Immagini della pagina
PDF
ePub

Lucan. x. 511. Strabo.

Lucan. x. 941.

Sueton.
Cæs. c. 35.
Appian.
Mith. fin.

Dio.
Appian.
Dio.

Hirt. de Appian. Hirt.

erat, quo anni tempore mitius uritur ea regio, per æstatem sole torrida, et sperari pluviæ poterant, divisis in partes copiis, quo commodius aquarentur, periculosissimum iter ingressus est. Ipse pedes ante signa ibat, laboris sitisque præ aliis patiens, totique exercitui exemplum, et deficiendi pudor. Per arenosa loca, in quibus plerumque viarum notas violentissimi flatus abolent, ægre ad Ammonis ædem perventum. Ibi refectis nonnihil copiis, reliquum iter absolvit. Tricesimo, quam erat Cyrenis profectus, die circumgressus est Syrtin: inde pari ferme temporis spatio per cultiora paulo loca Leptin ventum, quæ Minor vocatur, ibique reliqua pars hyemis ad quietem militi con

cessa.

87. Sed Mithridatis filius Pharnaces, occasione temporum usurus, Phanagorenses diu oppugnatos, mox Colchidem omnem receperat: deinde in Pontum conversus, Sinope erat potitus. Atque, invitante successu, per absentiam Dejotari regis, Armeniam minorem, et Cappadociam Ariobarzanis regnum, vastare atque occupare cœperat; cum Dejotari precibus, et Amisenorum periculo, qui interim oppugnari cœpti erant a Pharnace, Domitius Calvinus excitus, Pharnacem abstinere sociorum regnis jussit, quo plus auctoritatis denuntiatio haberet, cum omnibus copiis subsecutus. Eæ constabant ex legione XXXVI. quam solam retinuerat, duabus ad Cæsarem missis; duabusque Dejotari legionibus, quas ille Romanum in morem armatas institutasque jam a compluribus annis habebat. His accessit ex tumultuariis militibus in Ponto confecta legio, cum auxiliis Cilicum, et centum Dejotari, totidem Ariobarzanis equitibus.

88. Pharnaces adventu Domitii paulisper territus, fraudes moramque nectere, Cappadociam longius dissitam dimittere, non dimittere Armeniam: denique postulare ut Cæsari res integra servetur. At Domitius indignum nonime Cæsaris et populi Romani putans intermittere expeditionem, et Bosporano relinquere prædam, Nicopolin Dio. Hirt, processit, Armeniæ minoris oppidum.

89. Ibi cum castra vicina hostibus haberet, factum est, ut ex literis interceptis Cæsarem in magno esse discrimine

Pharnaces disceret. Idcirco futurum ratus, ut omnino discedere Domitius cogatur, trahendi temporis causa, sine detrimento auctoritatis, nunquam longius produxit copias, quam quoad fossæ quibus ab utroque latere locum muniverat pertingerent. Equitatum, quo erat superior, extra fossas habebat. Et processit ei consilium. Quippe Domitius cum morari diutius non posset, infecta re discedere Liv. Epit. turpe putaret, iniquo loco improsperum prælium fecit. Dio. Pontica legio tota ferme interiit: Dejotari copiæ vix Mithr. et conspectum hostium tulerunt: sexta et tricesima legio, Plut. Cæs. cum totus regis exercitus eam adortus esset, virtute se Hirt. defendit, amissisque militibus omnino ducentis quinquaginta, in loca situ tuta se recepit. Inde Domitius, collectis reliquiis suorum, per Cappadociam in Asiam rediit.

Appian.

Civ. II.

Hirt. Dio.

90. Pharnaces, mire elatus hac victoria, multas extorsit Plut, et Dio. populo Romano sociisque provincias, Bithynia, Cappadocia, finitimisque regionibus occupatis, pulsisque, qui beneficio Romanorum hæc obtinuerant, regulis. Recepit et Pontum, nullo jam defendente: Amisoque expugnata, Appian. sævissime tractavit et cives Romanos qui ibi negotiabantur, et oppidanos; interficiendo puberes, exsecando pueros, nullo prætermisso genere aut ignominiæ aut crudelitatis. Inde jam per Bithyniam paterna vestigia Dio et Appian. premens, Asiam cogitabat invadere: fecissetque, nisi, Asandri nuntiata defectione, fuisset revocatus, quem Bosporano regno præfecerat. Hæc pro magnitudine rerum celeribus et calidis nuntiis ad Cæsarem delata, mersum voluptatibus, et Ægyptiis deliciis mancipatum, ad rempublicam capessendam, duobus acerrimis stimulis, excitarunt.

SUPPLEMENTUM

LIBRI CXIII.

HISTORIARUM

T. LIVII

PATAVINI.

Sueton.

Dio, XLII.

Hirt. de

B. Alex.

Civ. II.

Dio.

1. CESAR, Egyptiis ad deditionem coactis, cum provinciam facere posset, novarum scilicet rerum metu, si Cæs. c. 35. forte nacta violentioris ingenii præsidem fuisset, noluit: Plut. Cæs. revera præmium libidinum Cleopatræ dedit, juncto in matrimonium regnumque superstite Ptolemæo, qui puer Appian. admodum mariti regisque sustineret nomen, opere potentiaque Cæsari et Cleopatra relicta: adeo non dissimulatus adulter, ut, et continuo secum haberet reginam, et convivia sæpe in primam lucem cum ea protraheret: denique per speciem cognoscendæ antiquitatis, eadem thalamego, sequentibus navibus quadringentis, Nilo flumine subiit, vel ad Æthiopiam penetraturus, ni sequi exercitus recusasset. Thalamegos princeps invenit Ptolemæus Philopator, ea structura, quam accurata descriptione Callixenus executus est. Neque dubitatur, aut diutius hæsurum in Ægypto Cæsarem, aut secum deducturum illam fuisse, nisi intervenisset coërcendi Pharnacis necessitas.

Sueton.

Cæs. c. 52.

Appian.

Sueton.

Athen. v.9.

Dio.

Hirt.

2. Idcirco, abducta ex regno Arsinoë, ne molesta sorori esset, legiones duas reliquit præsidio novis regibus, simulque custodiæ, ne qua occasione mutare animum possent. Ipse cum sexta veterana pedestri itinere contendit in Syriam. Ibi civitatibus, quarum auxiliis adju

Ant. xiv.

et 8.

tus fuerat, magna beneficia tribuit: Judæis præcipue, Joseph. quorum principatum firmavit Hyrcano, civitatem Roma- 15. et de B. nam cum immunitate dedit Antipatro, utrumque absolvit Jud. 1. 7. incusatos ab Aristobuli filio Antigono, procuratoremque Judææ declaravit Antipatrum. Hyrcano petenti potes- Joseph. tatem concessit instaurandi muros urbis suæ, quos Pompeius dejecerat. Unde mox fœdus cum legatis eorum Hist. v. 9. renovatum est senatusconsulto, cum ex literis Cæsaris ea de re in æde Concordiæ L. Valerius L. F. prætor retulisset, A. D. Idus Decembres.

Ant. xiv.

16. Tac.

Joseph.

3. His ita constitutis, tyrannisque et dynastis, ut me- Hirt. rita cujusque erant, itemque civitatibus donatis mulctatisve, et controversiis cognitis, gentili suo Sex. Cæsare legionibus præposito, cum classe quam sequi jusserat, in Ciliciam contendit, ad Pharnacis bellum iturus, quo maturius rebus in Urbe et per provincias undique motis posset occurrere. Nam et ex Urbe seditiones nuntiabantur, et in Africa atque Hispania non contemnendæ Pompeia- Appian. norum vires coalescebant. Liv. Epit.

4. Jam ad ceteros duces qui in Africam erant transvecti Cato pervenerat, ejusque sapientia et auctoritate res ibi ex incertis, variaque æmulatione fluxis, constitutæ firmatæque erant. Quippe P. Varus, quod se jamdiu Dio. præfuisse Africæ, sociumque victoriæ Jubæ ferebat, nolebat nobilitati dignitatique L. Scipionis concedere: et Jubam uterque adulabatur, in hoc maxima spei parte re- Plut. Cat. posita superbusque rex suo ingenio, eo pervenerat arrogantiæ, ut, primo congressu Catonis, inter hunc et Scipionem medius consideret. Sed Cato non ferens publicam ignominiam, in alterum latus transtulit sellam suam, Scipionemque in medium accepit; quanquam invidum hominem et iniquum, et qui tanto melioris viri famam etiam scripto edito attrectare non fuerat veritus.

5. Sed et postea, deferentibus imperium omnibus, no- Dio. luit accipere, turpe futurum' dictitans, si pro legibus Vell. 11.54. Appian. dimicans, contra leges imperaret. Præsentibus enim conPlut. sularibus, imperare prætorium non oportere.' Insistenti- Liv. Epit. bus ut igitur, æquata cum Scipione potestate præesset rebus, id quoque recusavit; addens, unius auspiciis ad

[ocr errors]

Dio.

ministrari omnia consultius esse.' Sic ad Scipionem sumPlut. Dio. ma rerum rediit, nominis quoque favore adjutum, bellumque terra marique haud segniter apparari cœptum. Nam et Siciliam Sardiniamque infestabant classibus, captasque naves abstrahebant, arma præcipue ac ferrum quærentes, quibus rebus egebant: et in Africa quicquid adversum partibus videbatur, validis præsidiis occupabant; aut vires nocendi detrahebant suspectis.

Liv. Epit.
Plut.

Dio. Appian. Hirt, de B.

Afr. c. 22.

6. Maxime consultatum est de Utica, prævalida urbe, et in partes Cæsaris proniore. Infensissimus Uticensibus Juba erat, eosque concidi omnes, urbem solo æquari jubebat ceterique metu aut assentatione concedebant in sententiam. Ibi Cato, summis viribus obnixus, salvum oppidum retinuit, sponsoremque obtulit pro Uticensibus : eaque gratia custodiam Utica finitimique et maris et agri, mandante Scipione, lubens recepit: utilemque partibus, et rerum omnium velut horreum effecit, arma, commeatus, machinas hinc exercitibus ministrando, quam inconsulta ceterorum ira deletam cupiverat. Ita crudelitas et amentia sæpe in sua præsidia sæviunt.

7. Ejusdem Catonis hortatu paulo post etiam in Hispania magnum bellum Cn. Pompeius adolescens excitavit. Nam hominis gravissimi verbis stimulatus, pro claritudine paterna, relictisque ab eo clientelis, magno animo jubentis rempublicam capessere; profectus ab Utica in regnum Bogudis, repulsusque a Mauris, trajecit in Baleares insulas. Inde, cognitis Hispaniæ turbis, quarum ex Cassiano tumultu magnæ et acres reliquiæ erant, brevi Auct. de tempore insignes in ulteriore provincia progressus fecit: B. Hisp. et quia nec Afranius nec Petreius excipere delatum ab ipso imperium voluerant, ulteriora subinde moliri, et per se administrare bellum cœpit.

Cic. ad

Att. XII. 2.
Dio.

c. 1.

Liv. Epit.

Hirt. de

B. Alex.

8. At diversis longe orbis partibus Cæsar, conventu Cilicum Tarsi acto, per Cappadociam magnis itineribus Appian. Comana venit: ibique sacerdotio Lycomedi⚫ tradito, qui e regio Cappadocum genere ducebat stirpem, hujus in

Mithrid.
Strabo,

XII. p. 558.

Lycomedi] Sic eum Strabo vocat: Hirtius et Appianus Nicomedem, Crev.

« IndietroContinua »