Immagini della pagina
PDF
ePub

T. LIVII PATAVINI

HISTORIARUM

AB URBE CONDITA

LIBRI.

EPITOME LIBRI TERTII.

Seditiones de agrariis legibus factae. Capitolium, ab exfulibus et servis occupatum, caefis iis receptum eft. Cenfus bis actus eft. priore luftro cenfa sunt civium capita centum quatuor millia ducenta quatuordecim, prae

Seditiones de agrariis legi. bus factae] de agrariis legibus fuere Vol. 2. 3. et 4.

Capitolium, ab exsulibus et servis occupatum, caesis iis, receptum est] Capitoliumque Leid. Tum, praepositione ab inducta, exsulibus et servis occupatum Boend. Denique rà caesis iis, receptum non adparent in Voff. 1. et Berg.

Census bis actus. priore lustro eensa civium capita] Ita primum Parisiis anno 1573. editum vidi, quod poftea recentiores servarunt. Omnes antiquiores praeferunt, Census bis actus est. priore lustro censa sunt civium capita. quod in contextum recepi. Ita enim etiam legunt Leid. Vol.

Livius. Tom. II.

2. 3. 4. Berg. et Hearnii Oxon. N. et Norv. nisi quod Voff. 3. a manu 2. habeat census bis auctus est. Leid. vero censa sunt capita civium. sed Voff. 1. et Boend. zo est quidem agnoscunt, verum illud sunt ambo,omiserunt.

Centum quatuor et viginti millia ducenta quatuordecim] Putaveram hoc loco corrigi debere quindecim ex Livio c. 3. quum contra vidi, illic in Mftis omnibus reperiri XIIII. Quare ego nullus dubitavi nunc ita edere. Sed et Sigonius ita invenit contra Rhenanum. JAC. GRON. Admodum in numero variant et scripti ct editi. octo milia septingenta quatuordecim Leid. octo milia septingenta septemdecim

A

ter orbos orbasque. sequenti, centum septemdecim millia ducenta novemdecim. Quum adverfus Aequos res male gefta effet, L. Quinctius Cincinnatus dictator factus, quum rure intentus ruftico operi effet, ad id bellum gerendum arceffitus eft. Is victos hoftes sub jugum mifit. Tribunorum plebis numerus ampliatus eft, ut effent de

Voff. 1. VIII. milia DCCXIIII. CCXXIIII. VofT. 1. CXVII. Voff. 4. et exc. Pithoei. VIII. milia CCVIIII. Voff. 2. et milia DCCCXIII. Voff. 2. et 3. CXVII milia CCXVIIII. 3. CHII. M. CCXIX. Berg: Voff. 4. et Berg. CXVII. et CIIII. milia CC XIIII. Hearnii CCXVIII. Hearnii Oxon. N. Oxon.N.LXXX.M.CCLXIIII. CXVII. milia CC XLVIII. Boend. LXXX milia DCC XIIII. Boend. Norvic. et priscae edd. Norvic. et primae editt. Quae Quae nunc circumfertur lectio, nunc exftat lectio, primum ad. iterum profluxit ex edit. Aldina, paruit in ed. Aldina. Ex his pa- nisi quod habeat novemdecim, tet, recte Jac. Gronovium infra pro quo Curio primus novem in Livio c. 3, 9. scribendum vi- repofuit. Aldus autem ita dedisdiffe quatuordecim, pro quinde- se videtur, ne Livius c. 24. hucim. Sed et reliquus numerus jus libri et auctor Epitomes de corruptus videtur, pro quo le. numero in diversa abirent. Vegendum puto centum quatuor rum quid de eo censendum sit, millia, ducenta quatuordecim. ibidem videbimus. Plerorumque Nam eo ducunt non modo omcodicum scriptura indicat, lenes codd. apud Livium d. cap. gendum effe centum septemde3. verum etiam quidam eorum cim millia ducenta novemdehoc loco. Eodem etiam ducunt cim, quomodo etiam edi curavi. illi, in quibus VIII. vel octo nisi quis trecenta, pro ducenta, millia legitur. Nam ex CIIII mallet; ut ita inter Epitomen et millia, duabus prioribus notis lectionem, quam Livio vindicanumeralibus in notam V coales- vi, conveniret: quod tamen non centibus, facillime factum est neceffe arbitror. Rationem, cur VIII. Sed quum numerus ille numerus, qui in vulgatis exftat, VIII. M. aperte vitiosus ac ju- jufto major videatur, infra dafto minor effet, eum alii muta- bimus ad Liv. 3, 24, 10. Ceterum runt in LXXX. M. Praeterea inter haec et proxima verba is, ex nota millenaria, quac ta- qui curavit edit. Londinensem men etiam in quibusdan codi- nuperam, sequentia interposuit, cibus literis perscripta fuit, for: Fabius Vibulanus Volscos et matum fuit D et DC. ut alibi Aequos superat. Tribunitium saepe erratum eft. V. infra ad domi bellum. Acqui foedus rum39, 20, 3. punt. quorum omnium neque vola neque veftigium in codd. adparuit. Si ex ingenio addita sunt, ne quid eorum, quae Livius retulit, deeffet, eodem exemplo infinita alia addi potuissent. Sed vel sic lectoris inter

Centum triginta duo millia quadringenta novem] Et hic etiam mulium variant manu et ty. pis exarati. Centum decem et septem milia ducenta decem et novem Leid. CXVII. milia et

cem, trigefimo sexto anno a primis tribunis plebis. Petitis per legatos, et adlatis Atticis legibus, ad conftituendas eas proponendasque decemviri pro confulibus fine ullis aliis magiftratibus creati, altero et trecentefimo anno, quam Roma condita erat: et, ut a regibus ad confules, ita a confulibus ad decemviros translatum imperium.

erat, ut omnia haec alia characterum forma inprimerentur, ne incautior quis recentiorum sup. plementa pro ipsis veteris scriptoris verbis haberet. Eumdem errorem alibi saepe ab eo com. miffum video.

Quam adversus Aequos res male gesta esset] male res gesta esset Berg. Mox Ti. Quintius Cincinatus Boend. V. infra hoc lib. ad c. 12,8. Hinc intentus operi rustico alio ordine Leid. Voff. 1. Berg. et Boend.

Ad bellum gerendum arcessitus est] Vet. lib. ad id bellum. SIGON. ad id bellum habent etiam omnes codd. noftri, nisi quod pronomen desit in Boend. Deeffe etiam in Norvic. teftatur Hearne. Verum id non mirum eft, quum is codex per omnia semper primis editionibus consentire solcat.

Trigesimo sexto anno a primis tribunis plebis] tricentesimo sexto anno Berg. tricesimo Boend. contrario errore tricesimo, pro trecentesimo, mox ha bebimus hac Epit. Deinde praepositio a exsulat a Vol. 2. 3. 4. Berg. et Boend.

Ad constituendas eas proponendasque ad custodiendas eas Voff. 1. et Boend. ad construendas leges eas Leid. ad construendas eas Berg. et vetuftae edd. quod primi Moguntini in constituendas mutarunt.

Sine ullis aliis magistratibus creati, altero et trecentesimo anno] sine ullis aliis legibus, creati sunt Berg, praeterea nono et tricesimo anno Voff. 1. 2. 3. et 4. Contrario errore tricentesimo, pro tricesimo, modo habuimus hae Epit. nono et trecentesimo Leid. Berg. et, ut Hearne auctor eft, Romana princ. ed. cum excerptis Pith. quod forsitan vitiofe scriptum conjicit pro uno et trecentesimo, ut in aliquot Sigonii MSS. effe addit. Ejus quidem lectionis Sigonius neque hoc loco, neque ad Livium, neque etiam in Scholiis in Chronolog. Livianam meminit, sed 2. Emend. 16. Mox qua Roma condita erat Voss, 2. 3. 4. quo Roma condita, omiffo etiam to erat, Boend. Vulgatum praefero.

Et ut a regibus ad consules, ita a consulibus ad decemviros translatum imperium] Septem priora vocabula exfulant aBoend. Quae si delenda forent, diftin. guerem hoc modo: Decemviri pro consulibus sine ullis aliis magistratibus creati. Altero et trecentesimo anno, quam Roma condita erat, a consulibus ad decemviros translatum im. perium. Sed servanda puto illa verba, quae non modo in Mftis ceteris supersunt, sed et in Livio simili fere modo reperiuntur c. 33, 1. Anno trecentesimo altero, quam condita Roma erat, iterum mutatur forma cử

3

Hi, decem tabulis legum pofitis, quum modefte fe in eo bonore geffiffent, et ob id in alterum quoque annum eumdem effe magiftratum placuiffet, duabus tabulis ad decem adjectis, quum complura inpotenter feciffent, magiftratum noluerunt deponere, et in tertium annum

[ocr errors]

vitatis, ab consulibus ad decemviros, quemadmodum ab regibus ante ad consules venerat, translato imperio. Deinde vox imperium deeft in Voss. 1. imperium translatum habent Voff. 2. 3. 4. et Berg. imperium translatum est, insuper addito verbo eil.

Quum modeste se in honore gessissent] Vet. lib. se in eo honore. SIGON. Ita pariter omnes noftri. Hearne vero auctor eft, iterum Norvic. priscis editt. consentientem pronomen non agnoscere. Paullo ante Hi, decem tabulis legum positis Leid. Voff. 1. Berg. et Boend. In decem tabulis Voff. 2. 3. et 4. Cujus lectionis veftigia eodem aperte ducunt.

Et ob id in alterum quoque annum eumdem esse magistra tum placuisset] Ta et ob id omittuntur in Voff. 1. vacuo spatio tamen relicto; omittitur et. iam placuisset in eodem cod. Praeterea et ob id alterum quoque annum eumdem etiam magistratum tenerent habet Boen. derm. In Berg. qui similiter etiam, pro esse, exhibet, omnia haec placuisset, duabus tabulis ad decem adjectis, quum complura inpotenter fecissent, ma. gistratum deerant a m. 1. Cui errori, ex negligentia librarii nato, occasionem dedit repetitio tou magistratum. V. ad 9, 11, 11. Manu deinde sec. adfcriptum eft magistratum tenerent, cum complura impotenter fecissent, magistratum. Denique et

0

ob id in alterum quoque annum ad eumdem magistratum, missa itidem voce placuisset, est in Voff. 2. 3. et 4.

Quum complura impotenter fecissent] Ex veftigiis depravatae antiquae lectionis et ex Livianis verbis ita haec verba legenda sunt, duabus tabulis ad decem adjectis, cum complura inpotenter fecissent. SIG. In edd. Sigonio vetuftioribus deerant illa verba duabus tabulis ad decem adjectis. Neque etiam exftant in Voff. 1. et Boend. ut nec in Berg. vel a prima, vel a sec. man. ut modo vidimus. Eorum loco decem abjectis habet Voff. 2. decem adjectis. Vol. 3. et 4. ad decem adiectis Leid. In similes itaque codices quum Sigonius incidiffet, imperfecta supplevit ex Liv. c. 37, 4. Duae tabulae legum ad prioris anni decem tabulas erant adjectae. An forte proxime ad lectionem cod. Leid. scribendum II. vel duabus ad decem adjectis? ut vox tabulis ex superioribus re. petatur; et librarii numeri notam oiferint, quod eam non intelligerent. Deinde cum plura, pro cum complura, Vol. 2. 3. et 4. in quibus vocula cum intercepit primam fyllabam fequen. tis vocis. V. infra ad 3, 7, 7. Denique gessissent, pro fecissent, Leid. (* v. ad 39, 54, 10.)

Et in tertium annum detinuerunt] Vetus lectio retinuerunt. SIG. retinuerunt etiam Voff. 1, 2. 3. 4. Leid. et Berg. Sed vulgatum servant Boend. et perpe

retinuerunt: donec invifo eorum imperio finem adtulit libido Ap. Claudii. Qui, quum in amorem virginis incidiffet, sulmiffo, qui eam in servitutem peteret, neceffitatem patri ejus Virginio in fuit, rapto ex taberna proxima cultro, ut filiam interimeret; quum

tuus edd. veterum affecla Nor. vic. Saepius ita peccatum eft in prifcis codd. Vide, quae notantur supra ad 1, 17, 8. c. 30, 5. (* 8, 38, 6.) 36, 39, 7. 40, 42, 4. et Torren. ad Valer. Max. 1, 7. ext. 4. Paffim autem literas D et R in Mitis commutari, infra dicetur ad 9, 10, 6.

Donec invicto eorum imperio finem adtulit libido Ap.Claudii] Quare invicto? an, quia sine provocatione erat? Ut de dictatura 1. 6, [16, 3.] Invicta sibi quaedam patientissima justi imperii civitas fecerat. l. 3, [30, 4. Vincebatur consulare impe. rium. Gryphius edidit invito. Potius injusto. Infra [c. 39, 7.]. Cupiditas in injusta dominationeretinenda. Et sic quoque Mnretus. J. FR, GRON. Non modo Gryphius invito edidit, sed ita legunt etiam omn s, quos vidi, codd. Leid. Voff. 2. 3. 4. Berg. a m. 1. et Boena. atque ita se in Oxon. N. et excerptis Pithoei inveniffe, Hearne profitetur; pro eo primi editores eosque secuti recentiores cum Berg. a m. 2. invicto vulgarunt, sollem ni et passim obvio errore. Similiter invitus et invictus in Matis commutari patebit ex illis, quae notavi olim ad Silii Ital. 4, 679. et quae Cel. Burmannus contulit ad Rutilii 1. Itin. 64. V. etiam infra ad 4, 53, 2. ad 5, 4, 8. (*8, 29, 11. 33, 4, 3.) et alibi. Neutrum tamen hic ferri poteft. Gronov. malebat injusto, quod nimis a vulgata et scripta lectio. ne abit. Propius accedet, si le

gamus inviso eorum imperio. Infra Livius tyrannidem decem. viralem invisum imperium vocat c. 38, 10. Quum et ipsi invisum consensu imperium, et plebs, quia privatis jus non esset vocandi senatum, non convenire Patres, interpretarentur. Solent autem librarii voces invitus et invisus inter se confun. dere. Vide, quae notavi ad Silium Ital. 17, 413. Hanc itaque conjecturam recepi. Doujatius quo jure qua injuria vulgatum tueri conatur, monens, invictum nonnumquam pro pertinaci accipi; poffe etiam imperium figurate diei pro imperantibus. Decemviros autem se vinci pas. sos non fuisse, ut imperium deponerent. Sed me nondum conjecturae poenitet. Boenderm, exhibet, donec invito eorum cons. imperio finem attulit.

Qui quum in amorem virgi. nis incidisset] Voculam quum nescit Berg. quam intercepit praecedens qui. V. infra ad Epit. Liv. 1. 58. Deinde in amorem Virginiae incidisset Volf. 1. V. infra ad Liv. 3, 45. in princ. Utraque lectione juncta in amorem Virginiae virginis incidisset exhibent Voff. 2. 3. 4. Leid. Berg. et Excerpta Pith.

Summisso, qui eam in servi tutem peteret] summo qui eam Vol. 1. sibique eam Vol. 2. 3. 4. Revera quidem Appius id o. peram dabat, ut eam in poteftatem suam redigeret. Non tamen directo eam sibi in servitutem petebat, sed submiffo cliente, qui serva sua natam contenderet.

« IndietroContinua »