functi, auctoritatem quamdam inter reliquos senatores adepti erant. ( * 10, 11,3.) Primores Patrum vocantur, et ab universo ordine, nempe fenatorum, diftinguuntur infra 4, 48, 9. Haud gravate adclinaturos se ad caussam senatus, per quam universo ordini cum primoribus se Patrum concilient. V. etiam hoc lib. c. 36, 5. Nisi hic per principes intelligendi sint principes civitatis,per quos ipfos tamen senatores primarii indicantur; quemadmodum ita confulem principem civitatis supra vocat hoc lib. c. 1, 3.

Sed vix ad quietas stationes viribus subficerent] Tò ad non agnoscit Haverk. quasi satis esset, praepositionem in priori membro adfumtam effe, quum ea etiam in altero Livius uti soleat,quemadmodum reliqui codd. et libri editi praeferunt. Supra 2, 2, 6. Regium genus, regium nomen non solum in civitate, sed etiam in imperio esse. (* v. ad 37, 7, 16.) Et paflim Livium hac ratione praepofitiones repe. tere solitum fuiffe, contra vero librarios earum pofteriorem saepiffime expunxiffe, multis exemplis infra docebitur ad 6, 28, 6.

§. 9. Qui per aetatem ac valetudinem poterant] valitudinem habent codices MSS. omnes. Notavi quoque ad Ciceronem. GEBHARD. Ita et Florent. m. 2. Voss. ambo, Leidens. ambo, Lipfiens. Gaertn. Haverk. et Fragm. Hav.

quae orthographia etiam infra in iisdem codd. 4, 25, 3. 5, 31, 9. (*8, 12, 2.) et paffim alibi obcurrit. V. Dausquej. in Orthogr. part. fec. hac voce.

Circuitio ac cura aedilium plebis erat] Quidam amphibolon putant. Nam si poft aedilium diftinguas, videtur dicere velle, quae cura aedilium effe confue. verat, eam plebis nunc factam. Sed mihi senfus videtur, conjunctim legendo: Quae munia proceres obire debebant, eos ad aediles plebis veniffe. GLAR. aedilium plebei membranae omnes antiquae. MOD. Locum adtente confideranti nullum in his amphibolon obcurret, Nemini cnim verosimile erit, curam circumeundi vigilias vili plebi commissam fuiffe, quamdiu senatores fupereffent, qui eo munere fungi pos. sent. Superfuiffe autem patet ex eo, quod Patres vigilias obiiffe dicantur. Si igitur alterum plebe, alterum a Patribus praeftandum fuiffet, illa vigilias egisset, hi eas circuiffent. At quo. niam omnis fere aetas militaris morbo adflicta jacebat, et penuria militum respublica laborabat, nunc gregariorum loco se. natores vigilabant, aediles vigilias circuibant. Praeterea circumitio Florent. Leid. 1. Harlej. 1. Lipfiens. et Fragm. Hav. V. Doct. Oudendorp. ad Front. 2. Strateg. 3, 3. qui et circumire et circuire veteres scripfiffe, et utrumque in antiquiffimis codi

a

rii venerat.

cibus reperiri obfervat. (*v. ad 7, 34, 15. 26, 29, 3. 34, 9, 6.) Certe circumeunti ex Putean. cod. laudat Gronov. infra 22, 1, 8. circumire ex Mftis 31, 21, 13. circumitus infra habet codex Leid. pr.4, 27, 8. (* Florent. 27, 15,13.) V. etiam supra ad 1, 47,7. Tum aut cura Gaertn. V. infra ad 21, 53,3. Denique aedilium plebis, ut praeferunt editi ante Gruter. in uno tantum supereft Haverk. et a m. 2. in Portug. et in Fragm. Hav. qui a m. 1. simul cum Voff. utroque, Leid. utroque, Harlej. utroque, Lipsiens, et Gaertn. praeferunt aedilium plebi. Gruterus eumque fecuti recentiores plerique a Modio, ut videtur, ad id inducti, ediderunt aedili. um plebei. V. ad 2, 42, 6.

Summa rerum ac majestas consularis imperiivenerat] sum. ma rerum ac majestatis imperii consularis Portug. majestas singularis imperii Voff. 2.

1. Dii praesides ac Fortu na urbis tutata est.] Non improbo, quod reperi in Palat. tertio. Fortuna urbis tuta est. ut creberrime Salluftius in Jugurthina praecipue. GEBH. Fortuna urbis tuta est etiam Florent. m. 1. Leid. 1. et Lipsiens. Non tamen probo. Alibi enim praeteritum illud tutus est, pro tuitus est, apud Livium non obcurrit; cujus jam tempore ex ufu abiiffe videtur. Errantibus igitur libra. riis hanc lectionem tribuo, qui ultimam syllabam ta duplicare

§. 2. Adeo enim nulla spes non potiundi modo, sed ne adeundi quidem Romana moenia, animos eorum cepit] Dionys. 1.9. [p. 624.] aït, Volscos Acquosque urbem tentafle, sed frufira id conatos. Ipfe Livius paullo poft Romanos ab hoftibus obfessos aït: hic vero non aufos adire Romana moenia. GLAR. Sc. quius Palat. sec. adeo enim nullam spem non potiundi modo, sed ne adeundi quidem Romana moenia, animus cepit. Etvidetur quoque alludere tertius, in quo initio nullam spem, deinde tamen, animos eorum cepit. Pa. latino sec. affentitur Campan. fere per omnia, nisi quod amplius habeat eorum. GEBH. Vulgatam fcripturam in nullo cod. nisi in Portug. et Fragm. Hav. inveni. Nam adeo enim nullam spem Florent. adeo enim nullam spem etc. animus eorum cepit eft in Voff. 1. Leid. 2. et Harlej.2.adeo enim nullam spem etc. animis eorum cepit in Ha. verk, adeo enim nullam spem etc. animos eorum cepit in Gaertn. Leid. 1. et Harlej. 1. adeo enim nullam spem etc. animos eorum cepi Lipsiens. adeo

ire nullam spem etc. animos eo rum cepit Volf. 2. Sed cum Gebhardo editam lectionem praefero. Vox enim cui usui sit, se non videre, Doujatius profitetur, ideoque vel eam delendam cenfet, vel totam periodum sic in vertendam. adeo enim nulla spes potiundi Romana moenia animos eorum cepit, ut ne ea quidem adeundi mens ceperit. Ego vero contra existimo, to enim servandum effe, eoque de leto, vel periodo ex sententia Doujatii inverfa, fore, ut commodus in verbis Livii fenfus non sit, et sermo nullo modo cohaereat. Videtur Doujatius putaffe, in verbis adeo enim nulla spes etc. animos eorum cepit fenfum abfolutum effe, nihilque fequentium inde pendere; expuncta autem particula enim, illa omnia per epiphonema capienda effe, eni proponendo to adeo saepe infervit, ut dictum eft supra 2, 43, 10. Sed verius effe arbitror, periodum hanc per plura fequen. tia continuari, et demum finiri §. feq. verbis in Tusculanos colles transirent. Ita enim omnia cohaerent, adeo enim nulla spes etc. animos eorum cepit, tectaque procul visa etc. adeo (illa enim particula ex praecedenti etiam huc revocanda eft) avertere mentes eorum, ut etc. signa re'pente convellerent, transversisque itineribus etc. in Tusculanos colles transirent. Hinc patet, per particulam enim caussam reddi, cur dixerit, Deos praesides ac Fortunam urbis Volscis Acquisque praedonum

agro

potius mentem, quam hoftium, dediffe. Inverfa utem, ut Doujatius volebat, periodo, nihil erit, quo particula connectens in verbis tectaque procul visa, et ro ut in proximis, ut totis passim castris, referri poterunt. Ad haec, ea admiffa, quis ferre posset parvo verborum ambitu mentem dedit, animos eorum cepit, mens ceperit, avertere mentes eorum? Vulgatum itaque probum judico. Infuper to modo abeft a Leid. 2. modos habet Leid. 1. in fine vocis repetita litera, quae in sequenti initialis eft, quomodo, praefertim in litera sibilante, saepius a librariis peccatum eft. V. infra ad 28, 25, 2. Deinde sed ne adundi quidam, pro adeun di quidem, habet Harlej. 1. Frequenter ta quidem et quidam commutantur. Exempla v. infra ad 39, 17, 5. Denique Glareano, Livio objicienti, quod Volfcos Aequesque Romana moenia adire aufos nen fuiffe hic tradat, §. vero 4. Romanos obsessos dicat, jam satisfecit Cl. Ant. Perizonius, qui ad marginem codieis monuit, Livium §. 4. referre, non quod factum eft, fed quod socii factum esse opinati

sunt.

Tectaque procul visa atque inminentes tumuli avertere men tes tecta procul visa Leid. 2. omiffo te que, quod recte in reliquis omnibus supereft. Tum ac inminentes Lipsiens. et Haverk. Sed Livius raro aut numquam só ac jungit cum vocibus

a vocali incipientibus. V. ad 10, 36, 17. In margine edit. Mediol. anni 1480. manu emendatum e. rat atque eminentes. Sed pro vulgató ftant codd. Denique ad. vertere Portug. et Fragm. Hav. am. 1. contra mentem Livii. In. finitis locis hunc errorem librarii commiferuat. V. ad 6, 23, 8. 3. Totis passim castris fremitu orto] Palat. pr. orbo, neGEBH. orbo etiam Voff. 2. quod scio quid orbum senfu significans, erroribus scribarum adnumeran. dum.

Quid in vasto ac deserto a gro] Delendum videtur to Quid. TAN. FABER. Tò quid servant omnes noftri, praeter Leid. 2. qui praefert quod. V. ad 38, 10, 1. Male vero Fabrum vocem quid sublatam voluiffe, jam recte Doujatius observavit. Vel pueri norunt, quid hic poni pro propter quid, cur. Liv. 42, 36, 2. Mirari Persea regem, quid in Macedoniam exercitus transportati

essent. V. Cl. Corte ad Salluft. Catil. 13. Tum vasto atque deserto Portug. et Leid. 2. quid infesto agro in terra tabem Flo. rent, m. 1. inter m. 2.

Desides sine praeda tempus tererent】 tenerent Portug. et Lipsiens, errore librarii. Infra 1, 57,9. Quas in convivio luxuque cum aequalibus viderant tempus terentes. 3, 46,7. Atque id ipsum agi diceret Icilius, sedulo tem pas terens. ubi etiam tenens cod. Hariej. 1. c.61, 13. Rogitantes, quid latrocinii modo procursan. les pauci recurrentesque tereLiv. Tom. II. Pars I.

eo vis

rent tempus. 5, 26, 9., Teritempus, neutro inclinata spe. 7, 26, 1. Ubi quum stationibus quieti tempus tererent. 21 48,6. Nullo satis digno morae pretio tempus terunt. 37, 27, 8. Circa ea, adpropinquere non ausae, na. ves diem trivere. 43, 23,6. Appius nequidquam in his locis terens tempus, etc. Romam sacrificii caussa rediit. 44, 2, 2. PlaTunc quoque per speciem inmo. cuit,non ultra morando in Thessalia tempus terere. c. 37, 12. landi terere videbatur tempus. et ita saepe. Alibi autem librarii tenere et terere commutarunt. V. viros doctos ad Lucani 4,752. et infra ad 4, 31, 2. (*6,8, 10, c. 37,7.) Mox agrum, optimum copiis, pro opimum, Gaertn. V. infra ad 38, 8, 8.

Transversisque itineribus per Lavicanos agros in Tusculanos colles transirent] Supra [2, 39, 4.] fuit fcriptum Labicum. Hie habes Lavicanos agros. Mos fuit veterum fcribarum v pro b po. etiam alibi indicavimus. RHEN. nere, et viciffim b pro v. quod Vet. lib. Lavicanos. SIG. transversusque itineribus Lipsiens. transversique itineribus Fragm. Hav. a m. 1. Male. Nam transver. sit itineribus, quod reliqui retinent, eodem modo dicitur, ut transversis tramitibus. De quo v. ad 2, 39, 3. Ceterum per Lanicanos agros Lipsiens, et Hav. Sed alii codd. conftanter Luvicanos. Et ita omnes editi, nisi quod Gryphius anno 1548. Labicanos vulgari curarit. V. supra

E

ad 2, 39, 4. Tum in Tusculanos agros Leid. 2. cujus librario ita scribenti adhuc obverfabatur to agros ex proximo. Tusculanos colles verius effe inde patet,quod mox dicat hoc cap. Descendentibus ab Tusculano in Albanam vallem. Denique transierunt Lipsiens. Gaertn. et Portug. a m. 1. [Veith.] transierent Leid. 1. An voluerunt transierint. Ita cen. fendi erunt librarii veram lectionem mutaffe, quoniam diversa tempora jungi displiceret; quod tamen et Livio et aliis scriptoribus frequens effe, variis locis infra docebitur. Et ita inperfectum et perfectum quum alibi junguntur, tum etiam fupra 2, 48, 4. Aequi se in oppida receperunt, murisque se tenebant. (* v. ad 34, 26, 12.)

Eo vis omnis tempestasque belli conversa est] Vet. lib. obversa est. Sic 6, [24,7. ] obverti aciem dixit. SIG. Palat. sec. cum Sigonio faciens tempestasque belli obversa est. GEBH. obversa est etiam unus Haverk. cunctis aliis in editam lectionem confpirantibus, quam propterea pràefero.

§. 4. Pudore etiam, non misericordia solum, moti] pudore et non jam misericordia solum Vol. 2. pudore etiam, non misericordia moti solum Gaert ner. [pudore et non Veith.]

Moti, si nec obstitissent communibus hostibus] Pall, et Campani editio, quod nec obstitis. sent. Palat. see. quod ne obstitissent. GEBH. moti, si non etiam

obstitissent Vol. 1. motique nec obstitissent Voll. 2. motive obstitissent Lipsiens. motis nec obstitissent Leid. 1. moti si non obstitissent Leid. 2. moti nec ob. stitissent Harlej. 1. et Portug. in contextu. moti quod nec obstitissent idem in marg. ut et Fragment. Haverk. [ Veith.] moti quod ne obstitissent etiam Gaertner. Paullo ante Iterum, pro Interim, Lipsiens. V. infra ad ¡10, 18, 1.

bem petentibus] Verba haec oInfesto agmine Romanam ur. misit librarius Oxon. L. 1. ut auctor eft Hoarne. Romam urbem habet Vol. 1. et Leid. 2. vulgatum reliqui codd. Supra 1, 3, 9. Is sepultus in eo colle, qui nunc est pars Romanae urbis, cognomen colli fecit. 5, 36, 6. Urguentibus Romanam urbem fatis, legati contra jus gentium arma capiunt. 8, 22, 8. Pestilentiae, quae Romanam urbem adorta nunciabatur, fidens. 10, 16, 8. Si ad ipsam Romanam urbem obpugnandam ducant. Non eft igitur, cur recepta lectio mutaretur. Mox opem illam, pro ullam, Harlej. 1. V. infra ad 25,

11, 3.

§. 5. Ubi quum hostes non invenissent] Ubicumque hostes Lipsiens. V. ad5, 55, 1. Deinde vox hostes exfulat a Voff. 1. et Leid. 2. Mox famam atque vestigia Vol. 2.

Obvii fiunt descendentibus a Tusculano in Albanam vallem] Vet. lib. ab Tusculano. SIG. Supra nominat Tusculanos colles.