M. et quae tanta fuit Romam tibi causa videndi?

T. Libertas, quae sera tamen respexit inertem, candidior postquam tondenti barba cadebat,

respexit tamen et longo pos tempore venit, postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit.

namque, fatebor enim, dum me Galatea tenebat, nec spes libertatis erat nec cura peculi.

quamvis multa meis exiret victima saeptis, pinguis et ingratae premeretur caseus urbi,

non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat.

M. Mirabar quid maesta deos, Amarylli, vocares; cui pendere sua patereris in arbore poma:

330

35

TESTIMONIA. 26 Diomedes I 417 K. et quae Romam tibi fuit c. v.' Donatus in Ter. Andr. I 1, 21 Augustinus regul. V 521 K. 27 Philargyrius ad ge. IV 25 Servius Aen. XI 3 28 schol. Med. ecl. X 7 schol.

Persii I 15 29 Marius Victorinus VI 116 K. 'longo... venit' Servius in Don. IV 420. 443 K. Cledonius V 24. 75 K. Pompeius V 270. 279 K. anecd. Helv. 171 'et... venit' Diomedes I 455 K. 30 Donatus in Ter. Phorm. prol. 1 32 Priscianus p. 735 P. fr. Bob. V 556 K. 'nec c. p.' Consentius V 359 K. Servius Aen. I 332 X 167 34 Charisius I 79 K. Nonius 200, 7 pingues premere caseos' dub. nom. V

576 K.

VARIA LECTIO. 27 sq. candidior postquam aut mutatio personae est, ut quendam rusticum accipiamus loquentem, non Vergilium. . . aut certe est mutanda distinctio, ut sit non barba candidior, sed libertas. . . et bene candidior libertas' Servius: cf. Probus p. 7, 4 K. 29 sq. et longo . . . Galatea reliquit: iungendum est hoc totum' Servius 29 POSTEMPORE (T suprascr. m. ant.) P: cf. prol. 442 POSTTEMPORE Ryb longo post, ut postposita videatur esse praepositio et in unitatem coacta' Servius, ut fortasse etiam scribi voluerit longopos tempore, sicut in inscriptionibus praepositiones cum suis nominibus coalescunt: cf. Ritschelius opusc. II 548 sqq. 572 sq. 34 pinguis melius ad victimam, quam CAESEVS (del. E pr.) P DEXTERA (del. E altera) R

ad caseum refertur' Servius 35 NVMQVAM (del. N) R

36 maesta Amarylli iungit Servius 37 MALA (AL m. rec. corr. in M, PO suprascr. m. rec.) R poma in ras. y

Tityrus hine aberat. ipsae te, Tityre, pinus,
ipsi te fontes, ipsa haec arbusta vocabant.

T. Quid facerem? neque servitio me exire licebat
nec tam praesentis alibi cognoscere divos.
hic illum vidi iuvenem, Meliboee, quodannis
bis senos cui nostra dies altaria fumant.
hic mihi responsum primus dedit ille petenti:
'pascite ut ante boves, pueri: summittite tauros.'
M. Fortunate senex! ergo tua rura manebunt.
et tibi magna satis, quamvis lapis omnia nudus
limosoque palus obducat pascua iunco.
non insueta gravis temptabunt pabula fetas,
nec mala vicini pecoris contagia laedent.
fortunate senex! hic inter flumina nota
et fontis sacros frigus captabis opacum.

hinc tibi, quae semper, vicino ab limite saepes

TESTIMONIA. 38 sq. ipsae

40

45

50

48 'ob

vocabant' Servius Aen. VIII 38 41 Servius ge. I 10 42 sq. hic... dies' Quintilianus IX 3, 53 hic i. v. i.' schol. Bern, ecl. VII 7 44 Quintilianus IX 3, 53 hic. dedit' Servius Aen. I 1 'responsum . . . petenti' schol. Bern. ecl. VII 9 45 Nonius 390, 6 'pascite boves p.' Consentius V 369 K. 'pascite pueri' schol. Bern. ecl. VII 10 47 Servius ecl. IX 7 ducat p. i.' Nonius 360, 30 49 Nonius 313, 33 Servius Aen. I 51. 274 gravis t. p. f.' Servius Aen. VI 516 'temptabunt p. f.' Servius Aen. II 238 50 Charisius I 71 K. Nonius 199, 6 schol. Iuvenalis II 80 schol. Hor. epod. 16, 61 51 hic. nota' Servius Aen. VI 221 ge. IV 155 52 frigus c. o.' schol. Hor. carm. III 13, 10 53 sq. Priscianus 1176 P. 53 vicina... seps' de dub. nom. V 590 K. saepes' Ausonius grammaticomast. 11

312

VARIA LECTIO. 38 NOBIS (suprascr. PINV) P: cf. 18 prol. 40 ME SERVITIO R 41 PRAESENTES Pyb 42 QVODANNIS P: cf. prol. 398 QVOTANNIS (sed corr. T ex D) R, ybc 45 SVBMITTITE Ry: cf. prol. 389 bouis Nonii Guelf. pueri et Nonii (praeter Bern. B) exempl. tauris Peerlkampus Mnem. X 8 49 grauef b laedant schol. Iuvenalis 52 fontes ybe 53 a c Intellego: hinc tibi, quae semper suasit, saepes etiam postea suadebit somnum. nom. legitne grammaticus seps est?' Hauptius

50 ne

seps dub.

Hyblaeis apibus florem depasta salicti saepe levi somnum suadebit inire susurro.

hine alta sub rupe canet frondator ad auras: nec tamen interea raucae tua cura palumbes nec gemere aëria cessabit turtur ab ulmo.

T. Ante leves ergo pascentur in aequore cervi, et freta destituent nudos in litore pisces;

ante pererratis amborum finibus exul

aut Ararim Parthus bibet aut Germania Tigrim,

quam nostro illius labatur pectore voltus.

M. At nos hinc alii sitientis ibimus Afros,

TESTIMONIA. 54 florem d. s.' Servius Aen. I 194 55 schol. Hor. epod. 2, 27 57 Nonius 219, 4 Cassiodorius VII 191 K. Servius Aen. IX 85 'raucae . . . palumbes' Charisius I 106 K. 58 ult. syll. IV 225 K. 59-62 Aldhelmi prologus de septenario in A. Mai auct. class. V 514 59 sq. Probus 5, 13 K. 59 Priscianus 976 P. Probi inst. IV 149 K. 60 Servius Aen. V 871 scianus 989 P. 61 Priscianus 976 P. Victorinus de metr. VI 215 K. Audacis exc. VII 340 K. Tigrim' schol. Bern. ge. I 509 "Tigrim' Charisius I 89 K. crobius Sat. IV 3,9 64 Servius ecl. I 13 'sitientes Lucani IV 588

61 sq. Pri62 Priscianus 645 P. 'Ararim.. 64 sq. Ma

i. A.' schol.

VARIA LECTIO. 54 rorem schol. Bern. 55 saepe levi] et laeto thesaurus nov. lat. 57 palumbae Cassiod. 59 PASCVNTVR P aequore Moretanus quartus, Probi Vat., probavit H. Keilius philol. II 166 cf. Herodotus V 92, Ovidius metam. XIV 37 Calpurnius ecl. VIII 75 AETHERE PRaber, Servius, Probi inst., Prisciani ex., Probi comm. Par. et ed. pr. etera y1. aethere tuebatur cum aliis Amcisius spicileg. explic. Verg. 3 cf. Wagnerus lectt. Verg. 311 De permutatis his vocibus vide quos laudat Ungerus in Valgio p. 484 61 PERERRANTIS R EXSVL P prol. 445 ARAREM Py, Victo

62 ARARIM Rabсл, testatur Priscianus rini Gothanus Albim Parthis Schraderus Halb. 63 LABATVR (N sup.) P, quod I 684 IV 4 VII 416 commendatur 64 fitientef c

438 sq.

bibat Prisc. Bamb.

Aeneidis locis velut VVLTVS P2ybc: cf. prol.

pars Scythiam et rapidum cretae veniemus Oaxen
et penitus toto divisos orbe Britannos.

en umquam patrios longo post tempore finis
umquan
pauperis et tuguri congestum caespite culmen
post aliquot mea regna videns mirabor aristas?

impius haec tam culta novalia miles habebit,
barbarus has segetes: en quo discordia civis
produxit miseros, his nos consevimus agros!
insere nunc, Meliboee, piros; pone ordine vites.
ite meae quondam felix pecus, ite capellae.
non ego vos posthac viridi proiectus in antro
dumosa pendere procul de rupe videbo;

TESTIMONIA.

metr. 1. 1. 579

65 rapidum . . . Oaxen' Aldhelmus de re gramm. et 66 schol. Hor. carm. IV 14, 48 'toto... Britannos' Isidorus orig. IX 2, 102 68 Priscianus 735. 747 P. 'pauperis et t.' Probi cathol. IV 16 K. Consentius V 359 K. 'pauperis ... congestum' fr. Bob. V 555 K. 69 Donati ars IV 400 K. Augustinus quaest. I 95 Pompeius V 306 K. Servius Aen. I 141 'post... videns' de ult. syll. IV 261 K. 70 Nonius 215, 19 schol. Bern. ge. I 511 'impius. miles' ult. syll. IV 230 K. 73 Servius ecl. IX 50 Seneca epist. 101, 4 Priscianus 900 P. 'insere . . . piros' Probi inst. IV 183 K. 74 Servius Aen. IX 86 75 Nonius 373, 19 'viridi . . . antro' Arusianus VII 500 K. 76 Arusianus VII 500 K.

...

VARIA LECTIO. 65 SCYTIAM (H suprascr. m. rec.) R CYTHIAM (S suprascr. m. ead. ut vid.) P cretae an Cretae scribendum esset dubitarunt iam Servii aetate: cf. Serv. ad ecl. II 24 oaxem bл Macrobii exempl. ad Oxum prop. Ladevicus contra Servii test. Geticae veniemus ad Oxum Heller Philol. XLV 685 certe v. ad Oxum Schaperus 67 FINES Pyc prol. 426 69 mea] MEAMA P Meinekius anal. Alex. 193 et ad Theocr. 3, 31. Imitatus est Claudianus VIII 372 B. 71 ciuef ул

68 TVGVRII Rbc1 cf. aristas, i. e. лоías: cf.

HISNOS PR... (in mg. en quif) b en

en

Bern. quis. (in ras., vid. fuisse his nos) ya

..
u

MVS R confedimul c

72 perduxit yb quif cл, schol. CONSVEVI

74 QVONDAM

FELIX Py, Servii exemplaria. FELIXQVONDAM Rabent 76 dumosa de rupe procul pendere

75 poshac Non. Lugd.

videbo Servius ad ccl. IX 50

carmina nulla canam; non me pascente, capellae,
florentem cytisum et salices carpetis amaras.

T. Hic tamen hanc mecum poteras requiescere noctem
fronde super viridi: sunt nobis mitia poma,
castaneae molles et pressi copia lactis.

et iam summa procul villarum culmina fumant,
maioresque cadunt altis de montibus umbrae.

80

II

Formonsum pastor Corydon ardebat Alexim, delicias domini; nec quid speraret habebat. tantum inter densas umbrosa cacumina fagos adsidue veniebat. ibi haec incondita solus montibus et silvis studio iactabat inani.

5

TESTIMONIA. 78 et... amaras' comm. Lucani IX 287 Servius Aen. IV 486 79 Arusianus VII 505 K. schol. Hor. carm. II 7, 19 80 sq. Terentianus Maurus 2772 Marius Victorinus VI 151 K. 80 Priscianus 1212 P. 'fronde s. v.' Charisius I 36 K. Arusianus VII 508 K. Alcuini gramm. 2141 P. 'sunt poma' Nonius 343, 14 schol. Bern. ge. I 448 80 sq. sunt . . . molles' Nonius 346, 30 'sunt . . . lactis' Charisius I 281 K. Diomedes I 445 K. Isidorus orig. I 35, 5 pressi c. 1.' Quintilianus X 1, 12 82 Sacerdos VI 468 K.

81 'et

1 Pri

'form. p.' in Don. 'ardebat A.' Pri

ECL. II. Cf. Apuleius apolog. c. 10 Propertius II 34, 73 scianus 1158. 1166. 1176 P. schol. Hor. carm. IV 9, 13 Servius Aen. I 515 Marius Victorinus VI 72 K. Arusianus VII 449 K. IV 487 K. formosum p. C.' Agroecius VII 119 K. scianus p. 709 P. 1 sq. formosum . . . domini' Donatus in Ter, eun. V 9, 23 3 sq. tantum ... veniebat' Arusianus VII 481 K. 3 anecd. Helv. 184

VARIA LECTIO. 78 CALICES (C pr. corr. in S) P hac a2b2c, schol. Hor. poteris Arusianus, NOCTEM Pab noctae c nocte л schol. Hor. (suprascr. DE) P

66 sqq.

79 HINC P

schol. Hor.

83 de] A

ECL. II. De structura huius carminis vide annal. philol. LXXV POETA CORYDON PR DE AMORE PUERI POETA CORYDON PASTOR Ry ALEXIN Rabe, Prisciani exempl. praeter Voss. et Par., Mar. Vict., schol. Hor. cf. prol. 403

CORIDON y
γ 1 POE Rb