ad mare defcendit: Lariffam diem ad conveniendum exercitui edixit. Undique ab fociis legationes Demetriadem ad famam regis convenerunt. Suftulerant enim animos Ætoli, quum ab Romana focietate, tum post Attali adventum, finitimofque depopulabantur. nec Acarnanes folùm Bœotique, & qui Eubœam incolunt, in magno metu erant: fed Achæi quoque, quos fuper Ætolicum bellum Machanidas etiam Lacedæmonius tyrannus, haud procul Argivorum finc pofitis caftris, terrebat. hi omnes fuis quisque urbibus, quæ pericula terrâ marique portendebantur, memorantes, auxilia regem orabant. Ne ex regno quidem ipfius tranquillæ nunciabantur res. & Scerdilædum Pleuratumque motos effe, & Thracum maximè Mædos, fi quod longinquum bellum regem occupâsset, proxima Macedoniæ incurfuros. Booti quidem & interiores Græciæ populi, Thermopylarum faltum, ubi anguftæ fauces coartant iter, fofså valloque intercludi ab Ætolis, nunciabant, ne tranfitum ad fociorum urbes tuendas Philippo darent. Vel fegnem ducem tot excitare tumultus circumfufi poterant. Legationes dimittit, pollicitus, prout tempus ac res fe daret, omnibus laturum fe auxilium. in præfentia, quæ maximè urgebat res, Peparethum præfidium urbi mittit; unde allatum erat, Attalum, ab Lemno classe transmissâ, omnem circa urbem agrum depopulatum. Polyphantam cum modica manu in Bœotiam, Menippum item quemdam ex regiis ducibus cum mille peltaftis (pelta cetræ haud diffimilis eft) Chalcidem mittit. additi quingenti Agrianum, ut omnes infulæ partes tueri poffent. ipfe Scotuffam eft profectus: eodemque ab Lariffa Macedonum copias traduci juffit. Eò nunciatum eft, concilium Ætolis Heracleam indi&tum, regemque Attalum, ad confultandum de fumma belli, venturum. Hune conventum ut turbaret subito adventu, magnis itineribus Heracleam duxit. & concilio quidem dimiffo

jam venit: fegetibus tamen, quæ prope maturitaten erant, maximè in finu Anianum vaftatis, Scotuffam copias reducit. Ibi exercitu omni relicto, cum cohorte regia Demetriadem fefe recipit. Inde ut ad omnes hoftium motus poffet occurrere, in Phocidem, atque Euboeam, & Peparethum mittit, qui loca alta eligerent, unde editi ignes apparerent. ipfe in Tifæo (mons est in altitudinem ingentem cacuminis editi) fpeculam pofuit: ut ignibus procul fublatis fignum, ubi quid molirentur hoftes, momento temporis acciperet. Romanus imperator & Attalus rex à Péparetho Nicæam trajecerunt. inde claffem in Eubœam ad urbem Oreum tranfmittunt: quæ ab Demetriaco finu Chalcidem & Euripum petenti ad lævam prima urbium Eubœæ pofita eft. Ita inter Attalum ac Sulpicium convenit, us Romani à mari, regii à terra oppugnarent.

VI. Quatriduo poft, quàm appulfa claffis eft, urbem aggreffi funt. id tempus occultis cum Platore, qui à Philippo præpofitus urbi erat, colloquiis abfumptum eft. Duas arces urbs habet, unam imminentem mari, altera urbis media eft. cuniculo inde via ad mare ducit, quam mari turris quinque tabulatorum, egregium propugnaculum, claudebat. Ibi primò atrociffimum contra&tum eft certamen, & turre inftructâ omni genere telorum, & tormentis machinisque ad oppugnandam eam ex navibus expofitis. Quum omnium animos oculofque id certamen avertiffet, portâ maritimæ arcis Plator Romanos accepit, momentoque arx occupata eft. Oppidani, pulfi inde in mediam urbem, ad alteram tendere arcem. Et ibi pofiti erant, qui fores portæ objicerent. ita exclufi in medio cæduntur capiunturque. Macedonum præfidium conglobatum fub arcis muro ftetit; nec fugâ effusè petitâ, nec pertinaciter prælio inito. Eos Plator, venià à Sulpicio impetratâ, in naves impofitos ad Demetrium Phthiotidis expofuit: ipfe ad Attalum se recepit. Sulpicius,

tam

tam facili ad Oreum fucceffu elatus, Chalcidem inde protinus victrici claffe petit. ubi haudquaquam ad fpem eventus refpondit. Ex patenti utrinque coactum in anguftias mare, fpeciem intuenti primò gemini portûs in ora duo verfi præbuerit: fed haud facilè alia infeftior claffi ftatio eft. nam & venti ab utriufque terræ præaltis montibus fubiti ac procellofi fe dejiciunt, & fretum ipfum Euripi non fepties die, ficut fama fert, temporibus ftatis reciprocat: fed temere in modum venti, nunc huc, nunc illuc verfo mari, velut monte præcipiti devolutus torrens rapitur. ita nec no&te, nec die quies navibus datur. Quum claffem tam infesta ftatio accepit, tum & oppidum, aliâ parte claufum mari, aliâ ab terra egregiè munitum, præfidioque valido firmatum, & præcipuè fide præfe&torum principumque, quæ fluxa & vana apud Oreum fuerat, ftabile atque inexpugnabile fuit. Id prudenter, ut in temere fufcepta re, Romanus fecit, quòd, circumfpe&tis difficultatibus, ne fruftra tempus tereret, celeriter abftitit incepto, claffemque inde ad Cynum Locridis (emporium id eft urbis Opuntiorum mille paffuum à mari fitæ) trajecit.

VII. Philippum & ignes ab Oreo editi monuerant, fed feriùs Platoris fraude è fpecula elati: & impari maritimis viribus haud facilis erat in infulam claffi acceffus. ita res per cunctationem omiffa. Ad Chalcidis auxilium, ubi fignum accepit, impigre eft motus. nam & ipfa Chalcis, quanquam ejufdem infulæ urbs eft, tamen adeo arcto interscinditur freto, ut ponte continenti jungatur, terrâque aditum faciliorem, quàm mari, habeat. Igitur Philippus, dejecto præfidio, fufifque Ætolis, qui faltum Thermopylarum infidebant, quum ab Demetriade Scotuffam, inde de tertia vigilia profe&tus, trepidos hoftes Heracleam compuliffet, ipfe uno die Phocidis Elatiam millia amplius fexaginta contendit. Eodem ferme die ab Attalo rege Opuntiorum urbs A & capta

capta diripiebatur. concefferat eam prædam regi Sulpicius, quia Oreum paucos ante dies ab Romano milite, expertibus regiis, direptum fuerat. Quum Romana claffis eò se recepiffet, Attalus, ignarus adventûs Philippi, pecuniis à principibus exigendis terebat tempus. adeóque improvifa res fuit, ut, nifi Cretenfium quidam, fortè pabulatum ab urbe longiùs progreffi, agmen hoftium procul confpexiffent, opprimi potue rit. Attalus inermis atque incompofitus curfu effuso mare ac naves petit: & molientibus ab terra naves Philippus fupervenit, tumultumque etiam ex terra nauticis præbuit. inde Opuntem rediit, Deos hominefque accufans, quòd tantæ rei fortunam ex oculis propè raptam amififfet. Opuntii quoque ab eadem ira increpiti, quòd, quum trahere obfidionem in adventum fuum potuiffent, viso ftatim hofte, propè in voluntariam deditionem conceffiffent. Compofitis circa Opuntem rebus, Toronem eft profectus. Et Attalus primò Oreum fe recepit. inde, quum fama accidiffet, Prufiam Bithyniæ regèm in fines regni fui tranfgreffum, omiffis rebus atque Ætolico bello, in Afiam trajecit. Et Sulpicius Æginam claffem recipit, unde initio veris profectus erat. Haud majore certamine, quàm Opuntem Attalus ceperat, Philippus Toronem cepit. Incolebant urbem eam profugi ab Thebis Phthioticis. urbe fuâ captâ à Philippo, quum in fidem Ƭ tolorum perfugiffent, fedem eis Atoli eam dederant, urbis vastatæ ac defertæ priore ejufdem Philippi bello. Tum ab Torone, ficut paulo antè dictum eft, recepta profectus, Tritonon & Drymas, Doridis parva atque ignobilia oppida, cepit. inde Elatiam, juffis ibi se opperiri Ptolemæi Rhodiorumque legatis, venit. Ubi quum de finiendo Etolico bello ageretur, (adfuerant enim legati nuper Heracleæ concilio Romanorum Ætolorumque) nuncius affertur, Machanidam Olympio. rum folenne ludicrum parantes Eleos aggredi ftatuiffe,

Præ

Frævertendum id ratus, legatis cum benigno refponfo dimiffis, fe neque caufam ejus belli fuisse, nec moram (fi modò aquâ & honeftâ conditione liceat) paci facturum, cum expedito agmine profectus per Boeotiam, Megara, atque inde Corinthum defcendit. unde, commeatibus fumptis, Phliunta Pheneumque petit. Et jam, quum Heræam veniffet, audito, Machanidam, famâ adventus fui territum, refugiffe Lacedæmonem, Ægium se ad concilium Achæorum recepit: fimul claffem Punicam, ut mari quoque aliquid poffet, accitam, ibi ratus fe inventurum. Paucis antè diebus in Phoceas trajecerant Poni: inde portus Acarnanum petierant, quum ab Oreo profectum Attalum Romanofque audiffent, veriti ne ad se iretur, & intra Rhium (fauces eæ funt Corinthii finûs) opprimerentur.

VIII. Philippus merebat quidem & angebatur, quum ad omnia ipfe raptim îffet, nulli tamen fe rei in tempore occurriffe, & rapientem omnia ex oculis elufiffe celeritatem fuam fortunam. In concilio autem, diffimulans ægritudinem, elato animo differuit: teftatus Deos hominefque, fe nullo loco, nec tempore defuisse, quin, ubi hoftium arma concrepuissent, eò, quantâ maximâ poffet celeritate, tenderet: fed vix rationem iniri posse, utrùm ab se audaciùs, an fugacius ab hoftibus geratur bellum. Sic ab Opunte Attalum, fic Sulpicium à Chalcide, fic eis ipfis diebus Machanidam è manibus fuis elapfum. Sed non femper felicem effe fugam: nec pro difficili id bellum habendum, in quo, fi modò congreffus cum hoftibus fis, viceris. Quod primum effet, confeffionem fe hoftium habere, nequaquam pares effe fibi: brevi & victoriam haud dubiam habiturum, nec meliore eventu eos fecum, quàm spe, pugnaturos. Læti regem focii audierunt. Reddidit inde Achæis Heræam & Triphyliam. Alipheram autem Megalopolitis, quòd! fuorum fuiffe finium fatis probabant, reftituit. inde,. navibus acceptis ab Achæis, (erant autem tres quadripemes & biremes totidem) Anticyram trajecit. inde