C. CRISPI SALLUSTII BELLUM JUGURTHINUM. FALSO queritur de natura sua genus humanum, quod, 'imbecilla atque aevi brevis, forte potius, quam virtute regatur. Nam contra, reputando, neque majus aliud, neque praestabilius invenias; magisque naturae industriam hominum, quam vim, aut tempus deesse. Sed dux atque imperator vitae mortalium animus est: qui, ubi ad gloriam virtutis via grassatur, abunde pollens potensque et clarus est, neque fortunae eget; quippe probitatem, industriam, alias artis bonas neque dare, neque seripere potest. Sin, captus pravis cupidinibus, ad inertiam et voluptatis corporis "pessum datus est; perniciosa lubidine paullisper usus, ubi per secordiam vires, tempus, ingenium defluxere, naturae infirmitas accusatur: suam quisque culpam fauctores a Imbecilla. Agreeing with natura, which appears preferable to imbecille found in some editions, and agreeing with genus. Imbecillus, a, um, or imbecillis-e, are used indiscriminately in authors. b Quippe. In some editions quippe quæ: the last seems more elegant. Eripere potest. In some editions we find eripere cuiquam: cuiquam appears superfluous. Pessum. The supine of the old verb petior, h. e. subigor, pedibus calcor. A similar construction is not uncommon; thus, we read, venum, victum, pastum dare. e Quisque. In other editions quique, which is less proper. f Auctores. In some editions actores. These words are fre quently used in the same sense. H ad negotia transferunt. Quod si hominibus bonarum rerum tanta cura esset, quanto studio aliena ac nihil profutura, multumque etiam periculosa petunt; neque regerentur magis, quam regerent casus, et eo magnitudinis procederent, ubi, pro mortalibus, gloria aeterni fierent. II. NAM, uti genus hominum compositum ex anima et corpore, ita res cunctae, studiaque omnia nostra, corporis alia, alia animi naturam sequuntur. Igitur praeclara facies, magnae divitiae, ad hoc vis corporis, alia hujuscemodi omnia brevi dilabuntur; at ingenii egregia facinora, sicuti anima, immortalia sunt. Postremo, corporis et fortunae bonorum, ut initium, finis est: omnia orta occidunt, et aucta senescunt: animus incorruptus, 'aeternus, rector humani generis, "agit atque habet cuncta, neque ipse habetur. Quo magis pravitas eorum admiranda est, qui, dediti corporis gaudiis, per luxum atque ignaviam aetatem agunt; ceterum ingenium, quo neque melius, neque amplius aliud in natura mortalium est, "incultu atque secordia torpescere sinunt; cum praesertim tam multae variaeque sint artes animi, quibus summa claritudo para tur. III. VERUM ex his magistratus et imperia, posttremo omnis cura rerum publicarum, minume mihi hac tempestate cupiunda videntur: quoniam neque virtuti honos datur; neque illi, quibus per fraudem jus fuit, tuti, aut eo magis honesti sunt. Ubi. Used here in an extraordinary sense for ut. i Fortune bonorum. Of the goods of fortune. k Finis. In other editions sic finis. Nam 1 Eternus. Some of the Greek philosophers, particularly the Stoics, held the soul to be eternal. Agit, &c. Actuates, directs, governs, and has power over all things. Habet is equivalent to possidet. n Incultu. Through want of cultivation. vi quidem regere patriam, aut parentes, quamquam et posis, et delicta corrigas, tamen importunum est; cum praesertim omnes. rerum mutationes caedem, fugam, aliaque hostilia portendant: frustra autem niti, neque aliud fatigando, nisi odium, quaerere, extremae dementiae est; nisi forte quem inhonesta et perniciosa lubido tenet, potentiae paucorum decus atque libertatem suam gratificari. IV. CETERUM, ex aliis negotiis quae ingenio exercentur, in primis magno usui est 'memoria rerum gestarum: cujus de 'virtute quia multi dixere, praetereundum puto; simul, ne, per insolentiam, quis existumet, memet, "studium laudando, extollere. Atque ego credo fore qui, quia decrevi procul a republica aetatem agere, tanto tamque utili labori meo nomen inertiae imponant: 'certe, quibus maxuma industria videtur, "salutare plebem, et conviviis gratiam quaerere. Qui, si reputaverint, et quibus ego 'temporibus magistratus adeptus sum, et quales viri idem adsequi nequiverint, et postea quae genera hominum in senatum pervenerint; profecto existumabunt, me magis 'merito, quam igna Parentes. From pareo: subjects. ? Fatigando. In other editions se fatigando. Gratificari. To give away, to sacrifice. Memoria rerum gestarum. A periphrastical expression for history. s Virtute. Excellence. t Per insolentiam. For insolenter; insolently, through vanity. a Studium. Employment, profession. v Certe. An elliptical sentence. Certe imponant nomen inertiæ, &c. w Salutare plebem. It was usual with candidates for offices among the Romans to address every voter by his proper name, and familiarly to shake hands with him. × Temporibus. In times of public confusion. Sallust was mnade Quæstor A. U. 702. y Merito. Justly, with good reason. |