Immagini della pagina
PDF
ePub

Romano, quid reddere majoribus tuis, debeas: fac tibi paternae legis [Aciliae] veniat in mentem, qua lege populus Romanus de pecuniis repetundis optimis judiciis severissimisque judicibus usus est. 52. Circumstant te summae 5 auctoritates, quae te oblivisci laudis domesticae non sinant; quae te noctis diesque commoneant, fortissimum tibi patrem, sapientissimum avum, gravissimum socerum fuisse. Qua re si [Glabrionis] patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis; si avi [Scaevolae] pru10 dentiam ad prospiciendas insidias, quae tuae atque horum famae comparantur; si soceri [Scauri] constantiam, ut ne quis te de vera et certa possit sententia demovere; intelleget populus Romanus, integerrimo atque honestissimo praetore, delectoque consilio, nocenti reo magnitudinem pecuniae plus 15 habuisse momenti ad suspicionem criminis quam ad rationem salutis.

Cicero will Push the Trial.

XVIII. 53. Mihi certum est, non committere ut in hac causa praetor nobis consiliumque mutetur. Non patiar rem in id tempus adduci, ut [Siculi], quos adhuc servi designa20 torum consulum non moverunt, cum eos novo exemplo universos arcesserent, eos tum lictores consulum vocent; ut homines miseri, antea socii atque amici populi Romani, nunc servi ac supplices, non modo jus suum fortunasque omnis eorum imperio amittant, verum etiam deplorandi juris sui 25 potestatem non habeant. 54. Non sinam profecto, causa a me perorata [quadraginta diebus interpositis], tum nobis denique responderi, cum accusatio nostra in oblivionem diuturnitate adducta sit: non committam, ut tum haec res judicetur, cum haec frequentia totius Italiae Roma disces30 serit; quae convenit uno tempore undique, comitiorum, ludorum, censendique causa. Hujus judici et laudis fructum, et offensionis periculum, vestrum; laborem sollicitudi

nemque, nostram; scientiam quid agatur, memoriamque quid a quoque dictum sit, omnium puto esse oportere.

His Plan for Despatch.

55. Faciam hoc non novum, sed ab eis qui nunc principes nostrae civitatis sunt ante factum, ut testibus utar statim : illud a me novum, judices, cognoscetis, quod ita testis con- 5 stituam, ut crimen totum explicem ; ut, ubi id [interrogando] argumentis atque oratione firmavero, tum testis ad crimen adcommodem: ut nihil inter illam usitatam accusationem atque hanc novam intersit, nisi quod in illa tunc, cum omnia dicta sunt, testes dantur; hic in singulas res 10 dabuntur; ut illis quoque eadem interrogandi facultas, argumentandi dicendique sit. Si quis erit, qui perpetuam orationem accusationemque desideret, altera actione audiet : nunc id, quod facimus ea ratione facimus, ut malitiae illorum consilio nostro occurramus necessario fieri intel- 15 legat. Haec primae actionis erit accusatio.

Brief Statement of the Charges.

56. Dicimus C. Verrem, cum multa libidinose, multa crudeliter, in civis Romanos atque in socios, multa in deos hominesque nefarie fecerit tum praeterea quadringentiens sestertium ex Sicilia contra leges abstulisse. Hoc testibus, 20 hoc tabulis privatis publicisque auctoritatibus ita vobis planum faciemus, ut hoc statuatis, etiam si spatium ad dicendum nostro commodo, vacuosque dies habuissemus, tamen oratione longa nihil opus fuisse.

Dixi.

THE PLUNDER OF SYRACUSE.

(In C. Verrem: Actio II., Lib. IV., ch. 52–60.)

THE passage which follows is from the fourth oration of the Accusatio, the most famous of all, known as the De Signis because it treats chiefly of the works of art stolen by Verres. Cicero has been describing the plundering of many temples and public buildings, and in this passage he recounts in detail the case of one chief city, Syracuse, as a climax. Syracuse was by far the largest and richest of all the Greek cities of Italy and Sicily. It was a colony of Corinth, founded B.C. 734, and in course of time obtained the rule over the whole eastern part of Sicily. It remained independent, with a considerable territory, after the western part of the island (far the larger part) passed under the power of Rome in the First Punic War; but in the Second Punic War (B.C. 212) it was captured by Marcellus, and ever after was subject to Rome. It was at this time the capital of the province.

UNIUS

Verres the Governor: Marcellus the Conqueror.

NIUS etiam urbis omnium pulcherrimae atque ornatissimae, Syracusarum, direptionem commemorabo et in medium proferam, judices, ut aliquando totam hujus generis orationem concludam atque definiam. Nemo fere vestrum 5 est quin quem ad modum captae sint a M. Marcello Syracusae saepe audierit, non numquam etiam in annalibus legerit. Conferte hanc pacem cum illo bello, hujus praetoris adventum cum illius imperatoris victoria, hujus cohortem impuram cum illius exercitu invicto, hujus libidines cum illius conti10 nentia: ab illo, qui cepit, conditas, ab hoc qui constitutas accepit, captas dicetis Syracusas.

2. Ac jam illa omitto, quae disperse a me multis in locis dicentur ac dicta sunt: forum Syracusanorum, quod introitu

Marcelli purum caede servatum esset, id adventu Verris Siculorum innocentium sanguine redundasse: portum Syracusanorum, qui tum et nostris classibus et Karthaginiensium clausus fuisset, eum isto praetore Cilicum myoparoni praedonibusque patuisse: mitto adhibitam vim ingenuis, matres 5

[graphic][graphic][merged small]

familias violatas, quae tum in urbe capta commissa non sunt neque odio hostili neque licentia militari neque more belli neque jure victoriae: mitto, inquam, haec omnia, quae ab isto per triennium perfecta sunt: ea, quae conjuncta cum illis rebus sunt, de quibus antea dixi, cognoscite.

Description of Syracuse.

10

3. Urbem Syracusas maximam esse Graecarum, pulcherrimam omnium saepe audistis. Est, judices, ita ut dicitur. Nam et situ est cum munito tum ex omni aditu, vel terra vel mari, praeclaro ad aspectum, et portus habet prope in aedificatione aspectuque urbis inclusos: qui cum diversos 15 inter se aditus habeant, in exitu conjunguntur et confluunt. Eorum conjunctione pars oppidi, quae appellatur Insula, mari dijuncta angusto, ponte rursus adjungitur et conti

netur.

LIII. 4. Ea tanta est urbs, ut ex quattuor urbibus maxi- 20 mis constare dicatur: quarum una est ea quam dixi Insula,

quae duobus portubus cincta, in utriusque portus ostium aditumque projecta est, in qua domus est, quae Hieronis regis fuit, qua praetores uti solent. In ea sunt aedes sacrae complures, sed duae quae longe ceteris antecellant: 5 Dianae, et altera, quae fuit ante istius adventum ornatissima, Minervae. In hac insula extrema est fons aquae

[graphic][graphic][merged small]

dulcis, cui nomen Arethusa est, incredibili magnitudine, plenissimus piscium, qui fluctu totus operiretur, nisi munitione ac mole lapidum dijunctus esset a mari. 5. Altera 10 autem est urbs Syracusis, cui nomen Achradina est: in qua forum maximum, pulcherrimae porticus, ornatissimum prytaneum, amplissima est curia templumque egregium Jovis Olympii ceteraeque urbis partes, quae una via lata perpetua multisque transversis divisae privatis aedificiis continentur. 15 Tertia est urbs, quae, quod in ea parte Fortunae fanum antiquum fuit, Tycha nominata est, in qua gymnasium amplissimum est et complures aedes sacrae: coliturque ea pars et habitatur frequentissime. Quarta autem est, quae quia postrema coaedificata est, Neapolis nominatur: quam 20 ad summam theatrum maximum: praeterea duo templa sunt egregia, Cereris unum, alterum Liberae signumque Apollinis, qui Temenites vocatur, pulcherrimum et maximum : quod iste si portare potuisset, non dubitasset auferre.

« IndietroContinua »