Immagini della pagina
PDF
ePub

270

C. SVETONI TRANQVILLI NERO [CAP. 56. 57]

57

sacrificiis colere perseuerauit uolebatque credi monitione eius futura praenoscere. ante paucos quam periret menses attendit et extispicio nec umquam litauit.

Obiit tricensimo et secundo aetatis anno, die quo quondam Octauiam interemerat, tantumque gaudium publice prae- 5 buit, ut plebs pifleata tota urbe discurreret. et tamen non defuerunt qui per longum tempus uernis aestiuisque floribus tumulum eius ornarent ac modo imagines praetextatas in rostris proferrent, modo edicta quasi uiuentis et breui magno 2 inimicorum malo reuersuri. quin etiam Vologaesus Partho- 10 rum rex missis ad senatum legatis de instauranda societate hoc etiam magno opere orauit, ut Neronis memoria coleretur. denique cum post uiginti annos adulescente me extitisset condicionis incertae qui se Neronem esse iactaret, tam fauorabile nomen eius apud Parthos fuit, ut uehementer adiutus 15 et uix redditus sit.

3 Eutrop. VII 15, 3 obiit tricesimo et altero aetatis anno (Hier. chron. a. 2084 anno aetatis XXXII). Epit. 5, 8 periit anno aetatis tricesimo secundo. 4 Epit. 5, 9 ceterum adeo cunctae prouinciae omnisque Roma interitu eius exultauit, ut plebs induta pilleis (palliis Landolf.) manumissionum tamquam saeuo exempta domino triumpharet. 9 Epit. 5, 8 hunc Persae in tantum dilexerunt, ut legatos mitterent orantes copiam construendi monumenti.

altero Eutrop. 5 prae

1 motione G 4 trigesimo II. (om. et) G buit] fuit POT, p(opulo) R. fuit Oud. 10 uologaosus POT, -gesus TL3 11 exmissis MLP 13 xx. GTLPT

subscr. c. suetoni tranquilli de uita caesarum explic. nero. incipit galba feliciter M et sim. IIR (feliciter om. R) explicit nero. incipit galba liber septimus feliciter Q nero explicit. incipit galba feliciter G explicit lib. VI. incipit de galba lib. VII LS (de galba om. S) subscr. in P

nulla

[graphic][graphic][subsumed]
[graphic][graphic][subsumed][subsumed][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

Progenies Caesarum in Nerone defecit: quod futurum 1 compluribus quidem signis, sed uel euidentissimis duobus apparuit. Liuiae olim post Augusti statim nuptias Veientanum suum reuisenti praéteruolans aquila gallinam albam ramulum 5 lauri rostro tenentem, ita ut rapuerat, demisit in gremium; cumque nutriri alitem, pangi ramulum placuisset, tanta pullorum suboles prouenit, ut hodieque ea uilla ad Gallinas uocetur, tale uero lauretum, ut triumphaturi Caesares inde laureas decerperent; fuitque mos triumphantibus, alias confestim eo

1 sqq. Victor Caes. 5, 17 hic finis Caesarum genti fuit: quem fore prodigiorum multa denuntiauere praecipueque eorum praediis arescens lauri nemus dicatum triumphantibus atque interitus gallinarum, quae adeo multae albaeque erant aptioresque religionibus, ut iis Romae habeatur hodie locus. Eutrop. VII 15, 3 in eo omnis Augusti familia consumpta est (Hier. chron. a. 2084 Oros. VII 7, 13). Schol. Iuu. 4, 38 in illo Caesarum origo defecit. cf. Auson. 266, 1

9 post

2 uel om. T (uulg.) 7 hodie quoque II (uulg.), hodie X decerperent spatium uersus unius et dimidii uacuum relictum in M fuitque mos triumphantibus del. Bentley legens decerperent et alias... pangerent; obseruatum est et sub eqs. propter Plin. nat. hist. XV 136 sq.

alias] eas Lipsius, illas Burm.

dem loco pangere; et obseruatum est sub cuiusque obitum arborem ab ipso institutam elanguisse. ergo nouissimo Neronis anno et silua omnis exaruit radicitus, et quidquid ibi gallinarum erat interiit. ac subinde tacta de caelo Caesarum aede capita omnibus simul statuis deciderunt, Augusti etiam scep- 5 trum e manibus excussum est.

2 Neroni Galba successit nullo gradu contingens Caesarum domum, sed haud dubie nobilissimus magnaque et uetere prosapia, ut qui statuarum titulis pronepotem se Quinti Catuli Capitolini semper ascripserit, imperator uero etiam stemma in 10 atrio proposuerit, quo paternam originem ad Iouem, maternam ad Pasiphaam Minonis uxorem referret.

3

Imagines et elogia uniuersi generis exequi longum est, familiae breuiter attingam. qui primus Sulpiciorum cognomen Galbae tulit cur aut unde traxerit, ambigitur. quidam putant, quod oppidum Hispaniae frustra diu oppugnatum inlitis demum galbano facibus succenderit; alii, quod in diuturna ualitudine galbeo, id est remediis lana inuolutis, assidue uteretur; nonnulli, quod praepinguis fuerit uisus, quem galbam Galli uocent; uel contra, quod tam exilis, quam sunt animalia quae 20 2 in aesculis nascuntur appellanturque galbae. familiam illustrauit Seruius Galba consularis, temporum suorum et eloquentissimus, quem tradunt Hispaniam ex praetura optinentem, triginta Lusitanorum milibus perfidia trucidatis, Viriat[h]ini belli causam extitisse. eius nepos ob repulsam consulatus in- 25 fensus Iulio Caesari, cuius legatus in Gallia fuerat, conspirauit cum Cassio et Bruto, propter quod Pedia lege damnatus

7 Eutrop. VII 16, 1 huic Seruius Galba successit antiquissimae nobilitatis senator. Victor Caes. 6, 1 haud secus nobilis e gente clarissima Sulpiciorum (Epit. 6, 1).

Catuli om. X

G, ì phẽ

13 elogia

1 et] ut ПI1 est] est et Mo 9 sequenti M, sequuti P 12 pasiphaam (phas-d) Md, pasipham (passi- P) XT, -phen ss. II2 (cf. Nero 12) minonis MLRd, minois rel. (cf. Tib. 70) II1Q, eologia MLT, eulogia rel. 16 illatis T 19 uisus] et obesus uel ut uitulus Bentley quem GLT, quam MPOSTS, qualem Bentley 20 uocant Ss (Bentley) tam om. R (Bentley) quam] quod M, qualia 5 (Bentley) 22 et om. II1 (uulg.), alioqui aut uel scribendum uidetur (sic Bentley, C. F. W. Müller) aut statuenda lacuna (ditissimus auctore Casaubono Burmannus ex Appiano Hisp. 60) 24 uiriatini 7 25 causa MXd (non T) infensus om. G

26 legatus] inlatus (ill- QR) MT, † legatus ss. R, corr. II2

est. ab hoc sunt imperatoris Galbae auus ac pater: auus cla- 3 rior studiis quam dignitate - non enim egressus praeturae gradum multiplicem nec incuriosam historiam edidit; pater consulatu functus, quanquam breui corpore atque etiam gibber 5 modicaeque in dicendo facultatis, causas industrie actitauit. uxores habuit Mummiam Achaicam, neptem Catuli proneptem- 4 que L. Mummi, qui Corinthum excidit; item Liuiam Ocellinam ditem admodum et pulchram, a qua tamen nobilitatis causa appetitus ultro existimatur et aliquanto enixius, postquam 10 subinde instanti uitium corporis secreto posita ueste detexit, ne quasi ignaram fallere uideretur. ex Achaica liberos Gaium et Seruium procreauit, quorum maior Gaius attritis facultatibus urbe cessit prohibitusque a Tiberio sortiri anno suo proconsulatum uoluntaria morte obiit.

15

Ser. Galba imperator M. Valerio Messala Cn. Lentulo 4 cons. natus est VIIII. Kal. Ian. in uilla colli superposita prope a.3 a. C. Tarracinam sinistrorsus Fundos petentibus, adoptatusque a nouerca sua Liuia nomen et Ocellare cognomen assumpsit mutato praenomine; nam Lucium mox pro Seruio usque 20 ad tempus imperii usurpauit. constat Augustum puero adhuc, salutanti se inter aequales, apprehensa buccula dixisse: xal σὺ τέκνον τῆς ἀρχῆς ἡμῶν παρατρώξῃ. sed et Tiberius, cum comperisset imperaturum eum uerum in senecta: uiuat sane, ait, quando id ad nos nihil pertinet. auo quoque eius 2 25 fulgur procuranti, cum exta de manibus aquila rapuisset et in frugiferam quercum contulisset, responsum est summum sed serum imperium portendi familiae; et ille irridens: sane, inquit, cum mula pepererit. nihil aeque postea Galbam temptantem res nouas confirmauit quam mulae partus, ceteris

2 studio II15 (Burm.) 4 quam pro quanquam) X 6 achaiacam GLP et sic corr. in R, achaiam IIQS 11 achaiaca L et sic corr. in R, achaia IIQ 12 sergium 2, corr. Glareanus, cf. l. 19 imp MPS, impr GL sinistrosus MR

18 liuia 2, Liuii s Beroald.
ocellare (occella-

13 consulatum G 15 Ser. M, Sergius rel.
Cn.] debuit L.
17 terracinam 2, cf. Tib. 39
(sic Suet.?), sinistros II, sinistrorsum GT
(Liui Roth), Liuium Heinsius, Liuianum Bentley
re ПIT) 2, Оcellae ed. Basil. 1533 (Roth al.) 19 sergio 2, cf. l. 12
22 πapatpwZH(-ZE P) ♣, corr. Turnebus praeferens tamen cum aliis
лαдαуɛvoŋ e Dione 64,1 (yɛvon Dio 57, 19) 26 frugiferum Mdɛ

SVETONIVS ed. Ihm. I.

18

que ut obscaenum ostentum abhorrentibus, solus pro laetissimo accepit memor sacrificii dictique aui.

3 Sumpta uirili toga somniauit Fortunam dicentem, stare se ante fores defessam et nisi ocius reciperetur, cuicumque obuio praedae futuram. utque euigilauit, aperto atrio simula- 5 crum aeneum deae cubitali maius iuxta limen inuenit idque gremio suo Tusculum, ubi aestiuare consueuerat, auexit et in parte aedium consecratum menstruis deinceps supplicationibus et peruigilio anniuersario coluit.

Quanquam autem nondum aetate constanti ueterem ciui- 10 tatis exoletumque morem ac tantum in domo sua haerentem obstinatissime retinuit, ut liberti seruique bis die frequentes adessent ac mane saluere, uesperi ualere sibi singuli dicerent. 5 inter liberales disciplinas attendit et iuri. dedit et matrimonio operam; uerum amissa uxore Lepida duobusque ex ea 15 filiis remansit in caelibatu neque sollicitari ulla condicione amplius potuit, ne Agrippinae quidem, (quae) uiduata morte Domiti[i] maritum quoque adhuc necdum caelibem Galbam adeo omnibus sollicitauerat modis, ut in conuentu matronarum correpta iurgio atque etiam manu pulsata sit a matre 20 Lepidae.

2 Obseruauit ante omnis Liuiam Augustam, cuius et uiuae gratia plurimum ualuit et mortuae testamento paene ditatus est; sestertium namque quingenties praecipuum inter legatarios habuit, sed quia notata, non perscripta erat summa, herede 25 Tiberio legatum ad quingenta reuocante, ne haec quidem accepit.

6 Honoribus ante legitimum tempus initis praetor commissione ludorum Floralium nouum spectaculi genus elephantos funambulos edidit; exim prouinciae Aquitaniae anno fere 30

1 portentum (pro- T) GTę 7 consuerat M2GLSQ 8 <prima> parte Boissevain 10 autem om. II's pars edd. (aut ss. II2) 11 sua domo G 16 amplius conditione G 17 ne] neq: M quae hic add. G. Becker, post Domitii habent ПIQL3 (uulg.) uiduata MG, uiduatae (uel -te) rel. (uulg.), uiduata (uel uidua) (ea) Bentley 18 nedum 5 (Oud.) necdum caelibem glossema putat Torr. 24 quinquagies Casaub cum post quingenties add. T' (uulg.) (Bentley), habuisset rel. (uulg.) 26 quingenta] L. G 28 praeter commissiones G 30 bfunambulos M, et funambulos G (elefantorum phun- T) exim MG, exin XT, exinde Q's, cf. Vesp. 4

25 habuit sed Gd

« IndietroContinua »