Immagini della pagina
PDF
ePub

col. 1.

misto. Et uos probatis auctoritate Zeel: dico quod Zeel loquitur ibi de indiuiduis ortis sub diuersis aspectibus celorum quod unumquodque habet suam propriam naturam cum qua non est possibile aliud adsotiari, quia diuersitas aspectuum causat diuersitatem naturarum sine conuenientia. Et sic Zeel intelligit; set aliter Auicenna.

Et aspicit 7 etc. In ista parte ostendit quid sit oppositio et quid significat. Et dicit quod signum quod aspicit 7m dicitur oppositio et est aspectus perfecte inimicitie, et si in hiis signis fuerint planete dicuntur se aspicere et hic est aspectus. Potuit diuidi ista pars 3 sed non curo. Juxta quod debetis intelligere | quod oppositio duplex est scilicet negatiua simpliciter et alia habitualis, ut dicit Ptholemeus primo de circulo uisuali ubi ad licteram sic dicit: << Oppositio in duplici linea reperitur, alia est negatiua simpliciter et alia est habitualis. » Omnis uero oppositio mala dicitur per respectum negatiua simpliciter ut quando maliuoli planete aspiciunt se isto aspectu oppositionis negant et destruunt effectum rerum; habituatis oppositio, ut quando beniuoli planete aspiciunt se isto aspectu concedunt effectum sed cum tarditate et labore nati. Idcirco dicebat Ptholemeus quod omnis oppositio mala dicitur per respectum, scilicet in relatione ad trinum uel sextilem aspectum qui rem concedunt cum facilitate pace et concordia. De alia oppositione cruciali secundum nigromanticos scripsi in scripto supra sferam mundi.

Et si duo, etc. In ista parte ostendit quid sit coniunctio et dicit quod quando duo (1) planete fuerint in uno signo dicuntur coniuncti. Juxta quod debetis intelligere quod coniunctio dicitur improprie aspectus, tamen habet conuenientiam cum aspectibus eo quod aspectus est radiatio unius planete in alium, sed differunt coniunctio et aspectus quia coniunctio tollitur aspectu et tollit ipsorum significatorem, aspectus non conrumpit actum coniunctionis, idcirco coniunctio fortior est aspectu. Sed circa istam partem est una dubitatio utrum scilicet coniunctio sit (2) fortior aspectu et uidetur quod non. Si aspectus est causa perficiens effectus mundi sicut et coniunctio non est uerum dicere quod coniunctio sit fortior aspectu. Sed ita est. Quare, etc. Maior huius rationis est nota. Declaro minorum per ea que apparent sensibus quia aspectus trinus et sextilis concedunt nato perfectionem perfecte sicut et coniunctio. Quare, etc. In oppositum sunt omnes astrologi qui dicunt quod coniunctio fortior est aspectu et est ratio quia omnis uirtus unica fortior est se ipsa dispersa; sed cum duo planete coniunguntur in uno signo unus proicit super alium radios centrales quibus in se ipsis multiplicatur uirtus ipsorum, unde fortius impriment. CVnde ad rationem cum dicitur « Si aspectus est causa efficiens effectus mundi sicut et coniunctio non est uerum dicere quod coniunctio sit fortior aspectu» concedo; « Sed ita est, quare » etc. dico per interemptionem quod quamuis per aspectus fiat effectus non tamen sic excellentior sicut per coniunctionem que melius et excellentius imprimit. Aliud debetis scire quod coniunctio est quatruplex: .est coniunctio scilicet potentialis, coniunctio aspectualis, coniunctio realis et coniunctio apparens. Coniunctio potentialis, ut quando planeta non dicitur coniunctus sed uadens ad coniunctionem et ista coniunctio format spem in querente; coniunctio aspectualis, ut quando planeta respicit alium per aspectum et fit unitio radiorum et si benigni concedit huiusmodi coniunctio effectus, si mali econ

(1) Mss. due.

(2) Mss.: si.

uerso; coniunctio realis, ut quando planete coniunguntur in uno minuto gradus et ista coniunctio est fortior in agendo; coniunctio apparens, ut quando tres planete coniunguntur in uno signo et ille qui est in medio conrumpit coniunctionem primi et tertii et sic negat effectum, et ista dicitur asisio luminis, ut habebitis infra. Cum fuerit in ista parte ostendit quamodo radij planetarum sunt in illis signis que aspiciunt planete in simili gradu. Et dicit quod cum fuerint planete in aliquo signo erunt radij planete in illis signis in simili gradu atque minuto. Verbigratia, dicit ipse, si fuerit mars in primo gradu arietis in primo minuto eiusdem gradus erunt radij eius in primo gradu signi libre et primo minuto. Et sic intelligas de alijs omnibus aspicientibus. ¶ Juxta quod de betis intelligere quod si planeta fuerit in uno signo erunt radij ipsius in omni signo quod aspicit et per consequens uirtus eiusdem planete, et secundum quod planeta aspicit locum, sic in reuolutione annorum mundi et in directione dabit nato siue bonum siue malum; et si peruenit ad locum quem non respexerit nec operatur ibi planeta, ut dicit Ptholemeus in Centiloquio, ubi ad licteram sic dicit: « Nil operatur planeta in loco in quo nichil promisit nec in loco ad quem non peruenit natiuitas ». Juxta quod debetis intelligere quod planete in natiuitate et reuolutione et questione si promiserunt aliquid in locis quibus fuerint in principio uel aspexerint, dant bonum siue malum, si in locis que non aspexerint in principio natiuitatis uel reuolutionibus uel interrogationis cum erit ibi per reuolutionem corporaliter et cum hoc non fuerit in loco in quo prouenit eius directio gradus ascendentis natiuitatis uel alicuius alterius qui dirigatur nec operatur. Et hoc est quod vult dicere auctor quod radij planete sunt in signis in simili gradu quem aspiciunt denotando bonum uel malum, nato subaudi.

G. BOFFITO.

I 2.

(Continua).

COLLECTION PÉTRARQUESQUE

formée, possédée et décrite

à l'occasion du 6 centenaire de la naissance de Pétrarque

par LEO S. OLSCHKI

(Continuation v. La Bibliofilia vol. VI, disp. 1, pp. 19-26).

Triumphi de Miffer Fran

cefcho Petrarcha con

li Sonetti: correcti

nouamente.

(À la fin de la 2. partie :) | Finiffe gli fonetti di Miffer Francesco Petrarcha coreti & caftigati per me Hieronymo Centone Pa- | duano Impreffi in Venetia per Piero Veronefo nel M.CCCCLXXXX. Adi. XXII. de Aprilo Regnante lo | Inclito & gloriofo principe Auguftino Barbadico. | (1490) in fol. Av. 6 grandes et magnifiques

figures ombrées renfermées en bordures s. fond noir et belles initiales. Vél. [Hain

[merged small][graphic][ocr errors][subsumed][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small]

8 ff. n. ch., 128 et 101 (ch. 102) ff. ch. et 1 f. bl. (manque) (sign. aa, a-q, A-N). Car. ronds; le texte entouré du commentaire: 61 lign. (des pet. car.) par page.

Au recto du I. f. l'intitulé cité, au verso: Nicolo Peranzone altramente Riccio Marchefiano dal monte de fancta Maria in Caffano. | Suivent la préface et des poésies en ital. du même. Au recto du second f. (aa 2): TABVLA | PER informatione & dechiaratione di questa | tabula quefto fi e lo ordine fuo... La table est imprimée à 2 cols. Elle finit au verso du f. 6: PROLOGVS | Ad illuftriffimum Mutinæ Ducem diuum Borfium Eftenfem Bernardi Ilicini medicinæ ac philo- | fophiæ difcipuli in triumphorum clariffimi poetæ Francifci Petrarchæ expofitio incipit | Au verso du 8 f.: le premier bois. Le texte commence au recto du 9. f. sign. a: [N]EL TEMPO CHE | rinuoua.... Au recto du f. 128 la fin des Triomphes suivie du petit régistre. Le verso est blanc. Au recto du f. sign. A: TABVLA | Azoche tu elqual ne lopra dil gloriofo petrar | cha con minore difficulta.... Au verso: Prohemio del preftante Oratore & poeta Miffer Francescho Philelpho al illuftriffimo & inuictiffimo | principe Philippo Maria, Anglo Duca de Milano circa la interpretatiõe per lui fopta gli fonetti & canzo | ne de miffer Francefcho Petrarcha facta. | (sic) À la page opposée: Incominciano li fonetti co căzoni dello egregio poeta Misser Fracefcho Petrarcha cò la iterpretatioe | dello eximio & excellète poeta miffer Fracefcho Philelpho allo iuictiffio Philippo Maria duca di milão. Au verso du dernier f. l'impressum cité, puis le régistre.

Les magnifiques figures, au nombre de six, servent à illustrer les Triomphes, elles sont entourées d'excellentes bordures s. fond noir et occupent toute la grandeur de la page (237×160 mm. environ). Elles sont suivant Rivoli (p. 45) les meilleures figures qui aient été faites pour le Pétrarque et paraissent inspirées par un peintre Florentin. Et en effet elles sont copies de gravures au burin, et furent imitées d'après les anciennes gravures attribuées à Botticelli et Baldini, dont le British Museum possède maintenant la magnifique série. D'ailleurs l'éditeur, Pietro Veronese, qui a donné le premier Dante av. gravures s. bois, n'avait-il pas fait imiter les cuivres Florentins de Botticelli? Il en fit autant pour le Pétrarque, la même année; et le copiste pour être plus fidèle, a ombré ses bois sur le modèle des cuivres de façon à produire un effet presque semblable. Par surcroit Veronese encadra ces bois d'un ornement Florentin, à fond noir, tandis qu'à Venise, à cette époque, les encadrements et les bois en général furent exécutés entièrement au trait. Essling et Müntz p. 176, Rivoli p. 38-45. Lippmann p. 98, 99, Bartsch XIII p. 277, Proctor No. 4181. HORTIS, N. 15 décrit seulement la seconde partie de cette édition rare, étant l'exemplaire de la Rossettiana défectueux de la première.

Exemplaire magnifique, grand de marges, avec témoins, les bois sont intacts et en excellentes épreuves.

13. Trionfi e Sonetti. (À la fin de la 1. partie :) | Finit Petrarca nup fùma diligentia ac maxio ftudio emedatus Mediolài ăno dni. 1494. die. 10. Februarii. | (À la fin de la 2. partie :) | Finiffe gli fonetti di Miffer Francefco Petrarca Impreffi in Milano. per Magiftro Vlderico Scinzenzeler | Nel anno del fignore. M.CCCC.LXXXXIIII. A di. XXVI. de mazo. | (1494) 2 pts. en 1 vol. in fol. Av. 6 grandes et superbes figures grav. s. bois, des initiales et la marque typogr. s. fond noir. Vél. [HainCopinger 12775].

8 ff. n. ch., 128 et 101 ff. ch. (mal ch. 102), I f. bl. (manque). Car. ronds, le texte entouré du commentaire. L'édition commence au recto du 1. non ch. par la rare lettre: | Prefbyter Francifcus Tantius Corniger lectori falutem. Ce feuillet se trouve dans quelques exemplaires à la fin, mais pour la plupart il manque. Hortis, Cat. d'opere di Petrarca p. 20 l'a pour cela reproduit en partie. Le verso de ce f. est blanc. F. 2 (aa 2) recto: | TABVLA | PER informatione & dechiaratione di questa | tabula.... etc. Cette table finit au verso du 6. f., suivi du : | PROLOGVS. | Ad illuftriflimum Mutinæ Ducem diuŭ Borsium Estenfem Bernardi Ilicini medicinæ ac philofophiæ difcipuli in triumphorum clariffimi poetae Francifci Petrarchae expofitio incipit. | Le prologue finit au recto du 8. f., le verso est occupé de la première figure. Les triomphes commencent au recto du 9. f. (le 1. chiffré) et se terminent au recto du 128. f. ch. avec l'impressum cité, le verso de ce f. est blanc. La seconde partie commence au recto du 1. f. ch.: | TABVLA | Acio ch. tu elqual ne lopra dil gloriofo petrar | cha... etc., au verso: | Prohemio del preftante Oratore & poeta Miller Francefco phileipho al illuftriffimo & inuictiffimo | principe Philippo Maria Anglo Duca de Milano.... etc. Au recto du 2. f. : Incominciano li fonetti con câzone dello egregio poeta Miffer Francefco Petrarcha con la interpretatiõe | dllo eximio & excellête poeta miffer Fracefco philelpho allo iuictiffimo Philippo Maria duca di Milão. | Les sonnets se terminent au verso du 101. (mal ch. 102) f. suivis de l'impressum cité, du régistre et de la marque typogr., le dernier f. blanc manque.

Edition extrêmement rare et mal décrite par la plupart des bibliographes. L'ornement principal de cette éd. sont les six superbes figures, chacune de la grandeur de la page, entourées d'excellentes bordures s. fond noir. (245 s. 159 mm. environ). Elles sont copiées sur celles de l'édition vénitienne de Codecha 1492-93, qui à leur tour s'inspirent aux gravures de l'édition de 1490. Voir d'Essling et Müntz, Pétrarque p. 176, 177. Manque à Proctor. Hortis N. 19.

Dans notre exemplaire les premiers ff. sont un peu tachés et le verso du 1. f est barbouillé, mais les figures sont intactes et en très bon état, du reste l'exemplaire est bien conservé. Ex libris Bar. I. Throckmorton.

14. Sonetti, canzoni e trionfi col commento di Franc. Filelfo e di Bernardo Glicino. (À la fin) Finiffe li fonetti di Miffer Francefcho Petrarcha coreti & caftigati per Hieronymo Cetone Padoua no. Impreffi in Venetia per Bartholamio de Zani da Portefe Nel 1497 Adi 30 Agofto Regnante lo inclito | & gloriofo principe Augu

me

ftino Barbadico. FINIS. in fol. Avec 6 grandes et superbes figures gravées sur bois. Vél. [Hain *12776].

I f. bl. (manque), 7 ff. n. ch., 128 et 97 ff. ch. et 1 f. bl. (manque). Caractères ronds, le texte entouré du commentaire; 62 lignes par page

[graphic][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

Les prem. 8 ff. commencent par la table: TABVLA | PER informatione & dechiaratione di quefta ta- | bula quefto fie lo ordine fuo.... Au verso du f. 5. PROLOGVS. | Ad illuftriffimum Mutinæ Ducem diuum Borfium Eftenfem Bernardi Flicini medicinæ ac philofo- | phiæ difcipuli in triumphorum clariffimi Francifci Petrarchae expofitio incipit. | Au verso du f. 7 on voit la première figure destinée à illustrer le triomphe de l'amour. En tête du f. 1: CAPITVLO PRIMO | [D]ESI CRIVE Miffer Francefco il fenfitiuo dominio fingèdo cupidine triumphare de gli homi- ni... La fin des triomphes se trouve au recto du f. 128: Finit Petrarca nuper fumma diligentia a reuerendo. p. ordinis minorum magiftro Gabriele bruno ue- neto terre fanctæ miniftro emendatus Impreffum Venetiis per Bartholameum de Zanis de Portefio an | no domini. 1497. die. XI. Iulius.... | Le verso est blanc. En tête du f. 1. de la 2.de ptie. se trouve une autre table: TABVLA | Azo

« IndietroContinua »