Immagini della pagina
PDF
ePub
[blocks in formation]

ARGUMENTU M.

M. Hortalus erat fenator, & nepos Q. Hortenfii clari,fimi oratoris, ex nobiliffima Hortenfiorum familia. Sed hie rei familiaris anguftia gravissime premebatur, ut vix per inopiam ordinem fuum obtinere poffet. Emerferat antea pene ex fumma paupertate Augufti Cafaris liberalitate. Acceperat enim ab eo fatis grandem pecuniam, & juffus erat prolem fufcipere, ne ea ftirps interiret. Verum quum copiofam fobolem procreaffet, non fatis fe fuftentare poterat. Itaque quum fenatus baberetur, juffis filiis pro foribus curia affiftere, ipfe Tiberium Cafarem rogavit ut fe fuofque nova liberalitate juvare vellet.

P.c., hos quorum numerum & pueritiam vide

tis, non fponte fuftuli, fed quia princeps mo nebat: fimul majores mei meruerant, ut pofteros haberent. Nam ego, qui non pecuniam, non ftudia populi, neque eloquentiam, gentile domus noftræ bonum varietate temporum accipere vel parare potuiffem, fatis habebam, fi tenues res meæ nec mihi pudori, nec cuiquam oneri forent. Juffus ab impe ratore, uxorem duxi. En ftirps & progenies tot confulum, tot dictatorum. Nec ad invidiam ifta,fed conciliandæ mifericordiæ refero. Adfequentur florente te,Cafar,quos dederis honores; Interim Q. Hortenfii pronepotes, divi Augusti alumnos, ab inopia defende.

RE

1

7

[merged small][ocr errors]

ARGUMENTUM.

Refpondet ad Hortali illius poftulationem Tiberius. Nihil fe in ejus inopiam quam pradicet, erogare poffe. Caufas quamobrem repudiet rogantem, affert has. Intempeftivam effe poftulationem beneficii in fenatu: largitionibus nimiis exhauriri ararium: benignitate illa foveri hominum inertiam: multos à principum liberalitate petere fua paupertatis fubfidium : qui fi al·laborent, non egeant..

SI quantum pauperum eft, venire huc, & liberis fuis petere pecunias cœperint; finguli nunquam exfatiabuntur, Refpublica deficiet. Nec fane ideo à majoribus conceffum eft egredi aliquando relationem, & quod in commune conducat, loco fententiæ proferre, ut privata negotia, res familiares noftras hic augeamus; cum invidia senatus & principum, five indulserint largitionem, five abnuerint. Non enim preces funt iftuc, fed efflagitatio intempeftiva quidem & improvifa, cum aliis de rebus convenerint patres, confurgere, & numero atque ætate liberum fuorum urgere modeftiam fenatus, eandem vim in me tranfmittere, ác velut perfringere ærarium: quod fi ambitione exhauferimus, per fcelera fupplendum erit. Dedit ti→ bi, Hortale, divus Auguftus pecuniam, fed non compellatus, nec ea lege ut femper daretur. Languefcet alioqui induftria, intendetur focordia, fi nullus ex fe metus aut fpes; & fecuri omnes aliena fubfidia exfpectabunt, fibi ignavi, nobis graves.

ORA

ORATIO

GERMANICI.
Ex eodem libro.

ARGUMENTU M.

Germanicus Cafar peragrata Ægypto in morbum incidit: quo levatus, alio repente fuit correptus, quo graviter conflictatus eft, & fuberat fufpicio oblati à Pifone prafide Syria veneni. Desperata valetudine, fic apud amicos, qui tum frequentes aderant, moribundus loquutus eft. Rogat ne impune tantum fcelus patiantur effe Pifoni & Plancina ejus uxori, qua particeps fceleris credebatur. Rationem pœnarum perfequendarum aperit.

S!

fato concederem, justus mihi dolor etiam adverfus Deos effet, quod me parentibus, liberis, patriæ, intra juventam præmaturo exitu raperent, nunc fcelere Pifonis & Plancine interceptus, ultimas preces pectoribus veftris relinquo, referatis patri ac fratri, quibus acerbitatibus dilaceratus, quibus infidiis circumventus, miferrimam vitam peffima morte finierim. Si quos fpes meæ, fi quos propinquus fanguis,etiam quos invidia erga viventem movebat; inlacrimabunt, quondam florentem, & tot bellorum fuperftitem, muliebri fraude cecidiffe. Erit vobis locus querendi apud fenatum, invocandi leges. Non hoc præcipuum amicorum munus eft, profequi defunctum ignavo queftu; fed quæ voluerit, meminiffe; quæ mandaverit, exfequí. Flebunt Germanicum etiam ignoti: Vindicabitis vos, fi me potius quam fortunam meam fovebatis. Oftendite pop. Roman. divi Augufti neptem,eandemque conjugem meam : numerate fex liberos. Mifericordia cum accufantibus erit : fingentibusque fcelefta mandata, aut non credent homines, aut non ignofcent.

ORA

ORA

TIO

TIBERII IN SENAT U.
Ex libro III Annal.

ARGUMENTU M.

Pifo ille, quem diximus in fufpicionem veniffe porrecti Germanico veneni, reus illius criminis ab amicu Germanici factus eft. Tiberius ejus caufa difceptationem a fe ad fenatum rejecit. Die conftituta caufa dictionis prafto funt accufatores. Ibi Tiberius, in quem muiti aliquam ejus cadis culpam conferebant, eos hortatur ut ad accufandum fincerum & vacuum ab omni cupiditate animum afferant. Daturum operam ut ne Pifo, fi certis criminibus teneatur, impunitatem tanti fceleris confequatur, tantum illi equitatis vindicande ftudio ad caufam agendam descendant.

D

IE fenatus Cafar orationem habuit meditato temperamento: Patris fui legatum atque amicum Pifonem fuiße, adjutoremque Germanico datum à fe, auctore fenatu, rebus apud Orientem adminiftrandis. Illic contumacia & certaminibus afperaffet juvenem, exituque ejus latatus effet, an feeiere exftinxiffet, integris animis dijudicandum. Nam fi legatus officii terminos, obfequium erga imperatorem exuit, ejufdemque morte, & luctu meo latatus eft; odero, feponamque à domo mea, & privatas inimicitias, non Principis ulcifcar: Sin facinus in cujufcunque mortalium nece vindicandum detegitur; vos vero & liberos Germanici, & nos parentes juftis folatiis adficite, fimulque illud reputate, turbide & feditiofe tractaverit exercitus Pifo; quæfita fint per ambitionem ftudia militum; armis repetita provincia; an falfa hæc in majus vulgaverint accufatores. quorum ego nimiis ftudiis jure fuccenfeo. Nam quo pertinuit nudare corpus, & contrectandum vulgi oculis permittere, differrique etiam

per

per externos, tanquam veneno interceptus effet, fi incerta adhuc ifta & fcrutanda funt? Defleo equidem filium meum, femperque deflebo: fed neque reum prohibeo quominus cuncta proferat, quibus innocentia ejus fublevari, aut fi qua fuit iniquitas Germanici, coargui poffit: Vofque oro, ne, quia dolori meo caufa connexa eft, objecta crimina pro adprobatis accipiatis. Si quos propinquus fanguis aut fides fua patronos dedit, quantum quifque eloquentia & cura valet, juvate periclitantem : ad eundem laborem, eandem conftantiam accufatores hortor. Id folum Germanico fuper leges præftiterimus, quod in curia potius quam in foro, apud fenatum quam apud judices, de morte ejus anquiritur. cætera pari modeftia tractentur. Nemo Drufi lacrymas, nemo mœstitiam meam spectet, nec fi qua in nos adverfa finguntur.

ORATIO

SEVERI

CA CINA,

qua uxores à Provinciis arceri
debere ftatuit.

ARGUMENTU M.

Poft miffum in Afiam Lepidum,de Africa decretum eft, ut Cafar eligeret cui mandanda foret. Hac occafione Severus Cacina cenfens, ne quem magiftratum, cui provincia obveniffet, uxor comitaretur, in hunc modum differuit.

HAUD fruftra placitum olim, ne fœminæ in

[ocr errors]

focios aut gentes externas traherentur. Ineffe mulierum comitatui, quæ pacem luxu, bellum formidine morentur, & Romanum agmen ad fimilitudinem barbari inceffus convertant. Non imbecillum tantum & imparem laboribus fexum; sed si licentia adfit,fævum,ambitiofum,poteftatis avidum: Incedere inter inilites, habere ad manum centu,

riones:

« IndietroContinua »