PRAEFATIO. In nova hac Salluftii editione elaboranda, propofitum mihi fuit, ut quaecunque partim ad refingen. dam genuinam auctoris formam, quantum id ex pa ratis jam fubfidiis fieri poffet, partim ad fenfum, vel indagandum, vel explicandum neceffaria maxime viderentur, uno veluti in confpectu, quam breviffi. me proponerentur. Eft igitur haec editio destinata iis, qui pluribus editionibus vel carentes, vel, ne nimia copiofaque notarum farragine distrahantur, eas repudiantes, Salluftium tamen legere et rite in telligere voluerint, et tempori et operae parcentes. Quod confilium utrum affecutus fim nec ne,, aliorum eft judicium; me id fecutum effe, candide affirmo. non Itaque ante omnia id operam dedi, uti textus, quem dicunt, recognitus, quam accuratiffime excuderetur, deinde ut notae, huic fubjectae, evagarentur, aliosque potius quam Salluftium explicarent, fed omnia, quae ad ipfius fcriptoris vel le ctiones firmandas vel res rite explicandas, vel denique ad interiorem linguae latinae cognitionem neceffaria maxime utiliaque viderentur, fpatio quam. breviffimo conplecterentur Jam quod ad crifin attinet, eas fere ubique le ctiones defendere vel recipere conatus fum, quae non folum contextui, fed etiam linguae ufui, quum communi, tum auctoris proprio convenirent, majo. rique, ceteris paribus, Codicum numero haud con. trariae effent. Fuit autem haec recognitio ideo tiffimum neceffaria, quod Cortius, quamquam inge. nii acumine, doctrinae copia diligentiaeque laude, * po in omnium Salluftii commentatorum ornatiffimus eft, ef tamen, quae imbecillitas humana est, opinionis errori adhaefit, quod Salluftius verborum fit parciffimus, ita, ut fi quis veram illius manum reftituere voluerit, ei omnia, quae vel falvo, vel obfcuro etiam fenfu deeffe poffint, ne volentibus quidem Codicibus, abjicienda effent. Hinc Cortius, praeter verbum perfonale fubinde ea quoque delevit, quae falvo fenfu, re accuratius perpenfa, deeffe non poffunt. Qua in regula profpere profecto evenit, ut Cortius fibi non confentaneus effet, eum alioquin tam multa relegaffet mutaffetque, ut non Salluftium, fed alium prorfus auctorem haberemus. Nam etfi multa delevit atque mutavit, tamen ex ejus lege, plura delenda reftant, quam deleta funt. Jam vero hanc brevitatis verborum legem, Salluftio recenfendo perverfam effe exftirpandamque, cuivis facile elucebit, qui unam modo, alteramve pagellam, eo confilio perlegerit, ut quaeeunque falvo fenfu deeffe poffint deleat. Bene igitur.atque vere Gruterus, de Salluftio meritiffimus, non folum ad Catil. I. monet:,,Salluftii breviloquentiam non in iis confiftere, quae vulgus putet, fed etiam ad Jug. c. 2. iterum inculcat": ne quis illius brevitatem in verborum brevitate fitam effe putet." Nimirum Salluftii brevitas in adftricta potius rerum enarrandarum ratione, quam in circumcifa dictione quaerenda eft; quod vel inde clarum eft, quod utrumque bellum, nulla re, quae gravioris momenti sit, omiffa, duobus his perexiguis voluminibus abfolverit. Praeterea quoque Cortius in eo erravit, ut plu ribus exemplis facile demonftrari poffit, quod Salluftius ubique archaismis ufus fit eodemque femper ore locutus. Illum varietatem potius amare, certam ubique normam fequi plura funt, quae demonftrent. nec Quam injuriam Salluftio, non confulto, fed animi humani errore factam quum intelligeret Havercampius, V. C., talem ille editionem adornavit, in qua, fepofita prorfus et non refpecta editione Cortiana, credo, (ne hominum doctorum feditionem moveret,) hujus fcriptoris textum fic excudi fecit, ut ante Cortium fuit, (Grutero - Wallianum) adjecta e Codicib. nondum collatis lectionis varietate additisque Variorum, quas vocant, animadverfionibus. Atque hunc Havercampii textum equidem maxime fecutus fum, ita tamen, ut, fi qua lectio vel fenfui et contextui, vel loquendi ufui, quum communi, tum Salluftii proprio accommodatior videretur, ego fecurus, quisquis Codex eam exhiberet, recipere non dubitarem. Nam inter omnes fatis conftat, faepius optimum alias Codicem, nonnullis lo cis lectionem exhibere vitiofiorem, quam qui levioris notae habetur; ita ut vera auctoris manus, non tam in fingulis Codicibus condita fit, quam in omnibus conjunctis confervata videatur. Codicum igitur confenfus graviffimi erit momenti, unius vel optimi, nifi reliqua omnia concurrant, vel nullius vel leviffimi. Nonnullarum variantium ideo tantum mentionem feci, quod receptam lectionem quam breviffime explicare poffe videbantur. In explicandis vero quum rebus tum verbis, quibus crifis tantummodo fervit, id potiffimum fpectavi, ut minus nota, vel tantum ex orationis perpetuitate (quae inprimis refpicienda eft) clara, vel explicarem, vel, quum non omnia cuivis fimul in promtu effe poffint, in memoriam faltem revocarem. Hinc annorum numeros locorumque fitum atque alia ejusmodi generis addere non alienum putavi. Ne quis autem miretur, quare, invito meo brevitatis ftudio, magna tamen fit in hac editione animadverfionum copia, hoc ab ipfa Salluftii in rebus brevitate venit, qui ut rite explicetur, pluribus notis, quam alius eget. Accedit, quod idem eft in dictione fingularis, ita, ut, fi quis alius, accommodatus fit, in quo plura ad interiorem linguae lat, cognitionem |