Immagini della pagina
PDF
ePub

EPITOME LIBRI XXXVIII.

M. FULVIUS Consul in Epiro Ambracienses obsessos in deditionem accepit, Cephalleniam subegit, Ætolis perdomitis pacem dedit. Cn. Manlius consul, collega ejus, Gallogræcos, Tolistoboios, et Tectosagos, et Trocmos, qui Brenno duce in Asiam transierant, quum soli citra Taurum montem non parerent vicit. Eorum origo, et quemadmodum ea loca, quæ tenent, occupaverint, refertur. Exemplum quoque virtutis et pudicitiæ in femina traditur. Nam quum Ortiagontis, regis Gallogræcorum, uxor captiva esset, centurionem custodem, qui ei vim intulerat, occidit. Lustrum a censoribus conditum est. Censa sunt civium capita ducenta quinquaginta octo millia et trecenta viginti octo. Cum Ariarathe, rege Cappadociæ, amicitia juncta est. Cn. Manlius, contradicentibus decem legatis, ex quorum consilio fœdus cum Antiocho conscripserat, de Gallogræcis, acta pro se caussa in senatu, triumphavit. Scipio Africanus, die ei dicta, ut quidam aiunt, a Q. Petillio tribuno plebis, ut quidam, a Nævio, quod præda ex Antiocho capta ærarium fraudasset, postquam is dies venit, evocatus in rostra, Hac die, inquit, Quirites, Carthaginem vici; et, prosequente populo, Capitolium adscendit. Inde, ne amplius tribuniciis injuriis vexaretur, in voluntarium exsilium Liternum concessit; incertum ibi, an Romæ, defunctus. Nam ejus monumentum utrobique fuit. L. Scipio Asiaticus, frater Africani, eodem peculatus crimine accusatus damnatusque, quum in vincula et carcerem duceretur, Ti. Sempronius Gracchus, tribunus plebis, qui antea Scipionibus inimicus fuerat, intercessit; et ob id beneficium Africani filiam duxit. Quum quæstores in bona ejus publice possidenda missi essent, non modo in iis ullum vestigium pecu

SOMMAIRE DU LIVRE XXXVIII.

Le consul M. Fulvius assiège les Ambraciens, en Épire, et les reçoit à discrétion; il soumet Céphallénie, achève de réduire les Étoliens et leur donne la paix. Le consul Cn. Manlius, son collègue, défait les Gallo-Grecs, les Tolistoboïens, les Tectosages et les Trocmiens, passés en Asie sous la conduite de Brennus, et les seuls peuples en deçà du mont Taurus qui ne reconnussent pas la domination romaine. Leur origine, et comment ils s'établirent dans les contrées qu'ils occupent. Trait de courage et de chasteté de la femme d'Ortiagon, roi des Gallo-Grecs; prisonnière des Romains, elle tue le centurion qui la gardait et qui lui avait fait violence. Les censeurs font la clôture du lustre; le dénombrement donne pour résultat deux cent cinquantehuit mille trois cent vingt-huit citoyens. Traité d'alliance avec Ariarathe, roi de Cappadoce. Cn. Manlius se défend devant le sénat, et triomphe des Gallo-Grecs, malgré l'opposition des dix commissaires, de l'avis desquels il avait conclu la paix avec Antiochus. Scipion l'Africain est accusé, selon les uns, par Q. Petillius, selon d'autres, par Névius, d'avoir frustré le trésor public d'une partie du butin fait sur Antiochus. Le jour de l'assignation, appelé à la tribune, il s'écrie : « C'est à pareil jour, Romains, que j'ai vaincu Carthage; » et, suivi du peuple, il monte au Capitole. Ensuite, pour n'être plus exposé aux insultes des tribuns, il s'exile volontairement à Literne. On est incertain si ce fut là ou à Rome qu'il mourut, car un tombeau lui a été élevé dans les deux endroits. L. Scipion l'Asiatique, frère de l'Africain, est accusé du même crime de péculat et condamné. Comme on le conduit en prison, T. Sempronius Gracchus, tribun du peuple, qui s'était montré auparavant l'ennemi des Scipions, le met en liberté; et, pour prix de ce service, obtient en mariage la fille de l'Africain. Les questeurs, envoyés pour saisir les biens de l'accusé au profit du trésor public, non-seulement ne trouvent parmi ses possessions aucune trace de l'argent du

niæ regiæ apparuit, sed nequaquam tantum redactum, quantæ summæ erat damnatus. Conlatam a cognatis et amicis innumerabilem pecuniam accipere noluit: quæ necessaria ei erant ad cultum, redemta.

roi, mais ne peuvent même tirer de leur vente l'amende à laquelle il était condamné. Il ne veut point accepter une somme immense que lui offrent, à frais communs, ses parens et ses amis, et se contente de racheter ce qui lui est nécessaire pour son existence.

T. LIVII PATAVINI

HISTORIARUM

AB URBE CONDITA

LIBER XXXVIII.

I. DUM in Asia bellum geritur, ne in Ætolis quidem quietæ res fuerant, principio a gente Athamanum orto. Athamania ea tempestate, pulso Amynandro, sub præfectis Philippi regio tenebatur præsidio : qui superbo atque inmodico imperio desiderium Amynandri fecerant. Exsulanti tum Amynandro in Etolia literis suorum, indicantium statum Athamaniæ, spes recuperandi regni facta est remissique nuncii ab eo ad principes Argitheam, (id enim caput Athamaniæ erat) si popularium animos satis perspectos haberet, inpetrato ab Ætolis auxilio, in Athamaniam se venturum cum delectis Ætolorum, quod consilium esset gentis, et Nicandro prætore quos, ubi ad omnia paratos esse vidit, certiores subinde facit, quo die cum exercitu Athamaniam ingressurus esset. Quatuor primo fuere conjurati adversus

« IndietroContinua »