbis
moenia, consorti non habitanda Remo;
sed tunc pascebant herbosa Palatia uaccae
et stabant humiles in Iouis arce casae.
lacte madens illic suberat Pan ilicis umbrae

et facta agresti lignea falce Pales;
pendebatque uagi pastoris in arbore uotum,
garrula siluestri fistula sacra deo,
fistula, cui semper decrescit harundinis ordo:
nam calamus cera iungitur usque minor.
at qua Velabri regio patet, ire solebat

exiguus pulsa per uada linter aqua. illac saepe, gregis diti placitura magistro, ad iuuenem festa est uecta puella die,

25

309

35

cum qua fecundi redierunt munera ruris, caseus et niueae candidus agnus ouis.)

'Impiger Aenea, uolitantis frater Amoris,
Troica qui profugis sacra uehis ratibus,
iam tibi Laurentes adsignat Iuppiter agros,
iam uocat errantes hospita terra Lares:
illic sanctus eris, cum te ueneranda Numici
unda deum caelo miserit Indigetem.
ecce super fessas uolitat Victoria puppes;
tandem ad Troianos diua superba uenit.

40

45

ut succensa sacris crepitat bene laurea flammis,

مان

omine quo felix et sacer annus erit! laurus ubi bona signa dedit, gaudete coloni; distendet spicis horrea plena Ceres, oblitus et musto feriet pede rusticus uuas, dolia dum magni deficiantque lacus. ac madidus baccho sua festa Palilia pastor concinet: a stabulis tunc procul este, lupi. ille leuis stipulae sollemnis potus aceruos

accendet, flammas transilietque sacras. et fetus matrona dabit, natusque parenti oscula comprensis auribus eripiet ; nec taedebit auum paruo aduigilare nepoti balbaque cum puero dicere uerba senem. tunc operata deo pubes discumbet in herba, arboris antiquae qua leuis umbra cadit, aut e ueste sua tendent umbracula, sertis uincta, coronatus stabit et ipse calix. at sibi quisque dapes et festas extruet alte caespitibus mensas caespitibusque torum. ingeret hic potus iuuenis maledicta puellae, postmodo quae uotis inrita facta uelit : nam ferus ille suae plorabit sobrius idem et se iurabit mente fuisse mala.

pace tua pereant arcus pereantque sagittae, Phoebe, modo in terris erret inermis Amor.

:

85

90

95

100

105

ars bona sed postquam sumpsit sibi tela Cupido, eheu, quam multis ars dedit illa malum !

et mihi praecipue, iaceo cum saucius annum et (faueo morbo cum iuuat ipse dolor) usque cano Nemesim, sine qua uersus mihi nullus uerba potest, iustos aut reperire pedes.

at tu (nam diuum seruat tutela poetas),

praemoneo, uati parce, puella, sacro,

ut Messalinum celebrem, cum, praemia belli,

ante suos currus oppida uicta feret, ipse gerens laurus : lauro deuinctus agresti miles 'io' magna uoce 'triumphe' canet. tum Messalla meus pia det spectacula turbae et plaudat curru praetereunte pater. adnue: sic tibi sint intonsi, Phoebe, capilli, sic tua perpetuo sit tibi casta soror.

115

120

12

II. vi. 1-42

Cruel Love

Castra Macer sequitur : tenero quid fiet Amori? sit comes et collo fortiter arma gerat?

et seu longa uirum terrae uia seu uaga ducent aequora, cum telis ad latus ire uolet?

ure, puer, quaeso, tua qui ferus otia liquit,

atque iterum erronem sub tua signa uoca.

ecce mihi lucent Rutulis incendia castris :

iam tibi praedico, barbare Turne, necem. ante oculos Laurens castrum murusque Lauini est Albaque ab Ascanio condita Longa duce.

te quoque iam uideo, Marti placitura sacerdos Ilia, Vestales deseruisse focos,

concubitusque tuos furtim uittasque iacentes et cupidi ad ripas arma relicta dei.

59

: