Immagini della pagina
PDF
ePub

Edie T 10 35.400.

MARVARD COLLEGE LIBRARY

GIFT OF

GEORGE ARTHUN PLIMPTON
JANUARY 25, 1924

1829

DISTRICT OF MASSACHUSETTS, TO WIT:

DISTRICT CLERK'S OFFICE. BE it remembered, that on the second day of September, A. D. 1829, and in the fifty-fourth year of the Independence of the United States of America, Hilliard & Brown, of the said district, have deposited in this office the title of a book, the right whereof they claim as proprietors, in the words following, to wit:-"Titi Livii Patavini Historiarum Liber Primus et Selecta quædam Capita. Curavit Notulisque instruxit Carolus Folsom."-In conformity to the act of the Congress of the United States, entitled, "An act for the encouragement of learning, by securing the copies of maps, charts, and books, to the authors and proprietors of such copies during the times therein mentioned;" and also to an act, entitled, "An act supplementary to an act, entitled, 'An act for the encouragement of learning, by securing the copies of maps, charts, and books, to the authors and proprietors of such copies during the times therein mentioned; and extending the benefits thereof to the arts of designing, engraving, and etching historical and other prints."

JNO. W. DAVIS,

Clerk of the District of Massachusetts.

CAMBRIDGE:

E. W. METCALF AND COMPANY,
Printers to the University.

TITI LIVII PATAVINI

HISTORIARUM

AB URBE CONDITÂ

LIBER PRIMUS

ET SELECTA QUÆDAM CAPITA.

EPITOME LIBRI PRIMI.

I. II. ADVENTUS Æneæ in Italiam, et ejus res gestæ referuntur. III. Ascanii regnum Albæ, et deinceps Silviorum. IV. Numitoris filia a Marte compressa : nati Romulus et Remus. v. Amulius obtruncatus. VI. Urbs a Romulo condita. VIII. Senatus lectus. XI. Cum Sabinis bellatum. x. Opima spolia Jovi Feretrio lata. XIII. In curias populus divisus. XIV. XV. Fidenates et Vejentes victi. XVI. Romulus consecratus. XVIII, &c. Numa Pompilius ritus sacrorum tradidit; Jano templum constituit; ejusque portam, pacatis omnibus circà populis, primus clausit. Cum Deâ Egeriâ sibi congressus nocturnos esse simulans, feroces populi animos ad religionem perpulit. XXII, &c. Tullus Hostilius Albanos bello petiit. XXV. Post hæc trigeminorum pugna. XXVI. Horatius absolutus. XXVIII. Metti Fuffetii supplicium. XXIX. Alba diruta; xxx. Albani in civitatem recepti. Sabinis bellum indictum. xxxi. Ad postremum fulmine Tullus absumptus. XXXII. Ancus Marcius cæremonias, a Numâ institutas, renovavit. XXXIII. Latinis victis, et ad civitatem adscitis, montem Aventinum assignavit. Politorium, urbem Latinorum, bello repetitam, quam prisci Latini occupaverant, diruit: pontem sublicium in Tiberim fecit. Janiculum collem urbi addidit. Fines imperii protulit. Ostiam condidit. Regnavit annos viginti quatuor. xxxiv. Eo regnante, Lucumo, Damarati Corinthii filius, a Tarquiniis, Etruriæ civitate, Romam venit; et, in amicitiam Anci receptus, Tarquinii nomen ferre cœpit; et, post mortem Anci, regnum excepit. XXXV. Centum additis, Patrum numerum auxit. Latinos subegit; circum designavit; ludos edidit. XXXVI. Sabinorum bello petitus equitum centurias ampliavit. Tentandæ scientiæ causâ Atti Navii auguris, consuluisse fertur, an id, de quo cogitaret, effici posset: quod quum ille fieri posse respondisset, jussisse eum novaculâ cotem præcidere; idque protinus ab Atto factum. XXXVII. Sabinos præterea acie vicit; XXXVIII. Urbem muro circumdedit; cloacas

[ocr errors][merged small]

fecit. XL. Occisus est ab Anci filiis, quum regnâsset annos triginta octo. XLI. Successit ei Ser. Tullius, natus ex captivâ nobili Corniculanâ; cui puero, adhuc in cunis posito, caput arsisse traditum est. jentes atque Etruscos prælio fudit.

L. LI. Tur

Terminus et Juven

LIV. Filii Sexti

XLII. XLIII. VeCensum primus egit. Lustrum condidit, quo civium capita censa octoginta millia esse dicuntur. Classes centuriasque descripsit. XLIV. Pomorium protulit. Colles urbi, Quirinalem, Viminalem, Esquilinumque adjecit. XLV. Templum Dianæ cum Latinis in Aventino fecit. XLVII. XLVIII. Interfectus est a L. Tarquinio, Prisci filio, consilio filiæ suæ Tulliæ, quum regnâsset annos quadraginta quatuor. XLIX. Post hunc L. Tarquinius Superbus, neque Patrum neque populi jussu, regnum invasit: quo die scelerata Tullia per patris jacentis corpus carpentum egit. Armatos circa se ad custodiam corporis sui habuit. num Herdonium fraude interemit. LIII. Bellum cum Volscis gessit; LV. Et ex eorum prædâ templum Jovi in Capitolio fecit. tas non addixêre; quorum aræ moveri non potuerunt. Tarquinii dolo Gabios in potestatem suam redigit. LVI. Hujus filiis Delphos profectis, et consulentibus, quis eorum regnaturus esset Romæ, dictum est, eum regnaturum, qui primus matrem osculatus esset. Quod responsum quum ipsi aliter interpretarentur, Junius Brutus, qui cum iis profectus erat, prolapsum se simulavit, et terram osculatus est: idque factum ejus eventus rei comprobavit. Nam quum, impotenter se gerendo, Tarquinius Superbus omnes in odium sui adduxisset; ad ultimum, propter expugnatam nocturnâ vi a Sexto filio ejus Lucretia pudicitiam (quæ, vocato patre ad se Tricipitino et viro Collatino, obtestata, ne inulta mors ejus esset, cultro se interemit), LIX. Bruti operâ maximè expulsus est, quum regnâsset annos viginti quinque. LX. Tunc consules primùm creati sunt L. Junius Brutus et L. Tarquinius Collatinus. [u. c. 1-245. A. c. 751-507.]

T. LIVII

PRÆFATIO.

li

FACTURUSNE operæ pretium sim, si a primordio Urbis res populi Romani perscripserim, nec satis scio, nec, si sciam, dicere ausim; quippe qui, quum veterem, tum vulgatam esse rem, videam, dum novi semper scriptores, aut in 5 rebus certius aliquid allaturos se, aut scribendi arte rudem vetustatem superaturos, credunt. Utcumque erit, juvabit tamen, rerum gestarum memoriæ principis terrarum popupro virili parte et me ipsum consuluisse; et, si in tantâ scriptorum turbâ mea fama in obscuro sit, nobilitate ac mag10 nitudine eorum, meo qui nomini officient, me consoler. Res est præterea et immensi operis, ut quæ supra septingentesimum annum repetatur; et quæ, ab exiguis profecta initiis, eò creverit, ut jam magnitudine laboret suâ: et legentium plerisque, haud dubito, quin primæ origines proxi15 maque originibus minus præbitura voluptatis sint, festinantibus ad hæc nova, quibus jam pridem prævalentis populi vires se ipsæ conficiunt. Ego, contrà, hoc quoque laboris præmium petam, ut me a conspectu malorum, quæ nostra tot per annos vidit ætas, tantisper certè dum prisca 20 illa totâ mente repeto, avertam, omnis expers curæ, quæ scribentis animum, etsi non flectere a vero, sollicitum tamen efficere possit. Quæ ante conditam condendamve Urbem, poëticis magis decora fabulis, quàm incorruptis rerum gestarum monumentis, traduntur, ea nec affirmare 25 nec refellere in animo est. Datur hæc venia antiquitati, ut,

[blocks in formation]

miscendo humana divinis, primordia urbium augustiora faciat. Et, si cui populo licere oportet consecrare origines suas, et ad Deos referre auctores, ea belli gloria est populo Romano, ut, quum suum conditorisque sui parentem Martem potissimùm ferat, tam et hoc gentes humanæ patiantur 5 æquo animo, quàm imperium patiuntur. Sed hæc et his similia, utcumque animadversa aut existimata erunt, haud in magno equidem ponam discrimine. Ad illa mihi pro se quisque acriter intendat animum, quæ vita, qui mores fuerint; per quos viros, quibusque artibus, domi militiæque, 10 et partum et auctum imperium sit; labente deinde paulatim disciplinâ, velut desidentes primò mores sequatur animo; deinde ut magis magisque lapsi sint ; tum ire cœperint præcipites; donec ad hæc tempora, quibus nec vitia nostra nec remedia pati possumus, perventum est. Hoc illud 15 est præcipuè in cognitione rerum salubre ac frugiferum, omnis te exempli documenta in illustri posita monumento intueri inde tibi tuæque reipublicæ, quod imitere, capias: inde, fœdum inceptu, fœdum exitu, quod vites. Cæterùm aut me amor negotii suscepti fallit, aut nulla unquam res- 20 publica nec major, nec sanctior, nec bonis exemplis ditior fuit; nec in quam civitatem tam seræ avaritia luxuriaque immigraverint; nec ubi tantus ac tam diu paupertati ac parsimoniæ honos fuerit: adeò, quantò rerum minus, tantò minus cupiditatis erat. Nuper divitiæ avaritiam, et abun- 25 dantes voluptates desiderium per luxum atque libidinem pereundi perdendique omnia invexêre. Sed querelæ, ne tum quidem gratæ futuræ, quum forsitan et necessariæ erunt, ab initio certè tantæ ordiendæ rei absint.

Cum bonis potiùs

ominibus votisque ac precationibus Deorum Dearumque (si, 30 ut poëtis, nobis quoque mos esset) libentiùs, inciperemus, ut orsis tanti operis successus prosperos darent.

« IndietroContinua »