Immagini della pagina
PDF
ePub

Plut. Cæs.

Senec. de

Benef. III.

VII. 54.

Sueton.

Plut, et

Senec.

ductus orat ut se pro pristinis suis beneficiis incolumem velit, omnia enumerans, quod per Cæsarem in collegium pontificum venisset; quod ex prætura Hispaniam habuisset provinciam ; quod in petitione consulatus fuisset ab eo adjutus. Cæsar plura commemorari non passus, neminis odio, sed ut tribunos plebis in suam dignitatem, et populum Romanum paucorum factione oppressum in libertatem restitueret, arma cepisse interfatur. Ergo Lentulus jam securus de salute sua, petit ut in oppidum reverti liceat, quo ex sua incolumitate ceteri ad spem revocentur. Esse enim nonnullos, qui de morte consciscenda deliberent.'

66. Sane Domitius, Cæsaris iram metuens, cui semper fuerat adversatus, a medico eodemque servo suo venenum 24. Plin. poposcerat. Sed idem, lenitate cognita victoris, deplorare conditionem suam cœpit, quod, quam relicturus fuisNer. c. 2. set inimicus, sibi ipsi vitam homo temerarius stultusque præcidisset. Ibi medicus, qui adolescenti Domitio rem aperuerat, seque jusserat asservari, donec eventus docuisset, utrumne venenum datum patri foret, tantummodo soporiferam potionem se dedisse indicavit. Hac re exhiLucan. II. laratus (neque enim Lucano credendum est, in gratiam Neronis, cujus hic Domitius abavus fuit, omnia alia finSenec.Cæs. genti) manumisit medicum: atque ita, postquam illuxit, cum ceteris ad Cæsarem deductus est.

509.

Sueton.

67. Erant senatorii ordinis Domitius et Lentulus consulatu functi; præterea L. Vibullius Rufus, Sex. Quintilius Varus quæstor, L. Rubrius: præterea multi adolescentes nobiles, equitumque Romanorum et decurionum, quos Domitius ex municipiis evocaverat, magnum agmen. Dio. Cæs. Hi a Cæsare increpiti, quod neutiquam convenientem Appian. meritis suis gratiam retulissent, incolumes omnes dimittunLiv. Epit. tur, seque ad Pompeium recipiunt. Aurum etiam quod secum Corfinium deportaverat Domitius, sestertium sexagies," quanquam pecunia publica esse diceretur, Domitio redditum: quia Cæsar non minus fugiendam sibi inopiæ, quam crudelitatis famam judicabat. Ita Cæsar, septem

Plut.

Vell. 11. 50.

Cæs.

Sestertium sexagies] Marcæ argenti nostrates 23437. unciæ 4.

omnino dies ad Corfinium commoratus, Domitianas cohortes protinus in Siciliam mittit. Ipse in Apuliam ducere instituit.

472.

3. et 9.

Cæs.

Cæs.

ad Att. ep.

68. His rebus auditis, Scipio Luceriam omisit, militi Lucan. II. bus Brundisium transductis, quo Pompeius expeditus legiones antecesserat. Eo conduci jusserat quicquid ha- Att. vIII. bebat copiarum, nullum auxilii genus aspernatus: nam et ex pastoribus servisque equites circiter quadringentos effecerat. Sed Cæsaris per Apuliam cursus majorem ei delectuum partem, passim relictis præsidiis fugientium, abscidit. Alba L. Manlius Torquatus prætor cum sex cohortibus discesserat; Tarracina, cum tribus prætor Rutilius Lupus. Sed Rutilianæ cohortes, cum equitatum Cæsaris conspexissent, cui Vibius Curius præerat, ad eum signa Cic. ad transtulerunt: idem reliquis itineribus, a nonnullis cohor- Att. ix. 6. tibus, quæ in Cæsarem aut equites ejus inciderant, factum. Ep. Cæs. 69. Venit et in potestatem Cn. Magius præfectus fa- ad Opp. IX. brum Pompeii, quem Cæsar cum mandatis ad Pom- 8. peium remisit; interesse reipublicæ, ut, quoniam iturus Plut.Pomp. Brundisium esset, una colloquerentur.' Neque diu contatus, cum legionibus sex A. D. VIII. Idus Martias Att. ix. 3. Brundisium venit; cujus exercitus magna pars ex recen- Opp. 1x. ad tibus delectibus, et iis, quos in itinere exceperat, confecta Att. ep. 13. erat. Sed Pompeius jam Cn. filium majorem ex duobus, Plut.Pomp. cum socero Scipione in Syriam, auxilia gentium ac regum Luc concituros, consules autem Dyrrhachium præmiserat, cum Appian. triginta cohortibus. Ea res abrupit negotium pacis. Nam Dio. Plut. et Lentulus consul a Cornelio Balbo, cujus pater Lentuli Att. ix. 9. erat familiarissimus, mandata Cæsaris habente, conveniri Cic. ad non potuit; et cum Scribonius Libo, qui erat Sex. Pom- et Balb. ad peii socer, a Caninio Rebilo inductus, cum Pompeio de Cic. VIII. conditionibus egisset, responsum est, quod consules absint, Cæs. Dio, sine illis de compositione agi non posse.

[ocr errors]

Cæs.

Cic. ad

et Cæs. ad

Cæs.

Lucan. II.

631. Cæs.

Cic. ad

Att. vIII.9.

ad Att. 15.

XLVIII.

Cæs.

70. Nec deerant qui existimarent, dimissos a Pompeio Dio, XLI. consules fuisse, ne quid novi consilii contra suas rationes Cic. ad caperent; suspecta præsertim levitate Lentuli. Sed ne- 15.

• Vibius Curius] Variant in hoc nomine tum Cæsaris, tum Ciceronis editiones. Crev.

Att. VIII.

Vell. 11. 51.

Cæs.
Sueton.

Cæs. c. 56.

que Magius remissus ad Cæsarem est, si Cæsari credimus. Ceterum ille multa, suæ causæ serviens, de industria perperam edidit; quod et Pollio Asinius affirmare est solitus, qui cum eo transiit Rubiconem, rebusque his interfuit. Ep. Cæs. Ex iis hanc de Magio querelam esse puto, cum ipse Cæad Opp. et sar iisdem diebus ad Oppium et Cornelium Brundisio Ix. ad Att. scripserit, a Cn. Pompeio missum esse Cn. Magium de pace se quæ visa fuissent respondisse.

Cornel.

ep. 13.

Cæs.

Cic. ad

Att. ix. 14.

Cæs.

Dio.

71. Sic pacis cogitatione quibuscumque de causis penitus abjecta, hoc agere cœpit, ut aut Pompeium quamprimum trajicere cogeret, aut exitu prohiberet. Igitur, castris ad portas oppidi positis, opus magnum et multorum dierum, propter altitudinem maris, instituit, ab utroque portus cornu moles jaciens. Ejus operis ratio non melius exponi, quam ab eo ingenio potest, a quo excogitatum jussumque fuit. Qua fauces erant angustissimæ portus, molem atque aggerem ab utraque parte littoris jaciebat, quod his locis erat mare vadosum. Longius progressus, cum agger altiori aqua contineri non posset, rates duplices, quoquoversus pedum xxx. e regione molis collocabat. Has quaternis anchoris ex quatuor angulis destinabat, ne fluctibus moverentur. His perfectis, collocatisque, alias deinceps pari magnitudine rates jungebat. Has terra atque aggere contegebat, ne aditus atque incursus ad defendendum impediretur: a fronte, atque ab utroque latere cratibus ac pluteis protegebat. In quarta quaque earum turres binorum tabulatorum excitabat, quo commodius ab impetu navium incendiisque defenderet.

72. Contra hæc Pompeius naves magnas onerarias, quas in portu Brundisino deprehenderat, adornabat. Ibi turres cum ternis tabulatis erigebat, easque multis tormentis et omni genere telorum completas, ad opera Cæsaris appellebat, ut rates perrumperet, atque opera disturbaret. Sic quotidie eminus utrimque fundis, sagittis, reliquisque telis pugnabatur. Cum ad hunc modum dies exacti novem essent, naves quæ consules transportaverant, Brundisium redierunt. Harum adventu Pompeius,

Appian. sive Cæsaris operibus permotus, quorum ferme dimidia

Cæs.

pars effecta erat, sive quia jam ab initio consilium Italiæ

Front. 1. 5.

relinquendæ ceperat ; una de re solicitus, quemadmodum tuto discederet, portas obstruit, partemque viarum parieti- Plut.Pomp. bus inædificat, aliis fossas transversas præducit, easque Dio. stipitibus præacutis replet, cratibus humoque aggesta in- Lucan. 11. sidias tegens. Aditus autem duos qui extra muros ad Cæs. portum ducebant, maximis acutissimisque trabibus in densum ordinem structis obsepit. Brundisinos, quibus parum confidebat, domi se continere jubet.

Plut.

Plut. Front.

73. His paratis, milites silentio conscendunt naves: Appian. tum expediti, quos ex evocatis sagittariisque atque fundi- Cæs. toribus, ad speciem retinendæ urbis in muro disposuerat, certo signo revocantur: relictis actuariis navibus, quibus, Plut. et Cæs. per itinera nota digressi, suos assequerentur. Dum hæc geruntur, Brundisini ex tectis profectionem Pompeianorum nutu significabant. Ergo Cæsariani, scalis positis muros transgressi, in fossas et sudes incidissent, nisi moniti ab oppidanis, et longo itinere circumducti ad portum fo- Dio. rent. Ibi duas adhuc naves, cum militibus qui inerant, ad molem Cæsaris hærentes, lintribus scaphisque circum- Lucan. venerunt; injectisque ferreis manibus retraxerunt ad littus, repugnantibus aliquot interfectis.

Plut. Cæs.

Dio.

Cic. ad Att. viii. 7.

Att.

Cic. ad

Att. VIII. 2. et 3.

Att. vII. 11.

74. Sic expulsus Italia Pompeius, non modo rempub- Liv. Epit. licam, sed omnem gloriam suam, omnem virtutem perdi-Lucan. 11. disse, factusque plane alius esse videbatur, pristina ejus 726. facta cum hoc recenti comparantibus. Urbem, quam defendi totius imperii periculo æquius erat, adversario reliquerat, pecunia refertam, præsidio vacuam; Themistoclis usus consilio, cum tempora Periclem magis poscerent. Cic. ad Nunc etiam Italiam, sedem imperii, robur et seminarium Romanæ militiæ, deserebat: ex eodem portu legiones et opes, quas poterat, avehens, contra cives usurus, in quem olim captivum aurum et orientis spolia locupletandæ patriæ invexerat; dimissis eodem loco militibus, ut timere cives sui desinerent. Et qui antea barbarorum immensas regiones populo Romano subjecerat, is nunc ibat illorum copias excitum, ut Italiam et Romam vastaret atque pre- 633.

7 Parietibus aliis inædificat, aut fossas transversis edd. ante Crev. et mox ad portam pro ad portum, ex Cæs. emendatum, habent eæd.

Dio.

Lucan. II.

5166

Cic. ad

LIBRI CIX. SUPPLEMENTUM.

meret: jam olim hoc consilio dimissis, qui classem Alexandria, Colchis, Tyro, Sidone, ceterisque omnibus insulis, Att. 1x. 9. maritimisque civitatibus aut regnis, quorum ille studia habebat, ad intercludendos commeatus Italiæ, et ad occupandas frumentarias provincias, cogerent.

Cic. ad Att. ix. 1.

et 12.

Dio.

75. Ergo etiam, priusquam excederet Brundisio, magna pars optimatum in Urbem redierat, prætoresque et ædiles partibus suis, tanquam in pace, fungebantur. Nec hi tantum dolores Pompeium urebant, sed futuri metus et solicitudo plus angebant hominem prodigiis etiam terrificis et minacibus. Ut enim primum Dyrrhachium appulit, priusquam littus tangeretur, milites quidam fulmine percussi: signa telis aranearum sordidata sunt: et cum Pompeius exscendisset, euntis vestigia serpentes advoluti delerunt.

« IndietroContinua »