Immagini della pagina
PDF
ePub

Contra paganum possis, quam vera loquentem
Contra fortunam armati contraque pudorem.

Præmia nunc alia atque alia emolumenta notemus
Sacramentorum. Convallem ruris aviti
Improbus aut campum mihi si vicinus ademit
Et sacrum effodit medio de limite saxum,
Quod mea cum patulo coluit puls annua libo,
Debitor aut sumptos pergit non reddere nummos,
Vana supervacui dicens chirographa ligni,
Exspectandus erit, qui lites inchoet, annus
Totius populi. Sed tunc quoque mille ferenda.

103, Hor. Od. i. 12. 41, ii. 15. 11,
Tibull. ii. 1. 34 Brouk., Mart. i. 25,
ix. 28. cap.] v. 30.

33, 34. pag.] Opposed to miles (Plin. Ep. x. 18 § 2), to armati (ib. vii. 25 § 6): cf. Dig. xxix. 1. 3, Tac. H. i. 53, iii. 24 (where Antonius Primus by way of taunt addresses his soldiers as pagani), 43, 77. pud.]

Honour.

[35-50. The second privilege of the soldiery: civilians wait long for the decision of their suits: soldiers meet with a speedy settlement.] 36. Sacr.] Militiæ, quia jurabant, Schol.

or

38. sax.] The land-mark statue of the god Terminus. Termine, sive lapis, sive es defossus in agro Stipes ab antiquis, sic quoque numen habes. Te duo diversa domini pro parte coronant; Binaque serta tibi, binaque liba ferunt, Ov. Fast. ii. 641 sq.: nullus in campo sacer Divisit agros arbiter populis lapis, Sen. Hipp. 529. He who "removed his neighbour's land-mark" was accursed among the Romans, as among the Jews (Paul. Diac. s. v. Terminus, Dig. x. 1. 4, Dionys. ii.

35

40

74, Deut. xix. 14, Grot. xxvii. 17, Prov. xxii. 28, Hos. v. 10), and Greeks (Plat. Leg. viii. p. 842 E sq., cf. Dig. x. 1. 13). There is a title in the Digest (xlvii. 21) De Termino Moto.

39. pat.] Flat. Originally it was forbidden to offer bloody offerings to Terminus. “ πελάνους δὲ Δήμητρος, καὶ ἄλλας τινὰς καρπῶν ἀπαρχάς.” These were offered on the Terminalia (hence annua), or 23d of February, Dionys. Hal. ii. 74. puls] xi. 58, xiv. 171 n.: Kalendis Juniis et publice et privatim favatam pultem Diis mactat, Varr. ap. Non. s. v. Mactat. lib.] iii. 187 n.

40. Sat. xiii. esp. 135 sq. 41. xiii. 137 the same verse: cf. xiv. 315, 316 n.

[42, 43. The civilian cannot, like the soldier (49), choose his own time, he must wait until, in the course of the people's year, his turn comes. Actions between civilians (before the centumviri) were heard in the order in which application had been made to the prætor. ann. tot. pop.] In which the litigation of a whole people is to be settled. How long the settlement of a cause might be

Tædia, mille mora: toties subsellia tantum
Sternuntur, jam facundo ponente lacernas
Cædicio et Fusco jam micturiente, parati
Digredimur, lentaque fori pugnamus arena.
Ast illis, quos arma tegunt et balteus ambit,
Quod placitum est ipsis præstatur tempus agendi,
Nec res atteritur longo sufflamine litis.

deferred, appears from Suet. Vesp.
10 (judicia centumviralia, quibus
vix suffectura litigatorum ætas vide-
batur).

44. more:] Properly "judicium centumvirale differri nullo modo (potuit)," Plin. Ep. i. 18 § 6. Yet a whim of the prætor (ib. v. 21), or the want of the full number of judices, might cause delays. subs.] Supr. 14.

45.

"When the pleader Cædicius is already laying aside his lacerna (iii. 148 n.) and preparing to address the court in the toga:" lacernas, Munimenta toga, ix. 28, 29: surgit, amicitur, incipit, Plin. Ep. ii. 3 § 2: so of an exiled orator: quum Græco pallio amictus intrasset (carent enim togæ jure, quibus aqua et igni interdictum est) postquam se composuit circumspexitque habitum suum: "Latine," inquit, "declamaturus sum." Dices, tristia et miseranda, id. iv. 11 § 3: "leniter est consurgendum, tum in componenda toga

[blocks in formation]

45

50

45), probably the advocate opposed to Cædicius, and the Fuscus for whom Martial hopes: Sic fora mirentur, sic te Pallatia laudent, Excolat et geminas plurima palma fores, vii. 28. 5, 6. mict.] Dum eunt, nulla est in angiportu amphora, quam non impleant, quippe qui vesicam plenam vini habeant. Veniunt in comitium tristes, jubent dicere: quorum negotium est, dicunt: judex testes poscit; ipsus it mictum ubi redit... vix præ vino sustinet palpebras, Macrob. Sat. ii. 12 (from "C. Titius vir ætatis Luciliana"). par.] "When equipped for the fray we part combat, and fight in the dilatory lists of the law." pugn.] vii. 173 n.

48. balt.] A belt, worn over the shoulder (humero cum apparuit alto Balteus et notis fulserunt cingula gemmis, Virg. Æn. xii. 941); it was made of leather (Balteum quod cingulum e corio habebant bullatum balteum dictum, Varro, L. L. iv § 116: Prop. iv. 10. 22), and from it the sword hung (Balteus dicitur, non tantum quo cingimur, sed etiam a quo arma dependent, Serv. ad Æn. v. 313). It was also used as a purse (stipendium in balteo, non in popina habeat, Vopisc. Aurelian. 7: cf. Tac. H. ii. 88).

[blocks in formation]

Solis præterea testandi militibus jus

55

Vivo patre datur; nam quæ sunt parta labore
Militiæ, placuit non esse in corpore census,
Omne tenet cujus regimen pater. Ergo Coranum
Signorum comitem castrorumque æra merentem.
Quamvis jam tremulus captat pater. Hunc favor æquus
Provehit et pulchro reddit sua dona labori.
Ipsius certe ducis hoc referre videtur,
Ut qui fortis erit, sit felicissimus idem,
Ut læti phaleris omnes et torquibus omnes.

fruit, Are gall'd with the long
trigger of a suit," Holyday. sufflam.]
A drag, viii. 148: tanta erat illi
velocitas orationis, ut vitium fieret.
Itaque divus, Augustus optime
dixit: Haterius noster sufflaminan-
dus est. Adeo non currere sed de-
currere videbatur, Sen. Exc. Contr.
iv. Proœm.

[51-60. Third privilege of the soldiers: the castrense peculium (iii. 189 n.). A son, who was in manu patris, had no property of his own, strictly speaking: what he was allowed to enjoy as such (his peculium) was held on a precarious tenure, and might be taken from him by his father; but in the imperial times this law was relaxed in favour of soldiers.]

51. test.] Dari autem bonorum possessio potest tam patrisfamilias, quam filiifamilias, si modo jus testandi habuit de peculio castrensi, Dig. xxxvii. 1. 3 § 5: cf. xxxvi. 1. 1 § 6, xxxix. 5. 7 § 6.

52. part. 1. m.] Castrense peculium est, quod a parentibus vel cognatis in militia agenti donatum est, vel quod ipse filiusfamilias in militia acquisiit, quod, nisi militaret, acquisiturus non fuisset: nam quod

60

erat et sine militia acquisiturus, id peculium ejus castrense non est, Dig. xlix. 17. 11: there is a title of the Digest (xxix. 1) De Testamento Militis.

53. corp.] Corpus patrimonii, Dig. iv. 2. 20.

54. Cor.] From Horace: Captatorque dabit risus Nasica Corano, S. ii. 5. 57. On the captatores see xii. 93 sq. n.

56. "Coranus is advanced by well-merited favour, and his honourable exertions are crowned by the fitting reward. At least it appears to concern the commander himself that his bravest soldiers be most quickly advanced, that all be gladdened by badges of distinction."

60. phal.] xi. 103: phaleris hic pectora fulget, Hic torque aurato circumdat bellica colla, Sil. xv. 255: "to the foot-soldier who has prostrated and spoiled an enemy, a goblet, to the horseman phaleræ are given," Polyb. vi. 39 § 3: Siccius Dentatus had been decorated with 83 golden collars and 25 phalera, Dionys. x. 37, cf. Gell. ii. 11: militum phaleræ torquesque splendebant, Tac. H. ii. 89 fin.: Jos. B. J. vii. 1 § 3.

G G

INDEX.

I ponte satelles iv. 116, a matre
rubentem vii. 196, ab aratro fas-
tiditus x. 270, secundus ab x. 247,
a ministro ferienda xii. 14.
bacus iii. 204.
bdera x. 50.
bicit xv. 17.

blative of the agent without ab i.
13, iii. 91, cf. vii. 64, xii. 44: in
e xiii. 98.

bolla iii. 115.

ccusative after stupet iv. 119, of
place after mitte viii. 171.
cerbum funus xi. 44.
cestes vii. 235.

cetum iii. 292.

chilles i. 163, iii. 279, vii. 210, viii.
270 sq., x. 256, xi. 30.
cilius Glabrio iv. 95.
KOLVOVNTOS Vii. 218.

conitum i. 158, viii. 218.
cta publica vii. 104.
ctium viii. 241.

ctuarius vii. 104.

d lunam x. 24, cyathos xiii. 44,
fulgura pallere xiii. 223.

djective as subst. vii. 170, viii. 49,
xiii. 124.

dulterium x. 315 sq.
'acus i. 10.

dilis Ulubris x. 102.

lurus xv. 7.

'miliani viii. 3.

'milius vii. 124.

'neas i. 162, xi. 63.

'olice rupes i. 8.

rumnæ x. 361.

'tas aurea &c. xiii. 30.

ra avis xi. 142.

rica nutricula causidicorum vii.

149, its cornfleets v. 118, viii. 117.
amemnon viii. 217.

anippe vii. 6.

Agathyrsi xv. 125.
Agave vii. 87.

Agere hoc v. 156, vii. 20.
Agger viii. 43.

Agrippina v. 148, viii. 213.
Ajax vii. 115, x. 84, xv. 65.
Alabanda iii. 70.

Alape mimorum v. 171, viii. 192.
Alba iv. 60 sq., xii. 73; Domitian's
arx iv. 100, 145: its wine v. 33.
Alba gallina xiii. 141.
Alcithoe vii. 12.

Alea xi. 176, xiv. 4.
Alexander x. 168 sq., xiv. 311 sq.
Aliptes iii. 76.

Aliquid est i. 74.

Alliteration x. 122 fin.

Allobrogici viii. 13.

Alpes x. 152 sq., the goître there
xiii. 162.

Alpha et beta xiv. 209.

Altaria tangere xiii. 89, xiv. 219.
Altilis v. 115.

Aluta vii. 192.

Alveolus v. 88.

Ambitiosa paupertas iii. 182.
Amethystina vii. 136.
Amomum iv. 109.
Amydon iii. 69.

An-an vii. 163.

Anchemolus vii. 235.

Anchisa nutrix vii. 234.

Ancon iv. 40.

Ancus v. 57.

Andros iii. 70.

[blocks in formation]
« IndietroContinua »