Immagini della pagina
PDF
ePub

Ita et Sallustius in situ Ponti, de promontoriis Paphlagonum, et quod Kρio μéτwлov 94 appellavit, posuit.

Nonius.

Interrogasti, si tenes, Mæotici

Situs quis esset æquoris. Sallustium

Noram id dedisse, dicta et ejus omnibus
Præjudicatæ auctoritatis ducier

Non abnuebam.

Festus Avienus.

Portus ab Eoo fluctu curvatus in arcum;

In arcus similitudinem. Sic de Ponto Sallustius, unde hic tulit colorem. Nam speciem efficit Scythici arcus. Servius

ad III Æneid.

Freta lata relucent.

Lata autem ideo, quia se angustia Pontici oris illic dilatant, uti dicit Sallustius. Servius.

Teia autem dicta est 95 a Teio Anacreontis poetæ lyrici oppido, quod in Paphlagonia esse Sallustius indicat, quum de situ Pontico loquitur. Comment. in Horat.

Porro Sallustius auctor certissumus asserit, tam Tigris, quam Euphratis in Armenia fontes demonstrari. Hieron. de Locis Heb.

Quum multi evaserint Trojanum periculum, uti Capys, qui Campaniam tenuit; ut Helenus, qui ut alii, Sardiniam, secundum Sallustium. Servius.

Sallustianus Calpurnius. Hieron. ad Ruf.
Calpurniani discipuli. Idem ibid.

hoc sit absurdum, satis per se ap-
paret.

94. Kρioй μέTwo". Latine, frontem arietis. Nomen promontorii e Chersoneso Taurica in Pontum Euxinum prominentis. In tabulis geograph. dicitur, lingua Turcica,

rambico Paphlagoniæ promontorio, nunc cap Karempi. De Br. 111, 89.

95. Teia... dicta est. Horat. Carm. I, 17 fide Teia. Teium autem, urbs Paphlagoniæ, inter Heracleam et Carambicum promontorium, patria fuit Anacreontis. Eum tamen

Tamen vulgata jam res est gentilium proprietatum. Comici Phrygas timidos 96 illudunt. Sallustius vanos Mauros, et feroces Dalmatas pulsat. Tertull. de Anima.

Sarcasmus chleuasmo proxima est et similis figura, qua adversariorum facta, cum exacerbatione admissi, lacessimus ut apud Sallustium de Sullæ crudelitate. Ut in M. Mario quum, fracta prius crura", per artus exspiraret. · Jul. Rufinianus de Schemat. lexeos.

Mesopotameni homines 9 effrenatæ lubidinis sunt, ut Sallustius meminit, in utroque sexu. Glossæ in Juvenal.

Antonius ille 99 trium Antoniorum corruptor, ille Sallustius, qui oræ maritimæ, qua Romanum esset imperium, contrarius piratis. Si omnes socios et maxume Græcos Asiaticos ac Siculos fortunis omnibus spoliaverunt. Eadem Glossa.

Σαλλουστίου δὲ θαυμάζω, τότε πρῶτον ώφθαι Ρωμαίοις καμήλους, λέγοντος, εἴ μήτε πρότερον τοὺς μετὰ Σκιπίωνος νικήσαντας Αντίοχον ᾤετο, μήτε τοὺς ἔναγχος πρὸς ὀρχομενῷ, καὶ περὶ Χαιρώνειαν Αρχελάω μεμαχημένους, έγνωxévaι xáμnhov. Id est: Sallustium demiror, qui autumat, tum primum 100 visos Romanis camelos, quod neque olim illos qui duce Scipione Antiochum devicerunt, neque hos

96. Phrygas timidos. Scilicet homines regionis amœnitas emolliit; nam timidi non erant, quum ex Thraciæ silvis exierunt (supra n. 86). Testatur etiam musica; quod ii modum phrygium, maxime militarem, et bellicum aliquid sonantem invenerunt. De modis antiquæ musices, vide De Brosses, 11, 69. 97. Fracta prius crura. Accusativus ejusdem modi, quo supra, sanctus alia, (inter n. 76 et 77). De M. Mario vide Catil. Vitam, p. 117.

98. Mesopotameni homines. Vide

[blocks in formation]

qui ad Orchomenum et Chæroneam certaverunt cum Archelao, nosse putaverit camelum. Plutarch. in Lucull.

Σαλλούστιος μὲν οὖν φησι, χαλεπῶς διατεθῆναι τοὺς στρατιώτας πρὸς αὐτὸν εὐθὺς ἐν ἀρχῇ τοῦ πολέμου πρὸς Κυζίκῳ, καὶ πάλιν πρὸς ̓Αμισῷ δύο χειμῶνας ἑξῆς ἐν χάρακι δια rayeïv åvayxaolévτaç. Id est: At Sallustius quidem fuisse milites jam inde a principio male ait in eum (Lucullum) animatos, quod ad Cyzicum, et iterum ad Amisum duas hiemes eos in castris continuisset. Idem.

102

LECTORI.

ΙΟΙ

Hactenus Fragmenta florentissimi rerum romanarum scriptoris, quæ exstare putamus. Cetera, quæ sequuntur, in MS. Servio legi auctor est V. Cl. Andreas Schottus: in optima tamen illa Honorati editione a Petro Daniele IC. procurata non comparent.

m or Trequii præter sr ciem necessariam haud multo secus quam ferro noceri poterat. At Varinius 103, dum hæc

101. Ad Amisum. Vide supra, IV, n. 2.

102. De seqq. fragmentis Douza : « Fragmenta tria ex vetustis et Servianis doctissimi Petri Danielis schedis, necdum publicatis, Lutetiæ descripta, atque inde porro ad C. V. Justum Lipsium ab adolescente lectissimo Andrea Schotto, gratificandi causa Lugdunum nostram transmissa, alius neminis quam Sallustii esse quovis pignore contendere ausim. Cui rei argumenta primo stylum dico; quem ego adeo omni ex parte Sallustiano dicendi generi respondere, probare posse videor, ut lac lacti similius esse non queat. Deinde servilis belli tractationem, quam Sal

[ocr errors]

lustium in his historiarum suarum libris exsequutum esse, quum ex aliquot superioribus fragmentis, tum ex Ausoniana illa duodecim annorum computatione ita examussim compertum jampridem atque exploratum habemus, ut satis acceptione nobis, ejus rei causa, opus non sit. Abessent tantum cæcæ lituræ illæ, tot barbariæ mendis ac maculis coopertæ. Quibus ipse, hercule, eluendis sat esse non possum; neque enim fullonicam didici. Ut eapse exarata accepi, ita repræsentavi. Ceterum fides sit penes exscriptores.

103. At Varinius. Prætor anno U. C. 681, adversus Spartacum et fugitivos varia fortuna bellum gessit.

aguntur a fugitivis, ægra parte militum autumni gravitate, neque ex postrema fuga, quum severo edicto juberentur, ullis ad signa redeuntibus, et qui reliqui erant per summa flagitia detrectantibus militiam, quæstorem suum C. Thoranium, ex quo præsente vera facillime noscerent. commiserant, et tamen interim quum volentibus numero quatuor.

*

***

ingre, tante setui debacrlttur, nefandum in modum perverso vulnere et interdum lacerum corpus semianimum omittentes, alii in tecta jaciebant ignes, multique ex loco servi, quos ingenium socios dabat, abdita a dominis, aut ipsos trahebant ex occulto, neque sanctum aut nefandum quicquam fuit iræ barbarorum, et servili ingenio: quæ Spartacus nequiens prohibere, multis precibus quum oraret, celeritate **** nuncios.

Aliquot dies contra morem fiducia augeri nostris cœpit, et promi lingua. Qua Varinius contra spectatam rem incaute motus novos incognitosque et aliorum casibus perculsos milites, ducit tamen ad castra fugitivorum. Presso gradu silentes jam, neque tam magnifice sumentes prælium, quam postulaverant. Atque illi certamini conscii inter se juxta seditionem erant. Crixo et gentis ejusdem Gallis atque Germanis obviam ire et ultro offerre pugnam cupientibus contra Spartacum.

LECTORI BENEVOLO

NOVISSIMUS EDITOR.

TRIA superiora fragmenta fideliter edidimus, ut apud

Cortium ceterosque leguntur, utque ea primus in lucem Douza protulit. Verum non tria tantum fuisse videntur in exemplari, quod ab Andrea Schotto exscriptum in Douza manus pervenerat. Certe docet nos De Brosses, III, 63 (cujus eruditam notam vernaculo sermone infra perscripsimus'), sex antiquissimi Sallustii paginas cum manuscripto Servio, de quo Douza loquitur, inventas fuisse, et ad Muratorium missas, qui eas in suo Inscriptionum Thesauro comprehendit. Totas huc, nulla detracta, nulla addita, nulla transposita littera, typis etiam similibus, ex Muratorio transferre nobis operæ pretium visum est. Quum autem Freinshemius hisce fragmentis, et nonnullis superiorum ad Livium de bello Spartacio supplendum usus fuerit, aliqua ejus capita addemus, quæ ad informes has Sallustii reliquias commentarii vicem impleant.

et

1.Ici commencent les lambeaux d'un manuscrit de l'histoire générale de Salluste, dont une moitié, un peu moins délabrée que le reste, est connue depuis deux siècles, l'autre moitié est restée presque entièrement inconnue. Ils furent trouvés à la Bibliothèque du Roi dans le seizième siècle, et, à ce

qu'il semble, avec un manuscrit du commentaire de Servius sur Virgile. André Schott en envoya une copie à Leyde à Juste-Lipse, pour être jointe à une nouvelle édition de Servius que Pierre Daniel préparait alors; et dans laquelle néanmoins ces fragments ne se trouvent pas; non plus que dans celle que

2

« IndietroContinua »