1

poftquam apertas esse insidias, et recto ac jufto proelio, ubi vera virtus vinceret, dimicandum viderunt.

V. Hora secunda ferme concursum eft. siniftra sociorum ala et extraordinarii prima in acie pugnabant. praeerant duo consulares legati, M. Marcel2 lus et Ti. Sempronius, prioris anni consul. Novus consul nunc ad prima signa erat, nunc legiones continebat in subsidiis; ne certaminis ftudio prius 3 procurrerent, quam datum signum effet. equites

Neque necesse videtur, ut zo et cum Gronov. mutemus in eo. Nam vel sine eo intelligitur, mentem consulis fuisse, ut triarii sar. cinas in medium conjectas vallo cingerent; licet Doujatius satis inperite dubitet, utrum consul voluerit, ut triarii vallos abji. cerent; an, ut caftra vallo cingerent. Supra 25, 36, 5. Agitare dux coepit, si quo modo posset vallum circuminjicere. (copiae, in quo loco Bamb. mox coici, pro conjici idem.]

§. 7. Apertas esse insidias, et recto ac justo proelio] To esse excludit Harl. Tum ac recto et justo Voff. Lov. 1. 3. 5. 6. omnesque edd. ante Frob. anni 1535. Mox ut vera vinceret virtus Lov. 1. ubi vera vinceret virtus reliqui scripti, [Bamb.] et eaedem edd. Deinde viderent cod. Mogunt.

§. 1. Hora secunda ferme concursum est Hora ferme secunda Harl. Verbum est, quod Aldus ex cod. Mog. addidit, exsulat non tantum ab edd. antiquioribus, sed etiam a Voff. Lov. sex, Harl. et Hearnii L. 12

Sinistra sociorum equitum ala] At ego assero, equites ihi nullos fuisse, et temere per in.

scitiam insertos. Scripserat Livius: sinistra sociorum ala, et pedeftrem intellexerat illam partem. Sciolus quisquam, qui alas non nisi in equitibus norat, eos injunxit. Male. ni ita sit, (notam narrationem vide) numquam mihi apud te ftet fides. LIPS. 2. de Milit. Rom. 7. Emendationem Lipsii probarunt Inl. Schel. c. 12. ad Polyb. et Crevierius ad h. loc. Vocem itaque equitum, quum neque in Voff. exftet, fidenter expunxi.

M. Marcellus et T. Sempronius, prioris anni consul] Ti. Sempronius, ut supra. SIGON. V. ad 34, 42, 3. [T. Sempronius Bamb.] Tum prioris anni consules Voff. Lov. sex, Mead. ambo, Gaertn. Hearnii L. 1. et edd. principes. Sed Aldus recte subftituit consul. Non enim Marcellus priori anno, sed triennio an. te, consulatum gessit. Error inde ortus videtur, quod olim per compendium cons. scriptum fucrit. V. ad 10, 10, 2.

§. 2. Ne certaminis studio prius concurrerent] Hearnius ex ed. Aler. adnotat procurrerent. Non deterius eft vulgato. Livius_to, 36, 4. Ad suos tuendos ab Romanis procursum est. Et ibid.

earum extra aciem in locum patentem Q., et P. Minucios tribunos militum educere jussit. inde, quum signum dedisset, inpetum ex aperto facerent. Haec 4 agenti nuncius venit a Ti. Sempronio Longo, non sustinere extraordinarios inpetum Gallorum, et caesos permultos esse; et, qui supersint, partim labo-5 re, partim metu remisisse ardorem pugnae. legionem alteram ex duabus, si videretur, submitteret, priusquam ignominia acciperetur. missa eft, et extraordinarii recepti. Tum redinte

Impigre magis et plures procurrerant Samnites. Priscianus 1. 10 p. 901. ex Livii l. 20. Et si ferocius procurrissent. DUKER. percurrerent Voss. precurrerent Lov. 6. a m. 1. procurreret Harl. procurrent Mead. 1. procurrerent Mead. 2. Gaertn. Lov. 1. 2. 4. 6. a m. 3. et omnes, quibus usus sum, edd. usque ad Paris. anni 1573. ubi primo vulgatum obcur. rit. Recte itaque CI. Oudend. ad Lucani 7, 385. ex Voffiani lectio. ne procurrerent scribendum con. jecit, quod tot codicum fide recepi. De verbo procurrere, saepius in hac re apud Livium obvio, v. ad Silii 7, 566. et supra ad 25, 39, 6. Locus Livii, quem Prisc. perperam ex 1. 20. laudat, exftat 1. 25, 11, 3.

§. 3. Inde, quum signum dedisset, inpetum ex aperto facerent] Lego facere. Intelligen. dum enim de proximo jussit. J. FR. GRON. facerent confianter in omnibus noftris, quum scriptis, tum editis, supereft: quare nihil mutarem. V. ad 26, 22, 7. et mecum sentit etiam Cl. Duke rus. Praeterea unde quum signum Lovel. 3. 4. 5. Harl. Mead. ambo, Gaertn. Hearnii L. 1. et. edd. ante Moguntinos. qui inde

Secunda legio 6

ex cod. suo receperunt. V. ad 39,33,5.[unde cum signa Bamb.] Tum ut impetum, adscita priori vocula, Hearnii L. 1. Hinc ex adverso Mead. 2. Paullo ante P. et Q. Mutios Voff. Lov. 1. 2. 3. 4. 5. Mead. ambo, et edd. usque ad Mediol, anni 1505. quae Minucios dedit; id autem Ascens. an. no 1513. et hinc reliqui admiserunt. V. ad 23, 24,4. [Miñúcios, punctulis sub n et u positis, Bamberg.]

§. 4. Nuncius venit a Ti. Sempronio] ab Ti. vel ab T. Lov. 1. 2. 4. Harl. Mead. uterque, et Gaertn. Tum caesos et permul· Gaertn. Mox impetus Gallorum

tos Lov. 1.

§. 5. Si videretur, submitteret, priusquam ignominia acciperetur] transmitteret Lov. 5. et edd. ante Aldum, qui ex Mog. probavit submitteret, subscribentibus reliquis codd. noftris. Tum ignominiam acciperet Lov. 3 ignominiam etiam Harl. Paul. lo ante remisse, pro remisisse, Mead. 1. Pari crrore emisset, pro emisisset, erat in scriptis supra 5, 5, 11. emistis, pro emisistis, 21, 41, 6.

§. 6. Secunda legio missa est] Ita Frob. anno 1535. edidit; prio

༡

grata eft pugna. Quum et recens miles, et frequens ordinibus legio succeffiffet, et siniftra ala ex proe7 lio subducta eft; dextra in primam aciem subiit. Sol ingenti ardore torrebat minime patientia aeftus corpora Gallorum: densis tamen ordinibus nunc alii in alios, nunç in scuta incumbentes, suftinebant inpe8 tus Romanorum. Quod ubi animadvertit consul, ad perturbandos ordines eorum C. Livium Salinatorem, qui praeerat alariis equitibus, quam concitatissimos equos inmittere jubet: et legionarios equites in sub

res vero cum omnibus codd. meis [Bamb.] praeferunt secunda missa est legio. Mox Tunc redintegrata est pugna Voll. V. ad 2, 12, 15. Tum redintegrata est pugna Mead. 1. sollemni scriba. rum errore. V. ad 28, 15, 10.

Quum etc. legio successit. sinistra ala] successisset, et sinistra ala omnes noftri, Hearnii L. 1. Crevierii Victor. et edd. antt. To et prima omisit ed. Paris. anni 1573. ultima deinde Gruteri, pro successisset, subposuit successit. Priscam lectionem revocavi, mutata etiam diftinctione: Tum redintegrata est pugna. Quum et recens miles, et frequens ordinibus legio successisset, et sinistra ala (id eft, etiam siniftra ala) ex proe. lio subducta est. Practerea deducta, pro subducta, male Mead. 2. aciem autem ignorant Harl. Unde videri posset legendum dextra in primum subiit; de quo v. Gronov. ad 10, 14, 17. Sed uni codici fidem habere periculosum puto.

§.7. Densis tamen ordinibus] densi tantum non omnes codd. noftri (Bamb.] cum edd. antt. pro quo Froben. anno 1531. densis recte ex cod. Mog. recepit. Ita

densi globi apud Sil. 4,520. ordines densati supra 30, 34, 8. densare ordines 33, 8, 14. Eo sensu opponuntur rari ordines. V. ad 2, 47, 4. (Gallorum cor. pora Bamb.)

§. 8. Ad perturbandos ordines eorum C. Livium Salinatorem] Quatuor priora verba perperam desunt in Harl. ultimum eorum. dem in Lov. 6. ad perturbandos animos eorum legit Mog. Male, ut conftat ex seqq. Deinde C. Licinium Hearnii L. 1. C. Lucium ejusdem N. C. Lilium Lovel. 1. [Clivium Bamb.] Mox alaris Vol. et Lov. 1. ac 4. alaribus Lov. 6. Mead. 2. Gaertn. a manu 1. et edd. antt. alariis Moguntini ex cod. suo receperunt. V. ad 10, 40, 8. Insuper milites in subsidiis esse Lov. 6. V. ad 8, 7, 9. equites inde subsidiis esse Lov. 3. V. ad 10, 20, 6. equites in subsidium esse Voff.

§. 9. Primo confudit et turbavit, deinde dissipavit aciem) dissipavit etiam aciem Lov. 2 et Harl. To dissipavit exsulat a Voff.

§. 10. Hastilibus caedentes terga trepidantium, et redire in ordines cogentes] et hastilibus c. t. trepidantium, et, ut redi

sidiis effe. Haec procella equeftris primo confudit 9 et turbavit, deinde dissipavit aciem Gallorum; non tamen, ut terga darent. Obftabant duces, haftili-,10 bus caedentes terga trepidantium, et redire in ordines cogentes: sed interequitantes alarii non patiebantur. Consul obteftabatur milites, Ut paullulum 11 adniterentur: victoriam in manibus esse. dum perturbatos et trepidantes viderent, instarent. si restitui ordines sissent, integro rursus eos proelio et dubio dimicaturos. Inferre vexillarios jussit signa. omnes 12

rent in ordines, cogentes Voff. hastilibus c. t, trepidantium, ut redirent in ordines cogentes Lovel. 3. et 6. Mox interequitantes alares, vel alaris, Lov. 1. 6. et Voff. V. modo ad §. 8. interequitantes salaris Lov. 4. et Mcad. 2. in initio pofterioris vocis repe. tita ultima prioris litera. V. ad 37, 29, 8.

f. 11. Consul obtestabatur milites] Haec eft Moguntini codicis lectio, (antea edebatur orabat) cujus tamen bonitas non intelligitur, nisi levi conjectura adjuvetur: Consul obtestatus milites, ut paullulum adniterentur, victoriam in manibus esse: cum perturbatos et trepidantes viderent, instarent: si réstitui ordines sissent, integro rursus eos proelio et dubio dimicaturos: inferre vexillarios jussit signa. Scripsimus etiam sissent pro sivissent: nam in scriptis reperimus scissent. Sic alibi [3, 18, 6.] Si edoceri se sissent. J. FR. GRON. Moguntini lectionem pri. mus admisit Aldus; eaque egregia etiam mihi videtur, praesertim si obtestatus cum Gron. le. gas, ut ita sermo cohaereat obtestatus milites, inferre vexilla. rios jussit signa. Nisi forte, ser

vata Mog. lectione, et diftinctio ne vulgata, periodum finire malis voce dimicaturos, deinde le. gere, ut inferre vexillarios jussit signa, omnes connisi etc. [Consul obstabut milites Bamb.] Praeterea ut parum niterentur Lov. 5. et primae edd. ut paullum niterentur reliqui codd. noftri.(Bamb.)ut paullulum adniterentur iterum Aldus ex cod. Mog. De voce paullulum cum paullum commutata v. ad 36, 9, 8. Ipsa haec locutio etiam supra obeurrit 21, 8, 8. Poeno, cepisse jam se urbem, si paullulum adnitatur, credente. Deinde victoriam in manu esse Harl. Hinc et dum turbatos Lov. 2. et Harl. dum turbatos reliqui mei cum antiquis edd. dum perturbatos ex Mog. cod. Frobenius anno 1531. subftituit, quod obtinuit usque ad Gronov. qui pr. ed. not. tur. batos vindicavit, et reftituit: neque tamen poftea, quum iteratis curis cum perturbatos verius judicaffet, illud perturbatos revocavit. dum cur ferre non potuerit, v. ad 1, 40, 7. Sed perturbatos ob fidem Mfti Mog. re. cepi. Modo hoc cap. Ad perturbandos ordines eorum C. Livium Salinatorem equos inmittere jubet. V. ad 3, 70, 9. Deinde Gro

connisi tandem averterunt hoftem. Poftquam terga dabant, et in fugam paflim effundebantur, tum ad passim 13 persequendos eos legionarii equites inmiffi. Quatuordecim millia Bojorum eo die caesa sunt; vivi capti mille nonaginta duo: equites septingenti viginti unus, tres duces eorum, signa militaria ducenta duo14 decim, carpenta sexaginta tria. Nec Romanis incruenta victoria fuit. supra quinque millia militum,

1