debere notat Voffius de Hift. latinis lib. III. pag. 615. Duas hasce Orat. feparatim notis illuftravit Chriftoph. Colerus, Ambergae, 1599. 8. Io. Loc cenius Lipf. 1673. 8. & cum orat. in Cicer. Ciceronisque refponforia gallice vertit Petr. Saliat, Parif. 1537. 8. ap. Sim. Colinaeum. Hanc in Cicer. quam cum declamatione in Catil. Porcio Latroni vel Vibio Crifpo alii tribuunt, (conf. Pet. Victorium XV. 3. Var. lect. & Io. Sichardum in Quint. V. 13. p. 474.) ad Sall. auctorem ex Quintil. IV. 1. Inftitut. Orator. refert Paulus Colomefius. Eidem fine controverfia tribuunt Sanctius, & ad eius Minervam p. 387. Perizonius.

5. Declamatio in Catil. & alia in Cic. Porcii Latronis potius, aut Vibii Crispi, vel alterius non infulfi Rhetoris antiqui, quam Sall. effe creditur a viris doctis. Vide Lipf. Orat. VII. Voff. lib. III. de vitiis fermonis c. VI. In cod. Ms. Ulm. Raymundi de Kraft exftat hoc titulo: Salluftii in Ciceronem controverfia & huius in illum. Minime tam despicabilis, quam Carrioni videtur, qui ineptif fimum Sophiftam vocat, etfi tam antiquus non eft, quam videri cupit iudice Barthio XXXIV. 16. Adverfar. Veterem interpretem in Sall. Catilinariam ex membranis Paul. Stephani, laudat Goldaftus notis ad Eginhard. p. 175.

Salluftii Hiftorias e vett. Gramm. illuftraverant Afper & Statilius Maximus, laudati a Charifio. Hiftoriar. pariter libros & bellor. Iug. & Catil. (ita enim intelligo vocab. Beλλ) Graece interpretatus eft Zenobius, Suida tefte. Sed haec omnia

hodie defiderantur, perinde ut Afinii Pollionis liber, quo Salluftii fcripta, ut nimis prifcorum verborum affectatione oblita, reprehendit, tefte Suet. in Gramm. c. 20. Iunium Maximum Salluftii Hiftorias in compendium mifisse, innuit Sta→ tius IV, 4. Silvar. Graeca Salluftii verfione ufus eft Stephanus Byz. in ağıs.

His adde: Turci Rufi Aproniani notas ex antiq. lib. fcripto infertas notis in Salluftium Ange

li Mariae Peverati feparatim editis Ferrar. 1731. 4.

EDITIO primaria princeps, f. an. loc. & typogr. 4. (Parifiis, circa annum 1470. per Udalr. Gering, Mart. Crantz, & Mich. Friburger.) Incipit: Caii Crifpi Salufii, de Lucii Catilinae coniuratione liber foeliciter incipit. In aliis tamen exemplaribus legitur: Caii Crifpi Sa luftii, nobiliffimi ciuis ac confularis romani, de Lucii Catilinae coniuratione liber foeliciter incipit. In fine: Nunc parat arma virosque fimul [fibi] rex Maximus

orbis

Hoftibus antiquis exitium minitans.
Hunc igitur bello ftudeas gens Parifeorum,
Cui Martis quondam gloria magna fuit.
Exemplo tibi fint nunc fortia falta Virorum;
Quae digna memorat Crifpus in hiftoria.
Armigerisque tuis Alemannos adnumeres, qui
Hos preffere libros, arma futura fibi.

Maittair. pag. 293. Catal. de la Bibl. du Comte de Rewiczky pag. 112 fq. Panzer Tom. II. pag. 270. 1470 Venetüs. fol. per Vindelinum de Spira. Editio princeps fecunda, lano Grutero, Waffio & Cortio confulta, fed principibus aliorum au&orum editionibus longe inferior. In calce legitur:

EXPLICIT. M. C. C. C. C. L. X. X.
Qui cupis ignotum Iugurthae nofcere letum
Tarpeie rupis pulfus ad ima ruit.

Quadringenta dedit formata uolumina crispi
Nunc lector uenetis fpirea uindelinus
Et calamo libros audes fpectare notatos
Aere magis quando litera duɛta nitet.

Maittair. pag. 289. Panzer Tom. III. pag. 64.
(Romana) fine nota loci & typographi. fol. min.
f. 4 mai. Editio princeps tertia, ab Havercampio ad-
hibita, & in Praefatione laudata, omniumque an-
tiquiffima habita. Fluxit ex egregio Codice. In eius
fine legitur: Saluftius finit feliciter. A. R. quibus
literis forfan defignatur Adam Rot.

1471 Venetiis. fol. min. per Vindelinum Spirenfem. In fine:

EXPLICIT. M. CCCC. LXXI.

Qui cupis ignotum &c. ut in edit. 1470.

Accefferunt autem fecundae huic Vindelini editioni: Crifpi Salluftii auctoris clariffimi Vita. Eiusdem in M. Tullium Ciceronem invectiva. Ciceronis in Cri. Spum Salluftium refponfio feu invectiva. Maittair. pag. 306. Panzer Tom. III. pag. 72. 1472 Venetiis. fol. per Philippum Venetum.

IV. pag. 429.

Panzer Tom.

1474 Venetiis. fol. min. In fine: Venetiis fuere impreffa ductu & impenfa lohannis Coloniae Agripinenfis: nec non lohannis Manthem de Gerretshem, qui una fideliter vivunt, anno a natali Chrifti MCCCC. LXXIIII. die XXIII. Martii. Maittair. pag. 338 fq. Panzer

1475

Tom. III. pag. 100.
-Salluftii Chrifpi (fic) Hiftorici clariffimi de Catilinae
coniuratione; accedit de Bello Iugurtino. In fine: Me-
diolani per Ant. Zarotum Parmenfem MCDLXXIV.
die 1v. menfis Augufti. fol. Maittair. pag. 243.
Panzer Tom. II. pag. 16.
-Salluftius de coniuratione Catilinae, fine nota loci.
MCCCCLXXIV. fol. Panzer Tom. IV.
pag. 12.
Valentiae. 4. Incipit volumen bello Catilinario
fine ulla infcriptione. In fine belli Iugurthini le-
gitur: Haec Crifpi Saluftii opera quam optime emen-
data Valentiae impreffa anno MCCCCLXXV. die x111.
Julii finiunt feliciter. Sequitur Vita Salluftii. Hanc
excipiunt Salluftii Invectiva in Ciceronem & Cicero-
nis in illum. Oratio Lucii Catilinae responsiva in

M. T. Ciceronem.

Tom. III. pag. 57.

Maittair. pag. 349. Panzer

-Brixiae. fol. In fine: Explicit Salluftius de bello Ca-
tilinario & Iugurtino per me Euftacium Gallum Brixiae
foeliciter impreffus die vigefima fexta Augufti M. CCCC.
LXXV. Panzer Tom. IV. pag. 256.

-Ex libris Hiftoriarum C. Crifpi Salufti Excerpta. (Sunt
orationes V. & epiftolae III.) In fine: Impreffus
Rome: In domo nobilis uiri, Petri de Maximis "Per
M. Arnoldum pannartz alamannum. Anno Salutis M.
CCCC. LXXV. Die xxv. menfis feptembris. Sedente
Syxto IIII. Pon. Max. Anno eius Quinto. Deo Laus.
Crevenna Tom. V. pag. 146 fq. Panzer Tom.

4.

II. pag. 457.

1476 Salluftii Opera. In fine: Haec Crifpi Saluftii opera quam optime emendata Mediolani fuere impreffa: ductu & impenfa Philippi Lavanii Anno a natali chrifliano MCCCCLXXVI. quinto klas Decembres. fol. Maittair. pag. 366. Panzer Tom. II. pag. 23. Biblioth, publ. Argentor.

1477 C. Salluftii Crifpi Bellum Catilinarium. Impressum Mediolani per magiftrum Iacobum de Marliano M. CCCC. LXXVII. Bellum lugurth. & Orat. Catilin. in Cicer. & Crifpi Iugurthini oratoris vita; & eiusd. in Cicer. Invect. & Cicer. in Crifp. In fine: Haec Crifpi Iugurthini opera quam optime emendata Mediolani fuere impreffa duetu & impenfa magiftri lacobi Marliani; anno a natali Chriftiano MCCCCLXXVII. vigefimo fecundo Kalendas Decembres, fol. Maittair. pag. 379. Panzer Tom. II. pag. 30. 1478 Venetiis. fol. Textui praemiffa eft Vita Salluftii auctore Hier. Squarzafico. In fine legitur: Crifpi Sallufti hiftoriographi clariffimi Catilinarii ac Iugurtini belli finis. opere & impenfa magiftri Philippi petri magna: cum diligentia: atque arte impreffi anno dni. Millefimo CCCCLXXVIII. die xx11. luni. Ioanne Mogenigo principe feliciffimo imperante. EXPLICIT INVECTIVA M. T. C. IN SALUSTIUM; Exftat in Bibl. publ. Argentor.

-Florentiae. fol. Caii Crispi Salluftii de coniuratione Catilinae liber. & de bello Iugurthino liber. In fine: Impreffum Florentiae, apud Sanctum lacobum de