adimere, quæ fortissumi viri victores reliquerant : XIII.-I. Nam quid ea memorem, quæ, nisi iis To ww To search 3. Sed lubido buy bad waded them)] stupri, ganeæ, ceterique cultūs, non minor incesse rat: vescendi causā terrā marique omnia exquirere; before dormire priùs, quam somni cupido esset; non famem aut sitim, neque frigus neque lassitudinem to atticinati opperiri, sed ea omnia luxu antecapere, 4. Hæc juventutem, ubi familiares opes defecerant, ad infigured facinora incendebant. 5. Animus imbutus malis facilè lubidinibus cafebated bet eo profusius omnibus modis quæstui atque sumptui deditus artibus haud it mas XIV.-I. In tanta Catilina, id quod factu facillimum erat, omnium factuque corruptā civitate, misked flagitiorum atque a facinorum circum se, tamquam body stipatorum, catervas habebat. micked 2. Nam, quicumque Impudicus, adulter, ganeo, manu ventre bona patria had aceraverat; quique alienum æs grande confiaverat, quo flagitium aut facinus redimeret; 3. præterea, by. omnes undique, judiciis, aut pro quos it daize lingua "perjurio aut sanguine postremò, omnes "egestas. conscius animus exagitabat. "agitium, ii Catilinæ proxummi familiaresque erant. 4. Quòd si quis etiam ceteris efficiebatur. Sed maxume adolescentium eorum familiaritates adpetebat difficmi molles et safilured by mies by tate Muxi, dolis haud difficulter capiebantur. as uti 6. Norta Jusque d Studium ex ætate flagrabat," 8.9 fuisse nonnullos, qui ita existumarent— juventutem, quæ domum Catilinæ frequentabat, parum honestè pudicitiam habuisse: sed ex aliis rebus magis, quàm quòd cuiquam id compertum foret, hæc fama valebat. XV. .-I. Jam primùm adolescens Catilina multa nefanda stupra fecerat; cum virgine nobili, cum sacerdote Vestæ, alia hujuscemodi contra jus fasque. 2. Postremò, captus amore Aurelia Orestillæ, cujus, præter formam, nihil umquam bonus laudavit, quòd ea nubere illi dubitabat timens privignum adultum ætate, pro certo creditur, necato filio, vacuam domum scelestis nuptiis fecisse. 3. Quæ quidem res mihi in primis videtur causa fuisse facinoris maturandi. 4. Namque animus impurus, dîs hominibusque infestus, neque vigiliis neque quietibus sedari poterat; ita conscientia mentem excitam vastabat. 5. Igitur colos exsanguis, fœdi oculi, citus modò modò tardus incessus; prorsus in facie voltuque vecordia inerat. XVI. 1. Sed juventutem, quam, ut suprà for nothing diximus, illexerat, multis modis mala facinora he made altogether Jasnabli tranquillæque res omnes : sed ea prorsus opportuna XVII.-I. Igitur circiter Kalendas Junias, L. Cæsare et C. Figulo consulibus, primò singulos adpellare: hortari alios, alios tentare opes suas, & imparatam rempublicam, magna præmia conjurationis docere. 2. Ubi satis explorata sunt, quæ voluit, in unum omnis convocat, quibus maxuma necessitudo, et plurimum audaciæ. 3. Eò convenere, senatorii ordinis, P. Lentulus Sura, P. Autronius, L. Cassius Longinus, C. Cethegus, P. et Servius Sullæ, Servii filii, L. Vargunteius, Q. Annius, M. Porcius Læca, L. Bestia, Q. Curius : 4 præterea ex equestri ordine, M. Fulvius Nobilior, Gished hey moreover L. Statilius, P. Gabinius Capito, C. Cornelius : ad hoc multi ex coloniis et municipiis, domi nobilest 5. Erant præterea complures paulò occultius consilii hujusce participes nobiles, quos magis dominationis spes hortabatur, quàm inopia, aut alia necessitudo. 6. Ceterum juventus pleraque, sed maxume nobilium, Catilinæ inceptis favebat. Qui whom bus in otio vel magnificè vel molliter vivere copiatuity erat, vincerta pro certis, bellum quam pacem lieved malebant. 7. Fuere item ea tempestate qui crede rent M. Licinium Crassum non ignarum ejus consilii fuisse ; quia Cn. Pompeius, invisus, ipsi, shed. magnum exercitum ductabat, cujusvis opes voluisse contra illius potentiam crescere; simul confisum, si conjuratio valuisset, facilè apud illos principem se fore, harny husted XVIII.-I. Sed antea item conjuravere pauci contra rempublicam, in quibus Catilina; de quā, quàm verissumè potero, dicam. 2. L. Tullo M. Lepido consulibus, P. Autronius et P. Sulla, legibus ambitus interrogati, pœnas dederant. 3. Pòst paulò Catilina, pecuniarum repetundarum reus, prohibitus erat consulatum petere, quòd intra legitimos dies profiteri nequiverit. 4. Erat eodem tempore Cn. Piso, adolescens nobilis, summæ audaciæ, egens, factiosus, quem ad perturbandam rempublicam inopia atque mali mores stimulabant. 5. Cum hoc, Catilina et Autronius circiter Nonas Decembris, consilio communicato, parabant in Capitolio Kalendis Januariis L. Cottam et L. Torquatum consules interficere; ipsi, fascibus correptis, Pisonem cum exercitu ad obtinendas duas Hispanias mittere. * * * * 6. Eā re cognitā, rursus in Nonas Februarias consilium cædis transtulerant. 7. Jam tum non consulibus modo, sed plerisque senatoribus perniciem machinabantur. 8. Quòd ni Catilina maturâsset pro curia signum sociis dare, eo die post conditam urbem Romanam pessumum facinus patratum foret. Quia nondum frequentes armati convenerant, ea res consilium diremit. XIX.-I. Postea Piso in citeriorem Hispaniam quæstor proprætore missus est, adnitente Crasso, quòd eum infestum inimicum Cn. Pompeio cognoverat. 2. Neque tamen senatus provinciam invitus dederat : quippe fœdum hominem a republică procul esse volebat: simul, quia boni complures præsidium in eo putabant: et jam tum potentia Cn. Pompeii formidolosa erat. 3. Sed is Piso in provincia ab equitibus Hispanis, quos in exercitu ductabat, iter faciens occisus est. 4. Sunt qui ita dicant, imperia ejus injusta, superba, crudelia, barbaros nequivisse pati: 5. alii autem, equites illos, Cn. Pompeii veteres fidosque clientes, voluntate ejus Pisonem adgressos; numquam Hispanos præterea tale facinus fecisse, sed imperia sæva multa antea perpessos. Nos eam rem in medio De superiore conjuratione satis relinquemus. dictum. XX.-I. Catilina ubi eos, quos paulò antè memoravi, convenisse videt: tametsi cum singulis multa sæpe egerat, tamen in rem fore credens universos adpellare et cohortari, in abditam partem |
