2 Regebatur trium arbitrio, quos una et intra Palatium habitantis nec umquam non adhaerentis paedagogos uulgo uocabant. i erant T. Vinius legatus eius in Hispania, cupiditatis immensae; Cornelius Laco ex assessore praefectus praetorii, arrogantia socordiaque intolerabilis; libertus Icelus, paulo 5 ante anulis aureis et Marciani cognomine ornatus ac iam summae equestris gradus candidatus. his diuerso uitiorum genere grassantibus adeo se abutendum permisit et tradidit, ut uix sibi ipse constaret, modo acerbior parciorque, modo remissior ac neglegentior quam conueniret principi electo 10 atque illud aetatis.

3 Quosdam claros ex utroque ordine uiros suspicione minima inauditos condemnauit. ciuitates R. raro dedit, iura trium liberorum uix uni atque alteri ac ne is quidem nisi ad certum praefinitumque tempus. iudicibus sextam decuriam 15 adici precantibus non modo negauit, sed et concessum a Claudio beneficium, ne hieme initioque anni ad iudicandum 15 euocarentur, eripuit. existimabatur etiam senatoria et equestria officia bienni spatio determinaturus nec daturus nisi inuitis ac recusantibus. liberalitates Neronis non plus decimis 20 concessis per quinquaginta equites R. ea condicione reuocandas curauit exigendasque, ut et si quid scaenici ac xystici donatum olim uendidissent, auferretur emptoribus, quando illi 2 pretio absumpto soluere nequirent. at contra nihil non per comites atque libertos pretio addici aut donari gratia passus 25 est, uectigalia immunitates, poenas innocentium impunitates noxiorum. quin etiam populo R. deposcente supplicium Haloti et Tigillini solos ex omnibus Neronis emissariis uel maleficentissimos incolumes praestitit atque insuper Halotum pro

1 Epit. 6, 2 trium amicorum consilio, id est Vinnii (sic codd., at Vinii Landolf.), Cornelii et Iceli cuncta disponens, adeo ut intra Palatinas aedes pariter habitarent et uulgo paedagogi dicerentur.

3 iunius T, lunius PST (cf. Vit. 7, 1)* 5 superbiaque Cornelissen (genetiuum mauult Bentley) 7 summi (Casaub.) 13 ciuitatem II1Q, cf. Aug. 40 p. 75,14 14 is M, his (hiis T) rel. (uulg.), cf. p. 283,22 20 liberalitatis M 22 ac] aut II5 (uulg., Roth) 24 non om. G 25 adici XNS lucri post gratia add. G 26 innocentium ПIRN, nocentium rel. (2) 27 deposcente IIQN, deposcenti rel. (2)

curatione amplissima ornauit, pro Tigillino etiam saeuitiae populum edicto increpuit.

Per haec prope uniuersis ordinibus offensis uel praecipua 16 flagrabat inuidia apud milites. nam cum in uerba eius ab5 sentis iurantibus donatiuum grandius solito praepositi pronuntiassent, neque ratam rem habuit et subinde iactauit legere se militem, non emere consuesse; atque eo quidem nomine omnis, qui ubique erant, exacerbauit. ceterum praetorianos etiam metu et indignitate commouit, remouens subinde pleros10 que ut suspectos et Nymphidi socios. sed maxime fremebat 2 superioris Germaniae exercitus fraudari se praemis nauatae aduersus Gallos et Vindicem operae. ergo primi obsequium rumpere ausi Kal. Ian. adigi sacramento nisi in nomen senatus recusarunt statimque legationem ad praetorianos cum mandatis 15 destinauerunt: displicere imperatorem in Hispania factum; eligerent ipsi quem cuncti exercitus comprobarent. quod ut nuntiatum est, despectui esse non tam senec-17 tam suam quam orbitatem ratus, Pisonem Frugi Licinianum nobilem egregiumque iuuenem ac sibi olim probatissimum testa20 mentoque semper in bona et nomen adscitum repente e media salutantium turba adprehendit filiumque appellans perduxit in castra ac pro contione adoptauit, ne tunc quidem donatiui ulla mentione facta. quo faciliorem occasionem M. Saluio Othoni praebuit perficiendi conata intra sextum adoptionis diem.

25

25

Magna et assidua monstra iam inde a principio exitum 18 ei, qualis euenit, portenderant. cum per omne iter dextra sinistraque oppidatim uictimae caederentur, taurus securis ictu consternatus rupto uinculo essedum eius inuasit elatisque pedibus totum cruore perfudit; ac descendentem speculator im30 pulsu turbae lancea prope uulnerauit. urbem quoque et deinde Palatium ingressum excepit terrae tremor et assimilis quidam

4 cf. Victor Caes. 6, 2 quia opes militum nimis pecuniae cupidus attenuauerat. 18 Oros. VII 8, 1 Pisonem sibi nobilem industriumque adulescentem in filium atque in regnum adoptauit (cf. Otho 5).

3 propere 5

ordinibus in marg. add. M2 offensus XN (Roth), infensus 5 (cf. Herm. 40 p. 190) 12 aduersis M 13 ausi] aut se

R, ac se IIQ 18 licianum MP1, licini admodum G 20 insuper

Torr., nuper Cornelissen (cf. Herm. 37 p. 592)
(Erasmus), terra et tremor M, terra tremore rel

31 terrae tremor G

mugitui sonus. secuta sunt aliquanto manifestiora. monile margaritis gemmisque consertum ad ornandam Fortunam suam Tusculanam ex omni gaza secreuerat; id repente quasi augustiore dignius loco Capitolinae Veneri dedicauit, ac proxima nocte somniauit speciem Fortunae querentis fraudatam se dono destinato, minantisque erepturam et ipsam quae dedisset. cumque exterritus luce prima ad expiandum somnium, praemissis qui rem diuinam appararent, Tusculum excucurrisset, nihil inuenit praeter tepidam in ara fauillam atratumque iuxta senem in catino uitreo t[h]us tenentem et in calice fictili merum. ob- 10 3 seruatum etiam est Kal. Ian. sacrificanti coronam de capite excidisse, auspicanti pullos auolasse; adoptionis die neque milites adlocuturo castrensem sellam de more positam pro tribunali oblitis ministris et in senatu curulem peruerse collocatam. pri19 us uero quam occideretur sacrificantem mane haruspex identi- 15 dem monuit, caueret periculum, non longe percussores abesse.

Haud multo post cognoscit teneri castra ab Othone, ac plerisque ut eodem quam primum pergeret suadentibus posse enim auctoritate et praesentia praeualere nihil amplius quam continere se statuit et legionariorum firmare prae- 20 sidiis, qui multifariam diuerseque tendebant. loricam tamen induit linteam, quanquam haud dissimulans parum aduersus 2 tot mucrones profuturam. sed extractus rumoribus falsis, quos conspirati, ut eum in publicum elicerent, de industria dissiparant, paucis temere affirmantibus transactum negotium, 25 oppressos, qui tumultuarentur, aduenire frequentis ceteros gratulabundos et in omne obsequium paratos, iis ut occurreret prodiit tanta fiducia, ut militi cuidam occisum a se Othonem glorianti: quo auctore? responderit, atque in forum usque processit. ibi equites, quibus mandata caedes erat, cum per 30 publicum dimota paganorum turba equos adegissent, uiso procul eo parumper restiterunt; dein rursum incitati desertum a suis contrucidarunt.

21 Victor Caes. 6, 2 lorica tectus (Epit. 6, 4).

1 manifestiora] maiora et tristiora T 11 est etiam G, est om. PT 12 euolasse X

3 gazta M

14 obliti M

10 ficticúli M senectu Md,

senectute G locatam G 21 diuersique Bentl.

25 dissiparunt M1, disper

serant S 26 frequentes GIRPST, -ter Q, -tius L3 30 processerit Bentl.

Sunt qui tradant, ad primum tumultum proclamasse eum: 20 quid agitis commilitones? ego uester sum et uos mei, donatiuum etiam pollicitum. plures autem prodiderunt optulisse ultro iugulum et ut hoc agerent ac ferirent, quando ita 5 uideretur, hortatum. illud mirum admodum fuerit neque praesentium quemquam opem imperatori ferre conatum et omnes qui arcesserentur spreuisse nuntium excepta Germanici anorum uexillatione. ii ob recens meritum, quod se aegros et inualidos magno (o)pere fouisset, in auxilium aduolauerunt, 10 sed serius itinere deuio per ignorantiam locorum retardati.

Iugulatus est ad lacum Curti ac relictus ita uti erat, 2 donec gregarius miles a frumentatione rediens abiecto onere caput ei amputauit; et quoniam capillo arripere non poterat, in gremium abdidit, mox inserto per os pollice ad Othonem 15 detulit. ille lixis calonibusque donauit, qui hasta suffixum non sine ludibrio circum castra portarunt adclamantes identidem: Galba Cupido, fruaris aetate tua, maxime irritati ad talem iocorum petulantiam, quod ante paucos dies exierat in uulgus, laudanti cuidam formam suam ut adhuc flori20 dam et uegetam respondisse eum (Hom. Il. 5, 254 Od. 21, 426): ἔτι μοι μένος ἔμπεδόν ἐστιν.

ab is Patrobii Neroniani libertus centum aureis redemptum eo loco, ubi iussu Galbae animaduersum in patronum suum fuerat, abiecit. sero tandem dispensator Argiuus et hoc et 25 ceterum truncum in priuatis eius hortis Aurelia uia sepulturae dedit.

3

11 Eutrop. VII 16, 3 iugulatus in foro Romano. Victor Caes. 6, ad lacum Curtium caesus est (Epit. 6, 4). cf. Oros. VII8, 1 (ad Galb. 23) 25 Eutrop. VII 16, 3 sepultusque in hortis suis, qui sunt Aurelia uia non longe ab urbe Roma.

1 Sunt autem POST 4 ut del. Torr. ac ferirent del. Lipsius 5 fuerat G, fuit N 6 optem M, om. IIQ inserentes auxilium post imperatori

7 arcessirentur MGT

Germanicianorum Turnebus

12 abiecta M 13 capillo

14 addidit P1SII1 (Roth)

9 refouisset Woelfflin, cf. Tac. hist. I 31 prae caluitie IIL3 et 5 plurimi (uulg.) 17 cupide GX (uulg.) 20 et (&) ante etɩ add. GXR (& ti pro ti IIQ) 22 his GXT (cf. 280, 14) patrobil (-roil T) 2, corr. 5 (Sabellicus)

neronianus T et sic L3 corr. ex neroniam C. aurei G 23 aduersum M 24 sero om. G 25 aurelia uia G (Eutr.), aureliae uiae rel.

21

284

C. SVETONI TRANQVILLI GALBA [CAP. 21–23]

Statura fuit iusta, capite praecaluo, oculis caeruleis, adunco naso, manibus pedibusque articulari morbo distortissimis, ut neque calceum perpeti neque libellos euoluere aut tenere omnino ualeret. excreuerat etiam in dexteriore latere eius caro praependebatque adeo ut aegre fascia substringeretur. 5 22 Cibi plurimi traditur, quem tempore hiberno etiam ante lucem capere consuerat, inter cenam uero usque eo abundanti(s), ut congestas super manus reliquias circumferri iuberet spargique ad pedes stantibus. libidinis in mares pronior et eos non nisi praeduros exoletosque; ferebant in Hispania 10 Icelum e ueteribus concubinis de Neronis itu nuntiantem non modo artissimis osculis palam exceptum

23

sine mora uelleretur oratum atque seductum.

o, sed ut

Periit tertio et septuagesimo aetatis anno, imperii mense septimo. senatus, ut primum licitum est, statuam ei decre- 15 uerat rostratae columnae superstantem in parte fori, qua trucidatus est; sed decretum Vespasianus aboleuit percussores sibi ex Hispania in Iudaeam submisisse opinatus.

6. 9 Epit. 6, 2 in adulescentes (adolescentia cod. Landolfi m. 2, adolescen✶ m. 1) infamis, ad uescendum intemperans fuit. 14 Eutrop. VII 16, 1 cum septuagesimum et tertium annum ageret aetatis. 16, 3 occisus est imperii mense septimo. cf. Vict. Caes. 6, 3 mense imperii ac die septimo. Epit. 6, 4 cum septuagesimum tertium aetatis annum ageret. 6, 1 imperauit menses septem, dies totidem. Oros. VII 8, 1 cum quo (Pisone) septimo mense imperii sui ab Othone iugulatus est.

2 pedibus manibusque G 3 neque (ante libellos) Gd, ne M. nec rel. (edd.) 5 caro] gybus II1, gibbus Q, at caro II2, gibbus uel caro 5 7 consueuerat PN adeo Q abundantis Graevius, abundanti (s supra ti Sm. 2, et abundans 5), abundancius (om. usque eo) d, abundantem uulg. (usque ab- ed. Mediol. 1475, usque eo ab- Bon. 1488), abundanter Gruter., abutens (et tum subter) Gujetus 9 libidini Torr., libidinibus Boxhorn pronioris Steph. (cf. uita Verg. p. 56 R.) 11 hicelum (ic- T) X, ehicelum MGT (in M sic: hispaniae hic elume), e(t) Ic- Bücheler

subscr. c. suetoni tranquilli de uita caesarum galba explicit. incipit otho feliciter M et sim. GPIIR (feliciter om. GR, incipit feliciter om. P) explicit galba. incipit otho feliciter Q incipit de othone lib. VIII LS (de othone om. S)

explicit lib. VII.