Lege Plautia de vi accusati, damnantur exilio Cassius, Læca, Serv. Sylla, Vargunteius, Cornelius, et Autronius. Reus factus P. Sylla, et a Cicerone defensus, solvitur. ab Prid. non. dec. P. Clodius in C. Cæsaris domo, muliebri vestitu, ( 4 décemb.) CONSULES. deprehenditur. 693. M. PUPIUS PISO. M. VALERIUS Messala. Bellum adversus Allobrogas gerit Pomptinus. 694. CONSULES. Q. CECILIUS Metellus Celer. L. Afranius. Pompeius, Cæsar, et Crassus societatem ineunt, quæ TRIUMVIRATUS nomine dicta est. 695. CONSULES C. JULIUS CÆSAR. M. GALPURnius Bibulus. 1 non. jan. Metellus Celer veneno necatur ab uxore sua Clo(3 janv.) dia, P. Clodii sorore. Octavius veteres Catilinæ et Spartaci socios, novos in Macedonia motus cientes, profligat. (Suet. in Aug. IV.) C. Antonius accusatur, quasi Catilinariæ conjurationis particeps. A Cicerone defensus, et hoc crimine purgatus, damnatur tamen ob pessime administratam Macedoniam. P. Clodius, a Fonteio plebeio adoptatus, ad plebem transit. Valerius Flaccus, Catiliñariæ factioni ob deprehensos in ponte Milvio Allobrogas invisus, repetundarum accusatur ex Asia redux, quam ex prætura obtinuerat; defendentibusque Cicerone et Hortensio, quæstione liberatur. Initio decemb. P. Clodii tribunatus. 696. CONSULES. L. CALPURNIUS PISO CESONIUS. A. GABINIUS. Circa finem mensis martii. CONSULES. Clodianorum vi et furoribus pulsus, in exilium abit Cicero. 697. L. CORNELIUS LENTULUS SPINTHER. Q. CACILIUS Kal. Janu. Spinther de revocando Cicerone ad senatum refert. tilis. III non. sept. Redux Cicero Romam ingreditur. (3 septemb.) CONSULES. CONSULES. CONSULES. Prid, kal. nov. (31 octob.) 698. CN. CORNELIUS LENTULUS MARCELLINUS. L. MAR- Ambitus accusatus a Cæcilio, Calpurnius Bestia 699. CN. POMPEIUS MAGNUS. M. LICINIUS CRASSUS. Fulvius Nobilior exilio damnatur. Nec quisquam præterea Catilinæ sociorum pœna mulctatus est. 700. L. DOMITIUS AHENOBARBUS. APPIUS CLODIUS PUL CHER. Pomptinus idem qui, cum Flacco, legatos Allobrogum in ponte Milvio deprehenderat, de hac gente exspectatum per quinque annos triumphum agit. JUGURTHA. SINGULORUM CAPITUM ARGUMENTA. I. PROOEMIUM. Falso queruntur homines, quod natura imbecilla et ævum breve sit. Si viribus et tempore bene uterentur, gloria æterni fierent. II. Quum bona corporis fluxa sint, animi opera immortalia; eorum pravitas admiranda est, qui dediti corporis gaudiis, ingenium ignavia torpescere sinunt. III. Gloriam tamen quærere ex rerum publicarum tractatione, in tam turbidis temporibus, non sapientis est. IV. Porro ex omnibus negotiis, quæ ingenio exercentur, historiam scribendi munus elegit Sallustius, ratus utilem eum laborem fore, propositis in corrupto sæculo virtutum exemplis. (Hic finis est proœmii.) V. Jugurthinum bellum scripturus, magnum et atrox, et cum civilibus discordiis conjunctum, res ab initio repetit: Masinissam, Numidarum regem, in amicitiam receptum a P. Scipione; Jugurtham a Micipsa, Masinissæ filio, eodem cultu quo liberos domi habitum. VI. Jugurtha adolescentia, optimis artibus dedita, amorem Numidarum ipsi conciliat; mox Micipse suspicionem ne talis vir in sui et liberorum perniciem movet, crescat. VII. Igitur Micipsa Jugurtham, periculo mortis objecturus, præficit Numidis, quos in Hispaniam Romanis adver sus Numantinos mittebat. Sed ibi Jugurtha gloriam, non mortem, invenit. VIII. Spes imperii Numidarum potiundi Jugurtha injicitur; innuentibus nonnullis, illud a paucis Romæ potentioribus emi posse; monente vero Scipione regnum illi ultro venturum, si publice potius quam privatim amicitiam populi romani colere velit. IX. Jugurtha cum honorificentissimis litteris ad regem di mittitur; qui virtute viri permotus eum adoptat, hære demque pariter cum Adherbale et Hiempsale filiis instituit. X. Micipsa morientis oratio, qua Jugurtham filiosque ad pacem et concordiam hortatur. XI. Mortuo Micipsa, reguli conveniunt, de summis regni rebus deliberaturi. Quo in concilio, gravi contumelia provocatus ab Hiempsale Jugurtha, ultionis consilia secum agitat. XII. Hiempsal a Jugurtha satellitibus noctu per dolum interficitur. XIII. Scissa, ab tantum facinus, in duas partes Numidia, plures Adherbalem, bello meliores Jugurtham sequuntur. Prælio victus Adherbal Romam contendit. Ju gurtha nobilitatis animos pellicit, missa per legatos pecunia. XIV. Oratio Adherbalis ad senatum contra Jugurtham. XV. Legatorum Jugurtha breve responsum. Diversæ senatorum sententiæ. XVI. Senatus Jugurtham inter et Adherbalem Numidiam dividi jubet. Pars agro et viris opulentior Jugurthæ traditur. XVII. Brevis Africa descriptio. XVIII. Gentium Africam incolentium, ac præcipue Numidarum, origo. XIX. Urbes a Phoenicibus in Africa conditæ. Africæ status initio belli Jugurthini. |