Immagini della pagina
PDF
ePub

66

66

[ocr errors]
[ocr errors]

vestibulo curiae pofuerunt. Hominibus acceptis & in carcerem conditis, auro argentoque reddito, gratiae legatis actae: atque infuper munera data ac naves, quibus in Hifpaniam reverterentur. Mentio deinde ab senioribus facta est, Segnius ho"mines bona, quam mala, fentire. Tranfitu in "Italiam Hannibalis, quantum terroris pavorifque, "fefe meminiffe, quas deinde clades, quos luctus "incidiffe? Visa caftra hoftium e muris urbis: quae vota fingulorum univerforumque fuiffe? quoties in conciliis voces, manus ad coelum "porrigentium auditas: En umquam ille dies "futurus effet, quo vacuam hoftibus Italiam bona Space florentem vifuri effent? Dediffe tandem "id Deos fextodecimo demum anno: nec effe, "qui Diis grates agendas cenfeant. Adeo ne ad"venientem quidem gratiam homines benigne accipere, nedum ut praeteritae fatis memores Conclamatum deinde ex omni parte curiae eft, uti referret P. Aelius praetor: decretumque, ut quinque dies circa omnia pulvinaria fupplicaretur, victimaeque majores inmolarentur centum viginti. Jam dimiffo Laelio legatifque Mafiniffae, quum Karthaginienfium legatos de pace ad fenatum venientes Puteolis vifos, inde terra venturos adlatum effet; revocari C. Laelium placuit, ut coram eo de pace ageretur. Q. Fulvius Gillo, legatus Scipionis, Karthaginienfes Ro

66

"fint."

mam adduxit: quibus, vetitis ingredi urbem, hofpitium in villa publica, fenatus ad aedem Bellonae datus eft.

XXII. Orationem eamdem ferme, quam apud Scipionem, habuerunt; culpam omnem belli a publico confilio in Hannibalem vertentes. "Eum

[ocr errors]
[ocr errors]

injuffu fenatus non Alpes modo, fed Iberum

quoque, tranfgreffum: nec Romanis folum, fed "ante etiam Saguntinis, privato confilio bellum "intuliffe. Senatui ac populo Karthaginienfi, fi "quis vere aeftimet, foedus ad eam diem inviola"tum effe cum Romanis. Itaque nihil aliud fibi ❝ mandatum effe, uti peterent, quam ut in ea pace, "quae poftremo cum confule Lutatio facta effet, "manere liceret." Quum, more tradito, Patribus poteftatem interrogandi, fi quis quid vellet, legatos praetor feciffet; feniorefque, qui foederibus interfuerant, alia alii interrogarent, nec meminiffe per aetatem (etenim omnes ferme juvenes erant) dicerent legati; conclamatum ex omni parte curiae eft," Punica fraude electos, qui veterem "pacem repeterent, cujus ipfi non meminiffent."

XXIII. Emotis deinde curia legatis, fententiae interrogari coeptae. M. Livius "C. Servi"lium confulem, qui propior effet, arceffendum, ર ut coram eo de pace ageretur," cenfebat, Quum de re majore, quam quanta ea effet, con"fultatio incidere non poffet, non videri fibi, ab

[ocr errors]

"fente confulum altero, ambobufve, eam rem

[ocr errors]
[ocr errors]

66

[ocr errors]

agi, fatis ex dignitate populi Romani effe." Q. Metellus, qui triennio ante conful dictatorque fuerat, "Quum P. Scipio, caedendo exercitus, agros populando, in eam neceffitatem compulif"fet hoftes, ut fupplices pacem peterent; & nemo " omnium verius exiftimare poffet, qua mente ea pax peteretur, quam is, qui ante portas Karthaginis bellum gereret; nullius alterius confilio, quam Scipionis, accipiendam abnuendamve pa"cem effe." M. Valerius Laevinus, qui bis conful fuerat, "Speculatores, non legatos, veniffe," arguebat: “jubendosque Italia excedere, & cuf"todes cum iis ufque ad naves mittendos; Scipio"nique fcribendum, ne bellum remitteret." Lae- lius Fulviufque adjecerunt: "Et Scipionem in eo "pofitam habuiffe fpem pacis, fi Hannibal & Mago 66 ex Italia non revocarentur. Omnia fimulaturos "Karthaginienfes, duces eos exercitufque exfpec"tantes. Deinde, quamvis recentium foederum " & Deorum omnium oblitos, bellum gesturos." Eo magis in Laevini fententiam difceffum. Legati pace infecta, ac prope fine responso, dimiffi.

XXIV. Per eos dies Cn. Servilius conful, haud

dubius, quin pacatae Italiae penes fe gloria effet, velut pulfum ab fe Hannibalem perfequens, in Siciliam, inde in Africam tranfiturus, trajecit.

Quod ubi Romae vulgatum eft, primo cenfuerunt Patres, ut praetor fcriberet confuli, fenatum aequum cenfere, in Italiam reverti eum: deinde, quum praetor, fpreturum eum literas fuas, diceret, dictator ad id ipfum creatus P. Sulpicius, pro jure majoris imperii, confulem in Italiam revocavit: reliquum anni, cum M. Servilio magiftro equitum, circumeundis Italiae urbibus, quae bello alienatae fuerant, nofcendifque fingularum cauffis confumfit. Per induciarum tempus & ex Sardinia ab Lentulo praetore centum onerariae naves, cum commeatu & viginti roftratarum praefidio, & ab hofte, & ab tempeftatibus mari tuto, in Africam tranfmiferunt. Cn. Octavio ducentis onerariis, triginta longis navibus ex Sicilia trajicienti, non eadem fortuna fuit. In confpectum ferme Africae profpero curfu vectum primo deftituit ventus; deinde verfus in Africum turbavit, ac paffim naves disjecit. Ipfe cum roftratis, per adverfos fluctus ingenti remigum labore enifus, Apollinis promontorium tenuit. Onerariae, pars maxima ad Aegimurum (infula ea finum ab alto claudit, in quo fita Karthago eft, triginta ferme millia ab urbe) aliae adverfus urbem ipfam ad Calidas Aquas delatae funt. Omnia in confpectu Karthaginis erant. Itaque ex tota urbe in forum concurfum eft. Magiftratus fenatum vocare, populus in curiae veftibulo fremere, ne tanta ex oculis manibufque

amitteretur praeda. Quum quidam pacis petitae, alii induciarum (necdum enim dies exierat) fidem obponerent, permixto pene fenatus populique concilio, confenfum eft, ut claffe quinquaginta navium Hafdrubal Aegimurum trajiceret: inde per litora portufque difperfas Romanas naves conligeret. Defertae fuga nautarum, primum ab Aegimuro, dein ab Aquis onerariae Karthaginem puppibus tractae funt.

XXV. Nondum reverterant ab Roma legati, neque fciebatur, quae fenatus Romani de bello aut pace fententia effet; necdum induciarum dies exierat: eo indigniorem injuriam ratus Scipio, ab iis, qui petiiffent pacem & inducias, & fpem pacis & fidem induciarum violatam effe, legatos Karthaginem, L. Baebium, L. Sergium, L. Fabium extemplo mifit. Qui, quum multitudinis concurfu prope violati effent, nec reditum tutiorem cernerent futurum, petierunt a magiftratibus, quorum auxilio vis prohibita erat, ut naves mitterent, quae fe profequerentur. Datae triremes duae, quum ad Bagradam flumen perveniffent, unde caftra Romana confpiciebantur, Karthaginem rediere. Claffis Punica ad Uticam ftationem habebat. Ex ea tres quadriremes, feu clam miffo a Karthagine nuncio, uti fieret, feu Hafdrubale, qui claffi praeerat, fine publica fraude aufo facinus, quinqueremem Romanam fuperantem pro

« IndietroContinua »