εβουλεύοντο ποιείσθαι Πύρρον ηγεμόνα και καλεϊν επί τον πόλεμον ως σχολήν άγοντα πλείστην των βασιλέων και στρατηγός όντα δεινότατον. Των δε πρεσβυτέρων και νούν εχόντων πολιτων οι μεν άντικρυς ενιστάμενοι προς την γνώμην εξέπιπτον υπό κραυγής και βίας των πολεμοποιών, οι δε ταύτα ορώντες και απέλειπον τας εκκλησίας. Ούτω δε του δόγματος κυρίου γενομένου πρέσβεις έπεμψαν εις "Ήπειρον ούχ αυτών μόνον, αλλά και των Ιταλιωτών δώρα τω Πύρρω κομίζοντας και λέγοντας, ως ηγεμόνος έμφρονος δέονται και δόξαν έχοντος, δυνάμεις δε αυτόθεν υπάρξουσι μεγάλαι παρά τε Λευκανών και Μεσσαπίων 10 και Σαυνιτών και Ταραντίνων εις δισμυρίους ιππείς, πεζών δε ομού πέντε και τριάκοντα μυριάδας. Ταύτα ου μόνον αυτόν επήρε τον Πύρρον, αλλά και τοΐς 'Ηπειρώταις προθυμίαν ενέβαλε και ορμήν της στρατείας. XIV. Ην δε τις Κινέας, Θεσσαλός ανήρ, τω μεν φρονείν 15.

" δοκών ικανός είναι, Δημοσθένους δε του ρήτορος ακηκοός έδόκει μόνος ευ μάλιστα των τότε λεγόντων οίον έν εικόνα της εκείνου δυνάμεως και δεινότητος αναμιμνήσκειν τους ακούον

Συνών δε τω Πύρρω και πεμπόμενος επι τας πόλεις εβεβαίου το Ευριπίδειον, ότι παν εξαιρεί λόγος,

δ και σίδηρος πολεμίων δράσειεν άν.

20

Ο γούν Πύρρος έλεγε πλείονας πόλεις υπό Κινέου τούς λόγους ή τοϊς όπλοις υφ' εαυτου προσήχθαι και διετέλει τον άνδρα τιμών εν τοίς μάλιστα και χρώμενος.

XV. Πρώτον μεν ούν απέστειλε τον Κινέαν τοΐς Ταραντί5 νοις στρατιώτας άγοντα τρισχιλίους έπειτα πολλών ίππηγών

και καταφράκτων και πορθμείων παντοδαπών εκ Τάραντος κομισθέντων ενεβίβαζεν ελέφαντας είκοσι και τρισχιλίους ιππείς, πεζούς δε δισμυρίους και δισχιλίους τοξότας και σφενδονήτας

πεντακοσίους. Γενομένων δε πάντων ετοίμων αναχθείς έπλει: 10 και μέσον έχων τον Ιόνιον αρπάζεται βορέα ανέμω παρ' ώραν

εκραγέντι. Και βιασθείς αυτός μεν αρετή και προθυμία ναυτών και κυβερνητών εξανέφερε και προσανήγε τη γη πολυπόνως και παραβόλως, του δε άλλου στόλου συγχυθέντος και των

νεών σκεδασθεισών αι μεν αποσφαλείσαι της Ιταλίας εξεώσθη15 σαν εις το Λιβυκόν και Σικελικόν πέλαγος, τας δε υπερβαλεϊν

μη δυνηθείσας άκραν Ιαπυγίαν νύξ τε κατελάμβανε και πολλή και χαλεπή θάλασσα παίουσα προς χωρία δύσορμα και τυφλά πάσας διέφθειρε πλήν της βασιλικής. Αύτη δε πλαγίου μέν

έτι όντος του κύματος ήμύνετο και διέφευγε μεγέθει και ρώμη 20 τας επιβολής της θαλάσσης έπει δε περιελθόν από γης απήντα

το πνεύμα και κίνδυνον είχεν ή ναύς αντίπρωρος ισταμένη προς κλύδωνα πολύν διαρραγήναι, το δε εφέντας αύθις ηγριωμένω πελάγει και πνεύματι τροπάς λαμβάνονται παντοδαπάς

φέρεσθαι φοβερώτατον εφαίνετο των παρόντων κακών, άρας 25 ο Πύρρος αυτόν αφήκεν εις θάλασσαν και των φίλων και των

δορυφόρων ευθύς ήν άμιλλα και προθυμία περί αυτόν. Η δε

es war eine Zeit, in welcher die Seeleute Stürme nicht mehr erwarteten. 12. εξανέφερε] sc. την vaūv. Impf. de conatu. προσανήγε] = appellere (παραβ. =

(. wider Erwarten). 16. άκραν 'ίαπυγίαν] die Südostspitze Italiens, mit welcher der Tarentinische Meerbusen im Osten schliesst (Capo di Leuca). 17. τυφλά 8ααα caeca. 18. πλαγίου] Der Wind kam vom Norden, das Schiff fuhr von Nord nach Südwest, also fiel der Wind schräg auf das Schiff. Nachdem aber das Schiff das Vorgebirg umsegelt hat, steuert es gegen Norden, so dass also nicht der Wind (περιελθόν), sondern nur die Richtung des Schiffes sich wendet. 22. το δε εφέντας] sc. ναύν. In der Meerenge trat ein öfterer Wechsel des Windes ein (tponds

νύξ και το κύμα μετά ψόφου μεγάλου και τραχείας ανακοπής χαλεπήν επoίει την βοήθειαν, ώστε μόλις ημέρας ήδη μαραινομένου του πνεύματος εκπεσείν αυτόν επί την γην, τω μεν σώματι παντάπασιν αδυνάτως έχοντα, τόλμη δε και ρώμη της ψυχής ανταίροντα προς την απορίαν. "Αμα δε οί τε Μεσσάπιοι, και καθ' ους εξεβράσθη, συνέθεον βοηθούντες εκ των παρόντων προθύμως και προσεφέροντο των σωζομένων ένιαι νεών, εν αις ήσαν ιππείς μεν ολίγοι παντάπασι, πεζοί δε δισχιλίων ελάττους, ελέφαντες δε δύο.

XVI. Τούτους αναλαβών ο Πύρρος εβάδιζεν είς Τάραντα. 10 Και τού Κινέου προαγαγόντος εις απάντησιν ως ήσθετο ολίγους όντας τους στρατιώτας, παρελθών ουδέν ακόντων ουδέ πρός βίαν έπραττε των Ταραντίνων, έως ανεσώθησαν αι νήες εκ της θαλάττης και συνήλθεν η πλείστη της δυνάμεως. Τηνικαύτα δε ορών το πλήθος άνευ μεγάλης ανάγκης μήτε σώζεσθαι δυνάμενον μήτε σώ- 15 ζειν, αλλ' οίον εκείνου προπολεμούντος οίκοι καθησθαι περί λουτρά και συνουσίας γιγνόμενον, απέκλεισε μεν τα γυμνάσια και τους περιπάτους, εν οις άλύοντες υπέρ των πραγμάτων λόγω διεστρατήγουν, πότους δε και κώμους και θαλίας άκαίρους ανεϊλεν, εκάλει δε προς τα όπλα και περί τους καταλόγους των στρα- 20 τευομένων απαραίτητος ήν και λυπηρός, ώστε πολλούς εκ της πόλεως απελθεϊν άηθεία του άρχεσθαι δουλείαν το μή προς ηδονην ζήν καλούντας. Επει δε Λαιβίνος και των Ρωμαίων ύπατος

λαμβάνοντι παντοδαπάς). 1. ubi castra locanda sint sciant etc. ανακοπής] das Anprallen der Wo- 19. θαλίας ακαίρους] Die gen. 2. ημέρας] 80. επιφανεί- Schwelgerei der Tarentiner hatte σης. μαραινομένου, wie de- wesentlich ihren Grund in der crescere für remittere, remissio fit. grossen Zahl der Feiertage. 20.

5. ανταίροντα ] Widerstand περί τους καταλόγους] bei der Ausentgegensetzen, überwinden; hebung, κατάλογοι sind die Hebevirtute ac vigore animi superare

listen. 21. απαραίτητος, necoramiserias. - 6. εκβράσσειν eicere bilis, avanpós severus. „Die Tarenaliquem

tiner hatten gemeint den Sieg wie 14. η πλείστη της δυνάμεως] At- eine andere Waare für ihr Geld sich traction oder Assimilation des gekauft zu haben; es war eine Art Superlativo an den Sing. des parti- Contractbruch, dass der König sie tiven Genetiv; oder η πλείστη zwingen wollte sich ihn selber zu μερίς της δυνάμεως. 16. οίον] erfechten.“ Th. Mommsen I, 398. mit Inf. καθήσθαι Zu verbinden 22. απελθεϊν] Die Führer der geneigt sein, nur fähig sein Unzufriedenen schaffte Pyrros bei etc. γίγνεσθαι περί τι,

Seite oder sandte sie nach Epiros, pari vel delectari aliqua re. 18. wobei denn auch manche entkamen. αλύοντες] cf. p. 171, 8. lóyo Vgl. Hannibal in Capua gegen Maδιεστρατήγουν] vgl. die Rede des gius Decius, cf. Liv. XXII, 10 in Aem. Paulus vor seinem Abgange castra perducitur extemploque innach Makedonien, Liv. XXXXIIII, positus in navim et Carthaginem 22, 8 in omnibus circulis atque etiam missus, ne motu aliquo Capuae si dis placet, in conviviis sunt, qui ex indignitate rei orto senatum poeexercitus in Macedoniam ducant, niteret. - 23. Λαιβίνος] P. Laevinus.

ηγγέλλετο πολλή στρατιά χωρείν επ' αυτόν άμα την Λευκανίαν διαπορθών, ουδέπω μεν οι σύμμαχοι παρήσαν αυτώ, δεινόν δε ποιούμενος ανασχέσθαι και περιιδείν τους πολεμίους εγγυτέρω

προϊόντας εξήλθε μετά της δυνάμεως προπέμψας κήρυκα προς και τους Ρωμαίους, ει φίλον εστίν αύτοϊς προ πολέμου δίκας λαβεϊν

παρά των Ιταλιωτών αυτώ δικαστή και διαλλακτή χρησαμένους. Αποκριναμένου δε του Λαιβίνου μήτε διαλλακτήν Πύρρον αιρείσθαι Ρωμαίους μήτε δεδoικέναι πολέμιον, προελθων κατεστρα

τοπέδευσεν εν τω μεταξύ πεδίω Πανδοσίας πόλεως και Ηρα10 κλείας. Πυθόμενος δε τους Ρωμαίους εγγύς είναι και πέραν

του Σίριος ποταμού καταστρατοπεδεύειν πρoσίππευσε τω ποταμώ θέας ένεκα και κατιδών τάξιν τε και φυλακές και κόσμον αυτών και το σχήμα της στρατοπεδείας εθαύμασε, και των φίλων

προσαγορεύσας τον εγγυτάτω Τάξις μεν « είπεν , ώ Μεγά15 κλεις, αύτη των βαρβάρων ού βάρβαρος, το δε έργον εισόμεθα.

Και διά φροντίδος έχων ήδη το μέλλον έγνω τους συμμάχους αναμένειν, τοίς δε Ρωμαίοις, άν πρότερον επιχειρώσι διαβαίνειν, επέστησε φυλακήν υπέρ του ποταμού την είρξουσαν. Οι δε άπερ

εκείνος έγνω περιμένειν φθήναι σπεύδοντες ενεχείρουν τη δια20 βάσει, κατά πόρον μεν οι πεζοί, πολλαχόθεν δε οι ιππείς διεξε

λαύνοντες τον ποταμόν, ώστε δείσαντας την κύκλωσιν αναχωρεϊν τους Έλληνας, αισθόμενον δε τον Πύρρος και διαταραχθέντα τους μεν ηγεμόσι του πεζού παρεγγυάν ευθύς εις τάξιν

καθίστασθαι και περιμένειν εν τοίς όπλοις, αυτόν δε τους ιππεύσι 25 παρεξελάσαι τρισχιλίοις ούσιν ελπίζοντα διαβαίνοντας έτι και

διεσπασμένους ατάκτους λήψεσθαι τους Ρωμαίους. Επει δ' εώρα θυρεούς τε πολλούς υπερφαινομένους του ποταμού και τους ιππείς επελαύνοντας εν τάξει συστρέψας ενέβαλε πρώτος, αυτόθεν

τε περίοπτος ών όπλων κάλλει και λαμπρότητι κεκοσμημένων 30 περιττώς και την δόξαν επιδεικνύμενος έργοις ουκ αποδέουσαν

αυτού της αρετής, μάλιστα δε ότι τας χείρας και το σώμα παρέχων το αγώνι και τους καθ' αυτόν αμυνόμενος ερρωμένως ου συνεχείτο τον λογισμόν ουδε του φρονείν εξέπιπτεν, αλλ' ώσπερ

'

5

έξωθεν εφορών διεκυβέρνα τον πόλεμον αυτός μεταθέων εκασταχώσε και παραβοηθών τοϊς εκβιάζεσθαι δοκούσιν. "Ένθα δη Λεοννάτος ο Μακεδών άνδρα κατιδών Ιταλόν επέχοντα το Πύρρο και τον ίππον αντιπαρεξάγοντα και συμμεθιστάμενον άει και συγκινούμενον ,,Οράς είπεν ,,ώ βασιλεύ, τον βάρβα- 5 ρον εκείνον, δν ο μέλας ίππος ο λευκόπους φέρει και μέγα τι βουλευoμένω και δεινόν όμοιός έστι. Σοί γάρ ένορα και προς σε τέταται πνεύματος μεστός ών και θυμού, τους δε άλλους εα χαίρειν. Αλλά συ φυλάττου τον άνδρα. Και ο Πύρρος απεκρίνατο Το μεν ειμαρμένον, ώ Λεοννάτε, διαφυγείν αδύνατον: 10 χαίρων δε ούτε ούτος ούτ' άλλος τις Ιταλών εις χείρας ημίν σύνεισιν. "Έτι ταύτα προσδιαλεγομένων ο Ιταλός διαλαβών το δόρυ και συστρέψας τον ίππον ώρμησεν επί τον Πύρρον. Είτα άμα παίει μεν αυτός το δόρατα του βασιλέως τον ίππον, παίει δε τον εκείνου παραβαλών ο Λεοννάτος. 'Αμφοτέρων δε των 15 ίππων πεσόντων τον μεν Πύρρον οι φίλοι περισχόντες ανήρπασαν, τον δέ Ιταλόν μαχόμενον διέφθειραν. Ην δε τω γένει Φρεντανός, ίλης ηγεμών, Όπλακος όνομα.

XVII. Τούτο δε εδίδαξε τον Πύρρον μάλλον φυλάττεσθαι και τους ιππείς ορών ενδιδόντας μετεπέμπετο την φάλαγγα και 20 παρέταττεν, αυτός δε την χλαμύδα και τα όπλα παραδούς ενί των εταίρων Μεγακλεϊ, τοϊς δε εκείνου τρόπον τινά κατακρύψας εαυτόν επήγε τους Ρωμαίοις. Δεξαμένων δε εκείνων και συμβαλόντων χρόνον τε πολύν ειστήκει τα της μάχης άκριτα και τροπάς επτά λέγεται φευγόντων ανάπαλιν και διωκόντων γενέσθαι. 25 Και γάρ η διάμειψις των όπλων εν καιρώ προς σωτηρίαν αυτου γεγενημένη του βασιλέως ολίγου εδέησεν ανατρέψαι τα πράγματα και διαφθείραι την νίκην. Πολλών γάρ έφιεμένων του Μεγακλέους ο πρώτος πατάξας και καταβαλών αυτόν όνομα Δεξόος άφαρπάσας το κράνος και την χλαμύδα τώ Λαιβίνω 30 πρoσίππευσεν αναδεικνύων άμα και βοών ανηρηκέναι τον Πύρρον. Ην ούν παρά τας τάξεις των λαφύρων παραφερομένων

. και αναδεικνυμένων τοϊς τε Ρωμαίοις χαρά μετ' αλαλαγμού και τοίς "Ελλησιν αθυμία και κατάπληξις, άχρι ου μαθών και Πύρρος το γενόμενον παρήλαυνε γυμνώ τω προσώπω τήν τε 35