Victor, Oro

λολογικωτάτοις fuisse, et illa quidem Ioanni Saresberiensi, qui Policraticum suum a. 1161 scripsit, haec Vincentio Bellovacensi, qui a. 1244 Speculum suum historiale absolvit 24) et in libris VI-X dimidiam fere partem illorum excerptorum repetivit.

Eutropius, Postremo loco commemorandi sunt ii scriptores, qui sius, Lydus. Romano imperio nondum everso Suetonianum opus legerunt atque inde tamquam ex copioso flumine canales suos derivaverunt. Qui cum multo antiquiores sint omnibus libris superstitibus, dubiis lectionibus nonnumquam sua auctoritate magnum pondus conferre possunt, Eutropium dico, Victorem, Orosium et Lydum. Id ut aliquot exemplis demonstrem, Eutropius lectionem duodecim p. 237,18 confirmat per aliquot saecula vitii typographici gratia ab editoribus spretam, verborum ordinem p. 241, 10 congessit quantas vindicat, p. 12, 1 Vaticano codici lacunam explenti patrocinatur; Aurelius Victor p. 238, 6 virum recte omitti docet et p. 195, 38 vetustis Excerptis pereo praebentibus calculum adiicit; Orosius vocabulum omnium p. 109, 9 aliena manu inculcatum esse docet; Lydus in suo exemplo p. 56, 37 circove lectum esse prodit. Quaedam lectiones ex his scriptoribus vel nulla Suetonianorum librorum auctoritate accedente videbantur recipien

de Fortuna Galbae scribens 5, 4; et mirabere credo mecum enumeratos 8, 18 extr. deinceps Suetonium, Q. Curtium, Cornelium Tacitum, T. Livium, Serenum et Tranquillum. De Vincentio quaerere operae non fuit.

24) Ioannis Saresberiensis conferenda sunt capita 1, 7. 1, 13. 2, 10. 3, 14. 4, 8. 8, 7. 8, 19. Epitoma illa usum esse, multis rebus probatur ut defectu versiculi p. 22, 6 et nominis Crassus p. 171, 2; tum lectionibus his p. 72, 18. 25 loco stomachus et buccatas; p. 182, 35 testiculis; p. 229, 21 sqq. debilis; orantibus; defuit eventus; p. 240, 35 factum quod sibi esset paenitendum. Vincentium Bellovacensem alteris excerptis usum esse arguunt scriptionis differentiae hae: p. 23, 33 Eloquentia mirabili; 27, 31 lasciviendi passim; 62, 29 suis serio; 63, 32 ita amicos; 72, 33 bibit. Sed pro potione; 104, 7. 9 in quaestura et sestertia decem; 106, 12 animum vertit. Satis; 111, 33. 37 et Cassium et non solum; 128, 26 inter duos fratres etc.

dae esse, ut p. 234, 4 salutatur e Victore, p. 154, 8 aquilae ex Orosio. Addent fortasse alii p. 11, 37 centena ex Eutropio, p. 154, 9 moverive, p. 161, 6 Christo, p. 189, 33 milia funerum ex Orosio.

Enumeravi quibus adiumentis criticis ad emendan- Omnium codos Caesares critico uti liceat; sed ne sic quidem vulne- dicum vitia. ribus vel omnibus vel gravioribus medendi copia facta est. Restant multa, quae nulla umquam ars humana sanare posse videtur, lacunas dico et interpolationes vetustissimis temporibus factas et in omnia exempla nostra transmissas. Lacunas complures supra indicavi, praeterea addendae sunt hae maiores et minores p. 10, 15. 58, 2. 83, 12. 89, 18. 108, 4. 130, 36. 131, 32. 163, 28. 168, 21. 172, 13. 187, 17. 27. 202, 3. 220, 30. 231, 25. 232, 23. 239, 1. 242, 37. 250, 36. Ad eas explendas sensus reperiri possunt plus minusve probabiles, verba reciperari non possunt. Multo facilius interpolationes inventae sunt hae p. 14, 33. 40, 31. 109, 31. 123, 19. 132, 36. 178, 24.

ctivo obser

vatio.

Multa inseri poterant huic prologo de singularibus De coniun quibusdam rebus ad syntaxin et orthographian Tranquilli pertinentia, sed cum festinandum sit, pauca modo et quasi per saturam addo. In subiungendis temporibus orationis obliquae interdum praesenti utitur, ubi imperfectum exspectabas. Sic p. 10, 31 elegit ut sit; p. 61, 27 visum est, ut qui perferunt exigant, possint; p. 63, 20 censuit de iis qui edant; p. 97, 25 recusavit

-

iactaret ac

manerent

ut

re

unus proclamaret: aut agat aut desistat! alter coram ex-
probraret - polliciti sint — praestet: p. 135, 4 iactavit ne
- possint. Sed magis etiam est mirandum, quod tempore
perfecto el imperfecto non raro promiscue usus esse vi-
detur: p. 11, 1 non temperavit quin
sponderit; p. 18, 10 confluxit, ut
elisi exanimatique sint; p. 107, 36 obtrectavit ut
rit et increparet; p. 115, 36 experiebatur
fuisset, quid sint; p. 146, 21 consensit ut
rent, quidam censuerint; p. 150, 17 nec dubium est
(quin) reliquerit ac nuncuparet; p. 226, 20 redüt —

* C

ac saepe
eleva-

quae

convoca

ut qui

-

obligaret et descenderit. Sic enim libri. Quae exempla eo libentius congessi, quod nonnulla temere in hac quoque editione ad regulam artis correcta sunt.

Orthogra- In orthographicis rebus non vulgarem rationem obphica. servavi, ut certum aliquem scribendi modum vel vetustiorem vel recentiorem mordicus retinerem et ludimagistri instar per totam editionem inculcarem (hoc enim legentibus relinquendum duco, qui quidquid oculos offenderit emendare scilicet poterunt) sed ubique librorum auctoritati obsecutus sum. Quodsi negari non potest, unum eundemque scriptorem intra unius paginae spatium deum et deorum, vectigalium et vectigaliorum, quibus et quis, aedes et aedis, tres et tris, vetere et veteri, dextra et dextera, adolescere et adulescentes et multa similia ad idem exemplum scripsisse, quidni nactus quoque et nanctus, sed et set, conlega et collegium, adferre et allatus, comparavi et conponantur, coloniis et colonis, obiit et obit et innumerabilia id genus alia idem scriptor admiserit, vel auribus vel iudicio vel casui obtemperans? Nam admodum pauca in his rebus scimus et plura discendi facultas tamdiu adempta erit, quamdiu consequentes esse, ut hodierno verbo utar, id est opiniones et praeiudicia sequi, quam vetustatem explorare malemus. Numquam perspecta esset Notkeri et Sangallensium illa regula, qua modo bruader dohter got, modo pruader tohter cot scripserunt, nisi summa cum fide eorum scripta expressa essent. Est igitur vehementer optandum, ut tandem aliquando puerile illud consequentiae studium valere iubeamus et has quoque minutias ad libros exigamus. Fidissimum ducem habemus in Suetonio Memmianum codicem, cuius orthographica consuetudo ad libros palimpsestos proxime accedit; eum igitur ducem, ubicumque fieri posse 25) vi

25) Sequi nolui in aperte falsis ut provintia, quod Niebuhr probavit, nummi lapidesque damnant. Admittere ausus non sum, fortasse iniuria, hrinocerotem Hrianum Hrodum et Hrodios; sic enim in Memmiano aliisque libris scriptum reperio, qui iidem rhetorem Rhenum Rhodanum solito more prae

debatur, secutus sum e, gr. in scribendis Graecis vocabulis litteris vel Graecis vel Latinis 26).

critica.

Restat ut adnotationis criticae rationem exponam. Adnotatio Brevitati ut consulerem, earum tantum lectionum auctoritates apposui, quae vel ex libris correctis vel ex doctorum hominum coniectura receptae sunt. Sciat igitur lector harum rerum studiosus, ubi nihil adnotatum invenerit, Memmianum aliosve veteres ac bonos libros nobiscum consentire; ubi ii vitiosi esse ac necessario deserendi videbantur, nominatim afferri vel codicum saec. XV vel grammatici alicuius posterioris emendationem. Ita brevem quendam universae rei criticae conspectum habebit et non minus de librorum bonitate quam de doctorum hominum per quattuor fere saecula meritis iudicare poterit. Ab hac tamen consuetudine nonnumquam in partem ut spero potiorem discessi, ita ut et bonorum librorum quam secutus eram auctoritatem appellarem et coniecturam ingeniosi critici non satis certam nec receptam

commemorarem.

4, 17 triumphalem Vatic. Memm. Med 3. pro triumphalem virum, cfr. 187, 9. 238, 6. 248, 4 | 23 dignatione Ursinus || 5, 4 et in Casaubonus pro sed in || 6, 16 Ambronas Oudendorpius || 8, 5 administratione cod Basil. Edd. ab administratione cod Cort. Guelf 1. 2. Bern 1 pro ab ministratione | 19 Vettio Iudice Lambinus Ursinus 32 ornarentur Lambinus pro ordinarentur || 10, 3 ad viginti Casaubonus pro ac viginti | 15 inductum quendam pr. Guelf 1. induxit Stephanus. induxit Vellium pr. Ursinus. subornasse inductum pr. Oudendorpius. indicem subornavit Vellium inductum pr. ego | 30 cuivis ido

bent. Addendus est Hrascypolis Thrax p. 102, 30 quem librarii in Thrascypolim corruperunt. Varronis is mos fuit etiam alias observatus, cfr. Cornutus p. 2285 P. Priscianus 1, 5, 25.

26) Sic dedi geronticos; Apragopolim; dialectos; artius holocleros; Tyrrhenicon; Carchedoniacon; Hecatebeletes; Halosin Ilii; eutacto; clinopalen et similia. Hac quoque in re ad vetustos libros redeundum existimo, nam apud veteres, ut apud nos in immiscendis vocabulis Gallicis, alii aliter facere consuerant.

3

neas et materia Iacobus Gronovius, cfr. supra p. XXXV || 11, 1 responderet Torrentius pro responderit, cfr. supra p. XXXV | 21 per utrumque Vratisl 2. Casaubonus pro utrumque, cfr. supra p. XXIX | 37 centena Eutropius || 12, 1 eique CCCC Vatic. eique sestertium quadringenties Eutropius. eique annuum imperavit sestertium Historia miscella. pógov Paeanius. eique sestertium quater millies Lipsius 33 e praeda ego. ex praeda Ursinus pro et praedia 13, 19 obrogasset Stephanus pro abrogasset || 14, 33 interpolationem proscripsit Casaubonus | 37 regnandi Scriverius, cfr. supra p. XXIX || 15, 22 esto, inquit Erasmus || 17, 32 e scaena Turnebus pro scaena || 18, 18 novis Ursinus pro nobis | 28 edidisset Stephanus pro dedisset || 19, 2 is Egnatius pro his | 6 quadraginta ed Basiliensis 1533. quinquaginta Casaubonus pro decem | 9 i Egnatius pro hi || 22, 17 primo Torrentius pro proximo | sestertio Oudendorpius pro sestertium | 30 Naso Mancinellus pro vasa || 23, 33 militarique re Lipsius. militari quoque re cod Basil. Vindob 1. militarique arte Nic. Heinsius pro militari quare || 24, 25 Caesaris omittunt Paris 6116. Med 2. Exc Voss. ed Rom 2. | 34 Cuius

emen

date omittunt libri, cfr. supra p. XXX || 25, 11 primus Ursinus pro primum | 17 volet Stephanus. velit Ernesti pro vellet || 26, 19 de lacunae supplemento cfr. supra p. XXX 32 aquilifer Egnatius pro aquilifero || 27, 7 forma ego. fortuna Memm. fortuna reliqui | 15 se subtra- ́ hebat ego pro subtrahebat || 29, 2 in delet Burmannus 18 deversoriolo eo Casaubonus pro deversorio loco || 30, 25 rebellaverant Stephanus pro rebellaverunt || 31, 26 Ampius Vatic. pro Amprius || 32, 18 valuit cod Viterb. Vindob 1. Basil. Cort. ed Basil 1533 pro voluit | 26. libris omittunt Memm. Med 3. item Med 1 a prima manu, cfr. p. 192, 29 || 34, 15 Tillius Manutius pro Tullius | 19 Cascis Beroaldus pro Cassis 35, 6 reliquo Lipsius pro reliquos | 32 ad manum Beroaldus. ad munus Faehse. idoneum Nic. Heinsius. odorum Oudendorpius || 36, 20 sollicitum maluisse. Quidam dicere etiam ego, cfr. p. XXX | 36 primos consecrato ed Basil 1546 pro primo consecratos || 38, 14 mi