ut, florente republica, crescente in dies privata, omnium fortuna, matronis quoque priftinum ornatum reddi paterentur. Augebatur haec frequentia 6 mulierum in dies. nam etiam ex oppidis conciliabulisque conveniebant. Jam et consules praetoresque 7 et alios magiftratus adire et rogare audebant. ceterum minime exorabilem alterum utique consulem M. Porcium Catonem habebant, qui pro lege, quae abrogabatur, ita disseruit: conftanter ei Publii praenomen vindicant Mfti: id tamen in gen. te Junia rarissimum esse confiteor. §. 5. Matronae nulla nec auetoritate, nec verecundia, nec imperio] Matronae nullae nec auct. Lov. 1. Matronae ulla nec auctoritate Lov. 6. Malc. 35, 10, 7. Nihil nec petierat a populo, nec adeptus erat. c. 48, 6. Quas gentes nullae umquam nec arte, nec virtute navali aequassent. ubi unus etiam ullae. c. 50, 2. Nulla enim nec disceptatio, nec dubitatio fuit, 37,6,7. Nihil enim nec legatione Atheniensium, nec placido Africani responso profectum videbant. 38, 53, 11. Nullum bellum neque majus, neque periculosius Romani gessere. (* 44, 36, 8.) V. etiam ad 4, 7,5. Mox descendentes in forum Lov. 3. quam locutionem probam effe, docui ad 3, 48, 2. Sed nec alterum, quod in omnibus reliquis superest, propterea repudiandum. Similiter enim loquitur et. iam 24, 7,3. Qua descendere ad forum rex solebat. Insuper pri. vata hominum fortuna, pro omnium, Lov. 2. 3. Harl. et Mead. 1. V. ad 3, 54, 6. §. 6. Nam etiam ex oppidis conciliabulisque conveniebant] Vet. lib. convenerant. SIG. Pro bandum potius, quod comparet in Pall. et antiq. ed. ac Sigonius indicavit convenerant. GEBH. Similiter omnes mei, et edd. priscae. Alterum in cod. Mog. effe, Carbachius in ejus excerptis docuit; quod Aldus adoptavit. Et recte. Non enim frequentia mulierum in dies augebatur, quia ex oppidis conciliabulisque jam veniebant. Scripturam igitur, convenerant, sed subinde conmale a Sigonio primum, tum Gro. novio, et deinde recentioribus omnibus repudiatam, revocavi, [conciliabulis, omiffo, que conve. nerant. Bamb.] §. 7. Alterum utique consulem] consulum Lov. 2. 4. et Harl, V. ad 9, 32, 2. Vet. lib. pro lege, ne abroga Pro lege, quae abrogabatur] Priscianus hanc orationem cum retur. Quod placet. Citat enim hoc indice. Cato in Oratione: Ne lex Oppia abrogetur. Item alibi [3, 602.) Cato Nepos de actionibus ad populum: Ne lex 863.] Aemilius Porcina in orasua abrogaretur. Item alibi [9, tione: Uti lex Aemilia abroge tur. Feftus [v. Rogat.) Cato in dissuasione, Nec lex Bebia derogaretur. SIG. ne abrogaretur videtur primus reposuifle Sigo. nius. nam et alii, de quibus no II. Si in sua quisque nostrúm matre familiae, Quiri tes, jus et majestatem viri retinere instituisset, minus a cum universis feminis negotii haberemus. nunc domi victa libertas nostra inpotentia muliebri, hic quoque in foro obteritur et calcatur: et, quia singulas sustinere bis compertum eft, vetuftiores et Cel. Burmann. ad Lucan. 3, libri, et Moguntinac longe vctu- 597. ftiffimae membranae, cususque ibidem quo diximus anno Livius J. 1. Si in sua quisque nostrum praeferunt: pro lege, quae ab. matrefamilias, Quirites] Lirogabatur, ita disseruit. MOD. bri omnes nostri matrefamiliae. quae abrogabatur MSS. non, GEBHARD. matrefamilias_in ut pleraeque editiones, et fecit prima reperio Tarvisina. RoSigonius: ne abrogaretur. Ne- mae Andreas et ex eo Medioque aliter infra in concione Valami dederunt matrefamiliae. Terii [c. 6, 7.) Ex utro tandem genere ea lex esse videtur, quam abrogamus. Latinius immo eft, et hoc verbo non modo eventus effectusque, sed etiam intentio et praesumtus finis actionis susceptae significatur. 21, [63, 2.] Memori veterum certaminum cum Patribus, quae tribunus plebis, et quae postea eonsul, prius de consulatu, qui abroga. batur, dein de triumpho habuerat. Quem tamen consulatum invitis Patribus ille gessit. Cic. 7. Att. ep. 23. Mutavi consilium de mulieribus, quas, ut scripseram, ad te Romam remittebam. id eft, in eo eram, ut remitterem. Rursus Livius 32, [22, 8.] Minis pervicit, ut postero die conjungeret iis se, qui referebant. hoc eft, referendum censebant; vel, referre geftiebant. J. FR. GRON. Sigonio consentit Harl. idemque pro varia lectione eft in mar gine Voff. pro lege, quae abro. garetur Lov. 1. Reliqui mei, om. nesque Hearnii ftant cum Gro. novio, qui recte vulgatum exposuit, et contra Sigonium defendit. Plura supra v. sd 1, 23, 6. 25, 33, 5. 27, 25, 3. Epit. Li 49. Goes. ad Suet. Caes. 15. Graev. ad Cic. 10. ad Att. 5. Neque aliter scripti, et sic maluerant interdum. Infra c. 7, 3. iidem: Matremfamiliae tuam purpureum amiculum habere non sines. 8, 22, 3. omnes libri: quod eum die dicta ab aedilibus crimine stupratae matrisfamiliae absolvissent. Similiter 39, 53, 3. scripti et caedem primae e. ditiones: hunc tamen justa matrefamiliae, illum pellice ortum esse. Et hoc primum Tarvisii mutatum video. M. Sencca Controv. 1, [1.]. Quamvis filiusfamiliae sim, licet mihi et stipem porrigere mendico, et humum cadaveri. Idem praefat. 5. Dixit enim: Nunquam audivi patremfamiliae disertiorem. Erat cum patremfamiliae praeferret, oratorem subduceret. Sic in tribus scriptis inveni. J. FR. GRON. matre familiae etiam Voff. Lov. 1. 4. 5. 6. Harl. Mead. ambo, Gaertn. Hearnii N. et edd. Camp. Rom. anni 1472. ac Parm. Supra 1, 45, 4. Bos in Sabinis nata cuidam patri familiae dicitur, 2, 36, 1. Servum quidam pater familiae sub furca caesum medio egerat circo. 5, 30, 8. Ut agri Vejentani septena jugera plebi dividerentur; nec patribusfamiliae tantum. Et ita sem non potuimus, universas horremus. Equidem fabu-3 lam et fictam rem ducebam esse, virorum omne genus in aliqua insula conjuratione muliebri ab stirpe sublatum esse. Ab nullo genere non summum peri- 4 culum est, si coetus, et concilia, et secretas consul per optimae membranae Sanger. man. scriptum praeferunt in Co. lum. Ut 1, 2, 1. Diligentem pa trem familiae decet. c. 3,4. Servos quoque, qui secuturi patrem familiae sunt. c. 4, 3. Industrii patris familiae est. §. 8. Optime pater familiae debet habitare. c. 7. 6. In quos non est facilis excursus patris familiae. c. 8, 14. Quem pater familiae tali poena multaverit. 3, 20, 5. Diligentiam nisi per ipsum patrem familiae exhiberi posse. c. 21, 4. Pater familiae libentius ad spectaculum rei suae descendit. 7, 11, 2. Quod pertinet ad religionem patris familiae. 8, 11, 9. Idque fieri maxime patris fa. miliae ratione conducit. c. 16, 6. Hunc etiam quaestum villa. ticum patris familiae demonstrabimus. 9, 1, 6. Contentus tamen non debet esse diligens pater familiae cibis. c. 6, 3. Per. tinet ad utilitatem solius patris familiae. 11, 1, 4. Cum etiam de patre familiae prisci moris exemplum Cato dixerit. et alibi. Quibus omnibus locis nunc familias editur. V. enim Torren. ad Val. Max. 7, 3, 3. et Corte ad Plinii 5. ep. 19, 2. Praeterea Quisque vestrum Hearnii L. 1. V. ad §. seq: §. 2. Domi victa libertas nostra) libertas vestra Hearnii L. 1. sollemni scribarum errore, nato ex similitudine literarum net u in scriptura Longobardica: per compendium enim nra et ura pro nostra et vestra scribi solet. Similiter etiam com mutantur nos et uos. Si omnia, quae in Matis Livii obcurrunt, exempla laudare vellem, taedio forem. Vide, quae notavi ad Si. lii 11, 117. et Corte ad Plinii 2. Ep. 18, 4. Mox singulas restituere non potuimus, pro sustinere, Vol. et Lov. 6. a m. 1. singulas non potuimus restringere Lov. 1. [sustinere omittit Bamb.] §. 3. Conjuratione muliebri a ab stirpe. SIG. Ita et Voff. Lov. stirpe sublatum esse] Vet. lib. 34, 19. To esse exsulat a Mead. sex, Harl. et Mead. 2. V. ad 9, 1. Paullo ante dicebam esse, pro ducebam, legunt Voff. Lov. 3.5. 6. et Gaertn. V. ad 38, 43, 1. §. 4. Ab nullo genere non summum periculum est] Vet. lib. non aeque summum. SIG. To aeque perinde hic a Sigonio insertum eft ex vet. ut aït, libro, quod aeque tamen rursus tam a scriptis manu, quam typis monumentis noftris Moguntinensibus abe et recte, meo judicio. Nescio enim, quomodo ita erit similis locutio illi Terentianac [in Adelph. 2, 3, 1.] Abs quivis homine, cum est opus, beneficium accipere gaudeas. MOD. Emovetur a libris omnibus to aeque intrusum a Sigonio; quod tot librorum consensu ejeci. GEBH. To aeque deeft etiam in Voff. Lov. 2. 3. 4. 5. 6. Mead. utroque, et Hearnii L. 1. quorum auctoritate vocem a Sigonio insertam ejeci. Cl. Crevier. malebat Ab nullo genere aeque summum, id eft tam magnum, periculum est; supple, atque a mulieribus: tationes esse sinas. Atque ego vix statuere apud animum meum possum, utrum pejor ipsa res, an pejo-. 5 re exemplo agatur. Quorum alterum ad nos consules reliquosque magistratus, alterum ad vos, Quirites, magis pertineret. nam utrum e republica sit, nec ita enim melius sibi conftare pu. tat orationem, quum supra aga. tur de atroci facinore a feminis patrato; et magis decoram esse Catoni, non solum gravi, sed etiam truci oratori. Verum non tantum aeque in paucissimis exftat codd. sed etiam omnes conftanter tuentur negationem, quam sublatam cupit. sine summo periculo, pro summum periculum, Lov. 2. 3. et Gaertn. Ceterum genus hic non accipiendum cum Doujatio pro natione seu gente, ut barbari et inmites populi designentur, sed pro sexu. Ita paullo ante h. c. Virorum omne genus. Sic nullum genus non eft omnis sexus, non tantum virilis, sed et muliebris. Atque ego vix statuere apud animum meum] In Pall. et ant. ed. deficit to ego. GEBH. To ego exsulat ab omnibus scriptis meis, et edd. usque ad Moguntinos, qui ex cod. sui auctoritate receperunt: cui etiam cedendum arbitror. De locutione statuere apud animum saum v. supra ad 5, 30, 2. et infra ad 42, 50, 8. §. 5. Alterum ad vos, Quirites, magis pertinet] Codex longe optimus Moguntinus exaratus manu pertineret, pro pertinet, refert. MOD. Omnes quidem codd. mei stant pro vulgato: et tamen Mog. Mati lectionem recepi, quam etiam Cl. Chriftius praeftare exiftimabat. Forte scriptum fuerat pertin'et, id cft pertineret; pro quo, evanescente compendii nota, datum eft per tinet. V. ad 40, 14, 3. [pertinet Bamb.] Vestra existimatio est] Vir doctus ad Curtium (Freinsh. in Indice Curtii v. Aestimare] aestimatio. Et quamvis hoc fortasse quis toleret, inquit, ego. interesse putem: eorum enim, qui in suffragium ibant, non existimationem tantum, sed etiam judicium fuisse: quae duo lonCluentio pro ge separat Cicero' 29. Equidem non hic modo, sed et 5. Verr. 68. et alibi, haec duo separat; non tamen ut genera alia atque alia, sed ut gradus quosdam sub eodem genere: ita, ut judicium faciat aliquid amplius et plenius. Sed quum Cicero dicit: existimare vère de omni causa: ex quibus existimari de in. geniis potest: ex eventu homines de tuo consilio existimatuTOS: quid aliud hoc verbo vult intelligi, quam judicare? quum existimatorem doctum, intelli gentem, acerrimum, num quid aliud, quam judicem? Et sic nofter 9, (26, 15.] Qua de causa vos existimare, quam me pro magistratu quicquam incompertum dicere, melius. 22, [59, 14.] Utrum avarior, an crudelior sit, vix existimari potest. Retineamus igitur et hic: tam hercle, quam apud Trogum 12, 6. In locum irae successit existimatio. Ubi etiam subjecerunt nuper Musis non probantibus aestimatio. J. FR. GRON. Freinshemius potuiffet confirmare conjecturam ex Livio 26, 16, 4. Quid magis ex republica duceret, ae ne id, quod ad vos fertur, vestra existimatio est, qui in suffragium ituri estis. Haec consternatio mu- 6 liebris, sive sua sponte, sive auctoribus vobis, M. Fundani et L. Valeri, facta est, haud dubie ad culpam magistratuum pertinens, nescio vobis, tribuni, stimationem sibi permissam. §. 6. Auctoribus vobis M. Fundanio et L. Valerio] Vocativi sunt Fundani et Valeri, sicut sequenti versu tribuni, non tribunis. GELEN. Fundanio, vel Fundano, et Valerio omnes mei, et Hearnii L. 1. Mox etiam tribunis Lov. 2. 3. 4. 5. Mead. ambo, Gaertn. et Hearnii L. 1. Sed veram lectionem Gelenium reftituisse exiftimo. Paullo ante vox muliebris deeft in Voff. et Lov. 1. Haud dubio ad culpam mɑgistratuum pertinens] Mogunt. pertineret. Scribe haud dubie ad culpam magistratuum pertinet, nescio vobis, tribuni, an consulibus, magis deformis. J. FR. GRON. haud dubio primum obcurrit in pofirema Gruteri ed. quod recentiores servarunt. Verum non tantum priores excusi, sed et omnes manu exarati, quibus usus sum, ut et Hearnii L. 1. et N. conftanter haud dubie, quod in Victor. suo etiam Crevier. invenit, et recte recepit. Passim ita Livius locutus eft. Supra 3, 24, 3. Falsus haud dubie testis in Kaesonem. ubi vide. 7, 19, 8. Haud dubie juventutem ejus populi inter praedatores fuisse. 24, 7, 6. In Dinomenem, jam haud dubie obstantem, tela conjiciuntur. 37, 24, 3. Haud dubie dexterum cornu hostium in fugam inclinahat. 38, 23. 9. Numerus captivorum haud dubie millia quadraginta explevit. Quod autem Gronov. pertineret in membranis Mog. fuiffe tradat, ex properantia peccavit. Non enim hic, sed §. pracc. ita |