Immagini della pagina
PDF
ePub

ita præparatis Alexamenus ad tyrannum venit, quem adveniens extemplo spei implevit. Antiochum jam in Europam transisse, mox in Græcia fore; terras, maria, armis, viris 19 completurum. Non cum Philippo rem esse credituros Romanos. Numerum iniri peditum equitumque ac navium 20 non posse: elephantorum aciem conspectu ipso debellaturam. Etolos toto suo exercitu paratos esse venire Lacedæmonem, cum res poscat: sed frequentes armatos ostendere advenienti regi voluisse. Nabidi quoque et ipsi faciendum esse, ut, quas haberet copias, non sineret sub tectis marcescere otio, sed educeret; et in armis decurrere cogeret, simul animos acueret, et corpora exerceret. Consuetudine leviorem laborem fore; et comitate ac benignitate ducis etiam non injucundum fieri posse.' Educi inde frequenter ante urbem in campum ad Eurotam amnem cœpere. Satellites tyranni media fere in acie consistebant; tyrannus cum tribus summum equitibus, inter quos plerumque Alexamenus erat, ante signa vectabatur, cornua extrema invisens: in dextro cornu Ætoli erant, et qui ante auxiliares tyranni fuerant, et qui venerant mille cum Alexameno. Fecerat sibi morem Alexamenus, nunc cum tyranno inter paucos ordines circumeundi, monendique eum, quæ in rem esse videbantur; nunc in dextrum cornu ad suos adequitandi; mox inde, velut imperato, quod res poposcisset, recipiendi se ad tyrannum. Sed, quem diem patrando facinori statuerat, eo paulisper cum tyranno vectatus, cum ad suos concessisset, tum equitibus ab domo secum missis, Agenda,' inquit, 'res est, juvenes, audendaque, quam me duce impigre exequi jussi estis. Parate animos dextrasque, ne quis in eo, quod me viderit facientem, cesset. Qui cunctatus fuerit, et suum consilium meo

[ocr errors]

19 Dukerus post viris vocem, quæ rê maria respondeat, desiderat. Exci. disse igitur suspicatur navibus vel classibus. Nimis argute puto. Nam per arma et viros copiæ tam terrestres quam navales designantur.' Doering.20 Vet. lib. apud Sigon. equitum naviumque.-1 Cum Gron. Doujat.—2 Vet. lib. apud Sigon. in eo.

NOTE

* In armis decurrere cogeret] Gallice, qu'il leur fît faire l'exercice.

Colligit et ipse Postquam apequo, tyrannum

interponet, sciat sibi reditum ad penates non esse.' Horror cunctos cepit; et meminerant, cum quibus mandatis exissent. Tyrannus ab lævo cornu veniebat. Ponere hastas equites Alexamenus jubet, et se intueri. animum confusum tantæ cogitatione rei. propinquabat, impetum facit et, transfixo deturbat. Jacentem equites confodiunt. Multis frustra in loricam ictibus datis, tandem in nudum corpus vulnera pervenerunt; et, priusquam a media acie succurreretur, expiravit.

36. Alexamenus cum omnibus Ætolis citato gradu ad regiam occupandam pergit. Corporis custodes, cum res in oculis gereretur, pavor primo cepit; deinde, postquam abire Ætolorum agmen videre, concurrunt ad relictum tyranni corpus, et spectatorum turba ex custodibus vitæ mortisque ultoribus est facta. Nec movisset se quisquam, si extemplo, positis armis, vocata in concionem multitudo fuisset, et oratio habita tempori conveniens, frequentes inde retenti in armis Ætoli sine injuria cujusquam.41 Sed, ut oportuit in consilio fraude cœpto,* omnia in maturandam

3 Copulam et, ut inutilem plane, delendum censebat Jac. Gron. ut totum hoc membrum per appositionem adjunctum videatur præcedentibus. Secutus scilicet est Gron. editionem Gruteri, ubi rò est post ultoribus temere omissum est. Sed admisso hoc, uti secundum omnium vett. codd. consensum admitti debet, copula et desiderari omnino nequit.' Doering. Est del. Gron. Doujat. Crev.-4 Una tantum vox in hoc loco occurrit, quæ commodam explicationem haud admittit, nempe particula inde post frequentes, pro qua legendum puto denique; nec, si literas spectas, hæc lectio multum recedit; nam si ad inde addideris que, omnes certe, e quibus denique refingas, habes literas. J. F. Gron. pro frequentes inde retenti in armis Ætoli, legendum conjeeit frequentibus inde retentis in armis Ætolis. Si ita corrigere licet, correxissem ego potius, et, oratione habita tempori conveniente, frequentes inde retenti in armis Etoli. Doering. Conveniens, frequentibus inde retentis in armis Ætolis, sine injuria cujusquam ; sed, &c. Gron. Doujat. Conveniens; frequentibus i. retentis

NOTE

h Ponere hastas equites Alexamenus jubet] Hic ponere hastas non est abjicere, sed reclinare, ne erectæ conspectum ipsius Alexameni equitibus eriperent, quos jubebat se intueri atque imitari.

1 Frequentes inde retenti in armis Ætoli [frequentibus inde retentis in armis Ætolis] sine injuria cujusquam] Zeugma est, debet enim ex superioribus intelligi, si fuissent retenti.' Ut oportuit in consilio fraude cœp

perniciem eorum, qui fecerant, sunt acta. Dux regia inclusus diem ac noctem in scrutandis thesauris tyranni consumsit: Ætoli, velut capta urbe, quam liberasse videri volebant, in prædam versi. Simul indignitas rei, simul contemtus, animos Lacedæmoniis ad coëundum fecit. Alii dicere, exturbandos Etolos, et libertatem, cum restitui s videretur, interceptam repetendam. Alii, ut caput agendæ rei esset,' regii generis aliquem in speciem assumendum. Laconicus ejus stirpis erat puer admodum, educatus cum liberis tyranni. Eum in equum imponunt, et, armis arreptis, Ætolos vagos per urbem cædunt. Tum regiam invadunt. Ibi Alexamenum cum paucis resistentem obtruncant. Ætoli circa Chalcioecon m (Minervæ est templum æreum) congregati cæduntur. Pauci, armis abjectis, pars Tegeam, pars Megalopolim perfugiunt. Ibi, comprehensi a magistratibus, sub corona venierunt.

37. Philopomen, audita cæde tyranni, profectus Lacedæmonem, cum omnia turbata metu invenisset, evocatis principibus, et oratione habita, qualis habenda ab Alexameno fuerat, societati Achæorum Lacedæmonios adjunxit; eo etiam facilius, quod forte ad idem tempus A. Atilius cum quatuor et viginti quinqueremibus ad Gythium accessit. Iisdem diebus circa Chalcidem Thoas, per Euthymidam principem, pulsum opibus eorum, qui Romanæ societatis erant post T. Quintii legatorumque adventum, et Herodorum Cianum mercatorem, sed potentem Chalcide propter divitias, præparatis ad proditionem iis, qui Eu

[ocr errors]

i. a. Ætolis, . . . cujusquam. Sed, &c. Crev.-5 Forte dum restitui. Nomen etiam regis forte melius erit Laonicus, quam Laconicus.' J. F. Gron.—6 Eductus Kreyssig.

NOTE

to] Non ita quidem fieri oportebat, sed fraudulento consilio conveniens erat, sive respondebat, ut res non ex ratione procederet.

Ut caput agenda rei esset] Gall. afin d'avoir un chef, pour entreprendre quelque chose.

m Circa Chalciocon] Significatur hoc vocabulo æream domum habitans, supple Minerva; quæ sic dieta a Spartanis apud Suid. quod olkov Xaλкoûν haberet, sive quod Chalcidenses Eubœa profugi ædem illi exstruxissent.

8

thymidæ factionis erant, nequaquam eandem fortunam, qua Demetrias per Eurylochum occupata erat, habuit. Euthymidas ab Athenis (eum domicilio delegerat locum) Thebas primum, hinc Salganea" processit; Herodorus ad Thronium. Inde haud procul in Maliaco sinu duo millia peditum Thoas et ducentos equites, onerarias leves ad triginta habebat. Eas cum sexcentis peditibus Herodorus trajicere in insulam Atalantam ° jussus; ut inde, cum pedestres copias appropinquare jam Aulidi atque Euripo sensisset, Chalcidem trajiceret. Ipse ceteras copias, nocturnis maxime itineribus, quanta poterat celeritate, Chalcidem ducebat.

38. Mictio Top et Xenoclides, penes quos tum summa rerum, pulso Euthymida, Chalcide erat, seu ipsi per se suspicati, seu indicata re, primo pavidi, nihil usquam spei, nisi in fuga, ponebant: deinde, postquam resedit terror, et prodi et deseri non patriam modo, sed etiam Romanorum societatem, cernebant, consilio tali animum adjecerunt." Sacrum anniversarium eo forte tempore Eretriæ Amarynthidis Dianæ erat, quod non popularium modo, sed Carystiorum etiam cœtu celebratur. Eo miserunt, qui orarent Eretrienses Carystiosque, ut et suarum fortunarum in eadem insu

7 Quod ad idem forte tempus Gron. Doujat. Crev.-8 Processit. Herodorus ad Throniam, inde; ita est distinctus apud Gron. et Doujat. Apud Doujat. autem legitur Herodotus.-9 Et Thoas Gron. Doujat. "Nisi forte Td et, quod in pluribus codd. apud Drakenb. deest, delendum potius sit.' Doering.

10 Mictio cod. Mog. Alii Mss. et vett. edd. Micion, (quod probat Victor.) Mittylo, Mittilio, Mictilo, cet. et Appian. Syr. 12. Murielov, ut videatur verum mouen esse Micythio.' Rupert.-11 Bened. conj. objecerunt. Sed rò tali refer

NOTE

Salganea] Alias Salganeus: oppidum fuit Bootiæ ad Euripum, inter Anthedonem et Ismeni fl. ostium, Aulidi vicinum versus occasum ; hodie Salganico.

• In insulam Atalantam] Atalante exigua est insula, Eubœæ adjacens, e regione Opuntis Locrorum urbis; valgo nunc Talandi.

P Mictio] Varie scribitur hoc no-
Delph. et Var. Clas.

men proprium in Mss. Verum nomen videtur fuisse Micythion, ut est apud Appianum, quod Sigon. notat.

¶ Amarynthidis Diana] Eretrienses et Carystii in Eubœa, cumque his Athenienses, Dianam nomine Amarysiam peculiari cultu celebrabant, festumque ipsum Amarysia vocabant, ab Amaryntho vico apud Eretriam, Strabone teste. Livius.

9 K

la geniti misererentur, et Romanam societatem respicerent. Ne sinerent 12 Ætolorum Chalcidem fieri. Euboeam habituros, si Chalcidem habuissent. Graves fuisse Macedonas dominos; multo minus tolerabiles futuros Ætolos.' Romanorum maxime respectus civitates movit, et virtutem nuper in bello, et in victoria justitiam benignitatemque expertas. Itaque, quod roboris in juventute erat, utraque civitas armavit misitque. His tuenda moenia Chalcidis oppidani cum tradidissent, ipsi omnibus copiis transgressi Euripum, ad Salganea posuerunt castra. Inde caduceator primum, deinde legati ad Etolos missi percunctatum, quo suo dicto factove socii atque amici ad se oppugnandos venirent? Respondit Thoas dux Ætolorum, 'Non ad oppugnandos, sed ad liberandos ab Romanis, venire sese. Splendidiore nunc eos catena, sed '3 multo graviore, vinctos esse, quam cum præsidium Macedonum in arce habuissent.' 'Se vero,' negare Chalcidenses, aut servire ulli, aut præsidio cujusquam egere.' Ita digressi ex colloquio legati ad suos. Thoas et Ætoli, ut qui spem omnem in eo, ut improviso opprimerent, habuissent, ad justum bellum oppugnationemque urbis mari ac terra munitæ haudquaquam pares, domum rediere. Euthymidas, postquam castra popularium ad Salganea esse profectosque Ætolos audivit, et ipse a Thebis Athenas rediit. Et Herodorus, cum per aliquot dies intentus ab Atalanta signum nequicquam expectasset, missa speculatoria nave, ut, quid moræ esset, sciret, postquam rem omissam a sociis vidit, Thronium, unde venerat, repetit.

39. Quintius quoque, his auditis, ab Corintho veniens navibus, in Chalcidis Euripo 14 Eumeni regi occurrit. Placuit, quingentos milites præsidii causa relinqui Chalcide ab Eumene rege; ipsum Athenas ire. Quintius, quo profectus erat, Demetriadem contendit; ratus Chalcidem libe

ad seqq. quæ vulgato favent.' Rupert.-12 Duker. malit neu sinerent.-13 Et Gron. Donjat.

14 Vulgo ante Gelen, legebatur in Chalcidem Euripo. Nonnulli codd.

« IndietroContinua »