Quinctium, nequaquam pari defunctam effe caede. interfecta inde quatuor millia, et, exsequendo sub ne verbi simplicis cecidi? quomodo decucurri aliaque ejusdem verbi composita optimis scriptoribus formata fuerunt. V. supra ad1, 12, 8. Aliorum, quae augmentum praeteriti servant in compositis, syllabum v. apud Voff. 5. Gramm. 19. Alibi tamen composita to cadere similiter prolata nondum notavi, quare inciciderit refero inter errores librariorum, perperam syllabam geminantium; cujus generis plura paffim in Mftis obcurrunt. (* v. infra h. lib. ad c. 11, 2.) Mox pari fide defunctam esse caede Harlej. 2. Haverk. Fragm. Hav. Portug. in marg. et Gaertn. Interfecta inde quatuor millia et, exsequendo subtiliter numerum, ducentos, aït, et triginta] Vide, num exaequando sit legendum. GLAR. Propendet fere Glareanus, ut legendum sit exaequando. perperam, et contra rationem. Vult enim Livius, eum praeter hiftoricorum morem non contentum fuiffe numero rotundo, expressiffe praeterea centum et trigin. ta, millenario numero se tenent scriptores, raro accedunt ad centenarios, certe ad minutioS. GRUTER. Loritus conjecit andum exaequando, ut et habet novissimae notae liber Palat. sec. me non probante. Exsequi numerum eft accurate computando summam colligere. GEBH. interea inde quatuor milliaLeid. 2. interfecta deinde quatuor millia Portug. Tum vocula et abeft ab Haverk. et Fragm. Hav. Dein. de exaequando, ut Glareanus conjicit, Harlej. 2. et Haverk. Sed recte viri docti vulgatum tuentur. Alibi haec verba in membranis antiquis confunduntur. V. ad 3, 39, 8. Denique du centos et triginta ait Gaertn. ducentos triginta, mediis dua. bus vocibus omissis, Lipsiens. [numerum ducentorum ait Veith.] §. 14. Inde Romam reditum est: justitium remissum est] Locus vitiatus. Tu corrige Ut Romam reditum est. Mox praecessit inde. quod verbi hic repetiit scriba parum attentus. RHEN. Alii libri habent Ut, pro Inde. Fortassis autem id mutatum propter compofitionem trium est, est, est. Verum multa similia reperias, ut id non omnino neceffe fuerit mutare. GLAR. Beatus Rhenanus legit, Ut Romam reditum est. To Inde delet. Exemplar Buslidianum utrumque habet, Inde ut Romam reditum est. NANN. Rhenanum video tentaffe Ut Romam reditum est, deleto To inde. Vetus liber utrumque habet, quod sequor, Inde ut Romam reditum est. AND. SCHOT. TUS 3. Obs. Human. 38. Vet. lib. justitium remissum, quod placet, ne bis ponatur est. SIG. Palat. pr. Andreae ac Campani edd. Ut Romam reditum est, justitium remissum est. Solus sec. ftat a vulgata. Sed Andreas Schottus Observat. Philolog. 3, 38. sequi se aït, quod habetur in veteri libro, Inde ut Romam reditum est. GEBH. Rhenanus ex Borb. propinat, Ut Romam, sine to Inde. Sigonius hoc dissimulato pofterius est tollit. And. Schottus profert et sequitur e vet. libro Inde ut Romam. Sed ambo libri, et Sigonianus et Schottanus, suspecti. Nam Flor. Voff. [uterque, 1 Helm. Pal. And. Camp. Tarv. utrumque Venetum, Bechar. Mog. Ascensii haec, inquam, omnia exempla tiliter numerum, ducentos, aït, et triginta. Ut 14 Romam reditum et juftitium remiffum est, coelum ria numerum CC aït et XXX. Ut Romam reditum est, justitium remissum est. To Inde apud me in primo videtur Junta, deinde Frobenio. Suspicor: et exsequendo subtiliter numerum CC. art et XXXVI. Romam reditum et justitium remissum est. J. FR. GRON. Inde Romam ante Juntam et Froben. apud me adparet in editt. Aldina, Coloniensi anni 1525. et Cervicor. ni. Ceterum lectio, quae huic adnotationi praescripta eft, in uno tantum meorum Gaertn. su pereft. Reliqui omnes, alii magis, alii minus, attamen in diversa abeunt. Nam Inde Romam reditum est, justitium remissum, ejecto in fine zo est, habent Harlej. 2. et Haverk. hoc loco, ut saepe alibi, vet. lib. Sigonii consentientes. Similiter etiam praeferunt Hearnii Oxon. B. L. 1. 2. et C. Inde Romam reditum et justitium remissum est Portug. In Romam reditum est; justitium remissum est Leid. 1. et Lipsiens. ut pateat, hoc loco iterum a librariis commutata fuiffe ta In et In sive Inde, de quo v. ad 10, 20, 6. Ut Romam reditum est, justitium remissum est, praeter Florent. et Voff. ambos a Gronovio jam memoratos, habent etiam Harlej. 1. Leid. 2. Fragm. Hav. et apud Hearnium Oxon. N. quomodo etiam ante Aldum dederunt editores vetuftiores. Neque invenire poterunt viri docti, quod in hac lectione culpent, nisi unum illud, ita zo est ter itera. ri. Sed repetitionem vocum est, sunt, esse ac similium apud Livium non infrequentem effe, infra evincitur 35, 1, 12. Quare vel haec lectio servanda videtur; vel, si tamen vulgatum displi. ceat, legendum puto, Ut Ro mam reditum, et justitium rẻmissum est, coelum visum est ardere. ut ita haec uno orationis ambitu comprehendantur. Ex vocula igitur Ut primo erro. re librariorum in quibusdam codd. datum eft In, quod ob du. ctuum similitudinem in scriptu. ra Longobardica facile fieri potuit. Verum quum ex eo commodus sensus non efficeretur, alii pro In scripserunt In sive Inde. Nihil autem ita legendo conjecturae dedimus, nisi quod et rescripserim, pro est: quae Voces saepe commutari solent. V. ad Liv. 7, 40, 1. et tamen il. lud et in uno adhuc codice supererat, ut ex Mftorum enumeratis lectionibus patet. Certe haec conjectura propius ad vul. gatam lectionem accedit, quam illa Gronovii, qui insuper, invitis omnibus membranis XXXVI. Romam, pro XXX. Ut Romam, reponendum exifiimabat. Aut obversata oculis] aut ob. servata oculis, negligentia scribarum transpositis literis, Leid. uterque, Haverk. Vol. 1. et Lipsiens. In margine tamen duorum pofteriorum recte reponi. tur obversata. Livius infra 35, 11, 3. Caudinaeque cladis memoria non animis modo, sed prope oculis obversabatur. obversari ante oculos dixit supra 2, 59, 5. Ingentisque mali non tam speciem, obversari ante suspicionem modo, sed aperin membranis vetuftis peccatur. oculos. Alibi saepe pari modo V. ad 6, 17, 4. Eumdem errorem commisit etiam Lycofth. in Sup. plem. Jul. Obseq. de Prodig. c. 14. prodigium hoc referens. Aut vanas exterritis ostentavere species] varia exterritis o ཧཱུྃ vifum eft ardere plurimo igni; portentaque alia aut obversata oculis, aut vanas exterritis oftentavere species. His avertendis terroribus in triduum feriae stentavere species Lipsiens. varias exterritis ostentavere species Gaertn. Leid. 2. a m. 2. et Portug. a m. 1. [Veith. ] Sed editam lectionem vindicant reliqui codd. in eam conftanter con. sentientes. Horat. in Art. poët. 6. Credite, Pisones, isti tabu. lae fore librum Persimilem, cujus, velut ae. gri somnia, vanae Fingentur species. Similiter vanam imaginem belli infra eft hoc lib. c. 16, 5. Tantus enim tribunos furor tenuit, ut non bellum, sed vanam imaginem belli, Capitolium insedisse contenderent. Frequenter autem vanus et varius in Mftis confunduntur. V. infra ad 22, 7, 4. His avertendis terroribus in triduum feriae indictae] advertendis terroribus Leid. 2. Lipsiens. Portug, et Fragm. Hav. quod peccatum in codd. scriptis passim obvium eft. V. ad 6, 23, 8. Tum interduum feriae indictae Harlej. 2. interdum feriae indictae Gaertn. Male. Per ferias intelligendae sunt supplicationes. Liv. 40, 19, 5. Senatus censuit, et consules edixerunt, ut per totam Italiam triduum supplicatio et feriae essent. 41, 21, 11. Q. Marcio Phi. lippo verba praeeunte, populus in foro votum concepit, si morbus pestilentiaque ex agro Romano emota esset, biduum ferias ac supplicationes se habiturum. 42, 2, 7. Editumque ab decemviris est, ut supplicatio prodigiis expiandis fieret; al tera, quae priore anno valetudinis populi caussa vota esset, ea uti feriaeque essent. Ratio erat, quod tempore supplicationum ab opere ceffaretur. Polyb. in Excerpt. legat. num. 16. Pmaiors tηs Kaτà tηv vavuaXíαν νίκης ἄρτι προσηγγελμένης, πρῶτον μὲν τῷ δήμῳ παρήγγει Aav livvvas äyei nuépas évvέa. Τοῦτο δ· ἔσι σχολάζειν πανδη μεὶ, καὶ θύειν τοῖς δεοῖς Χαρι spia tov ¿vXnuárov. Adeo autem ab omni opera ceslabatur, ut ne senatus quidem eo tempore haberi potuerit. Liv. 34, 55, 1. Terrae motus ita crebri nunciabantur, ut non rei tantum ipsius, sed feriarum quoque ob id indictarum homines tae deret. Nam neque senatus haberi, neque respublica administrari poterat, sacrificando expiandoque occupatis consulibus. Postremo, decemviris adire libros jussis, ex responso eorum supplicatio per triduum fuit. Iisdem supplicationum diebus etiam comitia populi haberi non potuerunt. Hinc exponendus eft locus Ciceronis 8. ad Famil. Ep. 11. ubi Curio, Ciceronis cupidiffimus, cui omnibus rationibus comitiales eripiebantur, negabat, se ullo modo pati posse, decerni supplicationes. Ad quae verba nescio quis in edit. Graeviana notavit:,,Curio auspicio impediebatur diebus, quibus comitia. habebantur, agere cum populo de tuis supplicationibus." Immo Curio, quoniam adversae factioni faventes omnibus rationibus dies comitiales eripiebant, Cicéroni supplicationes decerni non patiebatur, ne, si confeftim indicerentur, iterum comitiales alii eriperentur, et ita praevaricator caussae publicae existimaretur. Ne itaque senatuscon indictae, per quas omnia delubra pacem Deùm exposcentium virorum mulierumque turba inplebantur. Cohortes inde Latinae Hernicaeque ab senatu, gra- 15 sulto, quo supplicationes Ciceronis nomine decernebantur, intercederet, consules confirmarunt, se his supplicationibus in hunc annum non usuros. Ad quae verba male iterum in ed. Graeviana notatur.,,Se nulli alii imperatori, praeterquam Ciceroni, supplicationes decreturos. " Quomodo fere etiam Manutius. Mihi tamen videntur consules promisiffe, se fupplicationes, si ob res a Cicerone gefias decernerentur, non edicturos in eum annum, quo Curio tribunus plebis erat. Cum em. phasi accipiendum HIS supplicationibus, quas nempe Ciceronis nomine decerni petebant. Hinc itaque supplicationum otio. si dies vocantur apud Cic. 3. ad 9. Fratr. Ep. 8. Revertar ad institutum, idque perficiam his supplicationum otiosis diebus. Tales vero feriae sive supplicationes avertendis terroribus indictae sunt in triduum, quemadmodum etiam alio tempore saepe factum. Ita 38, 36, 4. Sup. plicatio in triduum pro collegio decemvirorum imperata fuit in omnibus compitis, quod luce inter horam tertiam ferme et quartam tenebrae obortae fuerant. Similiter 34, 55, 1. loco jam laudato, et alibi saepius. Pacem Deum exposcentium virorum mulierumque turba] poscentium Harlej. 1. Sed frufira. Reliqui enim scripti et editi in vulgatum confpirant. Et ita Livius saepe loqui solitus eft. Supra 1, 16, 3. Pacem precibus exposcunt, ut volens propitius suam semper sospitet progeniem. Infra hoc lib. c. 7,7. Jussi cum conjugibus ac liberis sup. plicatum ire, pacemque exposcere Deum. Mox codem cap. Veniam irarum coelestium finemque pesti exposcunt. 7, 2, 2. Pacis Deum exposcendae caussa tertio tum post conditam urbem lectisternium fuit. Prae. terea exposcentium mulierum turba, reliquis omiffis, Hearnii Oxon. L. 2. Solarum quidem matrum Romanarum in gratulatione sive supplicatione ob res feliciter bello geftas meminit Liv. infra 5, 23, 3. Priusquam senatus decerneret, plena omnia templa Romanarum matrum grates Diis agentium erant. Senatus in quatriduum supplicationes decrevit. Hic tamen, ubi in vulgatum conspirant reliqui omnes codd. nihil mutandum eft. Ita universo populo indicitur supplicatio 21, 62, 9. Supplicatio ad aedem Herculis nominatim; deinde universo populo circa omnia pulvinaria indicta. Similiter jubentur fupplicatum ire cum conjugibus ac liberis mox hoc lib. c. 7, 7. et 22, 10, 8. Supplicatumque iere cum conjugibus ac liberis non urbana multitudo tantum, sed agrestium etiam. Nominatim autem viri feminaeque memoran. tur 10, 23, 2. Supplicatum iere frequentes viri feminaeque. 27, 51, 8. Eam supplicationem C. Hostilius praetor pro concione edixit; celebrataque a viris feminisque est. 45, 2, 7. Ingentique turba, non virorum modo, sed etiam feminarum, conferta tota urbe Deorum inmortalium templa. §. 15. Cohortes inde Latinae Hernicaeque] deinde praeferunt Harlej. 2. Lipsiens. Gaertn. et tiis ob inpigram militiam actis, remissae domos. Antiates, mille milites, quia serum auxilium post proelium venerant, prope cum ignominia dimissi. Haverk. quod ex gloffa marginali receptum videtur. inde enim bic ponitur pro deinde, ut saepe dolet. V. infra ad 42, 55, 6. Frequenter autem ta inde et de inde in Mftis commutantur. Vide, quae infra notantur ad 36, 24, 10. et mox cap. seq. §. 1. Ab senatu etc. remissae do. mos] Palat. pr. et tertius remis. sae domus. sec. domum. GEBH. a senatu Gaertn. Deinde remis sae domum etiam Harlej. 2. Lipsiens. Gaertn. Haverk. et Hear. nii Oxon. B. L. 1. et C. remissae domus Leid. 1. et Voff. 2. Vide, quae infra dicuntur hoc lib. ad c. 29, 5. Antiates, mille milites, quia serum auxilium post proelium venerat] Omnes MSS. Pall, post praedam. GEBH. Andreas, Bech. Voff. 1. Flor. Rott. venerant. Sed etiam pro duabus prioribus habent Pall. o. Chifl. Vol. 2. post praedam. Vol. 1. post bel lum. Forte post rem actam venerant. 27, 20. Hasdrubal et Mago venere, serum post male rem gestam auxilium. J. FR. GRON. Vox milites exsulat a Fragm. Hav. diffentiente reliquo. rum codd. turba, in quibus con. ftanter Antiates, mille milites. Id autem accipiendum per adpositionem; quemadmodum Galli, magna hominum vis, 38, 16, 1. Galli, magna hominum vis, Brenno duce in Dardanos pervenerunt. ubi plura vide, ut et ad 40, 36, 8. Praeterea venerant non modo, si solum Voff. 2. excipias, omnes noftri codd. sed et omnes edd. usque ad Francofurt. anni 1578. Ea enim prima venerat dedit; quae lectio deinceps ad recentiores propagata eft. Non dubitavi igitur priorem scripturam revocare. Tum post praedam Leid. 1. Harlej. 2. Portug. Gaertn. et Haverk. [Veith.] quomodo etiam Aldus edidit. Recte tamen poenitentia ductus in erratis post proelium reftituit. post bellum praeferunt Leid. 2. et Hearnii Oxon. N. quod ex gloffa natum puto. V. infra hoc lib. ad c. 61. 2. Denique qui ad serum auxilium venerant post proelium Fragm. Hav. qui ad serum auxilium post proelium venerant Harlej. 1. quia tardum auxilium post praedam venerant Harlej. 2. qui tardum auxilium post praedam venerant Haverk. Saepius qui et quia in Matis commutantur. V. infra ad 36, 33, 5. tardum autem, pro serum, ex gloffa itidem ac mar. gine in contextum inrepsiffe pu to. Easdem voces similiter in Ovidio confundi notavit Cel. Burmann. ad 2. Trift. 57. Serum auxilium memorat etiam Liv. 10, 5, 8. Ut prope serum auxilium jam pene circumventis, ita universa requies data est. 31, 34, 1. Quo quum esset nunciata clades sociae urbis, quamquam serum auxilium perditis erat, tamen, quae proxima auxilio est, ultionem petens. [serum ad auxilium Veith.] §. 1. Comitia inde habita. creati consules] Vet. lib. deinde. SIG. Melior eft haec lectio, siabilita Pall. primo ac tertio, editionibusque Andreae et Campani, quam illa, producta a Sigonio, deinde: cui nullam, contra plures potioresque, praeftat auctoritatem Palatinus nofter secundus: ut et mox, cum scribit consulatum inierunt. GEBH. |