Immagini della pagina
PDF
ePub
[ocr errors][ocr errors]

terarum occupationibus diftrictus (1) cum viris clariffimis Marfilio, ut iam
diximus Ficino 2),
Ficino 2), Chriftophoro Landino (3 Barptolemaeo Scala (4 Angela
Politianos), Hermolao Barbaro 6), Alexandro Braccio, Barptolemaeo Fon
tip (8) familiaritate coniunctus eft.

"

"

§. VIII. Non deerat interea gravibus Reipublicae negotiis quamobrem
miflus eft Legatus publico confilio maximis de rebus, varias in regiones.
Ac primo quidem ad Ludovicum Chriftianiffimum Gallorum Regem (9), a
(9), a quo

tan

[ocr errors]

(1) Iac. Gaddius in Tract. hiftor. pag. 33. fubiungit: Non tralafcerò che Francefco viveva splendidamen te, avendo in cafa, oltre a molti e buoni Libri Mss. Tofcani, Latini, e Greci, non poche armi, tappezzerie, e altre mafferizie onorevoli; molte argenterie, e molti nobiliffimi abiti per fe, e per la sua moglie Oretta Gualconi.

(2) Id eruitur ex Epift. penultima Lib. VIII. quae ita haber: Pauci negocia publica coniungunt cum ftudio litterarum. Marfilius Ficinus Francifco Gaddo Flor. Senatus Oratori. Scribo ad Hermolaum Barbarum, probans eum, quod in civilibus turbulentifque negociis folitum captet otium ad ftudia litterarum = Tu igitur, dilectiffime Francifce nofter, HermoJaum Barbarum imitatus, interim in legatione philofophari non defines. Salutabis, quando per negocia tibi licebit, illum, Marfilii Picique nomine: fignificabifque quantum noftri fumus utrique, tantum effe Juos utrofque; quando vero utrumque nomino, Politianum intelligi volo, indiffolubile vincu lum utriufque Vale, XI, Octobris MCCCCLXXXVIII, (3) Iac. Gaddius in Elog. pag. 202. (4) Ibid.

.

(5) Exftat hoc Angeli Politiani Diftichon in Gaddium Operum edit. Bafileenfis apud Nic. Epifcopium MDLIII. fol. pag. 595.

Delicias, tibi, Roma fuas; Florentia, Gaddi, Datque fuas ob quam deliciofus bomo es! Idem Politianus Mifcell. Cap. XLVI. ubi verfum feptimae Iuvenalis Poetae Satyrae interpretatur, fubiungit Quare cacoethes legendum fufpicamur = Quod item in vetufto Codice Langobardis exarato litteris reperimus, cuius mibi poteftatem legendi fecit Francifcus Gaddius, Florentinus fummi Magi. ftratus a fecretis, prudens', bumanufque vir, nec litteris incultus,

(6) Vid. Epift. Politiani ad Hermolaum Barbarum, & huius refponfum ad Politianum Epift.Lib. I. Ep. XI. & XII. (7) Inter Poëmata Alexandri Braccii Mss. in Biblioth. Gaddiaya Medicea Codice XLI Plutei XCI. fupet. pag. 75. legitur fequens Epiftola: Alexandri Braccii Epiftola Francifco Gaddio Iurifconfulto, ac Secretario Florentino.

>

Gauden quod ita fcripferis ad Laurentium Medicem, Cammillam Saracinam oculorum vifum amififfe, ut Spe non careas futurum effe quin illa poffit aliquando videndi recuperare vim priftinam, quem admodum etiam Soli defectum patienti evenit; qui fublato eclipfis incommodo idem qui ante ecli pfim fuerat, appareat, atque ad nos confuetum fplendorem emittat. Non negaveris fuiffe te optima ra tione adductum, quum manifeftum fit, Solem ipfum in defectu nil pati, fed noftrum fraudare adfpe&um, quum Luna Soli fuccedens, obiectu fuo lumen cius ab oculis noftris repellat, & quamdiu Soli adverfa fit, tamdiu ille patiatur eclipfim. Quum igitur Saracinaç oculi eamdem vim cum Sole propter eorum claritatem, fplendoremque babere vide rentur, ut iure Sol alter cenferentur ab omnibus, fateri neceffe eft, Lunam, quo caeleftem illum Solem, cuius foror eft,, ab ea iniuria, quam ab Sole boc Senenfi patiebatur, defenderet, oppofuiffe Lu ci eius fefe, atque adbuc circa defectum buiufmodi fatagere, atque occupare Cammillae oculos, ne folitis radiis fuis Vrbem Senenfem illuftrare poffit. Quod vero fecundo loco a me fcire defideras, an cenfeam fore ut Thaddacus Medicus ille Mathelicenfis cura atque induftria fua eclipfim buiufmodi ab Šaracinae oculis expellere queat, boc babeto, Deorum boc effe opus, non bominum, ui iam Luna fic in buius Medici flammas exarferit, ut olim Endymionis amore percita fuiffe perhibetur ; & ita ob eius amorem follicita, auxiaque reddatur zelotypo fimilis, ut molefte ferens quod Thaddaeus ipfe corpus tam candidum, tam delicatum, tam denique pul

crum tangendi facultatem habeat, malit fraternae iniuriae oblivifci, quam fuos amores alteri effe communes Vale, meque tibi commenda, & perge ad me aliquando fcribere, ut caepifti; rem enim quae mihi abfenti gratior futura fit, facere nullam potes. Senis pridie Nonas Decembris MCCCCLXXXXI. (8) Inter Epiftolas Mss. B. Fontii in Bibliotheca Capponia nonnullae habentur ad Francifcum Gaddium exaratae. Vid. Iac. Gaddii Elog. pag. 232. In Epiftola data menfe Maii A. MCCCCLXXXVII. ipfum Orato rem Florentinum apud Pontificem compellat; alia menfe Aprili eiufdem anni exarata, eumdem exorat, ut Cornelio Ioanni Nepoti fuo Ecclefiam S. Laurentii ad Diaccetum, a Cataneis Diaccetis unanimi confenfu ei deftinatam, & in altera, ut S. Iọannis in Valle Aceratae Abbatiam D. Mauro Fratri, Monacho Camaldulenfi obtineat.

(9) Id patet ex monumentis, quae heic proferimus. Spectabili viro civi noftro chariffimo Domino Francifco Gaddo apud Chriftianiffimum Regem Franco

rum.

Priores Libertatis & } Populi Flor.

Vexillifer Luftitiae

non

Spectabilis civis nofter charifs. Diamo licenzia a M. Guidantonio Vefpucci, & mentre è stato cofli vi abbiamo altrimenti affaticato. Nella fua abfenzia ne terrete advifato il più che potrete delle cofe di coftà, come speriamo farete perfettamen te per la prudentia vofira e diligentia. Vale. Ex Pal. noftro die 5. Aug. 1480.

Barth. Scala. Magnifico Oratori Flor. D. Francifco de Gaddis concivi noftro chariffimo apud Chriftianiffimum Regens Francorum.

Magnifice Orator nofter dilectiffime &c. Con que fta farà una Lettera alla Maeftà del S. Re di credenzia in voi, perchè poffiate comparire, come perfona pubblica, per voftro bonore. Et perchè meglio poffiate fare, & procurare le cofe della Città fecondo le nostre commiffioni, & fecondo accaderà,

così vi abbiamo eletto pel Comune Imbafciado. re appresso a cotefto Criftianiffimo Re con falario il di di duc, due larghi. Confortiamvi a fare più bonorevolmente che potete con questo falario. Et qui faremo pagare el falario voflro di due mefi, acciò cominciate a cominciate a potervi mettere ad ordine; El voftra ufizio comincia queflo di 5. di Dic. & durerà per mefi dua abfoluti, con auctorità della prorogazione ne' noftri Signori. Et così fi prorogberà, fecondo che accaderà. Prefentata la lettera della creden&ia alla Maeftà del Re, ringrazierete la Maestà fua del fuo continuo e perpetuo amore inverfo la noftra Città, e della demostrazione ne fà in ogni cofa & prefertim per quelle ne ferivefti ba operato collo illuftrifimo D. Federigo, & in ogni mo• do per queste reftituzioni delle cofe noftre. Nella quale difpofizione vingegnerete Jempre mantenere la Maeftà Sua, & continuamente implorerete e' coul fueti favori, tanto fi habbi lo effecto di queste reftituzioni. Delle cofe feguite di quà, fappiamo Lorenzo de Medici v'informa a pienos perciò perora altrimenti non ci diftenderemo così delle cofe feguite a Roma, guite a Roma, come di Genova, e di Milano, alle fue Lettere ci referiamo. Voi arete ad intendere delle cofe di costà, & continuamente tenere bene advifati, & in grazia Sempre della Maestà del Re, a chi raccomanderete la Città noftra, & il noftro popolo devotiffimo & deditiffimo_della fua Cristianiffima Maeftà. Vale. Ex Palatio Flo. die 6. Decemb. MCCCCLXXX.

Litterae vero credititiae, de quibus in fuperiori Epiftola mentio fit, ita fe habent:

Sereniffime, & Chriftianiffime Rex Pater & bene factor nofter perpetue Jalutem. Reddet tibi has litteras noftras credititias Francifcus Gaddus, nobilis civis

[ocr errors]

anto in honore eft habitus, ut ipfum Confiliarium fuum, & Magiftrum, ut vocant Requeftarum declaraverit (1), eiufque opera Francifcus etiam Sportia Dux Mediolani ad res graviffimas in illa Aula pertractandas ufus fuerit (2); quibus feliciter geftis, anno MCCCCLXXXI. multa ingenii fui monumenta relinquens (3 in pa

triam

ne

>

civis nofter, quem nos iuffimus noftro nomine effe, quum opus eft apud Maieftatem tuam. Ex eo, longiores fimus, quae fint noftra mandata intelliges. Precamur tuam Maieftatem ut eius dictis fidem adhibeas, ac fi nos cum tua gloriofiffima & Chriftianiffima Maieftate loqueremur, cui nos, & Vrbem, ac populum noftrum commendamus. Ex PaLatio noftro die V. Dec. MCCCCLXXX.

"

(1) Id teftantur ipfius Regis Litterae, quas heic liber integras adferre, nimirum: Ludovicus Dei gra. tia Francorum Rex Vniverfis praefentes litteras inSpecturis falutem. Praecipua follicitudine intendimus eas in Confiliis noftris evocare perfonas, quae & fama referente meritis incitantibus nominis praeftantiam funt confequutae ut & prudentium confiliis, & peritorum iudiciis noftra in melius dirigantur. Notum igitur facimus, quod nos audito fideli teftimonio nobis facto dé induftria, difcretione, fcientia, litteratura, probitate, virtutum ac morum boneftate dilecti noftri Magiftri Francifci Gaddi, eumdem, iis de caufis,

aliis, ad boc animum noftrum moventibus, in Confiliarium noftrum & Magiftrum Requeftarum HoSpicii noftri renunciamus, & promovemus de gratia fpeciali per praefentes ad honores praerogativas, libertates, immunitates, & praeeminentias ad di&um officium spectantes, & pertinentes. Quocirca dileto fideli Cancellaria noftro, tenore praefentiam praecipimus & mandamus, quatenus rece pto ab eodem Magiftro Francifco Gaddi iuramento in talibus praeftari folito, ipfum ad Confilia noftra,& alia peragenda, cum aliis noftris confimilibus Confiliariis de cetero evocet, & admittat dictum in officium Magiftri Requeftarum in Cancel· laria noftra,& alibi, ubicumque intererit, cere permittat, praedictifque bonoribus, praerogativis, libertatibus, immunitatibus, & praeeminentiis uti & gaudere faciat pacifice, & quiete, in cuius rei teftimonium Sigilium noftrum praefentibus litter is duximus apponendum. Dat. apud Thovarcum de menfe Ian. anno Domini millefimo quadringentefimo octuagefimo I. & Regni noftri vigefimo pri

exer

mo.

[ocr errors]
[ocr errors]

Difcedens autem e Gallia hanc quoque à Rege Epiftolam obtinuit, quam ex Gallio idiomate italice verfam exhibet Iac. Gaddius in Elogiis Italico fermoni redditis ab Academicis Svogliatis Florentiae typis Amadoris Massae MDCXXXIX. 4. pag. 233. Indicaverat autem prius in editione Elogiorum Latina pag. 216.

Ludovico per la Dio Grazia Re di Francia. Carifimi, e grandi amici. Francefco Gaddi, ch' avete mandato di quà vostro Ambafciatore per voftri affari ci à detto, che gli avete fcritto che ci ad dimandaffe congedo per ritornarfene di là. Dal che fiamo rimasti molto maravigliati, e non sappiamo che penfare che vi muova a ciò fare: eccetto che vi fia stato riferito che noi l'abbiamo poco grato. Ma per mettervi fuor di dubbio, Noi vi avvifiamo, e facciamo fapere ch' egli ci è gratiffimo, e che non abbiamo veduto cofa che in lui non fia oneftiffi. fia oneftiffi ma e per la quale non doviamo efferne contenti. Si che per le lodevoli virtù, quali abbiamo conofciuto effere nella di lui perfona, l'abbiamo noi ritenuto noftro Configliere, e Maftro delle Ri chiefte di Cafa noftra, e gli abbiamo dato tutto il carico degli affari d'Italia; & per ciò reftiamo molto difpiacevoli della fua partenza, e gli abbiamo detto che fe egli ritorna di quà, noi lo tratteremo bene, e faremogli buona ciera, & ancora gli abbiamo imposto di dirvi, che fe c'è niente che Potiamo fare per voi, lo faremo di buoniffimo cuore. In Tourat li 16. Gennaio.

"

Luigi

Berbifeii

Extra: Alli noftri Cariffimi, e grandi Amici, li Priori di Libertà, e Gonfalonier di Giustizia del Popolo Fiorentino.

[ocr errors]

(2) En ipfius Mediolanenfis Ducis Litterae ad Francifcum Gaddium, dum in Aula Francorum Regis moram traheret, fcriptae: I. Spe&tabilis amice nofter bonorande. Mandamo alla Maestà de quello Criftianiffimo Sig. Re lo egregio Zoanne Ambrofio Venza. go noftro familiare per la cafone, che da lui intenderete, che gli havemo commesso fa con voi, prima che fe prefenti alla Maeftà del Sig. Re& la commeffione fua toglia el voftro parere, & ve recheda ad intervenire all' expolitione fua. Ve pregamo per l'amor che portate al Magnifico Loren20, & per la confidentia, che la Sua Maeftà ne ba data de voi, la quale ve bavemo demonftrato per l'altre noftre, vogliate ben intendere quefto noftro mandato, & confiliarlo, & adirizzarlo, comé ve parrà effere più expediente al propofito noftro; che facendo come fperamo in voi, ce obligarete in eterno > &ne troverete Sempre ad ogni veftro piacere prontiffimi. Ex arce Portae lovis Mediola ni die XXIX. Nov. MCCCCLXXX.

Aloyfius.

"

Lud. Maria Sphortia Vicecomes de Aragonia, Dux Bari ac Ducalis Dominii Locumtenens Generalis Spectabili amico noftro honorando Francifco Gaddio Civi Flor.

[ocr errors]

II. Spectabilis amice nofter honorande. Con tanta affetione, diligentia, prudentia, & fede, bavete ben exeguito & conducto ad termino el defiderio noftro, che non fapemo, con qual parole officiente. mente ringraziarvi Magior obligo non ce porefti baver impofto potendovi dechiarare l'animo noftro con qualche digna repenfione ve demostraremo apertamente tanto più grato efferne ftato questo voftro ben oprare, quanto quello Criftianiffimo Sig. Re excede di auctorità, di ftato, & de gloria tutti li altri Principi Criftiani, la gratia fua è da effere più avidamente ricercata & confervata. Quanto apartiene alla devotione & fervitù noftra verfo la Maestà del prefato Sig Rè, non è che fegli poteffe agiungere, perchè oltra che la ne fiø laffata bereditaria da la felice, & fanta memoria dello Illuftrifs. quondam noftro Patre, noi ne la voleffe levare, faria neceffario ne levaffe l'anima propria, nè altramente mai la lafferemo. Questo gli ferà manifefto più per l'experientia, che per noftre parole. Così gli repplicarete in noftro nove affaticavete farliene profunda impref fione, ricomandandome ad effa reverentemente. Ex Arce portae lovis Mediolani XXII. Ianuarii MCCCCLXXXI.

me,

Ludovicus Sphortia Vicecomes de Aragonia Dux Bari, & Ducalis Dominii Locamtenens Generalis.

Aloyfius.
(3) Teftimonio effe poffunt Litterae Cardinalis Iu-
liani de Ruvere, Savonenfis, Sixti IV. Romani Pon-
tificis Raphaelis fratris filii, quarum initium eft:

Iulianus miferatione divina Epifcopus Sabinenfis
S. R. E. Cardinalis S. Petri ad Vincula nuncu-
patus D. N. Papae Maior Poenitentiarius, in Fran-
cias, ac nonnullis aliis Regnis, Provinciis & Do-
miniis Apoftolicae Sedis Legatus Dilecto nobis in
Chrifto Francifco de Gaddis Civi, Oratori Flo-
rentino apud Chr. Francorum Regem, Sacri Palatii
Lateranenfis Comiti Palatino falutem in Domino.
Sincerae devotionis affectus, quem ad Apoftolicam
Sedem,& Romanam Ecclefiam, quarum Legationis
munere fungimur, gerere comprobafti, vitae,
morum honeftas, aliaque praeclara virtutum dona
& merita, quae in te divina propagavt clementia

ac

quibus perfonam tuam fide dignorum teftimoniis cognofcimus infignitam, nos inducunt ut perfonam tuam condignis dignitatum titulis & gratiofis favoribus attollamus. Vt igitur in effectu percipias quod nobis fuggerit noftrae mentis affectus, te pro eifdem meritis & virtutibus tuis extollere &c.

Datum Turonis anno MCCCCLXXXI.

[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors]

triam rediit, & paullo poft ad Petrum Mariam Rubeum, & ad Comitem Amrattum pro quibufdam negotiis ad Rempublicam spectantibus pertractandis miffus eft"}

§. IX. Paucis elapfis menfibus, anno videlicet MCCCCLXXIII. quum ad Alphonfum II. Ducem Calabriae, Ferdinandi Siciliae Regis Primogenitum, & Vicarium Generalem eflet Orator profecturus, Siciliae Rex hifce illum litteris eft profequutus:

Ferdinandus Dei gratia Rex Siciliae Ieruf. &c. Quum magnificus vir Francifcus de Gaddis Excellae Dominationis Florentinae Orator in praefentiarum proficifcatur ad Illuftrifs. Ducem Calabriae Primogenitum, ac Vicarium noftrum generalem, fuae legationis munus apud eumdem Illuftrifs. Ducem obiturus, nomine dictae Excellae Dominationis Florentinae, cupimus eidem Magnifico Oratori, eiufque omni comitivae, tam equeftri, quam pedeftri, nedum iter patere liberum, & tutum, undequaque ipfum tranfire contigerit, verum verum etiam eum ubique honorifice fufcipi, & fibi provideri de ftantiis eo dignis, cum omnibus rebus in ipfis neceffariis; nec non de ftramine neceffario, & de guidis feu fcortis, fibi forte neceflariis, fine aliqua folutione, feu falario; propterea tenore praefentium, noftra ex certa fcientia, deliberate, & confulto dicimus, committimus, & mandamus expreffe omnibus, & quibufcumque Officialibus & fubditis noftris maioribus & minoribus, pontium, platearum, ac pafluum cuftodibus, exactoribus cuiufcumque dirietus, vectigalis, feu gabellae, in quavis huius Regni parte conftitutis, & conftituendis, ad quos, feu quem praefentes devenerint, & fuerint quomodolibet praefentatae, quatenus eumdem Magnificum Oratorem, eiufque comitivam omnem, tam equeftrem tam equestrem, quam pedestrem, una cum farcinis, feu carruaggiis, bulgiis, baligiis, & fardellis, ac omnibus aliis rebus , quas fecum ducet, libere libere tranfire, ftare, & permorari faciatis nullum pro his exigendo diriêtum, aut aliquam folutionem, ratione, feu cauffa cuiufcumque vectigalis, datii, feu gabellae. Quin immo dicto Magnifico Oratori, & eius praedictae comitivae provideatis, & providere faciatis de di&tis ftantiis, & ftramine, ac de guidis, feu fcortis fibi neceffariis, fine aliqua folutione, feu falario, ipfumque Magnificum Oratorem, eiufque comitivam, ut illum decet, honorifice ubique fufcipiendo, & liberaliter tractando, quoniam fic noftrae mentis & voluntatis eft, & contrarium non faciatis quanto gratiam noftram caram habetis, iramque, & indignationem noftram, ac poenam duca

torum

(1) Praeftat hoc loco Litteras quafdam adferre Legationem hanc fpe&tantes, quae funt.

1. Priores Libertatis, & Vexillifer Iuftitiae Populi Flor. fing lis, atque univerfis amicis, confoederatis, & benevolentibus nobis, in quos bae noftrae litterae inciderint falutem. Quum in praefentia mittamus Dominum Francifcum Gaddum, nobiliffimum Civem noftrum, ad Dominum Petrum Mariam Rubeum, & ad Comitem Amorattum pro nonnullis negociis ad noftram Remp Spe&tantibus exfequendis, rogamus กร ut eumdem D. Francifcum cum omni fua comitiva, tam equeftri, quam pedeftri ufque ad numerum decem, omnibufque falmis, vilifis, arnefibus, & rebus fuis omnibus, dum per loca ditionis veftrae tranfierit, in eundo, ftando, indeque abeunda at ad ea redeundo, amice recipiatis, ac tracietis, fine ulla folatione pedagii, oneris, vel gabellae. A etiam rogamus, fi a vobis petet falsumcondu&tum, focietatem, & fcortam, at fe filoum conferat, quo ire voluerit Libere concedatis. Id erit nobis vehementer gratum, &ingentis beneficii loco accipiemus. Ex Palatio noftro Die XXXI Maii MCCCCLX X X ¡I.

ut ei

11. Epiftola Magnifici Laurentii Medicei ad P. M. Rubeum.

[ocr errors]
[ocr errors]

Magnifice Domine. Venendo cofà M. Francefco Geldi mandato d questa Signoria, amiciffimo mio, gliò commello riferijca ancora in mio nome alcune cofe alla S V. la quale io prego lo vegga volentieri, preftigli fede, come fe io medefimamente parliffi, & a Lei mi raccomando. Flor. III. Iunii MCCCCLXXXII.

V. O. Laurentius de Med.

[blocks in formation]

IV. Refponfum Francifco noftro datum a Petro de Rubeis ita habet:

Magnifico ac pracftanti Viro, tamquam fratri bon. D. Francifco de Gaddis Oratori Floren.

Magnifice ac praeftantiffime Vir, tamquam frater bonorande. Vista la richiesta fattame per V. M. gli refpondo che licet femper gratiffima mi fuffe non folamente oldere Pambafate della voftra Ill. & Exc Republica, e Signoria de' Florentini, fed anche potere efeguire foi beneplaciti, nondimeno Supplico quella, e prego V. M. mi habbia mò excufa to, le io non gli mando il falva condotto, che me chiede, perche ritrovandoffe quà intorno lo exercito Ducale a darme il gusto, me ritrovo tanto occupato in molte cofe a mi importante, ch'io non bò il modo, nè il tempo congruo ad oldere tal cofe ad effa. Vitrachè etiam io comprendo que la Ambafata dovere effere de cofe che fono de tal natura, che a mi non fpecta de impazarmene, nè dargli altramente orecchie Bene valeat M. V. Ex Sancto Secundo X. Iunii MCCCCLXXXII. Petrus Maria de Rubeis, Comes Berceti, nifs. Dominii Venetiar. Armor. Du.

?

Screa

[ocr errors]

torum mille capitis non fubire. Datum in Caftello Novo Neapolis xxx. Octo bris MCCCCLXXXII. =

Rex Ferdin.

Dominus Rex ma. mibi Antonello de Petratiis.

§. X. Litteras etiam, dum Neapoli moram traheret, a Friderico Regis filio propria manu exaratas accepit, quae funt huiufmodi: Sig. Emballadore. El mio Magerdomo datore di quefta en Napuli li haio commello alcune cofe da referire de mia parte, ve prego li voliate dar fede como a me proprio, offerendone fempre al piacer voftro. Scritta de mia mano en campo appreflo Mignano l'ultimo di Settembre.

=

[ocr errors]

El voftro Enfante

[ocr errors]
[ocr errors]

Extra: Al mio multo caro & amato

El S. Embaffador Florentino.

Ad ipfum quoque Litteras dedit Laurentius Mediceus, in quarum una fatis prolixa, & arcanis identidem perfcripta litteris haec habet : " con questa harete oltre alla lettera al Re, una alla Duchefla, & un altra al Sig Don Federico pure in credentia voftra fopra le cofe dette di sopra.,,

§. XI. Exftant etiam Litterae ad eum, ut aiunt, Credentiales Decemvirû n Reipublicae Florentinae, quibus ei iniungitur, ut in Oratoris manere apud Regem permaneret, donec Petrus Capponius, qui adverfo morbo conflictabatur convalefceret. Eae autem funt:,, Magnifico Oratori Florentino Neapoli Domino Francifco Gaddo concivi noftro chariffimo. Magnifice Orator &c. Per rifpofta delle voftre non ci occorre altro, che commendare la voftra diligentia. Vedrete per informazione delle cofe di quà la lettera che fcriviamo a Piero Capponi; al quale diamo arbitrio & libertà reftarli di costà, fe vuole, che è quella cofa che più defiderremo, ma non con detrimento della fanità fua, & tornarli di quà, & ancora mutar aria in qualche luogo vicino, fe così gli pareffi il meglio. In ognuno di questi dua ultimi cafi vogliamo che vi reftiate coflì appreffo la Macità del Re, e nella fua abfentia fuppliate il fuo officio, & quando lui reftaffi di coftà alla fua legazione, voi vogliamo che feguiate nella voftra Commiffione, e fiate fempre dove farà la Excellentia del Duca di Calabria o cofti, o in Campo che habbia a eflere, fecondo quella commiffione che vi fu data quì alla partita voftra, & con diligentia advifate di quello che ogni hora accaderà. Ex Palatio noftro die vII. Septemb. MCCCCLXXXII. 99.

Don Federigo de Aragona.

Decem

Baliae f } Civitatis Florentiae.

Quum igitur Petrus Capponius convaluiffet, proficifcitur Francifcus ad Ca-
labriae Ducem in caftra adverfus Pontificem reverfum (fuerat enim cum Du-
ce in exercitu, quem fudit Robertus Malatesta Pontificius Imperator) ad quem
reditum >
& apparatum bellicum, Ducem, Regemque ipfum femper excitarat
Francifcus, neceflarium fore diferte pronuncians ad exiftimationem vindicandam
concordiae tractatus refcindere, magnoque impetu bellum redintegrare. Quapro-
pter difertiffimus Iacobus Pontanus, primus Ducis a Secretis, Francifcum am-
plexus, ipfum ob confilium fincere praebitum eft exofculatus (1).

§. XII. Subfequenti anno MCCCCLXXXIII. Roma pertranfiens, primum a Sixto IV. inde vero etiam ab Innocentio VIII. Pontificibus Maximis Mediolanum ire iuflus eft, ut fubfidium triginta millium ducatorum fuper fructibus, & proventibus Beneficiorum Ecclefiafticorum in ditione Ducis Mediolani exfiftentium pro publicis calamitatibus fublevandis exigeret, ut ex fequentibus Pontificiis Litteris apparet:

SIXTVS PAPA IV.

Vniverfis & fingulis praefentes litteras infpecturis falutem & Apoftoli. cam Bened. Mittimus dilectum filium Francifcum de Gaddis Clericum Flor. praefentium latorem pro nonnullis noftris & Apoftolicae Sedis negociis ad di

Cat, Lat. Codd. Tom. IV.

b

verfas

[merged small][merged small][ocr errors]
[ocr errors][ocr errors]

verfas partes (1), cui cupientes expeditum & liberum iter ubique patere, devotionem veftram hortamur in Domino, fubditis vero noftris expreffe praecipiendo mandamus, quatenus eumdem Francifcum cum comitiva, ufque ad numerum fex, tam equeftrium, quam pedeftrium, nec non falmis, valifiis, bulgiis, & aliis rebus eorum, dummodo mercimonii cauffa non deferantur, per omnia loca, paffus, portus, & pontes, tam veftros, quam noftros, abfque aliqua folutione gabellae, fundinanis, pedagii thelonii, aut cuiufvis alterius indicti, vel indicendi oneris, ire, redire, morari, & praticare libere & licite permittatis, & benigne pertractetis, deque fecura fcorta, & libero falvo conducto, fi necefsarium fuerit, & requirendum duxerit, provideatis, ita vos circa hoc gerendo, ut de promptitudine veftra iuxta ipfius Francifci relationem, apud nos commendari non immerito pofsitis, praefentibus ad unum annum duraturis. Datum Romae apud Sanctum Petrum fub annulo Pifcatoris die xxv. Maii MCCCCLXXXIII, Pont. noftri anno XII. "

S. §. XIII. Qum vero fequenti anno novis calamitatibus publicae res premerentur idem Pontifex Francifcum in Apoftolici Collectoris munere confirmat hifce ad ipfum Litteris datis:

9

SIX TVS PAPA IV,

""

Dilecte Fili, falutem & Apoftolicam benedictionem. Impofuimus anno elapfo fubfidium triginta millium ducatorum fuper fructibus & proventibus Beneficiorum Ecclefiafticorum in Dominio Mediolanenfi exfiftentium pro fublevandis, tam noftris, quam Ducis Mediolani neceffitatibus, quae quum nobis, & ipli Duci non minores hoc anno, quam proxine elapfo incumbant, & de tua probitate fideque fpecialem in Domino fiduciam geramus, committimus tibi & facultatem damus pro praefente anno fubfidium triginta millium ducatorum huiufmodi in praefato Dominio imponendi & exigendi, iuxta, & fecundum formam Bullae fuper ipfo praeteriti anni fubfidio emanatae, quam Bullam in priftinum quoad huius quoque anni fubfidium exigendum, vigorem, & robur reftituimus, & reponimus, & proinde eam valere volumus, ac fi pro impofitione & exactione fubfidii praefentis anni illa emanaflet. Datum Romae apud Sanctum Petrum fub annulo Pifcatoris die prima Iunii MCCCCLXXXIV. Pontificatus noftri anno tertiodecimo.

""

§. XIV Quum igitur maximam effet apud ipfum Mediolani Ducem existimationem adeptus 2) pluries Legati perfonam poftero tempore fuftinuit, ut ex documentis infra recitandis liquido patebit (3). Ea vero funt;

(1) Bulla, qua eum Sixtus IV. Nuncium declarat, eique facultates impertit pro Decimae exa&tione in ditione Ducis Mediolani, legitur in Iac. Gaddii Elogis Hift. Mss. in Bibl Magl. Cl. XXV. Cod. chart. in fol. autogr. num. 292. & in Elogiis imprefs. Flor, typis Amatoris Maffae MDCXXXVII. pag. 204. feqq. Data autem eft apud S. Petrum anno Incarnationis Dominicae MCCCCLXXXIII. quinto Kal. Iunii Pont. noftri An. XII de Curia.

(2) Teftimonio funt Litterae ipfius Mediolani Ducis, quibus illum abeuntem eft profequutus, quae funt eiufmodi:

I. Ioannes Galeaz Maria Sphortia Vicecomes, Dux Mediolani &c. Papiae. Angleriaeque Comes, ac Genuae,& Cremonae Dominus. Reverendus Dominus Francifcus Gaddius diu apud nos refedit Apoftolicus Collector & Commiffarius, in quo munere vir tum prudentiffimus atque integerrimus, tum dignitatis amplitudinifque noftrae ftudiofiffimus atque obfervantiffimus cognitus eft; ita ut dignus effe videatur, quem diligamus, ubicumque fuerit, charum babeamus. Itaque quum in praefentiarum ex bac provincia decedens, ad Vrbem proficifcatur, optamus iter &c. & fubditis noftris ftricte iniungimus quatenus praefatum Dominum Francifcum, cum fociis fex &c. denique ipfum comiter & bonorifice excipiant. Sic eius virtuti dignitati convenit &c.

II. Sanctiffime Patrum & Clementiffime Domine Domine mi fingulariffime, poft pedum ofcula beatorum, & humillimas commendationes. Quum ve

1. Epi

nerabilis Dominus Francifcus de Gaddis, qui a
Sanctiffimo fel. mem. Papa Sixto Praedeceffore Veftro
conftitutus Collector generalis fuerit, & deinde per
Beatitudinem Veftram confirmatus, circa exactionem
fubfidiorum impofitorum Clero univerfo Dominii bu-
ius mei, ad pedes ipfius Beatitudinis Veftrae nunc
revertatur ob factam eius a munere eiufmodi
revocationem; vifum eft mihi curam illi dare non-
nulla S. V. nomine meo in rem eorumdem fubfi-
diorum exponendi. Quare eam fupplex &
go & obfecro ut expofitioni ipfius Domini Fran-
cifci eam babere fidem dignetur
quam mihi i-
pfi fi coram alloquerer, babert, ac deinde o-
mnibus mature confideratis, ut pro jumma ipfius
fapientia femper folet, id efficere, quod iam de
benignitate fua mihi plane popondi. Dat. Medio-
lani die X. Februarii MCCCCLXXXV.

10

"

E. S. V.

[ocr errors]
[ocr errors]
[blocks in formation]
« IndietroContinua »