Immagini della pagina
PDF
ePub

T. LIVII PATAVINI

HISTORIARUM

AB URBE CONDITA

LIBRI.

J

EPITOME LIBRI SEXTI.

RES adverfus Volfcos & Aequos & Praenes

tinos profpere geftas continet. Quatuor tribus
additae funt, Stellatina, Sabatina, Tromenti-
na, Arnienfis. M. Manlius, qui Capitolium
a Gallis defenderat, quum obftrictos aere alieno
liberaret, nexos exfolveret, crimine adfectati
regni damnatus, de faxo Tarpejo dejectus eft:
in cujus notam fenatufconfultum factum eft, ne
cui de Manlia gente Marco cognomen effet. C.
Licinius & L. Sextius tribuni plebis legem pro-
mulgarunt, ut confules etiam ex plebe fierent,
qui ex Patribus creabantur. Eamque legem
cum magna contentione, repugnantibus Patri-
bus, quum
üidem tribuni plebis per quinquenni-

H

um foli magiftratus fuiffent, pertulerunt; & primus ex plebe conful L. Sextius creatus eft. Lata eft & altera lex, ne cui plus quingentis jugeribus agri liceret poffidere.

TITI LIVII

PATAVINI

I.QU

LIBER SEXTUS.

UAE ab condita urbe Roma ad captam eamdem urbem Romani fub regibus primum, confulibus deinde ac dictatoribus, decemvirisque ac tribunis confularibus geffere, foris bella, domi feditiones, quinque libris expofui; res quum vetustate nimia obfcuras, velut quae magno ex intervallo loci vix cernuntur; tum quod parvae & rarae per eadem tempora literae fuere, una cuftodia fidelis memoriae rerum geftarum: & quod, etiamfi quae in commentariis pontificum aliifque publicis privatisque erant monumentis, incenfa urbe pleraeque interiere. Clariora deinceps certioraque ab fecunda origine, velut ab ftirpibus laetius feraciufque renatae urbis, gefta domi militiaeque exponentur. Ceterum quo primo adminiculo erecta erat, eodem innifa M. Furio principe ftetit. Neque eum abdicare fe dictatura, nifi anno circumacto, paffi funt. Comitia in infequentem annum tribunos habere, quorum in magiftratu capta urbs effet, non placuit: res ad interregnum rediit. Quum civitas in opere ac labore affiduo reficiendae urbis teneretur, interim Q. Fabio, fimul primum magiftratu abiit, ab C. Marcio tribuno plebis dicta dies eft, quod

legatus in Gallos, ad quos miffus erat orator, contra jus gentium pugnaffet. Cui judicio eum mors, adeo opportuna, ut voluntariam magna pars crederet, fubtraxit. Interregnum initum. P. Cornelius Scipio interrex, & poft eum M. Furius Camillus iterum. Is tribunos militum confulari poteftate creat, L. Valerium Publicolam iterum, L. Virginium, P. Cornelium, A. Manlium, L. Aemilium, L. Poftumium. Hi ex interregno quum extemplo magiftratum iniffent, nulla de re prius, quam de religionibus, fenatum confuluere. In primis foedera ac leges (erant autem eae duodecim tabulae & quaedam regiae leges) conquiri, quae comparerent, jufferunt: alia ex eis edita etiam in vulgus; quae autem ad facra pertinebant, a pontificibus maxime, ut religione obftrictos haberent multitudinis animos, fubpreffa. Tum de diebus religiofis agitari coeptum, diemque ante diem xv Kalendas Sextiles, duplici clade infignem, (quo die ad Cremeram Fabii caefi, quo deinde ad Alliam cum exitio urbis foede pugnatum) a pofteriore clade Allienfem adpellarunt, infignemque rei nulli publice privatimque agendae fecerunt. Quidam, quod poftridie Idus Quinctiles non litaffet Sulpicius tribunus militum, neque inventa pace Deûm poft diem tertium objectus hofti exercitus Romanus effet, etiam poftridie Idus rebus divinis fu

perfederi juffum: inde, ut poftridie Kalendas. quoque ac Nonas eadem religio effet, traditum, putant.

II. Nec diu licuit quietis confilia erigendae ex tam gravi cafu reipublicae fecum agitare. Hinc Volfci, veteres hoftes, ad exftinguendum nomen Romanum arma ceperant, hinc Etruriae principum ex omnibus populis conjurationem de bello, ad fanum Voltumnae factam, mercatores adferebant. Novus quoque terror accefferat defectione Latinorum Hernicorumque, qui, post pugnam ad lacum Regillum factam, per annos prope centum numquam ambigua fide in amicitiam populi Romani fuerant. Itaque quum tanti undique terrores circumftarent, adpareretque omnibus, non odio folum apud hoftes, fed contemtu etiam inter focios nomen Romanum laborare; placuit eifdem aufpiciis defendi rempublicam, quibus recuperata effet, dictatoremque dici M. Furium Camillum. Is dictator C. Servilium Ahalam magiftrum equitum dixit: juftitioque indicto, delectum juniorum habuit, ita ut feniores quoque, quibus aliquid roboris fupereffet, in verba fua juratos centuriaret. Exercitum confcriptum armatumque trifariam divifit. Partem unam in agro Vejente Etruriae obpofuit: alteram ante urbem caftra locare juffit. Tribunus militum his A. Manlius, illis, qui adverfus Etrufcos mitteban

« IndietroContinua »