ad explorandam rem, quæ oblata erat, substitit." Ultro citroque nuntii cursare, nec fides ante Pausistrato facta est, quam coram nuntio ejus Polyxenidas sua manu scripsit, se ea, quæ pollicitus esset, facturum,' signoque suo impressas tabellas misit. Eo vero pignere velut auctoratum sibi proditorem ratus est. Neque enim eum, qui sub rege viveret, commissurum fuisse, ut adversus semet ipsum indicia manu sua testata daret. Inde ratio simulatæ proditionis composita. Omnium 18 se rerum apparatum omissurum,' Polyxenidas dicere; 'non remigem, non socios navales ad classem frequentes habiturum: subducturum per simulationem reficiendi quasdam naves, alias in propinquos portus dimissurum: paucas ante portum Ephesi in salo habiturum; quas, si exire res cogeret, objecturus certamini foret.' 19 Quam negligentiam Polyxenidam in classe sua habiturum Pausistratus audivit, eam ipse extemplo habuit. Partem navium ad commeatus arcessendos Halicarnassum, partem Samum ad urbem misit, ut paratus esset, cum 20 signum aggrediendi a proditore accepisset. Polyxenidas augere simulando errorem: subducit quasdam naves, alias velut subducturus esset, navalia reficit: remiges ex hybernis non Ephesum arcessit, sed Magnesiam occulte cogit.

11. Forte quidam Antiochi miles, cum Samum rei privatæ causa venisset, pro speculatore deprehensus' deducitur Panormum ad præfectum. Is percunctanti, quid Ephesi ageretur, incertum metu, an erga suos haud sincera fide, omnia aperit: classem instructam paratamque in portu

Navium partem misit in insulam Samum, atque ad ipsam urbem Samum insule caput.

tam.-17 Subsistit Gron. Doujat. Crev.-18 Omnem Gron. Doujat. Crev.19 Mutatio orationis: nisi leg. objecturum c. fore.' Rupert.-20 'Non cohæret oratio, ut bene vidit Crev. Nam quod Pausistratus navium partem Halicarnassum et aliam partem Samum misit, id profecto non fecit, ut paratus esset, cum cett. sed ut eandem, quam Polyxenidas, negligentiam ostenderet. Assentior igitur Crev. qui ante ut verba quædam (a quibus rò ut pendeat) in hunc fere sensum, Ipse Panormi substitit, ut paratus esset, excidisse suspicatur.' Doering.

g

h

stare remigium omne Magnesiam ad Sipylum2 s missum: perpaucas naves subductas esse, et navalia tegi :3 nunquam intentius rem navalem administratam esse. Hæc ne pro veris audirentur, animus errore et spe vana præoccupatus fecit. Polyxenidas, satis omnibus comparatis, nocte remige a Magnesia arcessito, deductisque raptim, quæ subductæ erant, navibus, cum diem non tam in apparatu absumsisset, quam quod conspici proficiscentem classem nolebat; post solis occasum profectus septuaginta navibus tectis, vento adverso, ante lucem Pygela portum tenuit. Ubi cum interdiu ob eandem causam 4 quiesset, nocte in proxima Samiæ terræ trajecit. Hinc Nicandro quodam archipirata quinque navibus tectis Palinurum jusso petere, atque inde armatos, qua proximum per agros iter esset, Panormum ad tergum hostium ducere; ipse interim, classe divisa, ut ex utraque parte fauces portus teneret, Panormum petit. Pausistratus primo, ut in re necopinata, turbatus parumper, deinde vetus miles, celeriter collecto animo, terra melius arceri, quam mari, hostes posse ratus, armatos duobus agminibus ad promontoria, quæ cornibus objectis ab alto portum faciunt, ducit: inde facile telis

1 Comprehensus Gron. Doujat. Crev.-2 Verba ad Sipylum pro glossemate habenda esse, non male monuit Crev. Magnesiam ac Sipylum conj. Doujat. Magnesium missum, ad Sipylum perpaucas naves subductas esse recepit Ald. ex cod. Mog.' Rupert.-3 Quid sit navalia tegere, nullus adhuc docuit. Itaque Drakenborchio, qui ad ea, quæ capite superiore dicuntur, 'subducit quasdam naves, alias velut subducturus esset, navalia reficit, pro vitiosa lectione tegi fortasse refici legendum esse suspicatur, eo lubentius primum astipulabar, quod idem mihimet ipsi sponte in mentem venerat.' Doering.-4 Quædam post Ald. edd. quievisset.—5 Ver

NOTE

* Magnesiam ad Sipylum] Hæc urbs a mari adeo dissita, parum apta videtur ad congregandos remiges: Magnesia ad Mæandrum minus distat a mari, et ex ea non difficile per flumen devehi poterant; sed Sipylum oppidum non longe a Smyrna, maritima civitate, memorant Strabo et Plinius procul tamen ab Epheso, si maritimum iter inspicias. Vide an legendum Magnesiam ac Sipylum; ut

intelligatur Magnesia ad Mæandrum mari propior: et Sipylus non mous, sed oppidum fere maritimum.

h Pygela portum] Epheso ad boream: unde in Græciam solvere soliti: hodie Figena.

i Ob eandem causam] Ne conspiceretur; ut sic Rhodiam classem improvisus adoriri posset.

k Palinurum] Apparet locum fuisse maritimum in Samo insula.

9

8

ancipitibus hostem summoturus. Id inceptum ejus Nicander a terra visus 7 cum turbasset, repente mutato consilio, naves conscendere omnes jubet. Tum vero ingens pariter militum nautarumque trepidatio orta, et velut 3 fuga in naves fieri, cum se mari terraque simul cernerent circumventos. Pausistratus, unam viam salutis esse ratus, si vim facere per fauces portus, atque erumpere in mare apertum posset, postquam conscendisse suos vidit, sequi ceteris jussis, ipse princeps concitata nave remis ad ostium portus tendit. Superantem jam fauces navem ejus Polyxenidas tribus quinqueremibus circumsistit. Navis rostris icta supprimitur: telis obruuntur propugnatores: inter quos et Pausistratus impigre pugnans interficitur. Navium reliquarum ante portum aliæ, aliæ in portu deprehensæ, quædam a Nicandro, dum moliuntur a terra, captæ. Quinque tantum Rhodiæ naves 10 1 cum duabus Cois effugerunt, terrore flammæ micantis via sibi inter confertas naves facta. Contis enim binis a prora prominentibus trullis ferreis multum conceptum ignem præ se portabant. Erythrææ triremes, cum haud procul a Samo Rhodiis navibus, quibus ut essent præsidio, veniebant, obviæ fugientibus fuissent, in Hellespontum ad Romanos" cursum averterunt. Sub idem tempus Seleucus" proditam Phocæam, porta una per custodes aperta, recepit; et Cyme 11° aliæque ejusdem oræ urbes ad eum metu defecerunt.

12. Dum hæc in Æolide geruntur, Abydus cum per ali

g Dum conarentur a terra discedere, ac littus relinquere.

bo quinque præponunt cum Gron. Doujat. Crev.-6 Facile ex ancipitibus omnes Mss. præter Mog. et edd. ante Ascens. a. 1513. non improb. Drak.—7 Missus Gron.-8 Veluti Gron. Doujat. Crev.-9 'Male edd. vett. viam facere.' Doering.-10 Vid. Not. Delph. inf.-11 Cyma edd. ante Sigon.

NOTE

1 Quinque tantum Rhodiæ naves] Appianus septem scripsit: nec tamen Livio adversatur, qui cum quinque Rhodiis Coas duas elapsas esse scribit.

Ad Romanos] Ad classem Livii.

n Seleucus] Antiochi filius.

• Et Cyme] Alias Cyma, urbs Æolidis maritima, inter Myrinam et Phocæam nunc Castri Sophiano auctore : hinc Cuma in Italia ortum et nomen traxerunt.

quot dies obsidionem tolerasset, præsidio regio P tutante moenia, jam omnibus fessis, Philota quoque præfecto præsidii permittente, magistratus eorum cum Livio de conditionibus tradendæ urbis agebant. Rem distinebat, quod, utrum armati, an inermes, emitterentur regii, parum conveniebat. Hæc agentibus cum intervenisset nuntius Rhodiorum cladis, emissa de manibus res est. Metuens enim Livius, ne successu tantæ rei elatus 12 Polyxenidas classem, quæ ad Canas erat, opprimeret, Abydi obsidione custodiaque Hellesponti extemplo relicta, naves, quæ subductæ Canis erant, deduxit. Et Eumenes Elæam venit. Livius omni classe, cui adjunxerat triremes duas Mitylenæas,1 Phocæam petit. Quam cum teneri valido regio præsidio audisset, nec procul Seleuci castra esse; depopulatus maritimam oram, et præda maxime hominum raptim in naves imposita, tantum moratus, dum Eumenes cum classe assequeretur, Samum petere intendit. Rhodiis primo audita clades simul pavorem, simul luctum ingentem fecit. Nam, præter navium militumque jacturam, quod floris, quod roboris in juventute fuerat, amiserant, multis nobilibus secutis inter cetera auctoritatem Pausistrati, quæ inter suos merito maxima erat. Deinde, quod fraude capti, quod a cive potissimum suo forent, in iram luctus vertit. Decem extemplo naves, et diebus post paucis decem alias, præfecto omnium Eudamo, miserunt; quem, aliis virtutibus bellicis haudquaquam Pausistrato parem, cautiorem, quo minus animi erat, ducem futurum credebant. Romani

12' Elatus ed. Ald. et seqq. ex cod. Mog. inflatus reliqui Mss. et primæ NOTE

P Præsidio regio] Antiochi, qui hanc ad Hellespontum urbem, a Philippo composita cum Romanis pace derelictam, occupaverat. Vide lib. xxxIII. cap. 38.

a Triremes duas Mitylenaas] Caput Lesbi insulæ, in Ægæo mari, fuit Mitylene, ad orientalem oram, e regione Ioniæ nunc insula cum urbe

communi nomine vocatur Metelin.

A cive potissimum suo] Polyxenida, qui et ipse Rhodius Antiocho milita

bat.

• Præfecto omnium Eudamo, miserunt] Classem nempe suam ad Livium Rhodii miserunt, data Eudamo omnium navium suarum præfectura.

et Eumenes rex in Erythræam primum classem applicuerunt.13 Ibi noctem unam morati, postero die Corycum Teiorum promontorium" tenuerunt. Inde cum in proxima Samiæ vellent trajicere, non expectato solis ortu, ex quo statum cœli notare gubernatores possent, in incertam tempestatem miserunt. Medio in cursu, aquilone in septemtrionem verso,' exasperato fluctibus mari jactari cœperunt. 13. Polyxenidas, Samum petituros ratus hostes, ut se Rhodiæ classi conjungerent, ab Epheso profectus, primo ad Myonnesum stetit; inde ad Macrin (quam vocant) insulam trajecit, ut, prætervehentis classis si quas aber

edd.' Rupert. Inflatus Gron. Doujat. Crev.-13 Applicaverunt eæd.

NOTE

In Erythræam] Erythræam pro Erythra vel Erythris dixit, quæ urbs fuit Ionicæ Chersonesi maritima, e regione insulæ Chii: hodie Colire Nigro: hinc Sibyllæ Erythræææ no

men.

* Corycum Teiorum promontorium] Patet diversum fuisse a Coryco Ciliciæ. Fuit oppidum et promontorium hujusce nominis ad sinum Ionium, Teo urbi ad occasum.

Teiorum] In territorio Ionicæ urbis maritimæ Tei, quæ et Teios: nunc, Theveto ac Moletio testibus, Susor.

▾ Aquilone in septemtrionem verso] Septemtrionales sunt stellæ arcticæ, ita inter se dispositæ, ut ternæ quæque trigonon seu triquetram figuram efficiant, et plaustrum exhibeant: sed cum de ventis agitur, septemtrionum nomine generaliter intelliguntur venti tres ab ea cœli parte flantes, in quibus aquilo quoque: sed hic septemtrio proprie dicitur qui recta ab arcto flat, nautis in oceano navigantibus nord, in Mediterraneo tramontana, et Græcis dicitur àжаρктías, medius inter aquilonem, qui paulum versus ortum solstitialem declinat, diciturque nautis vulgo nord-nordest

et Thrasciam qui paulo occidenta. lior, et vulgo nord-nordouest.

2 Ad Myonnesum stetit] Ioniæ fuit oppidum in Asia Minori, inter Teum et Lebedum, ad sinum Ionium. Thucydides Teiorum insulam facit; et in insula, aut certe peninsula fuisse boc oppidum, indicio est vel ipsum nomen. Est enim Græce Myonnesus murium insula.

a Ad Macrin... insulam trajecit] Macris plurium Ægæi maris insularum nomen fuit. Nam et Euboea hoc nomen alias sortita est a longitudine; et Chios, Plinio teste, apud quem minores eo nomine insulæ duæ memorantur lib. v. cap. 3. ambæ ad diversam Lycia oram: sed hæ longius ab Samo insula, cui vicinas fuisse et hanc Macrin et Æthaliam tota Livii narratio docet. Et forte hæc Macris eadem cum Icaria, quæ Samo ad occasum: siquidem ex Eustathio in Dionysium Periegeten discimus Cycladum unam, Icarum nempe, a qua Icarium mare quidam deducunt, Macrin fuisse appellatam; ut et Chion Ætbaliæ nomine olim dictam testatur Ephorus apud Plin. Verum hæc prisca harum insularum nomina.