praetorium delatus imperatorque ingenti omnium clamore atque adsensu appellatus erat, favor plebis sequeretur. hunc vix dum puberem Hasdrubal litteris ad se accersierat, acta ris quam extemplo “ cet, scriptum est, et in fine totius loci non sequeretur sed sequebatur, idque postremum non modo in CM sed etiam in plerisque Drak. codd. nam quamquam menda eius generis ne ab optimis quidem mss. abesse locis quibusdam primae decadis (cf. ex. gr. 3, 52.) vidimus, tamen incertum erit an ab Livio scriptum fuerit,, in Hasdrubalis locum haud dubia res fuit quin praerogativa militaris Hannibalem ducem sufficere vellet" vel simile quid: quamquam ut nunc totum locum in antiquis libris constitutum videmus, vix quisquam emendatricem alteram manum codicis C sequi dubitaverit. cf. 3, 51. Polybius, quem unum in his rebus Livium ita nonnumquam secutum esse constat, ut prope eisdem verbis eius orationem exprimeret, 3, 13.: προσπεσούσης οὖν τῆς Ασδρούβου τελευτῆς, ᾧ μετὰ τὸν ̓Αμίλκου θάνατον ἐνε χείρισαν τὰ κατὰ τὴν Ιβη· ρίαν, τὸ μὲν πρῶτον ἐκαραδόκουν τὰς τῶν δυνάμεων ὁρμάς· ἀφικομένης δὲ τῆς ἀγγελίας ἐκ τῶν στρατοπέ δων, ὅτι συμβαίνει τὰς δυ νάμεις ὁμοθυμαδὸν ᾑρῆσται στρατηγὸν Αννίβαν, παραυτίκα συναθροίσαντες τὸν δῆ μον μιᾷ γνώμῃ κυρίαν ἐποίη σαν τὴν τῶν στρατοπέδων algɛow. Corn. Nep. Hann. 3.: (Hasdrubale) quoque interfecto exercitus summam imperii ad (Hannibalem; detulit: id Carthaginem delatum publice comprobatum est. 3. accersierat: M] arcessierat.C: accesserat, m. 2.: accerserat. Cf. 3, 45.: arcessiri, 24, 34. Hunc uixdum puberem: i, e. adolescentem paulo minus viginti duorum annorum. cf. Corn. Nep. Hann. 3. CM rell.: actaque res etiam in senatu fuerat. Typothetarum mendo in minore editione nostra que omissum est. CM: barchinis nitentibus. C: ut adsuesceret milicie. CM rell.: atque in paternas succederet opes. In margine codicis M adscriptum est,, al. succresceret": quam scripturam Crevierus integriorem habuit. nec est dubitandum, quin huius alterius verbi significatio ab re ipsa aliena non sit, quippe ex quo Barcini viderentur niti, ut Hannibal tam fortis tamque strenuus vir fieret quam pater eius fuisset. nam si qui dicunt, succrescere non ita solere cum praepositione in coniungi sed cum dativo, id hoc loco, quo scriptor non proprie illo verbo que res etiam in senatu fuerat, Barcinis nitentibus ut adsuesceret militiae Hannibal atque in paternas succederet opes: Hanno alterius factionis princeps,, et aecum postulare videtur" inquit,,Hasdrubal, et ego tamen non censeo quod petit tribuendum". cum admiratione tam ancipitis senten- 5 tiae in se omnis convertisset,,,florem aetatis" inquit „Hasdrubal, quem ipse patri Hannibalis fruendum praebuit, iusto iure eum a filio repeti censet: nos tamen minime decet iuventutem nostram pro militari rudimento adsuefacere usus esset, non multum valere arbitror, ut contra praepositio nobis multo potior quam dativus videretur. diligentius tamen re quaesita neminem fugerit, non id modo illos volaisse, sed ut Hannibal, cum militiae adsuesceret, aliquando dignus videretur qui in eodem, quo pater felicissime functus esset, exercitus imperio poneretur. quae duae res cum scriptura, omnium codd. auctoritate comprobata, exprimantur, non est quod in illa altera, quae librarii cuiusdam ingenio debeatur, explicanda moremur. 3. et aecum postulare uidetur: M m. 1. C] et aequum cet. (M m. 2.). substantivo, ex quo pendebat, poni voluit. pro vernaculo sermone pronomen dás cum praecedente substantivo coniungendum erit, cf. 1, 58.: ,,cultrum, quem sub veste abditum habebat, eum in corde defigit". 1, 19.: „,qui regno ita potitus urbem novam conditam vi et armis, iure eam legibusque ac moribus de integro condere parat". Quod vero Strothius (1, 19.) in hoc demonstrativo eandem vim, quae in pronomine idem inest, videre vult, vehementer errat: 21,43.: ,,si, quem animum in alienae sortis exemplo paulo ante habuistis, eundem mox in aestimanda fortuna vestra habueritis, vicimus, milites". C: florem etatis buit. M m. 1.: annibalis. Pro militari rudimento h. 1. non significare,, statt sie im Kriegsdienste zu üben" sed,,quasi in eo militare rudimentum ponendum sit", ut Fabri interpretatus est, sequentia docent. - pre libidini praetorum. an hoc timemus, ne Hamilcaris filius nimis sero imperia inmodica et regni paterni speciem videat et, cuius regis genero hereditarii sint relicti exercitus nostri, eius filio parum mature serviamus? ego istum iuve5 nem domi tenendum, sub legibus sub magistratibus docendum vivere aequo iure cum ceteris censeo, ne quandoque parvus hic ignis incendium ingens exsuscitet." IV. Pauci ac ferme optimus quisque Hannoni adsentiebantur, sed, ut plerumque fit, maior pars meliorem vicit. bendum esse, equidem non 1. ne Hamilcaris filius nimis sero regni paterni speciem videat (,,dass er allzu spät ein Bild der unumschränkten Macht seines Vaters sehen werde") recte scriptum videtur, quamvis non modo in Pall. et Drakenb. codd. sed etiam in CM „spem uideat“ sit. persaepe enim in mss. non antiquissimis spes spem (aut spēs spēm) pro species speciem positum videmus, si quis vero opinetur, vocem spem non tam facile reiciendam esse, quod regni paterni spes latine dici potuerit, id quidem non negamus, sed offendere in eo verbum videat. huc accedit, quod species ex earum vocum numero est, quibus Livius creberrime ita uti solebat. In sequentibus verbis regis cum eius pro vernaculo sermone iungendum est: und dass wir nicht früh genug dem Sohne dés Königes dienen werden, dessen". Quem ad modum vero 1. Fr. Gron. contendere potuerit,,,sunt relicti" scri 99 intelligo. 5. docendum: M m. 1. C rell, 8. pauci ac ferme optimus quisque Hannoni adsentiebantur: CM. Non debebat Drakenb. dicere, sibi non displicere, quod in duobus Lovell. codd. 4. 5. (non latine) scriptum est,, pauci at ferme" cet. maior enim illa vis („und zwar"), quam isti librarii expressam voluerunt, etiam missus Hannibal in Hispaniam primo statim adventu omnem exercitum in se convertit: Hamilcarem iuvenem redditum sibi veteres milites credere, eundem vigorem in vultu vimque in oculis habitum oris lineamentaque intueri: dein brevi effecit ut pater in se minimum momentum ad favorem con- 5 ciliandum esset. numquam ingenium idem ad res diversissimas, parendum atque imperandum, habilius fuit: itaque haud facile discerneres, utrum imperatori an exercitui ca in particula atque et in omnibus particulis copulativis inerat, si quid, quod generaliter dictum erat, his coniunctionibus additis specialiter describebatur. In multis recc. libris scriptum est adsentiebant: cf. idem apud Cic. ad Att. 9, 9. 1. et Prisc. 8, 6. 32. 2. Hamilcarem iuuenem redditum sibi ueteres milites credere: CM Harl. In rell. codicibus scriptum esse fertur, hamilcarem uiuentem redditum sibi" cet., quod vel propter redditum sibi ferri non potest, videntur illi boni librarii pro recentium temporum ratione ante oculos habuisse,, veteres milites Hamilcarem viventem sibi videbantur videre". Eundem dum esset: CM al. In Lov. 1. inventum est,, minimum mouimentum". Sed recte videtur L. Valla momentum, quod etiam in Pall, codd. scriptum est, restituisse:,, dass die Ähnlichkeit mit dem Vater für ihn den geringsten Einfluss darauf hatte". idem enim mendum h. 1. quod 1, 47. factum videtur, quo in PM nullum monumentum vidimus, cum scribendum esset,,nec conquiescere ipsa potest, si ipsa regio semine orta nullum momentum in dando adimendoque regno faceret". cf. 28, 17.: magnum in omnia momentum Syphax adfectanti res erat Africae. Inst. 17, 2.: Pyrrhus ingens momentum futurus, utri parti socius accessisset. — CM: ad res diuersissimas parendum atque imperandum. C m. 2.: parendo atque imperando. 8. discerneres: CM] decerneres (I. Fr. Gron.). Cf. 22, 61.: quid veri sit, discernere queas. 8, 34. 21, 18. al. — M m. 1.: haut facile. CM: utrum -- imperatori an exercitui carior rior esset: neque Hasdrubal alium quemquam praeficere malle ubi quid fortiter ac strenue agendum esset, neque milites alio duce plus confidere aut audere. plurimum audaciae ad pericula capessenda, plurimum consilii inter ipsa 5 pericula erat. nullo labore aut corpus fatigari aut animus vinci poterat: caloris ac frigoris patientia par: cibi potionisque desiderio naturali non voluntate modus finitus. vigiliarum somnique nec die nec nocte discriminata tempora: id quod gerendis rebus superesset, quieti datum: ea neque 10 molli strato neque silentio accersita: multi saepe militari sagulo opertum humi iacentem inter custodias stationesque militum conspexerunt. vestitus nihil inter aequales excel m. 1. — M m. 1.:,,uestitus nihil inter aequa | les atque equi conspitiebantur". sed m. 2. in margine adscripsit ,, excellens arma“. Vestitus apte cum excellens coniungi potuit:,,vestitus nihil ab aequalium vestitu differebat". quod cum librarii quidam non perspicerent, non modo in recentissimis duobus libris sed etiam altera manu in C scriptum est uestitu, quasi propter inter aequales ad Hannibalem excellens referri oporteret. Sed arma atque equi conspiciebantur, i. e. hominum oculos ad se convertebant, quod cultu suo digua erant quae aspicerentur. sic saepe hoc verbo Livius usus est: 5, 23.: maxime conspectus ipse est curru equis albis iuncto urbem invectus. 6, 4.; Capitolium saxo quadrato substructum est, opus vel in hac magnificentia urbis conspi |