Immagini della pagina
PDF
ePub

2 necessaria morbo inplicitum exercitum tenuit. Extractum in tertium annum bellum eft, Q. Fabio et T. Quinctio consulibus. Fabio extra ordinem quia is victor pacem Aequis dederat, ea provin8 cia data. qui, haud dubia spe profectus, famam nominis sui pacaturam Aequos, legatos in conci

buit. Castris quies necessaria morbo inplicitum exercitum tenuit. Tenere se, vel exercitum, castris, pro in caftris continere, Livio familiariffima eft locutio. Supra 2, 32, 4. Ibi, sine ul. lo duce vallo fossaque communitis castris, quieti sese tenuere. c. 45, 2. Itaque castris se tenebant, tam ancipiti periculo aversi. Et eodem cap. Redditur responsum, inmaturam rem a gi, nondum tempus pugnae esse: castris se tenerent. c. 48, 4. Aequi se in oppida receperunt, murisque se tenebant. c. 62, 3. Et ibi, quia hostis moenibus se tenebat, vastati agri sunt. 4, 21, 7. Se primo aut oppido, aut montibus, aut muris tenuerant. 5, 26, 4. Quum primo moenibus se hostes tenerent. 22, 12, 8. Ca. stris, nisi quantum necessario cogeret, tenebatur miles. c. 18, 1. Suas munimentis tenuit. ubi in quibusdam scriptis etiam in. tra munimenta. 23, 26, 6. Gal. bum, nobilem Carpesiorum du cem, castris sese tenentem, ad gredi statuit. c. 44, 6. Eo die fenuerunt sese tamen munimentis. 24, 17,8. Poenus, tacita etiam confessione victus, castris se tenuit. 32, 31, 1. Castris se tenuit, acie dimicandum cum hoste ratus. 33, 7, 4. Romanus eisdem ad Thetidium castris quum se tenuisset. c. 36, 7. Stativis deinde eisdem per dies aliquot sese tenuit. 39, 2, 3. Qui castris se tenuerant, circumsessi expugnati sunt. 41, 18,3.

Ceteri montibus se tenebant. continere infra dixit hoc lib. c. 60, 3. Castris, mille passuum ab hoste positis, copias conti. nebat. Tenere intra Apenni. num infra quidem eft 5, 35, 2. sed alio sensu; non enim eft tenere in Apennino, sed tenere ab hac parte, monte non transcenso.

§. 2. Q. Fabio et T. Quinctio consulibus] Q. Fabio Vibullano iterum et T. Quintio Capitoli no tertium legendum, quod etiam Dionysius diligenter tradidit [1.9, p. 618. ] GLAR. Q. Fa. bium 11. T. Quinctium 11. consules fuiffe, eosque numeros Livio hoc loco, et Diodoro l. 11. p. 282. adjiciendos effe, monuit etiam Pighius in Annal. ad ann. CCLXXXVIII. p. 121. Verum, ea emendatione opus non effe, evincunt, quac supra notavi ad 2, 16, 7. Ferenda insuper non eft Glareani audacia, qui, praeter iterati consulatus vocabula, ipsa quoque consulum cognomina addenda exiftimavit; quorum Livium rariffime in prioribus Hiftoriarum libris meminiffe, nemo nescit, qui vel a limine scripta ejus salutavit. Ceterum copula inter duos consules abeft ab Harlej.1.Eam autem librarios mo. do addidifle, modo omisiffe, su. pra dictum eft ad 2, 17, 1. Verum, quum reliqui codd. tò et agnoscant, illorum fide id etiam servandum puto. Praeterea ver. bis praecedentibus Extractum in tertium annum bellum fuit

hum gentis miffos nunciare jussit: Q. Fabium confulem dicere, fe ex Aequis pacem Romam tuliffe, ab Roma Aequis bellum adferre, eadem dextra armata, quam pacatam illis antea dederat.

quorum id 4 perfidia et perjurio fiat, Deos nunc teftes effe, mox fore ultores.

Se tamen,

Harlej. 2. verbis autem sequentibus, pacem victor Aequis dederat, praefert idem cód.

§. 3. Famam nominis sui раcaturam Aequos nomini Leid. 1. elisa última litera ob primam sequentis vocabuli. V. ad 37, 29, 5. famam non minus sui pacaturam Aequos Gaertn. Mox consilium gentis Lipsiens. Portug. Gaertn. et Haverk. passim obvio errore. Sed, concilium rectum effe, patebit ex illis, quae de varia significatione vocum consilium et concilium notavit Gronovius ad Liv. 44, 2, 5. Intelliguntur enim hic comitia vel convestus populi, qui non consilium, sed concilium vocantur. Paullo poft transpositis vocibus Romam pacem tulisse eft in Lipsiens. et Haverk. Et ita pracferunt prifcae editt. usque ad Aldum, qui pacem Romam tulis. se dedit. Ei vero consentiunt re. liqui codices. Initio profectus est, famam Florent.

Ab Roma Aequis bellum adferre, eadem dextra armata] a Roma Gaertn. Voff. 1. et Leid. 2. Tum dextera armata Leid. 1. Portag. Haverk. et Fragm. Hav. dextra formata Gaertn. a m. 1. Mox, quam pacta illis antea dederat, pro pacatam, Harlej. 1. quam pacata Lipsiens. Denique antea illis dederat Vol. i. Haverk. et Lipsiens.

utcumque fit, etiam nunc,

sunt, quae repugnantibus libris scriptis mutare, non satis tutum eft. V. ad c. 71, 6.DUKER. (* v. ad 36, 39, 10. 42, 52, 13.)

§. 4. Quorum id perfidia et perjurio fiat, Deos nunc testes esse, mox fore ultores] perju. rio et perfidia edd. principes; quem ordinem mutavit Aldus, reducto co, qui nunc obtinet, et omnium codd. auctoritate firmatur. Practerea et mox fore ultores Portug. et Fragm. Hav. [Veith.] Sed ubique Livio placuit oratio dovrdetos.

Se tamen, utcumque sit, etiam nunc, poenitere] Set tamen Harlej. 2. prima litera se. quentis vocis perperam in fine praecedentis repetita. V. ad 40, 7, 8. Id mox mutatum eft in Sed tamen, ut praeferunt Vol. 2. Portug. Lipsiens. Gaertn. et Fragment. Hav. Sed, utcumque sit, voce omiffa, Haverk. Praeterea et nunc, poenitere Harlej. 2. V. ad 22, 47,9. Mox hostilia, male, pro malle, Lipsiens.

§. 5. Sin perjurio gaudeant, Diis magis iratis] gaudeat, Dis magis iratis Florent. Leid. 1. et Harlej. 1. Di, pro Dii, saepe in Matis exaratum supereft. V. ad 5, 14, 4. Diis magestratis Lipsiens.

§. 6. Haec dicta adeo nihil moverunt quemquam] nihil a. deo moverunt Vol. 1. et Leid. Antea dederat] Oratio obli- 2. nihil adeo moverat Harlej. qua videtur desiderare dederit. 2. adeo nihil movere Harlej. 1. Sed alibi quoque non diffimilia et Portug. Mox ut violati sunt

[ocr errors]

poenitere fua fponte Aequos, quam pati boftilia, 5 malle. Si poeniteat, tutum receptum ad expertam clementiam fore: fin perjurio gaudeant, Diis magis 6 iratis, quam hoftibus, gefturos bellum. Haec dicta adeo nihil moverunt quemquam, ut legati prope

7 manos miffus.

violati sint, exercitusque in Algidum adversus RoQuae ubi Romam sunt nunciata, magis quam periculum, consulem

indignitas rei,

Harlej. 1. et Haverk. Tum contra Romanos missus Harlej. 2. Praesertim contra et adversus a librariis commutata sunt in Epit. Liv. Vide, quae notantur ad Epit. Liv. 1. 57.

§. 7. Quae ubi Romam sunt nunciata] Romae sunt nunciata Gaertn. et Haverk. Male. Infra 25, 22, 1. Hae clades, super aliam alia, Romam quum essent nunciatae. ubi plura vide. [Quae ut Romam Veith.]

Consulem alterum ab urbe excivit ab urbe exivit Gaertn. ex urbe excivit Harlej. 1. Et ita habet Portug. in contextu, altẹra lectione inter versus adscripta. Vulgatum omnino praefero. Infra 7, 39, 10. Quem autem ab Roma posse exciri? ubi plura vide. Saepe quidem Livium praepositionem, unde verbum componitur, in regimine repetiiffe, supra dictum eft ad praefat. §. neumdem tamen non raro et. iam praepositionem mutaffe, et aliam addere solitum fuiffe, infra videbimus ad 22, 2, 10. ubi altius ab aqua exstare poft Si. gonium Livio vindico.

Acie instructa, ut confestim dimicarent] ita ut confestim Gaertn. Verum to ita natum videtur ex ultimis literis vocis praecedentis. ut confestim dimicaretur Portug. Hujus erroris, qui ex male intellecta nota scriben

di profluxit, alia exempla supra vide 2, 26, 4. [acie ita instructa Veith. ]

§. 8. Unus ab statione hostium exclamat, Ostentare hoc est, Romani, non gerere bellum] unus a statione hostium Fragm. Hav. a statione unus hostium Gaertn.unus ab astratione bat Vol. 1. additis tamen notis, hostium Lipsiens. Tum exclamaliteras ba delendas effe. Deinde

ostentare hoc, Romani, non Harlej. 1. reliquis ejectis,, exgerere bellum est Harlej. 2. Sed hibet unus ab statione, hoc, Romani, non gerere bellum. Deinde Romam, pro Romani, Lipsiens. qui idem superius verbis proximis male praefert Sed quum forte haud cum multum diei superessent.

§. 9. In noctem inminentem aciem instruitis] Palat. pr. in noctem imminantem. An nox imminans eft valde minans, ut apud Actium immoerens eft val. de moerens? quod notavi atque emendavi in Antiquis [2, 24. ] An suspicari licet, legendum esse? in noctem jam minantem. GEBH. Apage Gebhardum, qui ex aberratione librariorum na. tam vocem imminantem, vel ex conjectura sua jam minan. tem probabat. Nihil mutari longe praeftabit. inminens nor eft propinqua, vicina, quae haud longe abeft. Liv. 44, 42, 9. Nunc

alterum ab urbe excivit. ita duo consulares exercitus ad hoftem acceffere acie inftructa, ut confeftim dimicarent. Sed quum forte haud multum di- 8 ei supereffet, unus ab ftatione hoftium exclamat: Oftentare boc eft, Romani, non gerere bellum. in 9 noctem inminentem aciem inftruitis. longiore luce ad id certamen, quod inftat, nobis opus eft. Craftino die oriente fole redite in aciem: erit copia pugnandi,

inminens nox et fugientes texit, et Romanis pigritiem ad sequendum locis ignotis fecit. Ita inminens hiems apud Tacit. 1. Ann. 44. Reditum Agrippinae excusavit ob inminentem par. tum et hiemem. Eo sensu inmi. nens mors, periculum, exitium, invidia, et similia passim ob. currunt. Supra 1,58,3 Quum pavida e somno mulier nullam opem, prope mortem inminentem videret. 3, 64, 4. Ut comi. tiis praeesset, potissimum M. Duilio sorte evenit, viro pruden. ti, et ex continuatione magistratus invidiam inminentem cernenti. ubi quaedam dicam. Ita inminens bellum apud Cur. tium 4,8. Sed inminens bellum otiosae peregrinationi tempora exemerat. Četerum instrui eft in Leid. 1. instruetis in Leid. 2. Utrumque commodo sensu acci. pi poteft. Sed et hic vulgatum praefero ob reliquorum codd. unanimem consensum.

Longiore luce ad id certamen, quod instat, nobis opus est] Praefero, quod reperi in Palat. pr. Largiore luce ad id certamen, quod instat, nobis opus est. Nam apparet, to longiore effe gloffema. Ita largior affatus Symmacho eft longior epiftola 1. 3. Epift. 1. Quae post diutinum silentium tam multum apud nos gratiae et hono

ris habuerunt, ut in his sola brevitas displiceret. Nam jejunas aures meas et praeclari elo. gii tui satis superque sitientes affatus largior debuit uberare. Et quemadmodum Livio largior lux, ita eidem Praefecto urbi largior dies 1. 7. Ep. 7. Accessit peregrinationis nostrae largior dies ex comperendinatione ludorum, quos pluviarum interventus retardant. 1. 8. Ep. 64. Quum mihi spem visendae eximietatis tuae promiserit dies largior. GEBH. largiore luce etiam Voff. 2. At, reliquis in vulgatum conspirantibus, id mutari non fero. Symmachus dixerit largior dies, largior affatus; nondum tamen, eamdem locutionem aut ftili aut seculi Liviani effe, inde evincitur. (*v. Oudend. ad Luc. 1,604.) Praeterea ad id certamen in quod instat Leid. 1. ad id certamen in quot instatHarl.1.An forte scribendum ad id certaminis? De quo loquendi genere, Livio familiari, v. infra ad 7, 26, 12. Si quis vero to in natum putet ex errore librariorum, qui, omissa vocula quod, jam sequens instat scribere inceperant, et poftea, animadverso peccato, quod praetermiserant, subjun xerunt, non deletis prioribus li teris vocis proximae jam exaratis, ei haud multum adversabor. V. ad 3, 56, 11. Mox vobis opus

10 ne timete. His vocibus irritatus miles in diem pofterum in caftra reducitur, longam venire noctem ratus, quae moram certamini faceret. Tum quidem corpora cibo somnoque curant. ubi inluxit

est Haverk. Lipsiens. et Gaertn. Nihil muto. nobis, id eft, Aequis et Romanis. Saepe za nos et vos in codd. scriptis confundunduntur. V. ad 34, 2, 2.

Crastino die oriente sole redite in aciem] crastina die Voff. 1. Leid. 2. Lipsiens. et Haverk. Sed praefero receptam scriptu ram. V. infra hoc lib. c. 20, 4. Tum redire in aciem Gaertn. Mox ne temere iis vocibus, pro ne timete. His vocibus, Voss. 2.

§. 10. His vocibus irritatus mi. les] iratus miles Portug. Alibi eadem harum vocum confusio in Mais obcurrit. Vide, quae notantur infra ad 34, 36, 6. irritatus exercitus Harlej. 2. quod ex glossa natum puto. Videtur enim primo margini adscriptum fuiffe ab eo, qui indicare vole bat, per militem intelligendum totum exercitum, omnes, qui aderant, milites; quo sensu to miles sumi, infra dicendum ad 7, 35, 2.

Longam venire noctem ratus, quae moram certamini faceret] iratus, quod moram Voff. 1. et Leid. 2. Alibi rà iratus et ratus inter se commutarunt errantes

librarii. Exemplum supra habuimus 2, 45, 14. (* 22, 3, 9.) Sed praeftat, quod vulgo circumfer. tur, et reliquorum codd. auctoritate firmatur. Non quidem longior nunc nox erat, quam alias eodem anni tempore, sed militibus irritatis longior videbatur. Horat. 1. Epift. 1, 20.

Ut nox longa, quibus mentitur amica, diesque Longa videtur opus debentibus, ut piger annus

Pupillis, quos dura premit custodia matrum ;

Sic mihi tarda fluunt ingra

a.

taque tempora, quae spem Consiliumque morantur gendi. Silius, qui Livium exprimere voluit, 8, 338.

nullus, qui portet in

hostem,
Sufficit insano sonipes. ince-
dere noctis,

Quae tardent cursum, tene-
bras dolet.

Ex quo loco etiam quae moram, non quod moram, adftruitur. Nam et ibi optimus cod. Colon. Quae tardent praefert, ubi vul-ibi legendum exiftimabam, ingo Quod tardent editur. Olim tendere noctis, Quae tardent cursum, tenebras dolet. Nunc incedere non displicet. Certe Tacit. ita locutus eft 15. Ann. 37. Postquam tenebrae incedebant, quantum juxta nemoris et circumjecta tecta consonare cantu, et luminibus clarescere. a ubi quidem Rhenanus et Nic. Heinsius apud Ryckium incide- ? bant scribendum conjiciunt; sed incedebant ibi dictum videtur, ut hic venire. Ceterum voces rii turbarunt. V. infra ad 3-, quae et quod alibi etiam libra. 35, 3. Mox moram certaminis faceret Florent. Voff. 2. Leid. 1.Portug.et Fragm. Hav. [Veith.] Infra 21, 32, 1. Quadrato agmine ad castra hostiam venerat, nullam dimicandi moram fac

turus. Forte tamen mora certa

mini dictum eft, ut locus seditioni: de quo infra v. ad h. lib. c. 46, 2. (* v. 42, 7, 5.) Juftin. 5, 6. Sed non magnam bello

« IndietroContinua »