Immagini della pagina
PDF
ePub

ac ne eas quidem ipsas nisi primis duobus vitae annis. Latiores is linguae, omnibusque in suo cuique genere quae sermonem imitantur humanum, quamquam id paene in omnibus contingit. 120 Aggrippina Claudii Caesaris turdum habuit, quod numquam ante, imitantem sermones hominum. Cum haec proderem, habebant et Caesares iuvenes sturnum, item luscinias Graeco ac Latino sermone dociles, praeterea meditantes in diem et assidue nova loquentes, longiore etiam contextu. Docentur secreto et ubi nulla alia vox misceatur, assidente qui crebro dicat ea quae condita velit ac cibis blandiente.

121

Reddatur et corvis sua gratia, indignatione quoque populi Romani testata, non solum conscientia. Tiberio principe ex fetu supra Castorum aedem genito pullus in appositam sutrinam devolavit, etiam religione commendatus officinae domino. Is mature sermoni assuefactus, omnibus matutinis evolans in rostra in forum versus Tiberium, dein Germanicum et Drusum Caesares nominatim, mox transeuntem populum Romanum salutabat, postea ad tabernam remeans, plurium annorum assiduo officio mirus. 122 Hunc sive aemulatione vicinitatis manceps proximae sutrinae sive iracundia subita, ut voluit videri, excrementis eius posita calceis macula, exanimavit tanta plebei consternatione ut primo pulsus ex ea regione, mox et interemptus sit, funusque aliti innumeris

gitos transverso. Die Beobachtung ist ohne Zweifel fehlerhaft.

Latiores - linguae. Aristoteles de partibus anim. 2, 17 p. 660 a TV ὀρνίθων οἱ μάλιστα φθεγγόμενα γράμματα πλαττυγλωττότεροι τῶν ἄλλων εἰσίν.

120. turdum, eine Amsel; quod ante wie 17, 30, sc. factum est, was aus dem folgenden Verbum ergänzt werden kann. Cum zu 7, 74. Caesares iuvenes, Titus und Domitianus.

habebant, wie 124; vgl.

121. Castorum, zu 7,86. aedem, am Forum gelegen, auch 34, 23 erwähnt, auch bloss Castoris oder Cast. et Pollucis genannt; war von Tiberius im J. 5 n. C. von Neuem gebaut worden.

populi sc. Romani, ebenso 18,9 u. 22, 7.

sutrinam sc. tabernam, die an den

Tempel anstiess. Auf derselben Seite des Forums erwähnt Plutarch de soll. anim. 19, 5 auf der Gräcostasis genannten Terrasse eine Barbierstube. Wahrscheinlich zogen sich diese Buden an der Basilica Iulia vorbei.

religione, weil er vom Tempel

kam.

matutinis sc. horis, das sehr häufig ausgelassen wird. - rostra, die Rednerbühne, welche damals unmittelbar vor dem Tempel am Forum stand. - Drusum den jüngern, des Tiberius leiblichen, Germanicum seinen Adoptiv - Sohn. officio, regelmässige Höflichkeitsbezeigung, nach Art des Morgengrusses der Clienten.

122. manceps. „Pächter" jener Taberne, die von Staatswegen verpachtet werden mochte.

ut- videri, wie er zu seiner Entschuldigung vorbrachte.

celebratum exsequiis, constratum lectum super Aethiopum duorum humeros praecedente tibicine et coronis omnium generum, ad rogum usque qui constructus dextra viae Appiae ad secundum lapidem in campo Rediculi appellato fuit. Adeo satis iusta causa 123 populo Romano visa est exsequiarum ingenium avis aut supplicii de cive Romano in ea urbe, in qua multorum principum nemo deduxerat funus, Scipionis vero Aemiliani post Carthaginem Numantiamque deletas ab eo nemo vindicaverat mortem. Hoc gestum M. Servilio C. Cestio coss. a. d. v Kalend. April. Nunc 124 quoque erat in urbe Roma haec prodente me equitis Romani cornix e Baetica, primum colore mira admodum nigro, deinde plura contexta verba exprimens et alia atque alia crebro addiscens. Nec non et recens fama Crateri Monocerotis cognomine in Erizena regione Asiae corvorum opera venantis eo quod devehebat in silvas eos insidentes corniculis humerisque; illi vestigabant agebantque, eo perducta consuetudine ut exeuntem sic comitarentur et feri. Tradendum putavere memoriae quidam 125 visum per sitim lapides congerentem in situlam monumenti, in qua pluvia aqua durabat sed quae attingi non posset; ita descendere paventem expressisse tali congerie quantum poturo sufficeret.

DIE MÄSTUNG DER VÖGEL (50, 7151, 72).

Gallinas saginare Deliaci coepere, unde pestis exorta opimas 139 aves et suopte corpore unctas devorandi. Hoc primum antiquis

[blocks in formation]

124. Baetica, von dem Fl. Bae-
tis, j. Guadalquivir, Andalusien.

Erisena, von der Stadt Eriza in
Carien.

corniculis, einer Helmverzierung.
Krateros scheint seinen Beinamen
davon zu haben, dass er vielleicht
einmal eine in der Schlacht verlo-
ren hatte.

125. Dies soll in Afrika geschehen sein nach Plutarch und Aelian.

139. Deliaci. Die Insel Delos, eine der Cycladen, blühte, besonders seit der Eroberung von Korinth 146 v. C. ausnehmend und war ein Haupthandelsplatz im ägeischen Meere, bis sie im J. 87 v. C. von einem Feldherrn des Mithridates ver

cenarum interdictis exceptum invenio iam lege Gaii Fannii cos. undecim annis ante tertium Punicum bellum, ne quid volucre poneretur praeter unam gallinam quae non esset altilis, quod 140 deinde caput translatum per omnes leges ambulavit; inventumque deverticulum est in fraudem earum gallinaceos quoque pascendi lacte madidis cibis; multo ita gratiores approbantur.

141

Aviaria primus instituit inclusis omnium generum avibus M. Laenius Strabo Brundisii equestris ordinis; ex eo coepimus carcere animalia coercere quibus rerum natura caelum assignaverat. Maxime tamen insignis est in hac memoria Clodii Aesopi tragici histrionis patina HS. C taxata, in qua posuit aves cantu aliquo aut humano sermone vocales, HS. vi singulas coem142 ptas, nulla alia inductus suavitate nisi ut in his imitationem hominis manderet, ne quaestus quidem suos reveritus illos opimos et voce meritos, dignus prorsus filio, a quo devoratas diximus margaritas. Non sit tamen, ut verum fatear, facile inter duos iudicium turpitudinis, nisi quod minus est summas rerum naturae opes quam hominum linguas cenasse.

[blocks in formation]

bindung wird durch carcere u. s. w. gebildet, das erste Beispiel einer unnatürlichen Behandlung der Thiere. - in hac memoria s. v. a.,,nostra memoria" oder aetate, wie bei Cic. off. 3, 2 Cratippus princeps huius memoriae philosophorum.

patina, auch 35, 163 erwähnt. Sie war von gebrannter Erde und scheint ihrer Grösse und der feinen Arbeit wegen so theuer gewesen zu sein.

C d. h. centum, 100000 Sesterzien, d. h. nach damaligem Geldwerth gegen 5456 Thaler.

[blocks in formation]

vocales, Horaz sat. 2, 3, 245 luscinias soliti impenso prandere coemptas; vi=327 Thlr. Dafür kaufte man nach §. 83 früher einen Sklaven, und in der That bezahlte der ältere Cate nach Plutarch für einen Sklaven so viel, d. h. 1500 Denare.

[blocks in formation]

INSEKTEN, ANATOMIE UND PHYSIOLOGIE.
(BUCH XI.)

DIE BIENEN (10, 10—12, 12. 17, 17—18).

Interdiu statio ad portas more castrorum; quies in matu- 20 tinum, donec una excitet gemino aut triplici bombo ut bucino aliquo. Tunc universae provolant, si dies mitis futurus est; praedivinant enim ventos imbresque et se continent tectis; itaque caeli temperies hoc inter praescita habet. Cum agmen ad opera processit, aliae flores aggerunt pedibus, aliae aquam ore guttasque lanugine totius corporis. Quibus est earum adolescentia, ad 21 opera exeunt, supradicta convehunt, seniores intus operantur. Quae flores comportant, prioribus pedibus femina onerant propter id natura scabra, pedes priores rostro, totaeque onustae remeant sarcina pandatae; excipiunt eas ternae quaternaeque et exonerant; sunt enim intus quoque officia divisa: aliae struunt, aliae poliunt, 22 aliae suggerunt, aliae cibum comparant ex eo quod allatum est; neque enim separatim vescuntur, ne inaequalitas operis et cibi fiat et temporis. Struunt orsae a concamaratione alvi textumque velut a summa tela deducunt, limitibus binis circa singulos actus, ut aliis intrent, aliis exeant. Favi superiore parte affixi et paulum 23 etiam lateribus simul haerent et pendent una; alvum non contingunt, nunc obliqui nunc rotundi, qualiter poposcit alvus, aliquando et duorum generum, cum duo examina concordibus populis dissimiles habuere ritus. Ruentes ceras fulciunt, pilarum intergerivis a solo fornicatis, ne desit aditus ad sarciendum.

Ueber die Bienen haben die Alten viele Beobachtungen angestellt. Die schönste uns erhaltene Beschreibung gibt Vergil im IV. Buche seiner Georgica, die deutlichste Aristoteles 5, 21 p. 553 und 19, 40, p. 613 ff., die auch Pl. durchweg benutzt.

20. matutinum sc. tempus, eine im Ablat. bei Pl. häufige (10,121) Ellipse.

itaque habet. Statt zu sagen temperiei habetur, nämlich von den Landleuten, wird, um den ungewöhnlichen Genitiv zu vermeiden, temp. zum Subject gemacht.

21. earum gehört zu quibus. pandatae, hyperbolisch.

22. suggerunt, Material zum Bauen.

concamaratione, vom Gewölbe, an welches sie ihre Kuchen oder Waben hängen, arbeiten die Bienen nach dem Boden zu, wie beim Weben, das man stehend übte, geschah. Aristoteles ἄρχονται τῶν ἱστῶν ὑπὸ τῆς ὀροφῆς τοῦ σμήνους καὶ κάτω συνηφεῖς ποιοῦσιν ἕως τοῦ ἐδάφους ἱστοὺς πολλούς.

limitibus u. actus vom Feldbau; das Letztere in quo boves agerentur uno impetu 18, 9. Ersteres die Raine zwischen dem gepflügten Lande.

23. pilarum intergerivis, Zwischenwände (von inter und gerere); der gen. partit. ist bei einem substantivisch gebrauchten Adjectiv selten und gewählter.

24 Primi fere tres versus inanes struuntur, ne promptum sit quod invitet furantem; novissimi maxime implentur melle; ideo aversa alvo favi eximuntur. Gerulae secundos flatus captant; si cooriatur procella, apprehensi pondusculo lapilli se librant, quidam in humeros eum imponi tradunt; iuxta vero terram volant in ad25 verso flatu vepribus evitatis. Mira observatio operis: cessantium inertiam notant, castigant, mox et puniunt morte; mira munditia: amoliuntur omnia medio, nullaeque inter opera spurcitiae iacent; quin et excrementa operantium intus, ne longius recedant, unum 26 congesta in locum turbidis diebus et operis otio egerunt. Cum advesperascit, in alvo strepunt minus ac minus, donec una circumvolet eodem quo excitavit bombo ceu quietem capere imperitans, et hoc castrorum more; tunc repente omnes conticescunt. Domos primum plebei exaedificant, deinde regibus. Si speratur largior proventus, adiiciuntur contubernia et fucis; hae cellarum minimae, sed ipsi maiores apibus.

27 Sunt autem fuci sine aculeo, velut imperfectae apes novissimaeque, a fessis et iam emeritis inchoatae, serotinus fetus et quasi servitia verarum apium, quamobrem imperant iis primosque expellunt in opera, tardantes sine clementia puniunt neque in opere tantum sed in fetu quoque adiuvant eas multum ad 28 calorem conferente turba; certe quo maior eorum fuit multitudo, hoc maior fiet examinum proventus. Cum mella coeperunt maturescere, abigunt eos, multaeque singulos aggressae trucidant; nec id genus nisi vere conspicitur. Fucus ademptis alis in alvum reiectus ipse ceteris adimit.

29

Regias imperatoribus futuris in ima parte alvi exstruunt amplas, magnificas, separatas, tuberculo eminentes; quod si exprimatur, non gignuntur şoboles. Sexangulae omnes cellaea singulorum pedum opere. Nihil horum stato tempore, sed rapiunt diebus serenis munia; melle uno alterove summum die

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]
« IndietroContinua »