Immagini della pagina
PDF
ePub

enim epistola Athenis ab Archia Hierophante, Archiæ qui tum maximum magistratum Thebis obtinebat, in quâ omnia de profectione exulum prescripta erant. Quæ cùm jam accubanti in convivio esset data: sicut erat signata, in pulvinum subjiciens, in crastinum, inquit differo res severas. At illi omnes, cùm jam nox processisset, vinolenti, ab exulibus, duce Pelopidâ, sunt interfecti. Quibus rebus confectis, vulgo ad arma libertatemque vocato, non solùm qui in urbe erant, sed etiam undique ex agris concurrerunt; præsidium Lacedæmoniorum ex arce pepulerunt; patriam obsidione liberaverunt; auctores Cadmeæ occupandæ partìm occiderunt, partim in exilium ejece

runt.

NARRATION XI.

The death of Epaminondas, A. C. 363. (Anc. Hist. Justin, book 6.)

Delivered from the tyranny of Sparta, the Thebans desire revenge. Thebes until this time had never excited consideration among the cities of Greece. Epaminondas, secondèd by Pelopidas, en

Thebes. See page 35.

deavours to draw her from her obscurity. The famous battle of Leuctra, which he gained against the Spartans, gives a destructive blow to the power of the Lacedemonians; and the Thebans, before despised, became the Arbiters of Greece.

But their superiority depends upon a single man, and they soon lose it in losing Epaminondas at the battle of Mantinea2.

[ocr errors]

Lacedemoniis alia bella adversùs finitimos gerentibus, Thebani, Epaminondâ duce, occupandæ urbis eorum spem ceperunt. Igitur principio noctis, taciti Lacedæmona proficiscuntur: non tamen aggredi incautos potuerunt. Quippe senes et cætera imbellis ætas, cùm adventum hostium præsensissent, in ipsis portarum angustiis armati occurrunt; et adversùs quindecim millia militum, non ampliùs centum jam effoetæ ætatis viri, pugnæ se offerunt: Tantùm animorum viriumque patriæ et penatium conspectus subministrat, tantòque præsentiâ, quàm recordatione sui, majores spiritus largiuntur. Nam, ut vidêre, inter quæ, et pro quibus starent; aut vincendum sibi, aut moriendum censuerunt. Pauci igitur sustinuêre senes aciem, cui par antè diem universa juventus esse non potuit. In eo prælio

1 Leuctra, in Boeotia, no longer exists.

2 Mantinea, a city of Arcadia, at this time Trapolizza in the Morea.

D

duo duces hostium cecidêre. Cùm interim, Agesilai adventu nunciato, Thebani recessêre: nec bellum diù dilatum : siquidem Spartanorum juventus, senum virtute et gloriâ incensa, teneri non potuit, quin ex continenti, acie decerneret. Cùm victoria Thebanorum esset, Epaminondas, dum non ducis tantùm, verùm etiam fortissimi militis officio fungitur, graviter vulneratur. Quo audito, his ex dolore metus, et illis ex gaudio stupor injicitur; atque ita veluti ex placito consensu à prælio discedi

tur.

Post paucos deinde dies Epaminondas decedit, cum quo vires quoque reipublicæ ceciderunt. Nam sicuti telo si primam aciem præfregeris, reliquo ferre vim nocendi sustuleris : sic illo, velut mucrone teli, ablato duce Thebanorum, rei quoque publicæ vires hebetatæ sunt: ut non tàm illum amisisse, quàm cum illo interiisse omnes viderentur. Nam neque hunc ante ducem ullum memorabile bellum gessêre; nec postea virtutibus, sed cladibus insignes fuêre: ut manifestum sit, patriæ gloriam et natam, et extinctam cum eo fuisse. Fuit autem incertum, vir melior, an dux esset. Nam et imperium non sibi semper, sed patriæ quæsivit: et pecuniæ adeò parcus fuit, ut sumptus funeri defuerit. Gloriæ quoque non cupidior, quàm pecuniæ: quippe recusanti, omnia imperia ingesta sunt: honoresque ita gessit, ut ornamentum non accipere, sed

dare ipsi dignitati videretur. Jam litterarum studium, jam philosophiæ doctrina tanta, ut mirabile videretur, undè tam insignis militiæ scientia homini inter litteras nato. Neque ab hoc vitæ proposito mortis ratio dissensit. Nam ut relatus in castra semianimis, vocem spiritumque collegit, id unum à circumstantibus requisivit, num cadenti sibi scutum ademisset hostis. Quod ut servatum audivit, allatumque, velut laborum gloriæque socium osculatus est. Iterùm quæsivit utri vicissent. Ut audivit, Thebanos, Benè habere se rem dixit: atque ita, velut gratulabundus patriæ exspiravit.

NARRATION XII.

Philip and Alexander, A. C. 358.

(Anc. Hist. Justin, book 9.)

GREECE distracted by internal broils, presents an easy conquest to the first ambitious chief that will offer.-The opportunity is seized by Philip, King of Macedon, i who makes it a powerful King

1 Macedonia, a western province of Greece, makes now a part of the vast country of Romelia, a province of Turkey, in Europe. Its principal rivers were the Strimon, the Axius, and the Aliacmon, and its principal cities, Edessa, Pella, and Thessalonica.

dom Philip owes his pre-eminence there, as much to his policy, as to his courage and military talents.

The Athenians, animated by the eloquence of Demosthenes strive in vain to oppose the torrent which menaces their liberty. The battle of Choronea makes her share the common hazard. Philip now supreme arbiter of Greece, is preparing to carry the war into Persia, when he is assassinated. It was reserved for Alexander to execute the vast plan of his father, and to avenge his country of the affronts of the Barbarians.

The following parallel makes us acquainted with the character of those two Princes.

Fuit Philippus armorum quàm conviviorum apparatibus studiosior, cui maximæ opes erant instrumenta bellorum: divitiarum quæstu, quàm custodiâ solertior: itaque inter quotidianas rapinas semper inops erat. Misericordia in eo et perfidia pari jure dilectæ. Nulla apud eum turpis ratio vincendi. Blandus pariter et insidiosus alloquio, qui plura promitteret, quam præstaret : in seria et jocos artifex. Amicitias utilitate, non fide colebat. Gratiam fingere in odio, instruere inter concordantes odia, apud utrumque gratiam quærere, so. lemnis illi consuetudo. Inter hæc eloquentia, et insignis oratio, acuminis et solertiæ plena; ut nec ornatui facilitas, nec facilitati inventionum deesset ornatus. Huic Alexander filius successit, et virtute et vitiis patre major. Itaque vincendi ratio utrique diversa. Hic apertè, ille artibus bella tractabat. Deceptis ille

« IndietroContinua »