mis pofitis, foedus iciffe, et privatas multorum fi- V.c.570. multates finitas. fubituram vobis aliquando germa- a. C. 182. nitatis memoriam, puerilis quondam fimplicitatis confuetudinisque inter vos, meorum denique praeceptorum; quae, vereor, ne vana furdis auribus cecinerim. Quoties ego, audientibus vobis, deteftatus exempla discordiarum fraternarum, horrendos eventus eorum retuli, quibus fe ftirpemque fuam, domos, regna, funditus evertissent? Meliora quoque exempla parte altera pofui; fociabilem confortionem inter binos Lacedaemoniorum reges, falutarem per multa fecula ipfis patriaeque. Eamdem

civitatem, poftquam mos fibi cuique rapiendi tyran nidem exortus fit, everfam. Jam hos Eumenem Attalumque fratres, a quam exiguis rebus, prope ut puderet regii nominis, mihi Antiocho, et cuilibet regum hujus aetatis, nulla re magis, quam fraterna unanimitate, regnum aequale. Ne Romanis quidem exemplis abstinui, quae aut vifa, aut audita habeam: T. et L. Quindiorum, qui bellum mecum gefferunt, P. et L. Scipionum, qui Antio chum devicerunt; patris patruique eorum, quorum perpetuam vitae concordiam mors quoque mifcuit. Neque vos illorum fcelus, fimilisque fceleri eventus, deterrere a vecordi discordia potuit: neque horum bona mens, bona fortuna, ad fanitatem flettere Vivo et fpirante me, haereditatem meam ambo et spe et cupiditate inproba creviftis. Eo usque me vivere vultis, donec, alterius veftrum fuperftes, haud am biguum regem alterum mea morte faciam. fratrem, nec patrem poteftis pati. nihil cari, nihil fanti eft: in omnium vicem regni unius infatia bilis amor fucceffit. Agite, confcelerate aures paternas: decernite criminibus, mox ferro decreturi t dicite palam, quidquid aut veri poteftis, aut comminifci libet. Referatae aures funt, quae pofthac fes cretis alterius ab altero criminibus claudentur. Haec, furens ira, quum dixiffet, lacrimae omnis bus obortae, et diu moeftum filentium tenuit.

ii a

Nec

IX.

V.c. 570. IX. Tum Perfeus: Aperienda nimirum noffe a.C. 18a. janua fuit, et armati comiffatores accipiendi, praebendumque ferro jugulum, quando non creditur, nifi perpetratum, facinus; et eadem petitus infidiis audio, quae latro atque infidiator. Non nequidquam ifti unum Demetrium filium te habere, me fubditum et pellice genitum adpellant. nam, fi gradum, fi caritatem filii apud te haberem, non in me, querentem deprehenfas infidias, fed in eum, qui feciffet, faevires: nec adeo tibi vilis vita effet noftra, ut nec praeterito periculo meo movereris, neque futuro, fi infidiantibus fit inpune. Itaque, fi mori tacitum oportet, taceamus, precati tantum Deos, ut a me coeptum fcelus in me finem habeat, nec per meum latus tu petaris. Sin autem (quod circumventis in folitudine natura ipsa fubjicit, ut hominum, quos numquam viderint, fidem tamen inplorent) mihi quoque, ferrum in me ftriftum cernenti, vocem mittere liceat; per te, patriumque nomen, quod utri noftrum fanctius fit, jam pridem fentis, ita me audias, precor, tamquam fi, voce et comploratione notturna excitus, mihi quiritanti interveniffes, Demetrium cum armatis nocte intempesta in veftibulo meo deprehendiffes. quod tum vociferarer in re praesenti pavidus, hoc nunc poftero die queror. Frater, non comissantium in vicem jam diu vivimus inter nos. regnare utique vis: huic fpei tuae obftat aetas mea, obftat gentium jus, obftat vetuftus Ma« cedoniae mos, obftat vero etiam patris judicium. Haec ) tranfcendere, nifi per meum fanguinem, non potes. omnia moliris et tentas. adhuc feu cura mea, feu fortuna, reftitit parricidio tuo. Hefterna die in luftratione, et decurfu, et fimulacro ludicro pugnae, funeftum prope proelium fecifti: nec me aliud a morte vindicavit, quam quod me ac meas vinci paffus fum. Ab hoftili proelio, tamquam fra. terno lulu, pertrahere me ad coenam voluifti. Credis, me, pater, inter inermes convivas coenatu rum fuiffe, ad quem armati comissatum venerunt? credis

g) Huc Gron. Crev.

credis nihil a gladiis nocte periculum fuiffe, quem fu- V. c. 570. dibus, te infpectante, prope occiderunt? Quid hoc a. C. 182. nofis, quid inimicus ad iratum, quid cum ferro fubcinitis juvenibus venis? Convivam me tibi committere aufus non fum; comiffatorem te cum armatis venientem recipiam? Si aperta janua fuiffet, fur nus meum parares hoc tempore, pater, quo queren tem audis. Nihil ego, tamquam accufator, crimi nofe nec dubia argumentis colligendo ago. Quid enim? negat fe cum multitudine veniffe ad januam meam? an ferro fubcinitos fecum fuisse? Quos nominavero, arceffe. poffunt quidem omnia audere, qui hoc aufi funt; non tamen audebunt negare. Si deprehenfos intra limen meum cum ferro ad te deducerem, pro manifefto haberes; fatentes pro deprehenfis habe.

X. Exfecrare nunc cupiditatem regni, et fu rias fraternas concita. fed, ne fint caecae, pater, exfecrationes tuae, discerne et difpice infidiatorem et petitum infidiis. noxium huic effe caput. Qui occifurus fratrem fuit, habeat etiam iratos pater, nos Deos: qui periturus fraterno fcelere fuit, perfu gium in patris mifericordia et juftitia habeat. Qua enim alio confugiam, cui non follemne luftrale exercitus tui, non decurfus militum, non domus, non epulae, non nox, ad quietem data naturae beneficia mortalibus, tuta eft? Si iero ad fratrem invita tus, moriendum eft: fi recepero intra januam comissatum fratrem, moriendum eft. nec eundo, .nec manendo infidias evito. quo me conferam? Nihil praeter Deos, pater, et te colui. non Romanos habeo, ad quos confugiam. perisse expetunt, quia tuis injuriis doleo, quia ademtas h) tot urbes, tot gentes, modo Thraciae maritimam oram, indignor. nec me, nec te incolumi, Macedoniam fuam futuram fperant. Si me fcelus fratris, te fenectus, abfumferit, aut ne ea quidem exfpectata fuerit, regem regnumque Macedoniae fua futura fciunt. Si Ii 3

ħ) qui tibi ademtas Gron. quia tibi ademtas Crev.

quid

V.c.570. quid extra Macedoniam tibi Romani reliquiffent, 2. C. 182. mihi quoque id relictum crederem receptaculum. At

in Macedonibus fatis praefidii eft. Vidifti hefterno die impetum in me militum. Quid illis defuit, nifi ferrum? Quod illis defuit interdiu, convivae fra-. tris noctu fumferunt i). Quid de magna parte principum loquar, qui in Romanis fpem omnem dignitatis et fortunae pofuerunt, et in eo, qui omnia apud Romanos poteft? neque, Hercule, iftum mihi tan tum fratri majori, fed prope eft, ut tibi quoque ipfi, regi et patri, praeferant. Ifte enim eft, cujus beneficio poenam tibi fenatus remifit, qui nunc te ab armis Romanis protegit, qui tuam fenectutem obli gatam et obnoxiam adolefcentiae fuae effe aequum cenfet. Pro ifto Romani ftant, pro ifto omnes urbes tuo imperio liberatae, pro ifto Macedones, qui pace Romana gaudent. mihi praeter te, pater, quid usquam aut fpei, aut praefidii eft?

XI. Quo fpectare illas literas ad te nunc miffas T. Quintii credis, quibus, et bene te confuluiffe rebus tuis, ait, quod Demetriury Romam miferis, et hortatur, ut iterum, et cum pluribus legatis et pri moribus) Macedonum, remittas eum? T. Quintius nunc eft auctor omnium rerum ifti et magister, Eum fibi, te abdicato patre, in locum tuum fubftituit. illic ante omnia clandeftina concolta funt confi lia.

Quaeruntur adjutores confiliis, quum te plures, et principes Macedonum, cum ifto mittere jubet. Qui hinc integri et finceri Romam eunt, Phil. ippum regem fe habere credentes, imbuti illinc et infetti Romanis delenimentis redeunt. Demetrius iis unus omnia eft. eum jam regem, vivo patre, adpel lant. Haec fi indignor, audiendum eft ftatim, non ab aliis folum, fed etiam a te, pater, cupiditatis regni crimen. Ego vero, fi in medio ponitur, non agnofco. quem enim fuo loco moveo, ut ipse in ejus locum fuccedam? Unus ante me pater eft: et, ut diu fit, Deos rogo. Superftes (et ita fim, fi mere

i) affumferunt Gron. Crev.

bor, k) add. днодие Eaed.

bor, ut ipse me effe velit) haereditatem regni, fi pa- V. c. 570. ter tradet, accipiam. Cupit regnum, et quidem fce. a. G. 182. lerate cupit, qui tranfcendere feftinat ordinem aetatis, naturae, moris Macedonum, juris gentium. Obftat frater major, ad quem jure, voluntate etiam patris, regnum pertinet. Tollatur: non primus regnum fraterna caede petiero. Pater fenex, et fi lio folus orbatus, de fe magis timebit, quam ut filië necem ulcifcatur. Romani laetabuntur, probabunt, defendent factum. Hae fpes incertae, pater, fed non inanes funt. ita enim fe res habet: periculum vitae propellere a me potes, puniendo eos, qui ad me interficiendum ferrum fumferunt: fi facinori eorum fuccefferit, mortem meam idem tu persequi non poteris.

XII. Poftquam dicendi finem Perfeus fecit, conjecti eorum, qui aderant, oculi in Demetrium funt, velut confeftim refponfurus effet. deinde diu fuit filentium ), quum perfufum fletu adpareret omnibus loqui non poffe. Tandem vicit dolorem ipsa neceffitas, quùm dicere juberent m), atque ita orfus eft: Omnia, quae reorum antea fuerant auxilia, pater, praeoccupavit accufator, Simulatis lacrimis in alterius perniciem veras meas lacri mas fufpectas tibi fecit. quum ipse, ex quo ab Roma redii, per occulta cum fuis conloquia dies notesque infidietur; ultro mihi non infidiatoris modo, fed latronis manifefti et percufforis, fpeciem induit. Pe riculo fuo te exterret, ut innoxio fratri per eumdem te maturet perniciem. perfugium fibi nusquam gentium effe ait, ut ego ne apud te quidem quidquam fpei reliquae habeam. Circumventum, folum, inopem, invidia gratiae externae, quae obeft potius, quam prodeft, onerat. Jam illud quam accufatorie, quod noctis hujus crimen mifcuit cum cetera infeftatione vitae meae? ut et hoc, quod jam, quale fit, fcies, fufpeftum alio vitae noftrae tenore faceret: et illam vanam criminationem fpei, voluntatis, confiIi 4 liorum mjuberetur Crev.

1) diu filentium fuit Gron. Crev.