LIBRI SEPTIM İ. 177 opera fervatus eft. Qui, occupato colle fuper id jugum, in quo Samnites confederant, occafionem confuli in aequiorem locum evadendi dedit: ipfe ab hoftibus circumfeffus erupit. Quum milites Romani, qui Capuae in praefidio erant relicti, de ea occupanda urbe confpiraffent, &, detecto confilio, metu fupplicii a populo Romano defeciffent; per M. Valerium Corvum dictatorem, qui confilio fuo eos a furore revocaverat, patriae reftituti funt. Res praeterea contra Hernicos, & Gallos, & Tiburtes, & Privernates, & Tarquinienfes, & Samnites, & Volfcos profpere geftas continet. N PATAVINI LIBER SEPTIMUS. I. ANNUS hic erit infignis novi hominis confulatu, infignis novis duobus magiftratibus, praetura & curuli aedilitate. Hos fibi patricii quaefivere honores pro conceffo plebi altero confulatu Plebes. Confulatum L. Sextio, cujus lege partus erat, dedit: Patres praeturam Sp. Furio M. filio Camillo; aedilitatem Cn. Quinctio Capitolino & P. Cornelio Scipioni, fuarum gentium viris, gratia campestri ceperunt. L. Sextio collega ex Patribus datus L. Aemilius Mamercinus. Principio anni & de Gallis, quos primo palatos per Apuliam congregari jam fama erat, & de Hernicorum defectione agitata mentio. Quum de industria omnia, ne quid per plebejum confulem ageretur, proferrentur, filentium omnium rerum ac juftitio fimile otium fuit: nifi quod, non patientibus tacitum tribunis, quod pro confule uno plebejo tres patricios magiftratus, curulibus fellis praetextatos tamquam confules fedentes, nobilitas fibi fumfiffet, praetorem quidem etiam jura reddentem, & collegam confulibus, atque iifdem auspiciis creatum, verecundia inde inpofita eft fenatui ex Patribus jubendi aediles curules creari. Primo, ut alternis annis ex plebe fierent, convenerat: poftea promifcuum fuit. Inde, L. Genucio & Q. Servilio confulibus, & ab seditione & a bello quietis rebus, ne quando a metu ac periculis vacarent, peftilentia ingens orta. Cenforem, aedilem curulem, tres tribunos plebis mortuos ferunt, pro portione & ex multitudine alia multa funera fuiffe. Maximeque eam peftilentiam infignem mors quam matura, tam acerba, M. Furii fecit. Fuit enim vere vir unicus in omni fortuna: princeps pace belloque prius, quam exfulatum iret; clarior in exfilio vel desiderio civitatis, quae capta abfentis inploravit opem, vel felicitate, qua reftitutus in patriam fecum patriam ipfam reftituit. Par deinde per quinque & viginti annos (tot enim poftea vixit) titulo tantae gloriae fuit, dignufque habitus, quem fecundum a Romulo conditorem urbis Romanae ferrent. II. Et hoc & infequenti anno, C. Sulpicio Petico, C. Licinio Stolone, confulibus, peftilentia fuit. Eo nihil dignum memoria actum, nifi quod pacis Deûm expofcendae cauffa tertio tum post conditam urbem lectifternium fuit. Et quum vis morbi nec humanis confiliis nec ope divina levaretur, victis fuperftitione animis, ludi quoque fcenici, nova res bellicofo populo, (nam circi modo fpectaculum fuerat) inter alia coeleftis irae placamina inftituti dicuntur. Ceterum parva quoque (ut ferme principia omnia) & ea ipfa peregrina res fuit. Sine carmine ullo, fine imitandorum carminum actu, ludiones ex Etruria adciti, ad tibicinis modos faltantes, haud indecoros motus more Tufco dabant. Imitari deinde eos juventus, fimul inconditis inter fe jocularia fundentes verfibus, coepere; nec abfoni a voce motus erant. Accepta itaque res faepiufque ufurpando excitata. Vernaculis artificibus, quia hifter Tufco verbo ludio vocabatur, nomen hiftrionibus inditum: qui non, ficut ante, Fefcennino verfu fimilem incompofitum temere ac rudem alternis jaciebant ; fed inpletas modis faturas, defcripto jam ad tibicinem cantu, motuque congruenti peragebant. Livius poft aliquot annos, qui ab faturis aufus eft primus argumento fabulam ferere, (idem fcilicet, id quod omnes tum erant, fuorum carminum actor) dicitur, quum faepius revocatus vocem obtudiffet, venia petita puerum ad canendum ante tibicinem quum ftatuiffet, canticum egiffe aliquanto magis vigente motu, quia nihil vocis ufus inpediebat. Inde ad manum cantari hiftrionibus coeptum, diverbiaque tantum ipforum voci relicta. Poftquam lege hac fabularum ab rifu ac foluto joco res avocabatur, & ludus in artem paullatim verterat; juventus, hiftrionibus fabellarum actu relicto, ipfa inter fe more antiquo ridicula intexta versibus jactitare coepit: quae inde exodia poftea adpel |