Cinciam de donis et muneribus, nisi quia vectigalis 10 jam et stipendiaria plebes esse senatui coeperat? Itaque minime mirum est, nec Oppiam, nec aliam ullam tum legem desideratam esse, quae modum sumtibus mulierum faceret, quum aurum et purpuram 11 data et oblata ultro non accipiebant. Si nunc cum illis donis Cineas urbem circumiret; stantes in publico invenisset, quae acciperent. Atque ego nonnullarum cupiditatum ne caussam quidem aut rationem 12 inire possum. nam ut, quod alii liceat, tibi non licere, aliquid fortasse naturalis aut pudoris aut indignationis habeat; sic, aequato omnium cultu, quid unaquaeque vestrum veretur, ne in se conspiciatur? 13 Pessimus quidem pudor est vel parsimoniae, vel paupertatis: sed utrumque lex vobis demit, quum id,

Quia vectigalis jam et stipendiaria plebes esse senatui coeperat) V. Brummer. ad 1. Cinciam c. 2. §. 15. DUK. plebs Mog. Lov. 1. 2. 3. 4. 6. Voff. Harl. Mead. ambo, Gaertn. et Hearnii L. 1. plebis Lov. 5. et ed. Camp. Mox . seq. vox aliam omittitur in Lov. 3. et Hearnii L. 1. vox ullam in Voll. et Lov. 1. ac 6. vox tum in Lov. 6. quas tres alio ordine ullam tum aliam exhibet Gaertn. Deinde datam et ob. latam legunt edd. antt. pro quo Moguntini ex Membranis suis de. derunt data et oblata, consentientibus codd.

§. 11. Stantes in publico in venisset eas, quae acciperent] eas redundat. GELEN. Pall. invenisset et quae acciperent. Hine factum in ed. prisca invenisset eas, quae acciperent. GEBH. et quae acciperent Voll. Lov. 1. 3. 4.6. et Mead. 2. et stantes in pu

blico invenisset, quae acciperent Gaertn. Verum utroque loco to et natum videtur ex ultimis literis vocis praecedentis. V. ad 39, 18, 8. invenisset eas, quae acciperent Lov. 5.

Ne caussam quidem aut rationem inire possum] Editio vetus Moguntina invenire possum. MOD. Causa inveniri dicitur, non iniri. Ratio iniri et inveni. ri. Itaque videri queat, scribendum effe invenire possum, quod hic in aliis legi adnotant Modius et Hearnius. Sed fortaffis tutius eft nihil tentare. Saepe enim observatum eft, pluribus nominibus unum verbum, quod non omnibus illis, sed uni tantum conveniat, adponi. DUK. invenire per errorem ed. veterem Mog. praeferre inde colligo, quod codex Mog. omnes codd. reliqui, quibus usus sum, ac tandem omnes, praeter unam

quod habere non licet, non habetis. Hanc, inquit, 14 ipsam exaequationem non fero, illa locuples. cur non insignis auro et purpura conspicior? cur paupertas aliarum sub hac legis specie latet, ut, quod habere non possunt, habiturae, si liceret, fuisse videantur? Vultis hoc certamen uxoribus vestris injicere, Quiri- 15 tes, ut divites id habere velint, quod nulla alia possit; pauperes, ne ob hoc ipsum contemnantur, supra vires se extendant? Nae, simul pudere, quod non 16 oportet, coeperit; quod oportet, non pudebit. quae de suo poterit, parabit: quae non poterit, virum rogabit. Miserum illum virum, et qui exoratus, et qui 17 non exoratus erit! quum, quod ipse non dederit, datum ab alio videbit. Nunc vulgo alienos viros rogant, ▲ et, quod majus est, legem et suffragia rogant, et a

illam, editiones inire tueantur. Et quidem lectio illa ita exponenda eft, ut fecit Cl. Dukerus. De illo autem loquendi genere vide. bimus ad 40, 42, 12.

§. 12. Aequato omnium cultu quid unaquaeque vestrum veretur] Moguntini ex cod. suo ediderunt aequato omnium cultu, quid unaquaeque vestrum vereretur. Frobenius deinde veretur, pro vereretur, anno 1535. recte subftituit. Crediderat li brarius scriptum fuiffe ver'etur; de quo errore v. ad 39, 52, 6. Typis descripti priores praefe. runt aequat omnium cultum, quod unaquaeque. Et ita etiam Harl. in marg. sed aequat omnium cultum, quid unaquaeque Voff. Lov. sex, et Mead. 2. aequat omnem cultum, quid unaquae que Gaertn. Prima erroris origo fuit, quod ultima tov aequato litera a prima vocis sequentis in

tercepta sit. Certe aequat omnium cultu in Mead. 1. supereffe dicitur. Mox §. scq. Pessimus pudor est vel parsimoniae Lov. 2. et Harl. Pessimus quidem est pudor vel parsimoniae Lov. 5. et edd. ante Froben. anni 1535. To est exsulat a Lov. 4. Tum habeatis Lov. 1. 2. et 3.

§. 14. Ut, quod habere non possunt, habiturae, si liceret, fuisse videantur] et quod habere Voff. Lov. 1. 2. 4. 6. Harl. Mead.uterque,et Gaertn. [Bamb.] Quod si probandum, insuper vi deantur mutandum in videntur. Sed vulgatum malo. et atque ut saepe in Matis confunduntur. V. ad 21, 28, 8. [§. 15. Quirites omittit Bamb.]

§. 16. Nae, simul pudere] Pri. ma vocula non adparet in Lov. 4. et Mead. 2. [ne simul pudore quod.. coeperit Bamb.]

§. 18. Et a quibusdam im.

18

quibusdam impetrant, adversus te, et rem tuam, et liberos tuos inexorabiles. Simul lex modum sumtibus uxoris tuae facere desierit, tu numquam facies. 19 Nolite eodem loco existimare, Quirites, futuram rem, 20 quo fuit, antequam lex de hoc ferretur. Et, hominem inprobum non accusari, tutius est, quam absolvi: et luxuria non mota tolerabilior esset, quam erit nunc, ipsis vinculis, sicut fera bestia, irritata, de21 inde emissa. Ego nullo modo abrogandam_legem Oppiam censeo. vos quod faxitis, Deos omnes fortunare velim.

petrant] MS. et id a quibusdam imp. MOD. Incertum eft, utrum et id a quibusdam, ut Modius monet, an id a quibusdam in Mato Mog. fuerit. Mox si lex mòdum sumtibus uxoris tuae Lov.

2.3. et Harl. si lex modum sum. tibus tuis Gaertn. simul lex modum sumtibus uxori tuae Vol. et Lov. 1. (§. 17. non dederit ab alio videbitur. nunc vulgo alios viros rogant Bamb.]

Adversus te, et rem tuam, et liberos tuos inexorabiles] Dubium, ex prioribusne pendeant haec verba, an ex sequentibus. Quidam etiam de solis puellis, non pueris, intelligi contendunt, quod equidem nescio. GLAR. Ex sequentibus pendere nequeunt. Consequens igitur, ut referantur ad priora. [liberos tuos exorabilises. Bamb.]

6. 19. Nolite eodem loco existimare, Quirites. futuram rem, quo fuit] Vocem Quirites non agnoscunt Lovel. 1. 2. 3. 4. 6. Harl. Mead. a. [Bamberg.] et Gaertn. quorum ultimus etiam praefert fu'it, id eft fuerit, sollemni scribarum errore. V. ad 40, 14, 11.

§. 10. Luxuria non mota tolerabilior esset) tutior est Harl. tolerabilior est Voff. Lovel. 2. Mead. 1. et Gaertn.

Ipsis vinculis solutis, sicut ferae bestiae irritatae, deinde emissae] Legendum ipsis vincu lis sicut fera bestia irritata, deinde emissa. Ubi aliquis participium vinculis solutis addidit, cum nihil opus effet. GElen. Editio Moguntina ipsis vinculis solutis, sicut ferae bestiae irritatae, deinde emissae. Videat lector, quid velit, quid ne velit. MOD. Pall. multitudinis numero ferae bestiae irritatae, deinde emissae. Prisca ed. nunc ipsis vinculis solutis, sicut ferae bestiae irritare, deinde emissae. GEBH. [Vulgatum] ab Gelenio eft, qui recte delevit zò solutis, quod adjecerant in editionibus. Sed scripti, ipsis vinculis, sicut ferae bestiae irritatae, deinde emissae. Forsan erit, cui placeat: tamen esse durius judico, et legendum ipsis vinculis, sicut ferae bestiae irritata, deinde emissa. Nihil impedit, quo minus luxuria cum multis feris recte comparetur. 35, [18, 6.1 de

V. Poft haec tribuni quoque plebei,, qui se inter- 1 ceffuros professi erant, quum pauca in eamdem sententiam adjeciffent; tum L. Valerius

pro rogatione ab se promulgata ita differuit. Si privati tantummodo ad suadendum dissuadendumque id, quod a nobis rogatur, processissent, ego quoque, quum satis dictum pro utraque parte existimarem, tacitus suffragia vestra exspectassem. nunc, quum vir gra- a vissimus consul M. Porcius, non auctoritate solum, quae tacita satis momenti habuisset, sed oratione etiam longa et adcurata insectatus sit rogationem no

Philippo: nosse se spiritus ejus, nosse animum: ferarum modo, quae claustris aut vinculis teneantur, ingentes jam diu iras eum in pectore volvere. Lib. 36, [7, 13.) Ille quidem ferae bestiae vinctae aut clausae, et refringere claustra cupienti regis iram verbis aequabat. J. FR. GRON. To solutis neque Hearnius in L. 1. et N. neque ego in ullo cod. in`venimus, nisi in solo Lov. 5. qui, ut alibi semper, ita hic etiam veterrimis edd. consentit. Deinde omnia numero plurali efferunt et Hearnii codd. et mei.[et Bamb.] Verum omissae legunt Lov. 1.6.

et Gaertn. obnixae Lov. 3.

§. 21. Ego nullo modo abrogandam legem Oppiam censeo: vos quod faxitis, Deos omnes fortunare velim] Nota egre. giam claudendae suasionis formulam: et cui gemina germana illa sit P. Decii Muris, ubi aït 10, [8, 12.) Ego hanc legem, quod bonum, faustum, felixque sit vobis. ac reipublicae, uti rogastis, jubendam censeo. imo germanior adhuc illa, qua utitur in dissuasione sua libro 7. finiens ita: Omnium rerum causa vobis antiquandas censeo istas ro

gationes. Quod faritis, Deos velim fortunare. MOD. Utrumque Livii exemplum Modium bau. sisse ex Brisson. 2. de Formul. 132 inde colligo; quod, quum, Brisson. alterum corum 1.7. exfare dixisset, licet tamen 1. 6, 41, 12. reperiatur, eumdem errorem etiam Modius hic commiserit. Ceterum vos quod facitis perperam Voff. Lov. 1. 2. 3. 4. 6. Mead. ambo, Gaertn. Hearnii L. 1. et edd. Camp. Rom. anni 1472. ac Parm.

§. 1. Post haec tribuni quoque plebis] MS. Post haec tribuni plebei. MOD. Pall.tribuni quoque plebei. GEBH. plebei etiam om. nes mei. idque Gronov. recepit. V. ad 2, 33, 2. [ plebi Bamb.] Lov. 1. et 3. Si privati modo Mox Si privatim tantummodo

Lov. 6.

§. 2. Nunc, quum vir gravissimus consul M. Porcius) MS. vir clarissimus consul M. Porcius. et posset sane ita legi commode. nam licet haud ulla fere re alia, quam gravitate, com. mendetur prolixius, quis tamen peccet eum clarissimum virum nominando, qui in sua civitate

3 stram, necessum est paucis respondere. qui tamen plura verba in castigandis matronis, quam in rogatione nostra dissuadenda, consumsit: et quidem, ut in dubio poneret, utrum id, quod reprehenderet, matronae sua sponte, an nobis auctoribus, fecissent. 4 Rem defendam, non nos; in quos jecit magis hoc