TITI LIVI AB VRBE CONDITA LIBRI. EDIDIT MARTINUS HERTZ. VOL. III. PARS I. EDITIO STEREOTYPA. EX OFFICINA BERNHARDI TAUCHNITZ. LIPSIAE MDCCCLXII. ADNOTATIO CRITICA. MARTINUS HERTZ hibere nondum potui, nunc, ut par erat, in usum vocavi et persaepe sagacissimas et eruditissimas eius Commentatione peracuta de no- disputationes vel emendationes tionibus quas Livius vocabulo po- mihi subministrasse vel viam certe puli subiecerit anno huius saeculi emendandi praecepisse grato anitricesimo emissa tu, vir illustris-mo profiteor. in aliis, quae ad sime atque humanissime, indefesso normam paulo severiorem dirigere studio in Livium interpretandum mihi visus est, obtemperare ei noatque emendandum incubuisti. cu- lui, ea omnia servaturus, quae cum ius egregiae operae proventus ex sanae rationis legumque gramuberrimos cum in dissertatione de maticarum praeceptis tum ex opevita ac scriptis Livii primo huius ris Liviani indole aut explicari aut editionis volumini praemissa iustis excusari aliquo modo poterant. laudibus extulerim, easdem has qua in re, cum libros XXXIlaudes nunc iterare nolo, ne mode- XXXIIII nuper iterum ederes, tu stiae tuae, quae si nimia esse pot- fortasse me ipso vel paulo fuisti est, in te sane nimia est, officiam. cautior. ac nos, qui editiones quanti autem te tuaque faciam, scholarum potissimum usibus deid eo tibi probaturus sum, quod stinatas adornemus, cautius agelibrum hunc qualemcumque ad te re debere quam eum, qui compotissimum mitto. iam igitur te mentarios criticos, uni virorum rogo, vir optime, ut hoc munuscu- doctorum examini submittendos, lum benigne et indulgenter, ut so-conscribat, non est quod lectores les, accipias. aequum ac benivolum admoneam. eorum qui post Madiudicium, quod de editione hac vigium et ab eo excitati in libris mea tulisti, neque huic volumini his emendandis operam publice defore spero, cui et ipsi cum emen-nuper collocarunt, H. A. Kochium dationes aliquot 'ad te scriptas dico et Mauritium Seyffertum, misimus' iusta maturaque consilia commentationes nonnullis locis tua non defuere. salutem adferre mihi visae sunt, in Praefanda praeterea quartae aliis, qui ad quattuor priores libros huic decadi Livianae habeo per- pertinent, opere illo tuo magno pauca. nam quae de libris manu- cum fructu usus sum. nec tamen scriptis, quorum fundamento libro- etiamnunc desunt loci vel deprarum ab urbe condita XXXI-vati vel ambigui. quorum haud XXXX emendatio superstruenda parvum numerum a te per reliquos est, in universum dicenda sunt, ea etiam huius decadis libros mox dixi in prolusione supra commemo- sive firmo iudicio constitutum sive rata p. XXXVI; de pretio autem efficacibus remediis sanatum iri eorum atque usu ita disseruit Mad- confido. vigius emendationum Livianarum Compendia scripturae in adnotap. 361 sqq., ut vix haberem, quae tione critica praeter I.F. Gr., Duk., addenda viderentur. ipsius Mad- Dr., Heus., quae explicatione non vigii inventa, quae in altero volu- egent, et ea, quibus praeterea in vol. mine ad ipsam emendationem ad- I et II usus eram (cum Mog. — ed. Moguntina, Bas. a et b ed. Basil. meum iterum atque iterum tibi, vir a. 1531 et 1535, tum litera W tui ornatissime ac doctissime, comnominis nota, ita ut Wt et inde a mendem. vale. lib. XXXV W significaret ed. Teu Scr. Gryphiaed. XXIIII m. Mart. bnerianam, Ww Weidmannianam, a. MDCCCLXII. Wl lectiones Livianas, Wi com = = mentationes nov. annalibus phil. LIB. XXXI in periocha acarnanis insertas et numero non addito vo- qui Naz. .post pacem- quinqualumen eorum annalium XXVIII) gesimo.] scripsi cf. c. 5, 1. cum v. l.: adhibui haec: M-cod. Mogunti- post-datam quadra(spscr. i)ngernus, de cuius lectione numquam ex tesimo anno ab urbe condita pausilentio capienda est coniectura, cis mensibus coeptum est autem B (et interdum b man. 2) cod. anno quingentesimo quinto. Naz.; Bambergensis, 5, ut antea,codd. des et edd. vett. cf. Drak.; post padett., ita tamen ut numquam, ne in cem Carthaginiensibus datam quanumero quidem codd. adferendo, dragesimo anno (ab urbe condita) Lov. 5 rationem habuerim, qui ex paucis mensibus (coeptum est aued. Campaniana descriptus est cf. tem anno quingentesimo quinto). Drak. ad lib. XXXVI 34, 10 adn. O. Iahnius. coeptum est autem anno coll. XXXIIII 40, 4; 47, 7 XXXV quingentesimo quadragensimo ab 28, 4; 49, 8 XXXVI 41, 5 etc.; g= urbe condita, post pacem Carthaeditio Goelleriana; Ig Iacobsius giniensibus datam paucis mensiapud Goellerum; Krg Kreyssi- bus. Ww | quod] Naz. corr. 5: quot gius ap. eundem. ipsius Kreyssi-Naz. pr. cui Iahnius || ferre quoque gii, qui per extremas has duas de- libri ferri (fort. nunc) quoque Tahcades de Livio optime meritus est, nius ferre ** quoque Ww.|| I, 3. lib. XXXIII ed. signavi Kr, eius-tris] B teste Besslero in ed. capp. 1dem ed. Tauchnitzianam (usus vero 24, progr. gymn. Soltisquell. a. 1847 sum ed. form. min.) Krt, eiusdem inserta, quacum cf. eundem act. ant. v. d. annott. ad lib. XXXXI-1842, 480 sqq. nov. ann. phil. et paed. XXXXV Kra, Krc censuram_ed. suppl. X 568 sqq. || 4. LXXXVII s Bekkerianae insertam ann. lit. Ien. teste Hearnio cf. C. Peterum`act. ant. a. 1831 nr. 153 sqq., Krm melete- 1839, 631 Th. Mommsenium röm. mata; per lib. XXXIII r = ed. Chronol. p. 121. adn. 210 ed. alt.: Romana, h Horrio. adornata LXXVIII B5 LXXXVIII (¿. e. duopraeterea sunt omnia secundum denonaginta Kr.) Glareanus || prieas leges, quas in prioribus volu- mus s (Lov. 1)? edd. pleraeque || 5. minibus secutus eram; in rebus or- proximis litori] Moguntini: proximi thographicis, cum scriptura cod. litori (seu littori) Bs proximi liM passim tantum et vix ubivis ac- toris (seu littoris)'s proximis litoris curate tradita sit, cod. B auctoritas edd. princ. || profundum] 5? Ascennon satis gravis esse videatur, sius: profundam || 8. causa] N.Heinantiquioris quidem scribendi ratio-sius: causai B caussae (aut causae) nis vestigia ex libris enotata, nisis | II, 2. eam] Asianam vg. || promolestias tironibus parare vide- vinciis] assecutus erat A. Rubenius rentur, servavi, reliqua ad artis prouintiis B: in proelio cum Boiis praecepta redegi, in adiagógois aut in proelio Boiis 5 || 3. P.] fort. rationes Drakenborchii, quam- C. Dr. proconsul s Cn. edd. ante Ald. quam haud ubivis satis sibi con- ut et adnunt(seu c)iarent aut ut stantis, servare malui quam sine adnunt(c)iarent aut ut et nuntiaiusto fundamento aliquid novare, rent (Dresd.) s || 6. Ampium]s (B §. id quod imprimis ad praepositio- 7. 9) W: Appium B qua] Ma.: num quae dicitur assimilationem quam | 7. Mutilum] 5 (B. XXXIII, pertinet. iam igitur nihil adden- 37, 2) edd. vett.: militum B. || 9. VII dum est nisi ut et me et Livium В corr.: ш. В pr. || icit] 5, quod eti = am XXI 18, 10. 11 videtur servan- rat. T. L. ann. usi sint hist. Lat. atq. dum esse: iecit Bs fecit Besslerus | Gr. Gott. 1860. p. 86. || (qui nunciaaliut B. III, 6. eadem scribere s runt) Crev. | nunciarunt s edd. vett. Ald. | IIII, 3. C. et M. Servilii] et m. 3. libeats Muretus | possint Vosseruilius B. L.] C. XXVII 35, 2. sius l. 1. || 7. voveri] "Crev.: uouere 14 t. P ibid. §. 1. hostilus B. || 4. libri uouere [licere; ex certa uoueri] Gillo] B XXX, 21, 2 et ex sil. infra c. Ma. vovere-pecunia] in litura B. 8, 8, ex corr. 6, 2: cilo B h. l., unde||| quia ea] Bekkerus: quia B si ea Cilo ubique scripturus eram coll. inscr. vg. | quod nisi 5 vg. || 10. quantam] Grut. DXCVII, 9, ubi M. quidam Ful-bug.: qua tamen B quanta Duk. || vius Cilo l.; at meliores ibi testes totiens]octiens B cf. Krg. 419 n. c. p. Gillo praebere me edocuit Aem. Hueb- 273. || X, 2. Celinibus Ilvatibusque] nerus (hodie lapidis huius Carthag. Bcf. Ww adn.: al. v. ap. Dr. || 5. cenov. tres modo priores versus super- tero.. dimisso, praeter.. nominis, sunt); scillo B pr. c. 6, 2. || Plancus] cum 5 pars edd. 7. velit] b: uenit Bc. 6, 5: plautus (plantus g) Bh. 7. B velint ci. Ww. augere 5 Sigonius IV, 1. quingesimo ex Prisc. de fig. || XI, 1. in Etruria edd. ante Ald. || 3. num. 4, 22 p. 1352 P. Sigonius || quin- Q. Minutio Bs: immo L. Furio, et sic quagesimo primo] Ww. cf. Momms? Mediol. 1505, al. || fort. (in) vicem seni chronol. Rom. p. 121 adn. 210: I. F. Gr. || 5. sciri Vossius 1. 1. || 9. quinquagesimo uno F. Lachmannus (iussi) I. F. Gr. || 10. peterentque] de font. Liv. II, 94 qdragensimo Bs fere omnes, Dr. in adn., v. d. act. uno B quadragesimo uno vel qua- lit. Ten. 1811, 20, 156 sq.: petere Bas. dragesimo primo vel quadragesimo a I. F. Gr.; al. s ap. Dr. || 12. eis] s quinquagesimo Sigonius quinqua- Ma.: ei libri (ei) Vossius l. l. sibi I. gesimo secundo Dodwellus quin- F. Gr. || indicasset] B, tacite Walquagesimo quarto Glareanus || 2. chius em. Liv. p. 220, g. p. 366 (Ma): fort. primam I. F. Gr. || 7. renuntias- iudicasset 5 vg. 17. eius.. permitsent] B; assecutus erat Dr. || 9. re- tenti] A. Rubenius: eius permitsponderi] B Duk., Crev.: respon- tente Bs eis.. permittente s edd. vett. dere | VII, 3. si numquam alias] B cf. Wt praef. mutarive] 5 vg. cf. et sic I. H. Vossius Anm. u. Randgl. Kr. Krc. p. 273 sq. Besslerum act. p. 280. || proximo certe Ma. : Punico ant. l. 1. p. 485: mutari Bs. || XII, 3. proximo certe Bs proximo Punico fort. quinquennio ante Crev. || 4. si certe et proximo certe punico 5. || 7. qua Vossius l. 1. || 4 sq. fieri. curam quinto die Ma.: quinto die inde B accenderunt] ex B Bekkerus (nisi quinto inde die b vg. || 8. nec car- quod nunciata Bekk.) || 6. fort. [in] thaginiensibus B cf. Bessleri adn. et templo Ww. || XIII, 4. aliut B pr. Ww. alterum aequabitis] add. Fr. noxia] Wt. praef. w: noxiam Bob Iacobsius add. animadv. in Ath. dei- noxam vg. ob noxiam Besslerus Wt pnos. p. 128 cf. diatr. de re crit. capp. noxam v. d. lit. Centralbl. 1862 p. 18. 'duo p. 11 n. ** 10. comparate I. F. || 5. aeri Budaeus, Crev., al. || 6. diGr. comparo Vossius l. 1. 11. sed] cerent I. F. Gr. || 7. vectigal] B Ww L et id. ibid. 15. iam] Be Besslerus: Ma.: vectigales vg. || 9. trientabuetiam 5 vg. || VIII, 3. fort. (feciales) lumque] Hearnius, Mommsenius decreverunt I. F. Gr. || 5. de exer- nunt. soc. sax. 1850, 98 sq. n. 13: trien citu B; fort. de exercitubus Bessle- tabulüq; B trieň tabulumque s (Ox. rus 7. consules darent] g p. 148: N); de rell. cf. Dr., Wi p. 182. || cos. darent B consul daret vg. || 8. XIIII, 1. paludatis] Bs cf. Heerwapraesidium I. F. Gr. praesidi Ma. genii ad XXI, 63, 9 et Ww adn.: pa386 n. esse I.F.Gr. || 10. haberent] ludatus cum s? vg. I. F. Gr. ad XLI, Muretus: haberet || VIIII, 1. Ptolo- 10, 5 adn. Kra p. 24. || 2. Cn.] conmaeo hic acsaepius B, quam scribendi sulis 5 C. 5. || 3. Centho] quod etiam rationem aequabilitatis tantum causa XXV 2, 3 scribendum erat, Sigonius: non admisi cf. modo Köhlerum qua cento B. || et mille militum] b g. p. |