Immagini della pagina
PDF
ePub
[ocr errors]

tidem appellabat. Eandem ob caufam Afinius Pollio Patavinitatem eum fibi fapere affirmabat. Nimirum delicatum Romani hominis palatum, videbatur fibi aliquid fentire, quod non ufquequaque saperet genium Romani fermonis. Neque enim nobis hic audiendus eft Keckermannus, inde colligens, reprehen. fum ab Afinio fuiffe fublimem Livii ftilum: ut & a Seneca lib. I de Ira, cap. ultimo, & de Tranquillitate cap. IX. Nam longe aliud Senecam velle, diffitebitur nemo, qui verba ejus attenderit, ut accuratiffime attendit Gerardus Jo. Voffius in alias laudatis libro & capite de Historicis Latinis. Quin immo ex Patavinitate Livio objecta, non invidiam & detractionem, fed laudem ac gloriam eidem conciliari poffe, cum auctoribus aliis affirmarim. Nam ea de caufa Pollio Patavinitatem Livio objeciffe putandus eft, ut eum tacite Patavinum effe proderet, & Pompejanum fuiffe liquido demonftraret, Pompejanitatem Patavinitatis nomine comprehendens. Favere fcilicet Pompejo & Reipublicæ celfo femper animo Patavini. Quam ob caufam Patavini (inquit Marcus Tullius, de Cæfarianis feu Antonianis loquens) alios excluferunt, alios ejecerunt miffos ab Antonio, pecunia, militibus, & quod maxime deerat, armis noftros duces adjuverunt. Quin & Thrafeam, Patavinum civem una cum Helvidio genero, natalem diem, tum utriufque Bruti, tum Caffii hac

de caufa celebrare confueviffe legimus in Satyris Juvenalis: ufque adeo Patavinis Refpublica & Reipublicæ fautores in oculis erant; Juvenalis enim ifta funt:

Quale coronati Thrafea Helvidiufque bibebant
Brutorum & Cafii natalibus.

Quid plura? Afinius Pollio, ut erat Antonianus testatur id Paterculus) Patavinis longe infenfus erat : itaque (Macrobio tefte) acerbe cum iis egit, ut pecuniam & arma conferrent. Quin, cum Patavini id recufarent, ac propterea delitefcerent, præmia & libertatem Patavinis fervis obtulit, dum tamen dominos, qui delitifcerent, propalarent: quod tentatum fruftra. Haud igitur mirum, virum iftum Cæfarianum, Antonianum, Patavinitatem objeciffe Livio, &, quod virtutem alioquin redoleret, a Cæfarianis, qui Romano imperio potirentur, Pompejanis ludibrio verfum & probro, cum Pompejanitas nil aliud omnino fit, quam Patavinorum in Pompejum & Romanam Rempublicam fides, amor ac benevolentia.

Quod autem eidem Hiftorico quædam objecerit Caligula, quis fanæ mentis eft ufpiam, qui tam impii Cæfaris auctoritatem tueatur ? Quis ignorat, quid infanum illud caput de Virgilio fenferit? quid de Homero? Hinc Tranquillus: Cogitavit etiam de Homeri carminibus abolendis. Cur fibi non liceret, di

cens, quod Platoni licuit, qui eum e civitate, quam conftituebat, ejecerit? Sed & Virgilii & T. Livii fcriptæ & imagines paululum abfuit, quin ex omnibus biblio. thecis amoveret: quorum alterum, ut nullius ingenii, minima doctrina; alterum, ut verbofum in Hiftoria, negligentemque carpebat. Cogitavit idem etiam, (eodem Tranquillo tefte) de Jurifconfultis abolendis: & de L. Seneca male fentiebat; non minori livore, ac malignitate, quam fuperbia, fævitiaque pæne adverfus omnes avi homines graffatus.

Ut ut fit, aliud ego de Livio affirmate protlerim. Cui T. Livii dulciffimus ftilus, & omnibus ornamentis inftructa Hiftoria non blanditur, eidem infpectus placebit: ut olim Ifocrates, cujus jucunditas fic hominum mentes allicere confuerat, ut ejus domus cunctæ Græciæ, quafi ludus pateret, ac dicendi officina.

CAPUT VI

VINDICIE tutelares.

SED adhuc mihi a calumniis vindicandus est Livius. Haud enim defunt invidi alii, (nulla nempe hominum uberior effe feges feraci hoc malorum feculo & infelici) qui illum carpant. Videtur autem quibufdam horum prætuliffe facem Antonius

Cæfar in Itinerario fuo, in quo hæc leguntur: Fano Volturna, cujus claris geftis invidit Livius. ›

Inde fcilicet Annius Viterbienfis telum arripuit, quod in Livium jaceret; fed inepte, cum dixit: Eft autem negligens is, qui fupprimit, quæ referenda funt : & verbofus, qui abfque probatione contradicit afferenti rationes & auctores. Et ex his duobus peccavit Livius in multis, ut patet. Sed ex multis, quoad Fanum Volturna, hæc exempla fint: Calius Thufcus Lartes Fani juvit Romulum implorantem ab eo auxilium contra Ceninenfes, Cruftuminos, & Latinos, & retulit triumphum. Et id idem fecit contra Sabinos Galeritus Luccumo. Et ob id ipfe primus pofuit Prætoria Roma, & divifa Roma in tres tribus, impofuit nomina, & tertiam partem dedit Thufcis, ut clare tradunt Propertius in Elegia ad Vertumnum, & altera paululum præcedente, & Varro in 1 de Lingua Latina, & Fabius Pictor de origine urbis Roma, & Dionyfius Halicarnaffeus in 11 lib. & Mythici fub fabula Jani ejaculantis aquas fulphureas in Sabinos, ut Macrobius in 1 Saturnalium, & Ovidius in I de Faftis indicant. At lividus fuit Livius, qui, ut funditus exftingueret Thufcorum fulgorem, & triumphos obnubilaret, ab eis partos, non a Romulis geftos, omnino etiam fcribere unum verbum neglexit. Quod profecto invidiffimi hominis eft officium, & negligentis veritatem in hifloria. Similiter fuit verbofus, qui abfque certo auctore

& probatione dicit contra Varronem, quod Lucerum nomen incerta originis. Fabius enim Piclor antiquior éo, oftendit ab Hiftoria effe Etrufca originis atque certiffima. Rurfus Livio antiquior & doctior Varro in I de L. L. dicit effe certa originis a Lucumone Luceres dictos, idque probat vetuftiffimis auctoribus, Junio & Tolumnio, Thufcarum tragœdiarum fcriptore &c.

In hanc fententiam canicula ifta latrans alios quoque multos perduxit, & hos inter L. Joannem Scoppam Parthenopæum, qui Collectaneorum lib. I cap. XVIII, Eodem, inquit, tempore & Centuria tres equitum confcripta funt, Romenfes a Romulo, a Tito Tatio Titienfes appellati. Lucerum nominis & originis caufa incerta eft. Hæc Livius, non quod Lucerum originem ignoraret, fed perinde ac Gallus Cifalpinus, & Hetrufca Italicæque gloriæ invidens confcripfit, quod Antonius Cæfar in fuo Itinerario his verbis arguit: Volturna, cujus claris geftis invidet Livius.

Verum enimvero innituntur fundamento debili auctores ifti, & fi qui funt alii, qui infiftunt Antonini dicto. Nufquam enim ea verba de Livio legere eft in genuino, five Antonii, five Antonini Cæfaris, five Æthici Itinerario, quod primus edidit Jofias Simlerus, mox antiquis lex Codicibus correxit & addito Commentario locupletavit Surita Cæfarauguftanus: fed eo in Itinerario tantum,

« IndietroContinua »