D. FERDINANDO praesidium circumspexiffet; par D. G. EPISCOPÒ PADERBORNENS I, S. R. 1. Principi, Comiti Pyrmontano, etc. Coadjutori Monafteriensi, DOMINO MEO CLEMENTISSIMO. Naviculam hanc, in qua meditationum aliquot formas et trio. cinii in Tito Livio mei partem oneravi, optimo sidere ituram, et ab omni procella tutam rei. publicae populi Romani oras cir. cumerraturam censui, si in ejus acroftolio Reverendiffimae Cel. situdinis Tuae nomen pro para. semo insculperem, et hanc ei Tu. telam invocarem. Quanquam quid de me loquor? qui videri non possum id sponte mea facere, et in hac re liberum quidquam habere, praeoccupatus vel patrocinii tanti gloria, quo jam duodecim annos resplendens inceffit Livius; vel, quam religiose observare pietas me jubet, paternae voluntatis conjectura. Non enim huc escenderem, nisi pa tim persuasus effem, eum ipsum, si contigiffet vita, omnia ifta sic recorrecturum fuiffe. Itaque non me, sed patrem meum, crede, Princeps Celsiffime, diem hunc illo repetitae lectionis dono inftaurare, et velut scapham, púppi majoris navis remulco alligatam, intra portum moliumque tuarum phalangas lente consequentem, et inde tranquillitati suac omnia spondentem, ab ipso subduci, supplicante, ut paribus auspiciis utramque dignetur Celsitudo tua. Ego quidem, quanta poteram ingenii noftri sagacitate utens, ex animi mei sententia circumivi, nunc boli. dem demittens, si ex imperioso opacitatis furvae pelago et abylo demersam Livii manum sentire poffem et apprehendere; nunc ad tollenonis et ciconiae opera defugiens, ut inventam non modo integre extraherem, sed quoque pulchre ablutam et ab omni limo repurgatam quadratamque exponerem. Quod si tamen in gemino hoc noftrae domus labore non alia similitudo conftabit, nisi quatenus Et canibus catulos similes et ta trepidabant, et quorum e matribus haedos Novimus; Batti age sane, habeatur non pro silphio, sed pro mero Daventriensi lasere, dum me argumenti gratia tueatur, quod et Livio Tuo datum eft, et occupatum in Geographia; cui ut operarer cultius, exemplum et stimulus mibi fuere Paderbornensia Monumenta, ex quibus primum di. dici, qui genius ab ultima origine fuerit locorum, in quae nascens cecidi. Denique quanto citerior non tempore solum, sed doctrina ac ftudio baec Gronoviani erga Titum Livium amoris mantilla videbitur; tanto acrius intendar, ut saltem cultus et reverentiae effigies aut par aut major exsiftat in me, qui id potiffimum voveo, Te, Princeps Eruditiffime, ad. gubernante Musarum fata, op timi hujus Livii gloria maximis se rebus augmentisque attollat. Scripsi Daventriae a. d. vii. Idus Novembris. ut Reverendissimae Celsitudini mendationem solus praeftare diffidebam, cum aliis, quos et doctos et conciliatos mihi noram, συμφιλολογεῖν, te primum ex omnibus animo meo obveniffe video, qui ad hanc operam vocareris, velut in solatium noftri desiderii. Narro enim tibi, Patrue longe honoratiffime; quum Primum ex peregrinis locis reversus varios meorum casus didici, hoc saltem mihi gratulatus fui, quod te, licet acerbitates satis feras fratrisque et sororis jacturas perpeffum, laetum tamen salvumque, et quietum divina pax conservaviffet; et nunc quarta vice ad conspectum et prolixae tuae voluntatis usum accelerans, non modo omnia conftantis in me amoris tui signa rc. peri, sed etiam eandem erga Musas et libellos, quos partim fratris tui vel exemplo vel adhortatione,partim propria indole diligenter usurpare consuefti, inclinationem ftudiumque et nobiliffimam quandam otii tui occupationem recognovi.Qua re non potuit non animus meus commoveri, et ingenti incremento observantiam, quam is semper erga JACOBUS GRONOVIUS, J. FR. F. te fovit, cumulare, ne senectam EPISTOLA PRIM A. LAURENTIO quidem tuam ab hoc optimarum literarum usu abhorrentem contemplans: mihique exinde cupiditas injecta eft ad te invitandum, ut volens ingrediare simu GRONOVIO lacrum vitae tuae, et sicut plu PATRUO SUO JACOBUS S. P. D. Quam lubens nuper uti voluerim prorogatione tuae consue. tudinis, et pergere tecum in prima vetuftate ex Graecis scriptoribus recensenda, ex hoc ince. pto meo abunde cognosces. Quippe in animo habens super incertiflimis quibusdam Titi Livii lo. cis, quae aut intellecta perperam, aut temerario casu detor rima's noctium tuarum vices in circumeundis Hamburgi vigiliis impendere soles, ita nunc, mecum circa Romani imperii limitem inter veterum ruinarum parietinas animo incedens, velut ambarvali luftratione Livianam hiftoriam augufte inftaures. In quam quum passim licitam quandam ignorantiam se impegiffe appareat, tum in nullam partem aeque incucurrisse animadverti, aut effraenatius se permisille, quam ad confundendas locorum appellationes, et Geographiam, amantiffimam ingeniis veterum materiem, longeque praeter om. nia neceffariam, obscurandam. In quo (nam de venia tua cer. tus sum) unde potius principii ducamus exordium, quam rep désias ab ea, cui omnes has ingenii blanditias, omnes hos dulces ludos acceptos referimus, Italia? vel ipso Livii ordine sic poftulante, cujus verba de eo tempore, quo circa matrem suam Roma luctabatur, a Metto Fufetio Albano duce edita ad regem Tullum Hoftilium, perquam lippientia vides ifta libro 1. cap. 23. Etrusca res quanta circa nos teque maxime sit, quo propriores vos, hoc magis scis. Quid enim adfert, aut continet hic locus, quo non dico inte. ger, sed non incurvus caecae depravationis dolore incedat? utrum in multa numeri variatione Livianam quandam xerophagiam et minime unctam oratio. nem? an abruptam soni vani. tatem, auri Latinae ingratissimam? Jam vero ad membranas veteres aut editiones principes si convertaris, tot maeandros in. venies, ut exire mali modus ul. tra non videatur potuiffe. In Florentino ad S. Marci legebam quo propior es Vulscis; nec a. liter notavit pater ex Voliano 1. Muretus ex veteri, ut addit, libro, quo propior ex Volscis; et sic ediderunt Juntae et Aldus in Veneta. Vollianus I. quo propior Vulscis: Rottendorffianus et Florentinus alter, quo propior Volscis; quomodo ha bent primae editiones usque ad Basileensem anni MDXXXI, quae vulgatam lectionem prodidit. Gu. dianus denique quo propior Vulsis. Exftatne fides mea, et incertum vel inaeftimabile videri poteft, irato Isidis siftro occaecatos hujus loci lectores correctoresque inter coelum ac terram haesitasse suspensos? Unde potuit tanta inconftantia exftitisse, nisi quod, primae lectionis veritate perdita, pofteriores nulla circuitione verum consequi et retrahere valuerint? Pater nihil aliud nisi his adscripsit locum alium Livii e libro 31. eodem capite, ubi leguntur ista: Vos, quo propiores Macedoniae estis, melius nostis. Quae, sicut loquendi modum confir. mant, ita ad rem ipsam nihil conferunt. Agitur enim de Etruscorum potentia; ejus contemplatione Fufetius Tullum ad paeem hortatur, ne, seu vicerit, sive succumbat, illi victum pariter victoremque poftea corripiant. Eam vero potentiam Volsci, gens Latina, ad alterum Romae latus, et cui nihil cum Etruria erat, declarare nequit tanquam ejus exemplum, et quos Romani jam effent experti peri. culosos vicinos. Plane ita pa. tet hoc crimen, ut ampliari in eo non oporteat. Propter quae sitellam ad te, Patrue, defero, et rogator adsum, ut suffragio tuo significes, an non et vulgatam scripturam valida dolabra subverterim, et pro ifta cmen. dationem veritate armatam majori, quam Gorgone eft Miner. vae sinus, proferam reponendo: Quanta circa nos teque maxime sit, quo propior es Vejis, hoc magis scis. Hujus enim civitatis Etruscae non modo vim, sed etiam in Romanae urbis pri.. ma incrementa odium, poterat cognoviffe Tullus ex regno Romuli, narrante nobis Livio cap. 15. Et maxime hos in documen. tum ejus periculi advocat, quia jam tum videtur rumor fuiffe sparsus de nova concitatione hujus populi, quum ftatim poft finitam trigeminorum pugnam Tullus Mettum jubeat juventu tem Albanam in armis habere, usurum se eorum opera, si bel. lum cum Vejentibus foret, ut legitur cap. 28. Redeat igitur poft longi temporis errores ex inflexo ifto variantium lectionum ambivio in veram Livius et ab ipso munitam viam. Non minor apparet labyrinthus, quo circumducitur libro 2. cap. 16. scribens: Atta Clausus ab Regillo magna clientium manu Romam venit. Non quo poft diligentiam Sigonii de situ et intel. lectu loci avocandam concionem putemus; sed Livii prisca ma nus vertitur, quam utique hanc non fuiffe, non tibi magis, Patrue, quam omnibus acquis iniquisque, eodem argumento facile persuadebo; adeo spila et crebra hic eft varietas. Ecce enim Flor. ad S. Marci praefert abċ Regillo. Puteaneus ab icous regillo. Voff. 1. ab ccon regillo. Vol. 2. ab lacu regillo. Flor. alter ab c. n. regillo. Rott. ab en regillo. ut et Gudianus cum Helmaeftadiensi. Quidni jusjurandum liquide dare paratus sim, non videri vel e republi. ca elegantiorum artium, vel e fide doctorum hominum, tam im. provide ifta percurri? Nec vero censeas oportet, solos manuarios scribas, plerumque non doctiffimos priorum simios, hic rem incongrue geffiffe: ipsi immo cruditi typorum praesides quam indecore haeserint, edi. tionibus, non secus ac obsignatis tabellis, pofteros edocent, quas et ipsas operae erit reco. gnoscere Quippe quum editio. nes primae extuliffent ab.cn.Regillo, id tenuit usque ad Vene. tas annorum мccccxcvi. et MDI. ita, ut mirer, cur scripturam veteris sui libri, quem pallim inculcat, nunc celet. Quidni enim, si Regillum urbs eft Sabinorum, ut ipse probat, etiam affumit lectionem Moguntinam, quae id clare dicit, et, quae si semper placuiffet, non potuiffet hacrere Glareanus? Agnoscis, Patrue, non vanis me imaginibus ludi, verius, quam satisfactum esse promiffo meo, et poteft tibi ex tanta haesitatione conftare, male sana effe vulgatae lectionis verba? Sane ut hoc opinor, ita spero etiam ad antiquae scripturae in Put. maxime et Voff. 1. elucentis veftigia curationem a nobis adhibitum iri te judice ita certam, ac si in templo dor. mientibus ipse Livii angelus adftitiffet. Legendum a vico Regillo. Omnes sane primos tum Italiae, tum aliarum regionum populos legimus vicatim habitaviffe. Sic de Samnitibus hic auctor 9, 13. Samnites ea tempestate in montibus vicatim habitantes. Sic de Gallis Cisalpinis aït Polybius libro 2. et alii scriptores, vixisse xwundòv, vel Kata Kouas. Neque commoveor, quod Dionysio Halicarnasseo et in Excerptis Peirescianis Appiano, et Suetonio Regillum vocetur mois et oppidum. Nam et Claftidium ita Livius nofter vicum vocat libro 21, [48.] et Plutarchus: at Polybius nov diserte appellat. Sic Forulos vicum vocat item in Sabinis Li vius libro 26, [11.] quae Servio civitas dicitur; idque pluries contigiffe annotavimus. Caeterum inprimis hanc per vicos campeftrem habitationem amaverunt Sabini, ut felicissimae telluris incolac, ita ingeniis ad agriculturam propensis. Ipse id eximie confirmat Livius hoc li bro cap. 63. Incendiis vicorum, quibus frequenter habitabatur, Sabini exciti. Nec minus kun Tespiva Dionysio Hal. memorata ex Catone, ut quae prima ab Sabinis occupata fuerit. Suetonius: Vespasianus natus est in Sabinis ultra Reate, vico modico, cui nomen est Phalacrine. Itaque et hanc causam co. gnoscendam puto, quare ab Sabinis magno in cultu Ceres habita fuerit, quod discimus ex eodem noftro, libro 41. cap. 28. Nam, quum ex Sabinis nunciatus effet terrae motus ingens cum multis aedificiorum ruinis, Romani non aliud numen placandum censuerunt, quam, ut illic narratur, Cereris, Liberi Libe. racque, rufticorum Deorum. Et patieris, Patrue, hic me parum per extra lineam exspatiari ad confirmationem loci alterius Liviani, infceto medicamine interpolati, in libro 22. cap. 36. ubi sic legitur: Et multo cruore signa in Sabinis caedis, aquas e fonte calidas manasse. Non enim jam ratibus ultra navigatur, ut ullo modo admitti possit, quod ille eruditus Lipsius non tam mittebat Sigonio, quam potius cum Sabinis somniabat, ut ipse sibi omen cecinit, re. scribens Signiae in Sabinis : quum Signia non in Sabinis, sed Latii urbs fuerit, ut cum omni vetuftate teftis eft ipse Livius libro 8. cap. 3. De reliquis enim caedis aquas tantum 'hariolatur. Vides igitur alio modo ista verba tentari, reponique, et multo cruore signa in Sabinis, Caeretes aquas e fonte etc. Quod licet appareat decentius, non tamen tolerari poteft. Nam ut taceam, videri Livium ista conjunctione in unam pericopen narra le duo prodigia, in Sabinis utraque facta, quum Caere. tes aquae sint in Etruria; credibile non eft, Livium ita interminate pronunciaviffe de omnibus omnium Deorum apud Sabinos signis. Nam et libro 23, [31.] quem locum ibi citatum cernis, dixit, Signa Lanuvii 8. ad Junonis Sospitae cruore ma. Non mollis Sinuessa, fervi- Fluctus Passeris, aut super- Non Phoebi vada, principes. Loca illa omnia balneis fuere celebria, seu Phoebi vada, quae in Itinerariis vocantur aquae Apollinares, eadem fuerint, ut videtur putafle Cluverius, seu diversa, ut pene ad vivum vide. tur demonftare clariffimus Holftenius, duntaxat utrumque aquarum Caeretum fontem etiam hodie balneorum vocabulis censeri docens. Itaque baec omnia me inducunt, quo minus ifti mutationi vel poffim, vel debeam acquiescere, et alio gradu clivum illum frangendum liberandumque pronunciem; immo potius avenεontos videar putare à Livio relictum fuiffe: Et multo cruore signa in Sabinis Cereris, aquas e fonte calidas manasse. De copia signorum apud Sabinos Cereris dubitare ultra |